Στο σύγχρονο περιβάλλον του επαγγελματικού ποδοσφαίρου είναι δεδομένο πως δεν μπορεί να υπάρξει κανενός είδους ανάπτυξη, αν δεν δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες που θα βάζουν τις βάσεις για υγιή ανταγωνιστικότητα, μεταξύ των ομάδων-επιχειρήσεων. Το κράτος μπορεί να βάζει το γενικό πλαίσιο -τους κανόνες- και να διαμορφώνει αποτελεσματικούς θεσμούς ελέγχου για την επιχειρηματική δραστηριότητα στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, χωρίς να παραγνωρίζει την ιδιαιτερότητα της ομάδας-επιχείρησης. Ομως κανενός είδους ανάπτυξη -οικονομική και αγωνιστική- δεν μπορεί να πετύχει μια ομάδα, εφόσον δεν διαθέτει δικό της, ιδιόκτητο γήπεδο. Η σημασία που απόκτησε το γήπεδο στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου, καθώς το παιχνίδι άρχισε να μετατρέπεται σε τηλεοπτικό «προϊόν», διαφάνηκε από τις προτάσεις της επιτροπής του λόρδου Τέιλορ, η οποία συστάθηκε για να διερευνήσει τα αίτια της τραγωδίας στο Χίλσμπορο.

Η επιτροπή εκείνη ερευνώντας τα αίτια εκείνης της τραγωδίας διαπίστωσε ότι το γήπεδο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στη φυσιογνωμία του παιχνιδιού. Ετσι διατύπωσε μία σειρά προτάσεων οι οποίες είχαν στόχο να βελτιώσουν τις συνθήκες ασφάλειας στα γήπεδα και να εκσυγχρονίσουν τα «θέατρα» όπου θα δίνονταν οι παραστάσεις του «μπαλέτου της εργατικής τάξης». Ο εκσυγχρονισμός των αγγλικών γηπέδων, που συνέπεσε με το μπάσιμο της τηλεόρασης, λειτούργησε σαν τρέιλερ για τη βελτίωση των γηπέδων και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Η ΟΥΕΦΑ κατάλαβε ότι αν ήθελε να διαμορφώσει το Τσάμπιονς Λιγκ σε ελκυστικό προϊόν, έπρεπε να ζητήσει μία σειρά προϋποθέσεων για τα γήπεδα στα οποία θα διεξάγονταν οι αγώνες. Ετσι, πολλά γήπεδα άρχισαν να ανακατασκευάζονται και να χτίζονται καινούργια, προσφέροντας πολύ καλύτερες συνθήκες για τους θεατές. Παράλληλα, άρχισε να αλλάζει και η αρχιτεκτονική των γηπέδων που, από τα μεγάλα στάδια τα οποία είχαν σαν βασικό τους πλεονέκτημα τη μεγάλη χωρητικότητα, περάσαμε σε γήπεδα με μικρότερη χωρητικότητα αλλά αυτό που λένε, πολυλειτουργικά. Που μπορούν να λειτουργούν όλες τις μέρες της εβδομάδας, να προσφέρουν δυνατότητες ψυχαγωγίας, πολλαπλές χρήσεις και στα οποία οι ομάδες άρχισαν να βασίζονται για περισσότερες εισπράξεις που θα προσέφεραν ρευστότητα και οικονομική ενδυνάμωση.
Η αλλαγή αυτή στα γήπεδα, όπου συνέβη, άρχισε να αλλάζει και το ποδόσφαιρο, ενισχύοντας τα εμπορικά του χαρακτηριστικά και ανεβάζοντας τους μέσους όρους εισιτηρίων. Καλύτερες και περισσότερες υπηρεσίες στους φιλάθλους έφεραν αλλαγή στον τρόπο διάθεσης των εισιτηρίων, αφού τα πακέτα των εισιτηρίων διαρκείας καλύπτουν, πλέον, τον μεγαλύτερο όγκο διάθεσης των εισιτηρίων και σε μερικές περιπτώσεις αποτελούν τον αποκλειστικό τρόπο διάθεσης. Το κυριότερο; Τα νέα γήπεδα άρχισαν να ισχυροποιούν τις ομάδες.

Το γήπεδο και το «προϊόν»
Δεν είναι, όμως, μόνο τα εισιτήρια -και ιδίως τα έσοδα από αυτά- που φέρνει ένα νέο γήπεδο. Είναι οι επιπλέον δυνατότητες εσόδων που προσφέρει (διαφημίσεις, ονοματοδοσία κλπ). Τι μπορεί να συμβεί στην ανταγωνιστικότητα των πρωταθλημάτων όπου δημιουργούνται νέα η αναπαλαιώνονται τα παλαιά γήπεδα μπορούμε να το δούμε, συγκριτικά, σε Πρέμιερ Λιγκ και Καμπιονάτο.
Το ιταλικό ποδόσφαιρο που διεξάγεται σε γερασμένα και άδεια -και για άλλους λόγους εκτός από την παλαιότητα- γήπεδα έχει μείνει πολύ πίσω σε ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης. Τελευταία νέοι (Ρόμα) ή παλιοί ιδιοκτήτες (Γιουβέντους) βλέπουν ότι η δυναμική που προσφέρει ένα νέο γήπεδο είναι απαραίτητη και προχωρούν στις απαραίτητες επενδύσεις. Η έκθεση της Deloitte & Touch για τη διάρθρωση των εσόδων των 20 πλουσιότερων ομάδων δείχνει ξεκάθαρα ότι οι ομάδες με την ασφαλέστερη οικονομική υγεία είναι εκείνες που έχουν βρει τρόπο να εισπράττουν από την εκμετάλλευση του ιδιόκτητου γηπέδου τους ένα ποσοστό που κυμαίνεται από το 35%-50%.
Εδώ και καιρό, η Λίβερπουλ και η Τσέλσι (που και οι δύο έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες για επέκταση η πρώτη και ανέγερση νέου γηπέδου η δεύτερη) είχαν κατανοήσει ότι οι εισπράξεις της Γιουνάιτεντ έπειτα από κάθε ματς που ξεπερνούσαν το 1,4 εκατ. ευρώ, μεγάλωναν τη μεταξύ τους οικονομική διαφορά, εξασφαλίζοντας στην ομάδα του Μάντσεστερ σοβαρό οικονομικό πλεονέκτημα. Και ας σκεφθεί κάποιος τι θα μπορουσε να πετύχει σε επίπεδο εσόδων η Γιουνάιτεντ αν τολμούσε να ανοίξει το ζητημα της ονοματοδοσίας του γηπέδου.

Γήπεδο = φιλοδοξίες

Χωρίς ιδιόκτητο γήπεδο καμία ομάδα δεν μπορεί να απαλλαγεί από το οικονομικό άγχος και φυσικά δεν μπορεί να έχει φιλοδοξίες για διακρίσεις. Στην οικονομία του ποδοσφαίρου υπάρχει ένας κανόνας που μιλάει για το 1/3. Σύμφωνα με αυτόν, από το συνολικό ποσό των εσόδων που έχει μία ομάδα, το 1/3 πρέπει να προέρχεται από τα εισιτήρια, το 1/3 από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και το υπόλοιπο από το μάρκετινγκ. Φυσικά, η πολιτική που αφορά την τιμή αλλά και τον τρόπο διάθεσης του εισιτηρίου, πέραν του γεγονότος ότι είναι από τις πιο βασικές στον οικονομικό σχεδιασμό μίας επιχείρησης παραγωγής αθλητικού θεάματος, βρίσκεται σε ευθεία σύνδεση και με το γήπεδο μίας ομάδας. Δύο ξεχωριστά πραδείγματα. Μπορεί να φανταστεί κάποιος ποια θα ήταν η θέση της Αρσεναλ στην ανταγωνιστική Πρέμιερ Λιγκ χωρίς τη σιγουριά του «Emirates»; Επίσης, πού βρίσκεται η κάποτε ισχυρή Βαλένθια που αναγκάστηκε να πουλήσει το γήπεδό της, λόγω χρεών;

ΠΗΓΗ: SportDay

Ποδόσφαιρο SPORTS