Το φως της δημοσιότητας είδε η επιστολή που αποτυπώνει τις δεσμεύσεις Ελλάδας και Τουρκίας για τα Ίμια, 15 χρόνια μετά την κρίση που παραλίγο να οδηγήσει σε πόλεμο. Τι προέβλεπε, ποιος ο ρόλος των ΗΠΑ και πώς οι βραχονησίδες μετατράπηκαν σε "γκρίζα ζώνη".

Τη δέσμευση να απομακρύνουν στρατιώτες, πλοία και σημαίες από τα Ίμια και να μην επιστρέψουν στην περιοχή, είχαν αναλάβει Ελλάδα και Τουρκία, ώστε να λήξει η κρίση που είχε δημιουργηθεί, σύμφωνα με επίσημη επιστολή που ήρθε στο φως της δημοσιότητας.

Όπως αναφέρει η "Καθημερινή της Κυριακής", η συμφωνία αποτυπώθηκε σε επιστολή που απέστειλε ο τότε Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Γουόρεν Κρίστοφερ, προς τους ομολόγους του Ελλάδας και Τουρκίας με ημερομηνία 2 Φεβρουαρίου 1996.

Με αυτή τη συμφωνία οι ΗΠΑ αναλάμβαναν τον ρόλο του εγγυητή, ώστε να αποτραπεί νέο επεισόδιο, σε περίπτωση που κάποιο από τα μέρη δεν τηρούσε τις προφορικές δεσμεύσεις.

"Οι διαβεβαιώσεις που μας προσέφεραν η Ελλάδα και η Τουρκία ότι θα απομάκρυναν τα πλοία, το προσωπικό και τις σημαίες -με ένα αλληλοδιαδοχικό και συντονισμένο τρόπο- επέτρεψε σε κάθε πλευρά να υποχωρήσει από το χείλος (του πολέμου) με αξιοπρέπεια. Η κυβέρνηση της (μιας χώρας) μας έχει διαβεβαιώσει ότι δεν θα τοποθετήσει τη σημαία της ή οπλισμένο προσωπικό της στις νησίδες ούτε θα τοποθετήσει πλοία κοντά στις νησίδες. Προσδίδουμε μεγάλη βαρύτητα σε αυτή τη διαβεβαίωση από ένα σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Προσδίδουμε εξίσου μεγάλη βαρύτητα στις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησής σας ως προς τα ίδια, και το έχουμε διαβιβάσει προφορικά και γραπτώς στην κυβέρνηση της (άλλης χώρας)" αναφέρει ο κ. Κρίστοφερ στην επιστολή.

Η επιστολή επιδόθηκε στους κκ Πάγκαλο και Μπαϊκάλ, από τον τότε πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Τόμας Νάιλς και τον επιτετραμμένο των ΗΠΑ στην Άγκυρα Φράνσις Ριτσαρντόουν.

Για πολλούς η δέσμευση της Ελλάδας, έκανε την περιοχή των Ιμίων "γκρίζα ζώνη", ενώ όπως αναφέρει η "Καθημερινή", μετά τα Ίμια, ακολούθησε νέα πρόκληση της Τουρκίας, που προσπάθησε να αμφισβητήσει την ελληνικότητα και της Καλολίμνου.

Η κρίση των Ιμίων

Η κρίση των Ιμίων ξεκίνησε με αφορμή την προσάραξη πλοίου στις ελληνικές βραχονησίδες και λίγο έλειψε να οδηγήσει σε ένοπλη σύγκρουση Ελλάδας-Τουρκίας.

Τελικά με την παρέμβαση του ΝΑΤΟ, και κυρίως των ΗΠΑ, η ένταση εκτονώθηκε και οι δύο χώρες απέσυραν τους στόλους τους.

Ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός ότι η Τουρκία εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ίμια, ύψωσε την ελληνική σημαία σε ένα από αυτά τα δύο νησιά στις 25 Ιανουαρίου 1996, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου Γ. Ριόλα, έναν ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού.

Τα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια μετέδωσαν εικόνες με την ελληνική σημαία υψωμένη στα Ίμια, κάτι που προκάλεσε σάλο στην κοινή γνώμη της Τουρκίας. Δύο δημοσιογράφοι του γραφείου της εφημερίδας Χουριέτ στη Σμύρνη, μετέβησαν με ελικόπτερο στη Μεγάλη Ίμια, υπέστειλαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική σημαία.

Η όλη επιχείρηση των δημοσιογράφων βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι που ανήκει στη Χουριέτ. Το γεγονός αυτό πήρε σημαντικές διαστάσεις. Σύντομα, ελληνικά και τουρκικά πολεμικά σκάφη κινήθηκαν στην περιοχή.

Η κρίση κλιμακώθηκε τις επόμενες μέρες. Στις 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό "Αντωνίου" του Πολεμικού Ναυτικού κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική. Επίσης, το βράδυ της 28ης Ιανουαρίου, Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μεγάλη Ίμια χωρίς να τους αντιληφθούν τα παραπλέοντα εκεί τουρκικά πολεμικά.

Στις 29 Ιανουαρίου, ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς την Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Στις 30 Ιανουαρίου, η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ δηλώνει μέσα στην Τουρκική βουλή ότι την επόμενη μέρα η Ελληνική σημαία θα έχει κατέβει από τα Ίμια.

Τρεις Έλληνες νεκροί

Στις 31 Ιανουαρίου και ώρα 01:40 Τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια. Στις 05:30 της ίδιας μέρας ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που απονηώθηκε από τη φρεγάτα Ναυαρίνο για να διαπιστώσει την παρουσία των Τούρκων στη βραχονησίδα κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν.

Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου.

Ωστόσο, υπάρχει διαδεδομένη στην Ελλάδα η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους Τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί, και ότι η αληθινή αιτία της πτώσης αποκρύφτηκε προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο.

Πηγή: news247.gr

Κοινωνία LIFE Ελλάδα