Από το 1974 μέχρι το 1998 η εθνική Σκωτίας διένυε την πιο λαμπρή περίοδο της ιστορίας της, λαμβάνοντας μέρος σε έξι Παγκόσμια Κύπελλα, την στιγμή που στον υπόλοιπο μισό αιώνα ζωής της έχει μόλις δύο προκρίσεις. Στο ίδιο χρονικό διάστημα «έγραψε» και τις δύο παρουσίες της σε Euro πριν την φετινή, ταξιδεύοντας το 1992 στην Σουηδία και φυσικά το 1996 στην κοντινή Αγγλία, όπου βρέθηκε μάλιστα στον ίδιο όμιλο με τους γείτονές της. Έχοντας ως ηγέτη τον McAllister της Leeds, σημαντικά γρανάζια τους McCall και McCoist των Rangers και μεγαλές ελπίδες τους Spencer (Chelsea) και Collins (Monaco) οι Σκωτσέζοι ήλπιζαν σε αυτήν την περίπτωση να βρεθούν πάνω από την Ολλανδία (τους είχε αποκλείσει το ’92) και να περάσουν για πρώτη φορά σε νοκ άουτ φάση μεγάλης διοργάνωσης.

Παρεμπιπτόντως την πρόκριση για τα τελικά του Euro οι Βρετανοί την είχαν πάρει σε βάρος της δικής μας Εθνικής, νικώντας μας με 1-0 στο κρίσιμο παιχνίδι της 16ης Αυγούστου του 1995. Στον αντίποδα οι Άγγλοι, ως είθισται δεν είχαν λάβει μέρος στα προκριματικά ως διοργανωτές, χτίζοντας τον μύθο του «Football is coming home», 30 χρόνια μετά την κατάκτηση του Μουντιάλ, με ένα τουρ στην Ανατολική Ασία. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι σκέφτονταν ο Terry Venables και η FA επιλέγοντας αυτήν την γωνιά του πλανήτη για προετοιμασία, όμως μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα υπολόγιζαν.

Στην αποστολή υπήρχαν μερικά γερά ποτήρια, όπως οι Gascoigne, McManaman και Sheringham, οι οποίοι σε συνδυασμό με τα χαλαρά μέτρα επιτήρησης και το φτηνό ποτό της ασιατικής νυχτερινής ζωής, εξώκειλαν ουκ ολίγες φορές, με αποκορύφωμα ένα επικό ξενύχτι σε κλαμπ του Χονγκ Κονγκ. Εκείνη την νύχτα μέλη των «Τριών Λιονταριών» εμφανίστηκαν γυμνόστηθοι, δεμένοι σε καρέκλες (!), να δέχονται όσο οινόπνευμα μπορούν να αντέξουν από τους συμπαίκτες τους, την στιγμή που ο «σωματοφύλακας» τους και βοηθός προπονητή, Bryan Robson, απολάμβανε τις μπύρες του και γελούσε με τα καμώματα των παικτών του.

Αυτός που δεν γέλασε ήταν φυσικά ο βρετανικός τύπος, με την Sun να κυκλοφορεί με το πρωτοσέλιδο «Disgracefool» (λογοπαίγνιο των λέξεων ατιμωτικός και ηλίθιος) και τους οπαδούς να «βράζουν» για την αδιαφορία μιας ομάδας, που σταθερά τους χαρίζει πίκρες. «Δεν το γνωρίζαμε, αλλά ο Bryan Robson βρισκόταν στο ίδιο μαγαζί, πίνοντας μια πίντα με μπίρα και φορώντας ένα επίσημο πουκάμισο με στρογγυλό γιακά. Όταν κάποιος τον πήρε χαμπάρι του τράβηξε τον γιακά και του το έσκισε, όμως αυτός ατάραχος συνέχισε να πίνει. Τον είχαν στείλει να μας προσέχει, οπότε άρχισε να νευριάζει με όσα κάναμε, μην μπορώντας να κρύψει τα γέλια του. Τότε κάποιος βρήκε μια οδοντιατρική καρέκλα σε ένα άλλο δωμάτιο και αμέσως μας ήρθε η ιδέα. Πρώτα δέσαμε φυσικά τον Gascoigne, μετά πήγα εγώ και στο τέλος βάλαμε τον Sheringham. Ήταν τρελό!», θα δηλώσει ο αναπληρωματικός τερματοφύλακας, αλλά βασικός… πότης, Ian Walker.

Πολλοί ανέφερεαν πως η απόφαση της ομοσπονδίας να ανακοινώσει πως μετά το Euro ο Venables θα αποχωρήσει και θα τον διαδεχθεί ο Glenn Hoddle είχε επιφέρει μια γενικότερη απάθεια, με τον έμπειρο προπονητή να μην έχει καμία επιθυμία να τα βάλει με τους ταλαντούχους, αλλά και ανυπότακτους παίκτες του. Μάλιστα τα τραγελαφικά γεγονότα δεν σταμάτησαν στο Χονγκ Κονγκ, αφού στο αεροπλάνο της επιστροφής στην πατρίδα, οι Άγγλοι ποδοσφαιριστές βρήκαν καλή ιδέα να τα… τσούξουν εν πτήσει και να προκαλέσουν ζημιές στην καμπίνα του αεροσκάφους!

Το βαρύ κλίμα δεν βοήθησε καθόλου η ισοπαλία της πρεμιέρας απέναντι στην Ελβετία μπροστά σε σχεδόν 80,000 εξαγριωμένους οπαδούς, την στιγμή που Ολλανδοί και Σκωτσέζοι έμεναν στο μηδέν, διατηρώντας και τις τέσσερις ομάδες στην ισοβαθμία και στο παιχνίδι της πρόκρισης. Όπως ήταν φυσικό η δεύτερη αγωνιστική, που έφερνε αντιμέτωπους τους γείτονες στο Wembley, καθιστούσε το ήδη ντέρμπι σε αγώνα ζωής και θανάτου. Πέρα από την πλάκα, αν τα «Τρια Λιοντάρια» έφευγαν ηττημένα και λογικά αποκλεισμένα από αυτό το ματς, δεν αποκλείεται να αντιμετώπιζαν περιστατικά βίας και προπηλακισμών από τους απογοητευμένους φιλάθλους τους, που ήταν ανήμποροι να χαρούν την γιορτή στο ίδιο τους το σπίτι.

Η Σκωτία, όντας υποψιασμένη, μπήκε ψυχωμένα στο γήπεδο και με γνώμονα την καλή εμφάνιση κόντρα στην Ολλανδία, δυσκόλεψε τους αντιπάλους της, που προσπαθούσαν μάταια να επιβάλλουν το παιχνίδι τους. Τα «Τρία Λιοντάρια» αδυνατούσαν να διατηρήσουν την κατοχή, οι εξεζητημένες ενέργειες των αστέρων τους έβρισκαν τοίχο στο άριστο αμυντικό πλάνο του Craig Brown και η παρουσία στο ρόστερ δέκα παικτών από την Premier League (τρεις εκ των οποίων στην πρωταθλήτρια Blackburn) έδινε το έξτρα πλεονέκτημα στους Σκωτσέζους να διαβάσουν τακτική και στυλ παιχνιδιού. «Δεν υπάρχουν φιλίες σε ένα παιχνίδι σαν αυτό», θα τονίσει ο Stuart Pearce στην συνέντευξη τύπου πριν τον αγώνα.

Το πρώτο ημίχρονο πέρασε χωρίς την μεγάλη φάση και στην ανάπαυλα, παρά το μπόλικο χρόνο που απέμενε, ο Venables αποφάσισε να δράσει. Έχοντας διαβάσει σωστά το παιχνίδι και βλέποντας πως η ενίσχυση στο κέντρο είναι αναγκαία για να δημιουργηθούν φάσεις, ο Jamie Redknapp πέρασε στο ματς αντί του Pearce και μόλις οκτώ λεπτά αργότερα έβγαλε σωστό τον προπονητή του, όταν από δική του ενέργεια ο Gary Neville «σέρβιρε» στον Alan Shearer για το 1-0. Η Σκωτία πάντως δεν αποθαρρύνθηκε και βγήκε μπροστά, χάνοντας κλασικές ευκαιρίες με τους Durie και McAllister, που δεν κατάφεραν από κοντά να νικήσουν τον David Seaman με το κεφάλι και το πλασέ αντίστοιχα.

Η ισοφάριση δεν ήρθε ποτέ, με το άστρο του «Gazza» να βρίσκει την στιγμή του για να λάμψει. Στο 79ο λεπτό της αναμέτρησης ο τότε παίκτης των Rangers θα δεχθεί την μπάλα στα όρια της περιοχής, με μία μαγική προσποίηση θα περάσει την μπάλα πάνω από το κεφάλι του Colin Hendry και θα σουτάρει υποδειγματικά δίπλα από τον Goram, πετυχαίνοντας όχι μόνο το 2-0, αλλά και το γκολ που τελικά θα αποκλείσει την Σκωτία, αφού αν έχαναν μόνο 1-0, σε συνδυασμό με την νίκη τους απέναντι στους Ελβετούς, θα περνούσαν στην επόμενη φάση αντί των Ολλανδών! «Μερικές φορές πρέπει να σηκώσεις το χέρι και να υποκλιθείς στην σπουδαία ενέργεια του αντιπάλου σου», θα δηλώσει ο Hendry μετά το τέλος του αγώνα.

Αυτή η υπέροχη ενέργεια όμως δεν ήταν το highlight του αγώνα, ούτε καν της στιγμής. Μόλις ο Gascoigne πετύχει το γκολ, θα ξαπλώσει στο χορτάρι, παριστάνοντας τον δεμένο, και οι συμπαίκτες του θα σπεύσουν να αδράξουν τα διαθέσιμα μπουκάλια στον πάγκο, καταβρέχοντας τον πεσμένο συμπαίκτη τους, όπως ακριβώς φέρονται να είχαν κάνει στο «κακόφημο» μπαρ του Χονγκ Κονγκ! «Περίπου εννιά από εμάς είχαμε καθίσει στην περίφημη καρέκλα, αλλά προφανώς εγώ έλαβα το μεγαλύτερο ανάθεμα, όντας αυτός που είμαι. Για κάποιο λόγο, πριν την έναρξη του δεύτερου ματς απέναντι στην Σκωτία, μάζεψα τα παιδιά και τους είπα πως όποιος από εμάς σκοράρει θα κάνει τον πανηγυρισμό της οδοντιατρικής καρέκλας. Ευτυχώς ήμουν εγώ αυτός! Κρίμα που τα μπουκάλια είχαν μόνο ισοτονικό και όχι τζιν. Απλά αστειεύομαι», θα πει λίγο αργότερα εκστασιασμένος ο «Gazza» στις κάμερες του Pitch TV.

 

 

Αυτή η αξιομνημόνευτη στιγμή ξύπνησε για τα καλά τους Άγγλους, που έριξαν μια ξεγυρισμένη τεσσάρα στους Ολλανδούς στο φινάλε του ομίλου και έφτασαν μέχρι τα ημιτελικά (αποκλείστηκαν στα πέναλτι από την Γερμανία), με τον Gascoigne να συμπεριλαμβάνεται στην καλύτερη ενδεκάδα του τουρνουά και τον Shearer να αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ, με πέντε τέρματα. Οι Σκωτσέζοι, από την άλλη, παρά την άψογη παρουσία τους έμειναν εκτός συνέχειας στις λεπτομέρειες, προσλαμβάνοντας έξι χρόνια μετά το Euro, τον κατακτητή του, Berti Vogts, που όχι μόνο δεν κατάφερε να τους επαναφέρει σε κάποια μεγάλη διοργάνωση, αλλά αποχώρησε και ντροπιασμένος μετά από μία «επαίσχυντη» εντός έδρας ισοπαλία απέναντι στην Μολδαβία!