του Χρήστου Κωνσταντινίδη
Ο Ν.Καραγιαννίδης θυμάται την πρεμιέρα του ΦΙΛΑΘΛΟΥ.
Στις 30 Νοεμβρίου 1982 γράφτηκε ιστορία στον ελληνικό Τύπο. Σαν σήμερα, πριν από 35 χρόνια κυκλοφόρησε η εφημερίδα «Φίλαθλος» με εκδότη – διευθυντή τον Νίκο Καραγιαννίδη. Το συγκεκριμένο Μέσο, έφερε νέες αντιλήψεις, αφού διέθετε ρηξικέλευθες, αιρετικές και συνάμα ανατρεπτικές απόψεις. Και αυτό γιατί ήταν η πρώτη μεγάλη εφημερίδα, η οποία έβλεπε τα πράγματα χωρίς οπαδικά γυαλιά.
Μάλιστα το πρώτο της φύλλο, το οποίο μπορείτε να δείτε σε σχετική φωτογραφία, κυκλοφόρησε σκόπιμα χωρίς πολυχρωμίες και από εκείνη την ημέρα «Φως» και «Αθλητική Ηχώ», ηύξησαν, για λόγους ανταγωνιστικούς τις σελίδες τους από 6 σε 8. Με τις στήλες «Χωρίς παρωπίδες» του Ηλία Μπαζίνα και τον θρυλικό «Αποδυτηριάκια», η εφημερίδα προσπαθούσε να δημιουργήσει προβληματισμούς στον αναγνώστη και να τον κάνει να σκεφτεί. Αν... ήθελε. Γι'αυτό και έγραψε ιστορία επί 29 έτη μέχρι να σταματήσει η κυκλοφορία της τον Οκτώβριο του 2011.
Σύμφωνα με τον Νίκο Καραγιαννίδη όμως ο «Φίλαθλος» δεν υπήρξε ποτέ αθλητική εφημερίδα. «Μέσα από το ποδόσφαιρο περνούσε πράγματα, τα οποία δεν θα μπορούσαν να περάσουν σε πολιτικό επίπεδο. Πάντρευε τις τομές που έκανε μέσα από το ποδόσφαιρο», τονίζει στο sportdog.gr. Ο δημιουργός και διευθυντής του ιστορικού έντυπου μίλησε στην ιστοσελίδα μας για τις καινοτομίες που έφερε ο «Φίλαθλος» στα αθλητικά ΜΜΕ και έκανε φοβερές αποκαλύψεις που αφορούν πασίγνωστους δημοσιογράφους που δούλεψαν υπό την ηγεσία του. Παράλληλα αναφέρθηκε στις μεγάλες υπογραφές της εφημερίδας, όπως οι αείμνηστοι Ηλίας Μπαζίνας - Γιώργος Παρασκευάς και περιέγραψε με πολύ πικάντικο τρόπο τη σχέση των αναγνωστών με την εφημερίδα. Μίλησε επίσης για την καταγωγή του, αλλά και τον Δημήτρη Μελισσανίδη, αποκαλώντας τον παγκόσμιο φαινόμενο. Στο τέλος της συνέντευξης έδωσε μία μεγάλη συμβουλή στους νέους που θέλουν να ασκήσουν δημοσιογραφικό επάγγελμα.
Άλλη ιστορία ο Φίλαθλος
Ποιες προϋποθέσεις υπήρχαν για τη δημιουργία ενός νέου αθλητικού Μέσου στις αρχές της δεκετίας του '80, όταν ήδη κυκλοφορούσαν δύο δυνατές αθλητικές εφημερίδες;
«Ο “Φίλαθλος” παραμύθι... φούρναρης ήταν αθλητική εφημερίδα. Πολύ περισσότερο δεν ήταν οπαδική εφημερίδα. Η “Αθλητική Ηχώ” έδειχνε μία συμπάθεια, μία προτίμηση, μία τάση προς τον Παναθηναϊκό και από εκεί και πέρα η δεύτερη εφημερίδα, η οποία ήταν και πρώτη σε κυκλοφορία ήταν το “Φως των Σπορ”. Στο τελευταίο επικρατούσε μία... άγρια κατάσταση υπέρ του Ολυμπιακού. Έγερνε... μονόπατα, δεν έβαζε μπροστά της τίποτα άλλο εκτός του Ολυμπιακού. Αυτή η πολιτική παρέσυρε την “Αθλητική Ηχώ”, η οποία έφτασε κάπως στα άκρα όσον αφορά τον Παναθηναϊκό. Αυτές ήταν οι δύο αθλητικές εφημερίδες της εποχής.Τις λέμε αθλητικές αλλά δεν είχαν καμία σχέση με τον αθλητισμό. Ούτε είχαν σχέση με το ποδόσφαιρο. Ήταν καθαρά οπαδικές εφημερίδες. Πουλούσαν οπαδισμό. Έβγαιναν για να πούνε ουσιαστικά στους αναγνώστες, ότι “η ομάδα σας είναι πολύ μεγάλη”. Αυτήν την κατάσταση ήρθε να... ανατρέψει με τον ερχομό του ο “Φίλαθλος”. Ήταν μία άλλη ιστορία. Βγήκε σε μία εποχή εντελώς διαφορετική. Ήταν μία διαφορετική Ελλάδα τότε. Ο κόσμος διάβαζε εφημερίδες, άκουγε ραδιόφωνο. Από τότε που βγήκε ο “Φίλαθλος” έγινε μία έκρηξη στο χώρο της δημοσιογραφίας. Γεννήθηκαν πολλά Μέσα. Μετά το '85 αναπτύχθηκαν πολύ τα περιοδικά. Έτσι δημιουργήθηκαν πολλές θέσεις εργασίες».
Πώς ήταν η εφημερίδα σαν έκδοση;
«Ο Φίλαθλος ήταν σαν μία πατσαβούρα. Ήταν ένα κακοτυπωμένο πράγμα με κακό χαρτί. Είχε όμως ψυχή και πνεύμα».
Πουλούσε σκέψη, άποψη και... ξεβράκωνε
Τον “Αποδυτηριάκια” τον γράφατε μόνο εσείς ή και κάποιος άλλος;
«Ο“Αποδυτηριάκιας” ήταν ένας ρόλος, δεν ήταν πρόσωπο. Γι'αυτό δεν λέγαμε ποιος τον έγραφε. Δεν είχε σημασία άλλωστε. Κακώς υπήρχε η μανία για το ποιος τον έγραφε. Ο “Φίλαθλος” και ο “Αποδυτηριάκιας” απευθυνόταν σε ψαγμένους αναγνώστες, οι οποίοι ήθελαν να δούνε... φως. Έβλεπαν τον “Αποδυτηριάκια” ως μάγκα, αλανιάρη, πεζοδρομιακό, ωμό, υβριστή. Όλα αυτά ήταν όντως ο “Αποδυτηριάκιας”, αλλά η ουσία του ήταν διαφορετική. Ο “Αποδυτηριάκιας” πουλούσε σκέψη και άποψη. Ήταν μία εφημερίδα που ξεβράκωνε, ξέσκιζε και... πηδούσε τον αναγνώστη. Ήθελε όμως και να πηδηχτεί από τον αναγνώστη. Υπήρχε μία συνουσία και μία συνομωσία ανάμεσα στους αναγνώστες και την εφημερίδα».
Στους οπαδούς με ποιο τρόπο απευθυνόταν η εφημερίδα;
«Ο “Αποδυτηριάκιας” τους τα έχωνε. “Είστε η χειρότερη φάρα” τους έλεγε, “ουρακοτάγκους” τους έλεγε και “η μεγαλύτερη τιμωρία σας είναι να σας λέω την αλήθεια”. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι είχε γραφτεί και ειπωθεί. Το να πεις ότι το περιεχόμενο της ήταν αιρετικό, ανατρεπτικό είναι απλά λόγια που δεν μπορούν να περιγράψουν το ύφος της».
Πώς στελεχώθηκε η εφημερίδα εκείνη την εποχή;
«Με νέα παιδιά. Ήταν ένα πανεπιστήμιο για τους νέους δημοσιογράφους. Ήρθαν παιδιά που ακόμα μύριζε πάνω τους το γάλα της μάνας τους. Είχαν τσίμπλες στα μάτια τους... Έγιναν όμως καλοί δημοσιογράφοι. Αυτή είναι μία άποψη που δεν τη λέω μόνο εγώ, που έφτιαξα τον “Φίλαθλο”. Ήταν πολύ σημαντικό για αυτούς τους συναδέλφους να ανατραφούν δημοσιογραφικά σε ένα περιβάλλον καθαρό. Βγήκαν ένα κάρο δημοσιογράφοι, οι οποίοι σήμερα μπορεί να είναι διευθυντές ή από τα πιο γνωστά ονόματα του χώρου».
Μπορείτε να αναφέρετε μερικούς;
«Και ποιους δεν έχουμε βγάλει. Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου που έφτιαξε το “Gazzetta” και τώρα το “Sdna”. Ο Σωτήρης Πουλόπουλος που βγάζει τον “Πρωταθλητή”. Ο Λυκουρόπουλος που είναι τώρα διευθυντής στην ΕΡΤ. Νικολακόπουλος, Νικολογιάννης, Σπυρόπουλος, οι συγχωρεμένοι Ξενάκης και Παρασκευάς. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσα ονόματα έχουν βγει από τον “Φίλαθλο”. - Και ο Καρπετόπουλος ξεκίνησε από τον ''Φίλαθλο'' όταν ήταν ακόμα φοιτητής στην Ιταλία. Στον Ταύρο, έγινε δημοσιογραφικό δίδυμο με τον Πανούτσο. Ο τελευταίος στον “Φίλαθλο” εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε εφημερίδα με δική του στήλη καθημερινή».
Νικολακόπουλος στο ρεπορτάζ ΑΕΚ, Σπυρόπουλος Παναθηναϊκό και Γεωργίου Ολυμπιακό
Πώς καταφέρατε να αποφύγετε τον οπαδισμό στα ρεπορτάζ;
«Θα σας δώσω μερικά παραδείγματα. Νικολακόπουλος επειδή ήταν πολύ άρρωστος Ολυμπιακός, εγώ τον έβαλα να κάνει ρεπορτάζ ΑΕΚ. Δεν έπρεπε στον “Φίλαθλο” ο Ολυμπιακός να κάνει Ολυμπιακό. Ο Αλέξης Σπυρόπουλος ήταν πιο βαμμένος από τον Νικολακόπουλο. Ήταν... Θύρα 7, οργανωμένος. Και επειδή ήταν γαύρος, τον τοποθέτησα στο ρεπορτάζ του Παναθηναϊκού. Αυτά δεν έχουν ξαναγίνει. Το ίδιο συνέβη και με τον Φαίδωνα Ζαρμακούπη που ήταν Ολυμπιακός και εξελίχθηκε να γίνει γραφείο Τύπου του Παναθηναϊκού. Ο Γιώργος Γεωργίου αν και Απολλωνιστής έκανε το ρεπορτάζ Ολυμπιακού, πριν το πάρει ο Νικολακόπουλος και πριν ξεκινήσει τη στήλη ''Το Καφενείο των Φιλάθλων''. Έπρεπε λοιπόν η εξέλιξη του δημοσιογράφου να είναι διαφορετική».
Η πρώτη αθηναϊκή εφημερίδα που είχε μεγάλη κυκλοφορία στη Θεσσαλονίκη
Από τους αρθρογράφους ποιους ξεχωρίζετε;
«Είχαμε τα Ιμαλάια σε αρθρογράφους. Ο αείμνηστος Ηλίας Μπαζίνας ήταν το Έβερεστ, τεράστιος. Υπήρχε επίσης ο μακαρίτης, ο Γιώργος Παρασκευάς. Σημειωτέον, ότι αυτοί δεν έγραφαν μόνο για το ποδόσφαιρο, αλλά και για μουσική, ιστορία, κατασκοπία, εξωγήινους. Για ό,τι θέλετε μπορούσαν να γράψουν, για το κρασί, τα ναρκωτικά, κοινωνικά, πολιτικά, θεολογικά θέματα.Υπόψιν, ότι δεν αγόραζαν τον “Φίλαθλο” οι αναγνώστες για να ενημερωθούν για την ομάδα τους. Αλλά για άλλα πράγματα. Δεν είναι τυχαίο, ότι η εφημερίδα ήταν η πρώτη αθηναϊκή στην ιστορία που πούλαγε τόσα πολλά φύλλα, καθημερινά, στη Θεσσαλονίκη. Έφτασε να πουλά το '87, όπου η πανελλαδική κυκλοφορία της ήταν 76.000, 9500 φύλλα μέσα στη Θεσσαλονίκη. Και μιλάμε για εποχή που η εφημερίδα έφτανε μεσημέρι εκεί ή απόγευμα. Για μεγάλο διάστημα είχε μεγαλύτερη κυκλοφορία και από την “Ηχώ” και από το “Φως”».
Πώς φτάσαμε στη διακοπή της έκδοσής της;
«Οι αγοραστές του “Φιλάθλου” σιγά σιγά λιγόστευαν. Γιατί η εφημερίδα δεν ήταν εμπορικό προϊόν. Δεν κυνηγούσε αναγνώστες και πωλήσεις. Είχε μία τρέλα, να πει κάποια πράγματα που δεν μπορούσε να τα πει καμία άλλη εφημερίδα».
Συχνά ακούγονται φήμες για την επανακυκλοφορία της. Πιστεύετε ότι έχει θέση πλέον ο “Φίλαθλος” στον αθλητικό Τύπο;
«Για μένα η ιστορία “Φίλαθλος” είναι μία ιστορία κλεισμένη, τελειωμένη, ξεχασμένη. Έκανε τον κύκλο της. Και μιας και λέμε την αλήθεια, πολύ κράτησε. Δεν χρειαζόταν τόσο πολύ. Έζησε 29 χρόνια ακριβώς».
Η σημερίνη διαδικτυακή μορφή του Φιλάθλου έχει καμία σχέση με την έντυπη, παλιά έκδοση;
«Όχι, ούτε ο “Αποδυτηριάκιας. Είναι άλλα πράγματα. Υποχρεώθηκε ο Αποδυτηριάκιας του διαδικτύου να μεταλλαχθεί. Έχει αλλάξει το ύφος του, αφού άλλαξαν οι συνθήκες και το αναγνωστικό κοινό».
Δεν είναι λίγοι οι συνάδελφοι που έχουν κάποιες ενστάσεις για την ιδιαίτερη ορθογραφία σας. Πως θα απαντούσατε στα σχόλιά τους;
«Έτσι μάθαμε από τον Γυμνάσιο...»
Παγκόσμιο φαινόμενο ο Μελισσανίδης
Πόσο ρόλο έπαιξε στην εξέλιξη της καριέρα σας η καταγωγή σας; Είστε ένας άνθρωπος ποντιακής καταγωγής που γεννήθηκε στη Νίκαια...
«Εγώ μεγάλωσα σε μία εποχή, στην οποία υπήρχε ένας δρόμος ασφαλτοστρωμένος. Όλα τα άλλα ήταν χωματόδρομοι. Το Γυμνάσιο της Κοκκινιάς ήταν μία παράγκα. Κάναμε μάθημα με ποντίκια. Η περιοχή ψήφιζε κατά 90% ΕΔΑ δηλαδή... ΚΚΕ, το οποίο ήταν παράνομο. Έτσι οι κυβερνήσεις μας είχαν εγκαταλείψει εμάς. Οπωσδήποτε όταν ένας άνθρωπος θέλει κάτι να κάνει, πάει κόντρα στο περιβάλλον που γεννιέται. Δεν έχεις ηττοπάθεια, δεν αποδέχεσαι την κατάσταση. Μέσα από την Κοκκινιά βγήκαν φυσιογνωμίες σε όλους τους χώρους, της τέχνης, της επιστήμης, των επιχειρήσεων. Καταρχάς βγήκε ένας Μελισσανίδης. Μιλάμε για παγκόσμιο φαινόμενο. Μέσα στις λάσπες μεγάλωσε πάμπτωχος και έφτασε να γίνει ένας πολυεθνικός κολοσσός σήμερα.
Ποια είναι η άποψή σας για τις ενημερωτικές ιστοσελίδες αθλητικού αλλά και κοινωνικοπολιτικού περιεχομένου;
«Είναι πολύ χαμηλό το επίπεδο. Δεν σηκώνει η εποχή... Λείπουν οι βαρβάτες υπογραφές. Εννοώ τα άτομα εκείνα, τα οποία έχουν κάτι να πούνε. Ο “Φίλαθλος” όπως υποννόησα παραπάνω, δεν ήταν αθλητική εφημερίδα, στην ουσία χρησιμοποίησε το ποδόσφαιρο. Ο 'Φίλαθλος” μέσα από το ποδόσφαιρο πέρασε πράγματα, τα οποία δεν θα μπορούσαν να περάσουν σε πολιτικό επίπεδο. Ο “Φίλαθλος” όμως ήταν πολιτική εφημερίδα σε όλες τις προσεγγίσεις και τις αναλύσεις της. Πάντρευε τις τομές που έκανε μέσα από το ποδόσφαιρο. Κάναμε ανάλυση μέσα από ποδοσφαιρικό αγώνα. Και μας έλεγε ο άλλος, ότι “μπερδεύουμε την πολιτική με το ποδόσφαιρο”. Είσαι μαλάκας κύριε, απλά χρησιμοποιώ το ποδόσφαιρο που έχει μία αμεσότητα και μέσα από αυτό σου λέω και κάποια άλλα πράγματα».
«Δίνεις γήπεδο και λες... παίξε μπάλα»
Ανοίγουν συνεχώς νέα μιντιακά μαγαζιά, τα οποία στηρίζονται στις μεγάλες υπογραφές, οι οποίες φυσικά κοστίζουν ακριβά. Εσείς ποια συμβουλή θα δίνατε; Να πάρουν, για παράδειγμα, τον Νικολακόπουλο ή να «φτιάξουν» έναν νέο... Νικολακόπουλο;
«Δεν μετρούνε οι υπογραφές αν δεν έχουν κάτι να πούνε. Υπάρχουν κάποιοι που έχουν μία αναγνωρισιμότητα και είναι όνομα. Αλλά το όνομα δεν πουλάει. Πρέπει να έχεις και ψαχνό. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Η μεγαλύτερη υπογραφή στην Ελλάδα τα τελευταία 60 χρόνια ήταν ο Δημήτρης Ψαθάς που ήταν πρωτοσέλιδος χρονογράφος στην εφημερίδα με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία της εποχής, “Τα Νέα” και μεγάλος θεατρικός συγγραφέας. Ο άνθρωπος αυτός έκανε μεταγραφή στην “Ελευθεροτυπία”. Ακούστε το απίθανο. Δεν πήρε ένα φύλλο παραπάνω η “Ελευθεροτυπία” δεν έχασαν ούτε ένα φύλλο “Τα Νέα”. Μιλάμε τώρα για τον ογκόλιθο. Το να είσαι μεγάλο όνομα γιατί «υπηρετείς» την ομαδάρα σου και του οπαδούς της είναι μία δημοσιογραφία που απευθύνεται στο 1% των αναγνωστών. Όσον αφορά την ερώτηση, δεν θα τον φτιάξεις εσύ. Θα του δώσεις γήπεδο και θα του πεις “παίξε μπάλα”. Δεν παίζει; Φεύγει... Δεν τον έκανα εγώ τον Νικολακόπουλο, μόνος του έγινε».
Τι έχετε να συμβουλέψετε τα νέα παιδιά που εργάζονται ως δημοσιογράφοι ή θέλουν να ασκήσουν το επάγγελμα;
«Δεν έχω να τους πω τίποτα, αν οι ίδιοι δεν έχουν... κ@υλ@. Όλη η ιστορία είναι ο έρωτας, αν είσαι ερωτευμένος με αυτά που κάνεις. Ό,τι κάνεις το κάνεις για πάρτη σου. Ούτε για το Μέσο, αλλά ούτε για τον κόσμο. Έτσι προσφέρεις στο κοινωνικό σύνολο και γίνεσαι καλύτερος, εξελίσσεσαι και ολοκληρώνεσαι».
Ακολουθήστε το sportdog.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις αθλητικές ειδήσεις
