Αν η Ουγγαρία είχε να καμαρώνει στη δεκαετία του ’50 για την ποδοσφαιρική της ομάδα, η γειτονική Τσεχοσλοβακία καμάρωνε για τον «άνθρωπο-ατμομηχανή», τον Εμίλ Ζάτοπεκ.

Ο Ζάτοπεκ είδε το πρώτο φως στην Μοραβία στις 19 Σεπτεμβρίου 1922. Δρομέας με εκπληκτική αντοχή που του άρεσε να οδηγεί τις κούρσες και με συνεχή ντεμαράζ να εξαντλεί κάθε αντίσταση των αντιπάλων του. Έγινε ο μοναδικός αθλητής στην ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων που κερδίζει τα 5 χλμ, τα 10 χλμ. και τον μαραθώνιο.

Κατάπινε... τα χιλιόμετρα με έκφραση αφόρητης ταλαιπωρίας στο πρόσωπο και ξεφυσούσε συνέχεια λες και ήταν έτοιμος να καταρρεύσει. Όμως, όλα αυτά αποτελούσαν μία ψευδαίσθηση.

«Δεν είχα αρκετό ταλέντο ώστε να τρέχω και ταυτόχρονα να χαμογελάω», θα απαντήσει ερωτώμενος για το περίεργο στυλ που έχει. «Όποιος θέλει χαμόγελα, ας παρακολουθήσει καλλιτεχνικό πατινάζ!».

Στην πρώτη του εμφάνιση σε Ολυμπιακούς στο Λονδίνο το 1948 και μόλις στην δεύτερή του κούρσα στο συγκεκριμένο αγώνισμα θα κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στα 10 χλμ. με χαρακτηριστική άνεση. Ο ίδιος θα δοκιμάσει όμως, την πικρή γεύση της ήττας στο 5άρι, όπου τον κέρδισε ο Βέλγος Γκαστόν Ράιφ

Τέσσερα χρόνια αργότερα στο Ελσίνκι έτρεχε... χωρίς αντίπαλο! Μετά το εύκολο νταμπλ στα 5 και στα 10 χλμ. αποφασίζει να κατέβει και στον μαραθώνιο, αγνοώντας την κούραση. Ο Βρετανός Τζιμ Πίτερς προσπάθησε να εξοντώσει τον ήδη διάσημο αντίπαλό του δίνοντας στην κούρσα διαβολεμένο ρυθμό, αλλά έπεσε θύμα της στρατηγικής του και τα παράτησε στα μισά.

Ο Τσέχος έτρεξε τα τελευταία χιλιόμετρα τελείως μόνος. Έπιανε κουβέντα με τους Φινλανδούς θεατές, αστειευόταν με τους αστυνομικούς και με όσους παρακολουθούσαν τον μαραθώνιο πάνω σε ποδήλατα, και μπήκε στο στάδιο δύο λεπτά πριν καταφτάσει καταϊδρωμένος ο δεύτερος.

Το κοινό τον αποθεώνει φωνάζοντας ρυθμικά το όνομά του για αρκετή ώρα, ενώ οι Τζαμαϊκανοί σπρίντερr τον σηκώνουν στα χέρια τους και τον βοηθούν να κάνει τον γύρο του θριάμβου.

«Όποιος θέλει κάτι να κερδίσει, ας τρέξει 100 μέτρα. Όσοι θέλουν να ζήσουν μια εμπειρία, ας τρέξουν μαραθώνιο...», θα πει χαρακτηριστικά.

Η τελευταία του παράσταση σε Ολυμπιακούς αγώνες έγινε το 1956 στην Μελβούρνη. Έχοντας πάθει κήλη λίγες βδομάδες πριν τον αγώνα, ο Ζάτοπεκ κατέλαβε την 6η θέση, παρά τις απαγορεύσεις των γιατρών να τρέξει μετά την εγχείρηση.

Νικητής ήταν ο Αλέν Μιμούν, ο Γάλλος που μια ζωή έβλεπε την πλάτη του Ζάτοπεκ. Ο Τσέχος τον πλησίασε μετά τον τερματισμό, έβγαλε το κλασικό του καπελάκι και του το χάρισε. «Αυτό το σουβενίρ είναι πιο πολύτιμο κι από το χρυσό μου μετάλλιο», δήλωσε συγκινημένος ο Μιμούν.

Μετά το τέλος της καριέρας του ο Εμίλ Ζάτοπεκ, όπως και οι υπόλοιποι μεγάλοι Τσεχοσλοβάκοι αθλητές, έγινε αντισυνταγματάρχης του στρατού της χώρας, αλλά ουδέποτε υπήρξε πιστό παιδί του κομμουνιστικού καθεστώτος. Όταν συνυπέγραψε το μανιφέστο της ελευθερίας την Άνοιξη του 1968, πέρασε στα μαύρα κατάστιχα του κόμματος, το οποίο φρόντισε για την απόταξή του από τον στρατό.

Μολονότι ήταν εθνικός ήρωας, ο Ζάτοπεκ βρέθηκε να βγάζει τα προς το ζην σε ορυχεία ουρανίου και σε ανασκαφές, ενώ εργάστηκε και ως εργοδηγός στον τομέα καθαριότητας του Δήμου της Πράγας.

Οι αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας και των συμπατριωτών του είχαν αποτέλεσμα να μετατεθεί σε νέα θέση: Κλητήρας σε υπουργείο με παράλληλη απαγόρευση της εξόδου από τη χώρα. Μετά το 1989 και τις πολιτικές μεταβολές στη χώρα αποκαταστάθηκε και τιμήθηκε για την προσφορά του στον αθλητισμό.

Πέθανε στις 22 Νοεμβρίου 2000, σε ηλικία 78 ετών, αφήνοντας κληρονομιά στο αθλητικό κίνημα 4 χρυσά και 1 ασημένιο ολυμπιακά μετάλλια, αλλά και 18 παγκόσμια ρεκόρ.

Πηγή: sday.gr

Αθλητισμός Στίβος