Στη σκιά μιας έντονα πολιτικοποιημένης πολιτιστικής πολιτικής, η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε την έναρξη της μεγαλύτερης μέχρι σήμερα αποκατάστασης του θόλου της Αγίας Σοφίας, μετατρέποντας το εμβληματικό αυτό σύμβολο της παγκόσμιας κληρονομιάς σε εργοτάξιο για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα, προκειμένου να το προστατεύσει από φυσικές καταστροφές, όπως έναν μεγάλο σεισμό στην Κωνσταντινούπολη.

Όπως δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, ο θόλος της Αγίας Σοφίας εισέρχεται στην πιο ευρεία και ολοκληρωμένη αποκατάσταση στην ιστορία του. Ο ίδιος σημείωσε ότι οι εργασίες ενίσχυσης και αποκατάστασης θα διασφαλίσουν την αντισεισμική προστασία του κτιρίου, ενώ υποσχέθηκε ότι θα διατηρηθεί η «αυθεντική μορφή» του μνημείου.

Ο Ερσόι τόνισε μέσω ανάρτησής του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως η αποκατάσταση θα γίνει χωρίς να διακοπεί η λειτουργία του χώρου ως τέμενος.

Ατσάλι και μουσαμάδες για προστασία των ψηφιδωτών

Οι εργασίες θα γίνουν εξωτερικά για να μην υποστούν φθορές τα εναπομείναντα ψηφιδωτά στον εσωτερικό θόλο. Το έργο προβλέπει την προσωρινή κάλυψη του θόλου με χαλύβδινη κατασκευή και ειδική επένδυση, ενώ θα στηθεί μεταλλική πλατφόρμα 43,5 μέτρων ύψους με 4 κύριες κολόνες, προκειμένου να συνεχιστεί παράλληλα η λατρεία και η εργασία.

«Η λατρεία θα συνεχιστεί, η ιστορία θα προστατευθεί», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός, προβάλλοντας τη διττή στρατηγική της διατήρησης του θρησκευτικού ρόλου της Αγίας Σοφίας με παράλληλη αποκατάσταση.

Η «ψηφιακή Αγία Σοφία»

Η ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού συνοδεύτηκε και από μία υπενθύμιση ότι η Αγία Σοφία επανήλθε σε καθεστώς τεμένους με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (10 Ιουλίου 2020) και έκτοτε η χρήση της συνδυάζεται με μία σειρά από επιστημονικά τεκμηριωμένα έργα. Έχουν ήδη καταρτιστεί και υλοποιηθεί σχέδια αποκατάστασης σε κάθε επίπεδο: αρχιτεκτονικό, στατικό, ηλεκτρολογικό και μηχανολογικό.

Παράλληλα, δημιουργήθηκε το «ψηφιακό δίδυμο» της Αγίας Σοφίας, με τρισδιάστατη απεικόνιση όλων των δομών του μνημείου, μελέτη αρχείων και αξιολόγηση σεισμικών σεναρίων για τον εντοπισμό της επικινδυνότητας.

Ο θόλος στο επίκεντρο – τεχνικά και συμβολικά

Οι αναλύσεις σχετικά με τη δομή του κτηρίου έδειξαν ότι ο κυρίως θόλος και οι βοηθητικοί ημισφαιρικοί θόλοι έχουν ανάγκη ενίσχυσης. Μετά την προσωρινή κάλυψή τους, θα ξεκινήσει η αποκατάσταση της εξωτερικής επιφάνειας με εστίαση στην ενίσχυση της στατικής επάρκειας.

Η τοποθέτηση μεταλλικής πλατφόρμας και η χρήση γερανού ύψους 41 μέτρων με βραχίονα 60 μέτρων, θα επιτρέψουν την ομαλή ολοκλήρωση της επιχείρησης χωρίς να παραβιαστεί η λειτουργική χρήση του χώρου ως τόπος λατρείας.

Όταν ολοκληρωθούν οι παρεμβάσεις – από την ενίσχυση του θόλου μέχρι την αποκατάσταση μιναρέδων, προσόψεων και μολύβδινων καλυμμάτων – οι προσωρινές κατασκευές θα αφαιρεθούν.

Ορθοδοξία Τουρκία LIFE