Ο κ. Κραβαρίτης, που είχε κάνει τη νεκροτομή στον άτυχο Μεξικανό, σχολίασε μεταξύ άλλων στην "Εξέδρα", στις 19/11/2010: «Ιατροδικαστικά καρδιά με βάρος πάνω από 450 γραμμάρια για τις γυναίκες και 500 γραμμάρια για τους άντρες θεωρείται «οριακή» καρδιά. Δηλαδή, καρδιά ασταθής και επιρρεπής σε σοβαρές λειτουργικές διαταραχές. Μπορώ να σου πω ότι η καρδιά του Αντόνιο υπερέβαινε την παραπάνω τιμή…».

Αναλυτικά η συνέντευξή του στην εφημερίδα, πριν από δύο χρόνια:

-Να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και στο πρωϊνό της 16ης Νοεμβρίου του 2009. Πως έφθασε η είδηση του θανάτου του Αντόνιο Ντε Νίγκρις στα αυτιά σας;

«Πρωί πρωί με πήραν τηλέφωνο από το αστυνομικό τμήμα περιφερείας Λαρίσης, όπου μου γνωστοποίησαν την είδηση. Μάλιστα, μου ζητήθηκε να κάνω και αυτοψία στο χώρο. Πήγα στο σπίτι, όπου, πήρα κάποιες πρώτες πληροφορίες από συγγενείς και κάποιους παράγοντες της Λάρισας».

-Τι σας μετέφεραν κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης αυτοψίας;

«Οτι δεν είχε το παραμικρό πρόβλημα. Η γυναίκα του πριν πεθάνει είχε ακούσει κάτι σαν ροχαλητό. Εγώ το απέδωσα σε πνευμονικό οίδημα. Ενα εύρημα συχνό. Ηταν προφανές ότι δεν μιλούσαμε για εγκληματική ενέργεια ούτε για κάτι άλλο. Αυτή ήταν η αφετηρία. Από κει ξεκίνησα να επεξεργάζομαι τα δεδομένα μιας καρδιολογικής προέλευσης για τα αίτια του θανάτου».

-Πηγαίνοντας στο νεκροτομείο ζητήσατε ιατρικό φάκελο του άτυχου ποδοσφαιριστή;

«Ιατρικό φάκελο δεν πήρα. Προφορικές πληροφορίες πήρα από τη γυναίκα του και από τους παράγοντες της Λάρισας και έμεινα σ’ αυτά. Δεν είναι σπάνιο σε ανθρώπους, που έχουν πεθάνει αιφνίδια να μην υπάρχει κάποια συμπτωματολογία. Πολλές φορές συμβαίνει ο θάνατος να είναι το πρώτο και το τελευταίο σύμπτωμα μιας καρδιακής δυσλειτουργίας. Το 70% των ανθρώπων που πεθαίνουν από αιφνίδιο θάνατο και σε μικρή ηλικία, δεν είχαν εμφανίσει προγενέστερα συμπτώματα. Στη νεκροτομή υπήρξαν ευρήματα, που με προσανατόλισαν ότι αυτός ο άνθρωπος είχε κάποιο ιστορικό».

-Από την πρώτη μέρα είχατε βγει και είχατε πει ότι ο Αντόνιο αντιμετώπιζε κάποιο πρόβλημα;

«Είχα πει ότι αυτή η καρδιά δεν μπορεί να μην είχε ενδείξεις-συμπτώματα στη ζωή του».

-Βάσει της μακροσκοπικής έρευνας στη συνέχεια, ποια ήταν η ενδελεχέστερη άποψη, που σχηματίσατε;

«Θεωρούσα δεδομένο ότι υπάρχει κάτι που τον ενοχλούσε, κάτι που ήθελε προσοχή. Δεν ήξερα το μέγεθος αυτής της γνώσης. Πόσο δηλαδή το είχε ψάξει. Είπα δεδομένα ότι κάτι μπορούσε να τον ενοχλούσε προτού καν έρθουν οι πληροφορίες από την Τουρκία. Με βάση αυτό που είδα μίλησα για άνθρωπο, που είχε ενοχλήματα. Υπήρξαν όμως άνθρωποι, που με είχαν διαβεβαιώσει ότι οι εξετάσεις στις οποίες είχε υποβληθεί ήταν καθαρές».

-Σε ποιους αναφέρεστε;

«Σε παράγοντες της Λάρισας, αλλά και σε ανθρώπους από το οικογενειακό περιβάλλον. Στις πρώτες στιγμές δεν είμαστε σε θέση να δούμε τα πράγματα ρεαλιστικά, ούτε εγώ μπορούσα να το παίξω ανακριτής. Εξάλλου δεν γνώριζα το είδος των πραγματοποιηθέντων εξετάσεων, αφού δεν έλαβα ποτέ ιατρικό φάκελο στα χέρια μου, ούτε βέβαια ήταν και υποχρεωτικό να λάβω».

-Ερχόμενοι οι δικοί του άνθρωποι εδώ πέρα και πιο συγκεκριμένο ο αδερφός του, τι σας μετέφερε σχετικά με το ιστορικό του;

«Ηταν μια μέρα, που ήμουν και εγώ φορτισμένος. Ακούστηκε ότι δεν αισθανόταν καλά το τελευταίο διάστημα, ότι τους έλεγε ότι αισθανόταν σαν… γέρος. Ο αδερφός του ήρθε στο γραφείο μου με άγνοια για τα αίτια θανάτου. Μια άγνοια που φαινόταν ειλικρινής, πράγμα, που σημαίνει πώς δεν ήξερε πιθανότατα το πρόβλημα ή δεν γνώριζε το μέγεθος του».

-Τον Ιανουάριο συντάσσεται η ιατροδικαστική έκθεση στην οποία τι αναφέρεται;

«Επιβεβαιώνει τα μακροσκοπικά ευρήματα της αρχικής μου διάγνωσης. Τα αποτελέσματα των ιστολογικών και τοξικολογικών εξετάσεων έχουν χαρακτήρα συνεπικουρικό της νεκροτομής, ιδιαίτερα από τη στιγμή που μιλάμε για αιφνίδιο θάνατο ενός νέου ανθρώπου. Ηταν σαφές ότι υπάρχει μια μυοκαρδιοπάθεια. Είχα δει ευρήματα που συνηγορούσαν υπέρ πολλαπλών καρδιακών επεισοδίων. Μη διανοηθείς πως μιλάμε για εμφράγματα, που έχουν άλλη μακροσκοπική εικόνα, αλλά για επεισόδια, που έχουν ενοχλήματα συμβατά επιβαρημένης καρδιακής λειτουργίας. Μπορεί να είναι ταχύπνοια, εύκολη κούραση, αίσθημα αδιαθεσίας, ή κακουχίας κ.α».

Μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για έναν νέο άνθρωπο, όπου η ένταση των συμπτωμάτων και φυσικά η αξιολόγηση τους διαφέρει από έναν μεγαλύτερης ηλικίας ψυλλιασμένο ασθενή».

-Είχατε μιλήσει εξαρχής και για προβλήματα σε όλα τα τοιχώματα της καρδιάς;

«Είχα μιλήσει για μια ταλαιπωρημένη καρδιά. Μια καρδιά, που είχε περάσει στιγμές έντασης και έδειχνε πολλαπλής εντοπίσεως συμπτώματα. Δεν ήταν ένα».

-Θα χαρακτηρίζατε τη συγκεκριμένη καρδιά ως μια «ωρολογιακή βόμβα»;

«Η καρδιά αυτή , όπως λειτουργούσε, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είχε και με το ιστορικό-όπως φαινόταν αυτό μακροσκοπικά-έδειχνε πώς ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να γίνει κάτι πολύ μεγαλύτερη βαρύτητας από το συνηθισμένο. Ηρθε κατόπιν και ο Μεξικάνος ο γιατρός, να επιβεβαιώσει ότι του είχε πει να σταματήσει το ποδόσφαιρο. Μιλάμε για καθαρά αντικειμενικά ιατρικά κριτήρια. Ο άνθρωπος είναι που κάνει τις επιλογές. Δεν μπορείς να επιβάλλεις σε κάποιον «σταμάτα να το κάνεις». Ο καθένας είναι κριτής των πράξεων του».

-Για τα ισχαιμικά επεισόδια, που είχε περάσει το τελευταίο 48ώρο;

«Ενα είναι. Η μακροσκοπική εικόνα (η εικόνα της ισχαιμίας αλλάζει ανάλογα με το χρόνο εμφάνισης της) δείχνει για ένα ισχαιμικό επεισόδιο, που ήταν εν εξελίξει για 24 με 48 ώρες».

-Υπάρχουν συμπτώματα κατά την εκδήλωση του ισχαιμικού επεισοδίου;

«Θα μπορούσε να έχει, θα μπορούσε και να μην έχει. Θα μπορούσε να έχει και επειδή τα είχε ξαναζήσει, να μην τους έδωσε τη δέουσα βαρύτητα».

-Μιας και το οριοθετείτε για τις τελευταίες 48 ώρες, μια επιπρόσθετη κόπωση, μπορεί να επιβάρυνε τον οργανισμό;

«Η σωματική κόπωση είναι προσθετικός παράγοντας. Πόσω μάλλον, όταν έχει προηγηθεί και περίοδος που ήταν εκτός αθλητικής δραστηριότητας. Για να εξελιχθεί ένα ισχαιμικό επεισόδιο και η κατάσταση να επιβαρυνθεί παίζουν και άλλοι παράγοντες ρόλο. Δεν ξέρουμε τι άλλο έκανε. Το στρες, ένα πλούσιο γεύμα, ακόμα και θερμοκρασιακοί παράγοντες μπορεί να λειτουργήσουν επιβαρυντικά».

- Θεωρείτε τυχαίο περιστατικό ότι το μοιραίο δεν συνέβη ενδεχομένως κατά τη διάρκεια της προπόνησης;

«Δεν μπορώ να σου απαντήσω. Θα μπορούσε μια δυνατή προπόνηση να είναι το εφαλτήριο. Η ισχαιμία του μυοκαρδίου, δεν είναι μια κατάσταση στιγμιαία, αλλά μια κατάσταση διαρκείας, σε μια καρδιακή λειτουργία ήδη επιβαρυμένη από πολλούς παράγοντες».

-Οπως φαίνεται και σε σχετική ανακοίνωση της ΠΑΕ ΑΕΛ, ήταν ενήμεροι για διαπιστωθείσα πάχυνση τοιχωμάτων μυοκαρδίου από τον ίδιο τον ποδοσφαιριστή. Με την υποσημείωση πως είναι συμβατή με αθλητή και διαγνώσθηκε σε φυσιολογικά και εντός επιτρεπτών ορίων μεγέθη έπειτα από περαιτέρω διερεύνηση.

«Εδώ υπάρχει το εξής. Δεν υπάρχει μέσος όρος, δεν υπάρχει φυσιολογικό. Ο καθένας έχει τη δική του καρδιά όσον αφορά τη μορφολογία, που είναι συνάρτηση του φύλου, της δραστηριότητας. Αλλη καρδιά έχει ένας αθλητής της άρσης βαρών (έχουμε μια διαφοροποίηση της μορφολογίας, που υπερισχύει της μάζας του όγκου) και άλλη ενός αθλητή αντοχής. Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Θεωρώ ότι ο χαρακτηρισμός «μέσος όρος» δεν είναι δόκιμος όρος. Δεν υπάρχει κάτι που να θεωρείς ότι είναι κανόνας. Ιατροδικαστικά πάντως, καρδιά με βάρος πάνω από 450 γραμμάρια για τις γυναίκες και 500 γραμμάρια για τους άντρες θεωρείται «οριακή» καρδιά. Δηλαδή καρδιά ασταθής και επιρρεπής σε σοβαρές λειτουργικές διαταραχές. Μπορώ να σου πω ότι η καρδιά του Αντόνιο υπερέβαινε την παραπάνω τιμή».

-Ουσιαστικά αποδεικνύεται ότι ο Αντόνιο ομολόγησε ότι έχει κάποιο πρόβλημα βάσει της ίδιας ανακοίνωσης…

«Ισως να είναι καλύτερο να μιλήσετε με τον ίδιο τον γιατρό, που τον εξέτασε να σας πει τι εννοεί. Κάτι πιο διευκρινιστικό. Εγω ανέφερα το προφανές».

-Σε ό,τι έχει να κάνει με τη «μερική πάχυνση τοιχωμάτων του μυοκαρδίου»;

«Πολύ σχετικά τα πράγματα. Είναι θέμα ειδικό καρδιολογικό. Όπως και να ‘χει, πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στους Ελληνες γιατρούς. Ενας καρδιολόγος μπορεί να έχει μια εικόνα, που να βγάζει αυτήν την καθησυχαστική ομολογία».

-Με ποιες εξετάσεις θα μπορούσε να διαπιστωθεί το πρόβλημα;

«Μπαίνουμε σε κλινικά θέματα. Ο κλινικός γιατρός έχει πάντα το προβάδισμα.Κάνει τις εξετάσεις, που κρίνει αυτός ότι πρέπει να γίνουν. Ο ασθενής δεν είναι πειραματόζωο. Θα πρέπει να κάνει τις εξετάσεις, που κρίνονται βάσει εικόνας και συμπτωμάτων επαρκείς. Η εξέταση, που έκαναν οι Τούρκοι ήταν μια πολύ ειδική εξέταση . Κάτι θα πρέπει να τους θορύβησε σοβαρά».

-Αυτό που κυκλοφόρησε ευρέως είναι, πώς ο μοναδικός τρόπος για να εντοπιστεί αυτό που είχε ο Αντόνιο θα μπορούσε να φανεί μόνο με βιοψία του μυοκαρδίου;

«Δεν θεωρώ ότι έκαναν βιοψία οι Μεξικανοί για να αποφανθούν ότι δεν πρέπει να παίζει».

-Θα μπορούσε ερχόμενος στην Ελλάδα να γίνει βιοψία στο μυοκάρδιο;

«Είναι κάτι πολύ εξεζητημένο. Είναι σε επίπεδο καρδιολόγων. Το δικό μου τελικό συμπέρασμα είναι δεν υπήρχε περίπτωση αυτός ο ποδοσφαιριστής και άνθρωπος -πάνω απ’ όλα- να μη γνώριζε ότι είχε κάτι, που ανά πάσα στιγμή, θα τον έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση».

-Λίγες ώρες μετά τον αιφνίδιο χαμό, ο Τούρκος γιατρός Μπουράκ Κουντουρατσίογλου, είχε δηλώσει πώς «στον Ντε Νίγκρις είχε διαγνωστεί γενετική διαφορά στην καρδιά, ένα είδος δυσπλασίας, που μετά την ηλικία των 30 δημιουργεί μεγάλο ρίσκο ξαφνικού θανάτου. Το 5% των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα οδηγούνται στο θάνατο». Ποια είναι η πραγματική διάσταση του 5%;

«Είναι πιθανότητα… Δεν ξέρουμε τι έγινε στην Τουρκία. Πώς προσανατολίστηκαν στην Τουρκία και το βρήκαν. Τους βγάζω το καπέλο, που σεβάστηκαν αφενός το ιατρικό απόρρητο, τη θεμελιώδη αρχή της ιατρικής και αφετέρου το δικαίωμα του να δουλέψει και να ζήσει, όπως ήθελε. Ο Τούρκος γιατρός έχει το πόρισμα. Ο γιατρός έχει το καθήκον απέναντι στον ασθενή να τον ενημερώσει. Δεν είναι σε θέση να του «κόψει» την επιλογή».

-Τις πρώτες στιγμές ακούστηκαν διάφορα. Ακόμα και για λήψη ουσιών;

«Διαψεύδω κατηγορηματικά τις φήμες περί ναρκωτικών. Το να πάρεις κανείς κάποιο διεγερτικό με καρδιά τέτοιων χαρακτηριστικών, όπως του Αντόνιο, πιθανότατα θα ήταν είχε οδηγήσει στο θάνατο πολύ νωρίτερα. Εγώ θα ήθελα να πω το εξής. Ατυχος αθλητής ο Αντόνιο, τυχερός όμως άνθρωπος. Αν με ρωτάς θα ήθελα να πεθάνω, όπως πέθανε αυτός. Πέθανε κάνοντας αυτό που ήθελε με τους ανθρώπους να τον αγαπούν και να τον σκέφτονται. Ανθρωπος που γνωρίζει ότι έχει πρόβλημα και το αντιλαμβάνεται, η εύκολη επιλογή είναι η έξοδος. Το κίνητρο να συνεχίσει ήταν η αγάπη για την μπάλα και μια οικογένεια, που ήθελε να ζήσει ευτυχισμένη. Αγάπησε την μπάλα. Τα χρήματα τα έπαιρνε για την οικογένεια του. Κρίμα, που έφυγε έτσι».

-Εχει περάσει πλέον ένας χρόνος. Δεχτήκατε ενοχλήσεις από το Μεξικό, όπου ζητούσαν να μάθουν με περισσότερες λεπτομέρειες τι ακριβώς έχει συμβεί;

«Οχι, δεν είχα ιδιαίτερες ενοχλήσεις. Ενδόμυχα με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κάτι περίμεναν. Κυρίως από πλευράς Μεξικού, η εκεί αντίληψη είχε θεμελιώσει μια κατάσταση, του στυλ ότι κάτι σαν να αναμενόταν να γίνει».

-Τι θυμάστε πλέον από εκείνη τη μέρα πέρυσι τέτοια εποχή στην πόλη της Λάρισας; Από τον κόσμο, που είχε μαζευτεί έξω από το νοσοκομείο;

«Με ρωτούσαν τι έγινε, τι ακριβώς έχει συμβεί; Πως ήταν το παιδί; Το ότι ο κόσμος ενδιαφέρθηκε πολύ δείχνει παιδεία, ανθρωπιά. Ο Λαρισαϊκός κόσμος και η ΑΕΛ έδειξαν μεγάλη αγάπη και κατανόηση. Δεν περίμενα ότι ο κόσμος θα στεκόταν τόσο κοντά , είχαμε έξω από το νοσοκομείο λαϊκό προσκύνημα. Ο Αντόνιο ξέρει, εκεί ψηλά που βρίσκεται και μας κοιτάζει, ότι στη Λάρισα δεν θα τον ξεχάσουν ποτέ».

Λάρισα Football League