Λίγους μήνες πριν ο ισχυρός άντρας της ΤΣΣΚΑ Μόσχας, Andrey Vatutin, άφηνε να εννοηθεί ότι σε περίπτωση αποτυχίας με οποιονδήποτε τρόπο στο Final Four της Βιτόρια, ο Δημήτρης Ιτούδης θα αποτελούσε παρελθόν από την ομάδα. Χθες το βράδυ, η κόρνα της λήξης του τελικού της Euroleague στη Fernando Buesa Arena βρήκε τους δύο άντρες να κλαίνε αγκαλιασμένοι.

Η ΤΣΣΚΑ Μόσχας στέφθηκε για 8η φορά στην ιστορία της πρωταθλήτρια Ευρώπης, επικρατώντας με 91-83 της Αναντολού Εφές. "Με έκανες περήφανο, ακριβώς όπως υποσχέθηκες" του αναφέρει δακρυσμένος ο Vatutin, σίγουρα ευτυχισμένος και πιθανότατα βαθιά μετανιωμένος για την προ μηνών τοποθέτησή του.

Ο Ιτούδης από την πλευρά του, μοιάζει να ξεσπά μετά την πίεση που δέχτηκε όλο αυτό το διάστημα. Ξέρει όμως ότι έκανε άψογα τη δουλειά του, παρουσιάζοντας μία -αγωνιστικά και πνευματικά έτοιμη- ομάδα που μοιάζει να έμαθε από τις αποτυχίες της. Παράλληλα, ο Δημήτρης Ιτούδης έγινε ο πρώτος Έλληνας προπονητής με δύο κατακτήσεις Euroleague στο ενεργητικό του· πιστοποιημένα πια ανήκει στους mastermind των πάγκων.

Από τα Τρίκαλα Ημαθίας στο Ζάγκρεμπ

Ο Δημήτρης Ιτούδης γεννήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1970 στα Τρίκαλα Ημαθίας (μία μικρή κωμόπολη 1.500 κατοίκων, περίπου 43 χλμ δυτικά της Θεσσαλονίκης), όντας ο δεύτερος γιος μίας αγροτικής οικογένειας. Ο πατέρας του, Στέργιος, διαχειριζόταν μία μεγάλη καλλιέργεια σπαραγγιών, τα οποία εξήγαγε στην Ευρώπη με σκοπό να μαζέψει χρήματα για τις σπουδές των παιδιών του. Από πολύ μικρή ηλικία μάλιστα, έπαιρνε μαζί του τον Δημήτρη στα χωράφια.

Το μυαλό όμως του μικρού δεν βρισκόταν σε καμία περίπτωση στην αγροτική ζωή αλλά σε έναν εντελώς διαφορετικό κλάδο. Παρότι η οικογένειά του τον πίεζε να επιλέξει μετά το σχολείο τη Γεωπονική, ο ίδιος επέλεξε να πάει το 1988 στο Ζάγκρεμπ για να σπουδάσει Φυσική Αγωγή με ειδίκευση στο μπάσκετ, που λάτρευε από τότε που θυμάται τον εαυτό του. Είχε παίξει, μάλιστα, στις τοπικές ομάδες των Μέγα Αλέξανδρου Τρικάλων, Αλκέτα Αλεξανδρείας και Ερμή Τρικάλων.

Η επιλογή του δεν ήταν καθόλου τυχαία. Είχε κάνει την έρευνά του, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι στην κροατική πρωτεύουσα θα βρει ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα του χώρου στην Ευρώπη, που έδινε ειδικότητα, μάλιστα, από το δεύτερο έτος σπουδών. Άλλωστε, η Γιουγκοσλαβία των 80s είχε τεράστια παραγωγή σε σπουδαίους παίκτες και προπονητές. "Χρωστάω πολλά στη δουλειά του πατέρα μου και στα σπαράγγια. Χάρη σε αυτά σπούδασα και έκανα το όνειρό μου πραγματικότητα" είχε δηλώσει ο ίδιος σε παλαιότερη συνέντευξή του.

Η προπονητική του καριέρα ξεκίνησε ουσιαστικά το 1990, αναλαμβάνοντας την ομάδα U-18 της ΚΚ Ζάγκρεμπ. Δύο χρόνια αργότερα, βρέθηκε στην πρώτη ομάδα, ως βοηθός προπονητή. Πριν από αυτό όμως είχε την ευκαιρία (ή την τύχη) να παρακολουθήσει τις προπονήσεις της εθνικής Γιουγκοσλαβίας υπό τον Dusan Ivkovic, με τον οποίο γνωρίστηκε κατά τη διάρκεια του Ευρωμπάσκετ '89, που διεξαγόταν στην πρωτεύουσα της Κροατίας. Ο Ivkovic μάλιστα ήταν εκείνος που τον έφερε σε επαφή για πρώτη φορά με τον μετέπειτα συνεργάτη, φίλο και κουμπάρο του, Zeljko Obradovic, το 1992 στο Άμστερνταμ - εκεί όπου οι δύο άντρες αντάλλαξαν τηλέφωνα και συμφώνησαν να κρατήσουν επαφές.

Ο Παναθηναϊκός, ο Obradovic, η κορυφή της Ευρώπης

Επτά χρόνια μετά, η σχέση του με τον Zeljko Obradovic προχωρά στο επόμενο επίπεδο. Αφού ο Δημήτρης Ιτούδης εργάστηκε ως βοηθός αλλά και ως πρώτος προπονητής στον ΠΑΟΚ (1995-96), τον Πανιώνιο (βοηθός προπονητή, 1996-97), την MENT (1999) και τον Φίλιππο Θεσσαλονίκης (1997-99), βρέθηκε μπροστά στην μεγαλύτερη πρόκληση της καριέρας του (μέχρι τότε): Η εθνική Σερβίας (πια) βρισκόταν για προπονήσεις στη Θεσσαλονίκη. Εκεί, ο Obradovic έπινε σχεδόν καθημερινά καφέ με τον φίλο του πλέον Δημήτρη Ιτούδη και συζητούσαν αρκετά -ασφαλώς- για μπάσκετ. Τότε ήταν που ο Ζοτς του αποκάλυψε ότι ήταν έτοιμος να αποδεχθεί την πρόταση του Παύλο Γιαννακόπουλο για να αναλάβει τον Παναθηναϊκό. Για assistant δίπλα του ήθελε τον Ιτούδη. Την ίδια περίοδο ο πατέρας του Δημήτρη βρισκόταν στην εντατική με σοβαρό πρόβλημα υγείας, που τελικά κατάφερε να ξεπεράσει και να το συνδυάσει με τα χαρμόσυνα νέα από τον γιο του.

Η τέχνη του θριάμβου, από τον Δημήτρη Ιτούδη

Με το Τριφύλλι, οι δυο τους θα κατακτήσουν τα πάντα (μεταξύ αυτών 5 τρόπαια της Euroleague και 11 Πρωταθλήματα Ελλάδας), στην πιο επιτυχημένη περίοδο της ιστορίας του Παναθηναϊκού. Ο πράσινος κύκλος θα κλείσει μετά από 13 χρόνια για να ακολουθήσει και για τους δύο διάλειμμα ενός έτους, πριν βρεθούν στην τουρκική λίγκα. Αυτή τη φορά δεν θα είναι συνεργάτες: Ο Obradovic θα αναλάβει το τιμόνι της φιλόδοξης Φενέρμπαχτσέ και ο Ιτούδης της ανερχόμενης Μπάνβιτ. Στην πόλη Μπαντίρμα (η πάλαι ποτέ Πάνορμος της Μικράς Ασίας) και τις νότιες ακτές της Θάλασσας του Μαρμαρά, ο head coach Ιτούδης θα κάνει σπουδαία δουλειά και θα κατακτήσει με την Μπάνβιτ την πρώτη θέση της κανονικής διάρκειας του πρωταθλήματος, ενώ στα play-offs θα φτάσει μέχρι τα ημιτελικά, έχοντας να αντιμετωπίσει πολύ δυνατές αντιπάλους.

Το όνομά του θα αρχίσει να ακούγεται έντονα στις μπασκετικές πιάτσες της Γηραιάς Ηπείρου, με πολλές κορυφαίες ομάδες να τον προσεγγίζουν (κάτι που είχε συμβεί και μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν η Μπασκόνια -τότε Ταού- τον ήθελε για πρώτο προπονητή). Ο Δημήτρης Ιτούδης θα επιλέξει τελικά ένα από τα πιο βαριά ονόματα της ευρωπαϊκής μπασκετικής ιστορίας και μία από τις πιο απαιτητικές ομάδες στις οποίες μπορεί να εργαστεί κάποιος.

Η ΤΣΣΚΑ Μόσχας, μετά από ένα ακόμη συνεχόμενο στραπάτσο σε Final Four, εμπιστεύεται τον 44χρονο Έλληνα προπονητή. Στον πέμπτο του χρόνο στη ρωσική πρωτεύουσα, ο Δημήτρης Ιτούδης έχει καταφέρει να κερδίσει δύο φορές την Euroleague (2016, 2019) και 4 φορές -μέχρι στιγμής- την VTB (2015, 2016, 2017, 2018).

Πολλοί πιστεύουν, ή πιο ορθά πίστευαν μέχρι το πρώτο τζάμπολ του Final Four, ότι ο Δημήτρης Ιτούδης είναι απλά ένας πολύ καλός διαχειριστής, αμφισβητώντας επώνυμα ή ανώνυμα τις ικανότητές του. Μετά τις παραστάσεις της ΤΣΣΚΑ Μόσχας στη Χώρα των Βάσκων και το μοντέρνο, γρήγορο, ευέλικτο και κυρίαρχο μπάσκετ που έπαιξε η "Αρκούδα", όλοι κατάλαβαν το αυτονόητο: Ο Δημήτρης Ιτούδης είναι ένας από τους κορυφαίους προπονητές των καιρών μας.

Δημήτρης Ιτούδης ΤΣΣΚΑ Μόσχας