To μνημόνιο του ποδοσφαίρου

Στενός οικονομικός κορσές μπαίνει πλέον από τον μήνα αυτό στους ποδοσφαιρικούς συλλόγους της Ευρώπης, που εισέρχονται σε καθεστώς Μνημονίου, με τις ευλογίες μάλιστα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η εφαρμογή του περίφημου «οικονομικού ευ αγωνίζεσθαι» (Financial Fair Play) ξεκίνησε από την 1η Ιουνίου με την περίοδο χάριτος που προβλέπει το σχέδιο εμπνεύσεως του προέδρου της UEFA Μισέλ Πλατινί και βάση έχει τη θέση αυστηρού ορίου στα έξοδα των ομάδων στο επίπεδο των εσόδων τους. Διαφορετικά, από το 2014 και μετά, θα αποκλείονται από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Το σχέδιο, που αφορά άμεσα και τις ελληνικές ομάδες, έγινε την περασμένη Τρίτη αντικείμενο συζήτησης κατά τη συνάντηση του κ. Πλατινί και του προέδρου της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, με τον Πορτογάλο να εκφράζει την πλήρη στήριξη των Βρυξελλών σε αυτήν την «ευαίσθητη προσέγγιση στις δαπάνες των συλλόγων».

Στόχος του μέτρου είναι να περιοριστεί το αλόγιστο ξόδεμα χρημάτων από τους συλλόγους με τις βαθιές τσέπες, που διευρύνει τις ανισότητες. Αυτό που δεν λέγεται επισήμως αλλά είναι ουσιαστικό είναι ότι έτσι καταπολεμείται ουσιαστικά και το μεγάλο ξέπλυμα χρήματος που εφαρμόζεται από σκοτεινούς ιδιοκτήτες ομάδων διά του ποδοσφαίρου.

Ετσι, αρχής γενομένης από τη σεζόν 2011-2012, με τυπική έναρξη την 1η Ιουνίου, η UEFA θα ελέγχει τα οικονομικά καθενός από τους συλλόγους της πρώτης κατηγορίας κάθε ευρωπαϊκού πρωταθλήματος, με περίοδο χάριτος τις τρεις πρώτες περιόδους. Συνεπώς, για τις χρονιές έως το 2014 δεν υπάρχει πιθανότητα τιμωρίας των πολυέξοδων ομάδων, που όμως, εάν θέλουν να είναι στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, από την περίοδο 2014-15 θα πρέπει η συνολική τους υπέρβαση των τριών ετήσιων προϋπολογισμών έως το 2014 να μην είναι πάνω από 45 εκατ. ευρώ. Συνήθως το έλλειμμα αυτό καλύπτεται από τους ιδιοκτήτες των ομάδων, όμως η UEFA δεν πρόκειται να ανεχθεί πρακτικές όπως αυτές του Ρομάν Αμπράμοβιτς, που δάνεισε στην ομάδα του, την Τσέλσι, τα χρήματα που καλύπτουν το άνοιγμά της. Σε περίπτωση που συμβαίνει κάτι τέτοιο ή που δεν μπορεί να καλύψει ο ιδιοκτήτης μιας ομάδας το έλλειμμά της με κανονική αγορά μετοχών, η συνολική επιτρεπτή υπέρβαση για την πρώτη τριετία πέφτει στα 5 εκατ. ευρώ μόνο. Αυτό θα ελέγχεται από τη νεοϊδρυθείσα Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου Συλλόγων της UEFA, που θα είναι το αντίστοιχο των ελεγκτών της τρόικας στην Ελλάδα. Μετά την πρώτη περίοδο χάριτος, ακολουθεί δεύτερη, η τριετία 2014 - 2017, κατά την οποία το μέγιστο επιτρεπτό συνολικό έλλειμμα περιορίζεται στα 30 εκατ. ευρώ, ενώ από το 2017 η UEFA περιμένει οι ομάδες να έχουν ισοσκελίσει απόλυτα τον προϋπολογισμό τους. Βρετανικά δημοσιεύματα σημειώνουν ότι εάν το μέτρο εφαρμοζόταν αμέσως, μόνο η Αρσεναλ από τις πέντε κορυφαίες αγγλικές ομάδες θα είχε δικαίωμα συμμετοχής στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, καθώς οι υπερβάσεις των Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Τσέλσι, Μάντσεστερ Σίτι και Λίβερπουλ θα τις άφηναν εκτός Ευρώπης.

Πάντως, η UEFA έχει αφήσει και ορισμένα παραθυράκια ανοιχτά, που αναμένεται να χρησιμοποιήσουν επιδέξια οι καλοπληρωμένοι λογιστές και δικηγόροι των μεγάλων συλλόγων.

Ετσι, οι σύλλογοι μπορούν εύκολα να μετακυλίσουν το κόστος των συμβολαίων των παικτών τους, μοιράζοντας στις χρονιές των συμβολαίων το κόστος μιας μεταγραφής. Επιπλέον, των εξόδων θα εξαιρεθούν έως το 2012 οι μισθοί που είχαν συμφωνηθεί πριν από τον Ιούνιο του 2010, όταν ανακοινώθηκε το σύστημα αυτό. Επίσης, αφαιρούνται από τα έξοδα οι δαπάνες σε υποδομή των συλλόγων, όπως στις γηπεδικές εγκαταστάσεις, στις ακαδημίες κ. λπ.

Το θέμα είναι ποιος θα τολμήσει να αφήσει εκτός ευρωπαϊκών διοργανώσεων τη Γιουνάιτεντ, τη Ρεάλ ή τη Μίλαν αν ξοδέψουν πολύ για να ενισχυθούν. Η φήμη και η επιτυχία του κ. Πλατινί θα εξαρτηθούν από την εφαρμογή του σχεδίου.

Το «άρμα» του Πλατινί για την προεδρία της FIFA

Το σκεπτικό του Μισέλ Πλατινί για την εφαρμογή του συστήματος του οικονομικού ευ αγωνίζεσθαι έχει ως βάση την πλατφόρμα ιδεών με την οποία εξελέγη στην προεδρία της UEFA, δηλαδή τον εκδημοκρατισμό του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου με παροχή περισσότερων ευκαιριών στους μικρούς.

Ετσι, όπως και με το άνοιγμα του Τσάμπιονς Λιγκ σε περισσότερες πρωταθλήτριες ομάδες των ευρωπαϊκών χωρών εις βάρος των επιλαχουσών των μεγάλων πρωταθλημάτων, ο κ. Πλατινί υλοποιεί ένα ακόμη μέτρο για να μικρύνει το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πατρικίων και πληβείων στην Ευρώπη. Μπορεί οι περισσότεροι να ασχολούνται στην Ευρώπη με το πώς θα ισοσκελίσουν η Τσέλσι ή η Ρεάλ τα έσοδά τους με τα έξοδά τους, αλλά το μέτρο αφορά και τις 660 ομάδες της πρώτης κατηγορίας των 53 ομοσπονδιών - μελών της UEFA.

Ο κ. Πλατινί έχει εκφράσει την αντίθεσή του στην «άκρατη εμπορευματοποίηση» η οποία «πλήττει» το άθλημα. Η εφαρμογή του μέτρου αναμένεται να αποτελέσει και το εφαλτήριο για την προεδρία της FIFA οσονούπω, καθώς θα έχει καταθέσει στις μικρότερες ομοσπονδίες, που αποτελούν την πλειοψηφία στη FIFA, τα διαπιστευτήριά του για ενίσχυση των μικρών.

Πηγή: Καθημερινή