Τραγωδία στα Τέμπη: Έχουν αρχίσει ήδη συζητήσεις περί του ''τις πταίει'' για τις σοβαρές ελλείψεις στις υποδομές του σιδηροδρομικού δικτύου μετά το χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην Ελλάδα τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου, με αναγνωρισμένους προς ώρας 55 νεκρούς, μεταξύ των οποίων 12 φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (η μεγαλύτερη τραγωδία του ΑΠΘ από συστάσεώς του το 1925).

Ωστόσο δεν έχει γραφτεί ακόμα ο επίλογος της τραγωδίας, γιατί -- πέρα από τους 55 ταυτοποιημένους νεκρούς --- υπάρχει και μια αγνοούμενη κοπέλα που την αναζητεί η μητέρα της. Σημειωτέον ότι ο μέχρι πρότινος αγνοούμενος άνδρας ταυτοποιήθηκε προ ολίγων ωρών: πρόκειται για τον Μοχαμάντ-Εντρίζ από το Μπαγκλαντές, που εργαζόταν ως μικροπωλητής στην Ελλάδα.

Με δεδομένα αυτά και τις απανωτές μακάβριες αποκαλύψεις, μπορούμε να πούμε (χωρίς τον φόβο να χαρακτηριστούμε ''προληπτικοί'') ότι ''σύμπτωση επαναλαμβανόμενη παύει να είναι σύμπτωση''.

Ότι ''τρίτωσε το κακό στα Τέμπη'', όπως λέει ο λαός μας, αν θυμηθούμε ότι τον Οκτώβριο του 1999 έπεσαν θύματα της ασφάλτου εκεί 6 νεαροί οπαδοί του ΠΑΟΚ και τον Απρίλιο του 2003 (σε σημείο καρμανιόλα της ''καταραμένης κοιλάδας'') 21 μαθητές της Α' Λυκείου που επέστρεφαν στο Μακροχώρι Ημαθίας από εκδρομή στην Αθήνα.

Ο θάνατος, σε κάθε περίπτωση, είναι η μεγαλύτερη αδικία που υφίσταται ο άνθρωπος. Ο θάνατος όμως των νέων ανθρώπων είναι βιαιότερος όλων, γιατί έχει τη στάμπα της ημιτέλειας, της αιφνιδιαστικής αναχώρησής τους απ' την επίγεια ζωή πριν προλάβουν να τη χαρούν, να ανοίξουν τα φτερά τους στο μέλλον και να ολοκληρώσουν το έργο τους.

Στην τελευταία περίπτωση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη, μιλάμε για αδόκητο θάνατο νέων κυρίως ανθρώπων και παιδιών που χάθηκαν άδικα, για να μην πω ότι θυσιάστηκαν βίαια λόγω ανθρώπινων λαθών και διακομματικών-διακυβερνητικών ευθυνών στον βωμό του... Μολώχ* της μαύρης τρύπας των σιδηροδρόμων...

Η ομολογία εγκληματικών παραλείψεων από τον σταθμάρχη (την οποία ακολούθησε ηχητικό ντοκουμέντο του μοιραίου διαλόγου μεταξύ του ίδιου και του νεκρού πλέον μηχανοδηγού λίγο πριν την φρικιαστική σύγκρουση της επιβατικής με την εμπορική αμαξοστοιχία) είναι η κορυφή του παγόβουνου των ευθυνών, το μεγαλύτερο μερίδιο των οποίων επωμίζονται τα τρία κόμματα που κυβέρνησαν τον τόπο: Το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Δημοκρατία.

Κι αυτός είναι ο λόγος, αναμφισβήτητα, που έχουν αφυπνιστεί ''αντισυστημικές'' δυνάμεις στον λαό, με αποτέλεσμα το πολιτικό σύστημα να αδυνατεί να διαχειριστεί τον θυμό της κοινωνίας υπό το βάρος των ευθυνών του οι οποίες ανάγονται σε βάθος 20ετίας και βάλε. Ένα βάθος απύθμενο, όσο και η απαξίωση που επέδειξαν διαχρονικά και σωρευτικά για τον ελληνικό σιδηρόδρομο οι ελληνικές κυβερνήσεις...

Απαξίωση που δεν έπαψε να υπάρχει όταν δώσαμε γη και ύδωρ για χάρη της ιδιωτικοποίησής του (βλ. πώληση ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην ιταλική ''εταιρεία-αρπακτικό'' Ferrovie dello Stato Italiane Group με κέρδος μόνο 45 εκατομμυρίων ευρώ). Ενώ, στην μαύρη τρύπα των σιδηροδρόμων μας (την οποία πληρώσαμε με ανθρώπινες ζωές) προστέθηκαν απ' τις αριστεροδεξιές κυβερνήσεις άλλο ένα βαρίδι δυσβάστακτο, τεκμήριο εγκατάλειψης λόγω αδιαφορίας.

Προστέθηκε το γεγονός ότι, ενώ είχαμε αγοράσει ηλεκτρονικό σύστημα πρόληψης και αποφυγής στο να κινείται μια αμαξοστοιχία στην ίδια σιδηροδρομική γραμμή με τραίνο αντίθετης κατεύθυνσης -- ουδέποτε το εγκαταστήσαμε, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ηλεκτρονική επικοινωνία και να έχουμε χειροκίνητο σύστημα φωτοσήμανσης στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα (τελευταίο οπτικό δείγμα στα ΜΜΕ οι μπάρες που ανεβοκατεβαίνουν χειροκίνητα πριν και μετά το πέρασμα των αμαξοστοιχιών από ή προς Θεσσαλονίκη στη σιδηροδρομική διακλάδωση Αμυνταίου Φλωρίνης)...

Όλα αυτά αποτελούν αψευδείς, διαχρονικούς μάρτυρες για τις σοβαρές ελλείψεις στις υποδομές του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου, που έγιναν αφορμή για δριμύτατο δημοσίευμα-κατηγορώ κατά της κυβέρνησης από τους New York Times, όπου γίνεται λόγος για ''αδικαιολόγητες καθυστερήσεις'' και ''συστημικά προβλήματα τα οποία ξεπερνούν τα ανθρώπινα -- κατά τον Έλληνα πρωθυπουργό -- λάθη'' (βλ. ευθύνες σταθμάρχη).

Προβλήματα τα οποία οφείλονται κυρίως στην μη εφαρμογή των μέτρων από τριετίας, όπως είχε προτείνει η ΕΕ για κράτη-μέλη της, ώστε να αποτρέψει το ενδεχόμενο μετωπικής σύγκρουσης αμαξοστοιχιών, όπως αυτή που βιώσαμε με τον πλέον τραγικό τρόπο στην Ελλάδα.

Ας σημειωθεί στο σημείο αυτό, ότι πλην της ευρωπαϊκής παραπομπής της Ελλάδας στο Ειδικό Δικαστήριο της ΕΕ (15 Φεβρουαρίου 2023) για την υποβάθμιση των σιδηροδρόμων της λόγω μη τήρησης των κανόνων στις σιδηροδρομικές μεταφορές, είχαν σταλεί και τρεις καταγγελίες συνδικαλιστών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στον καθ' ύλην αρμόδιο υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή, ο οποίος έσπευσε να παραιτηθεί υπό το βάρος των ευθυνών του.

Καταγγελίες-φωτιά που πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων, κι ας έκρουαν τον κώδωνα κινδύνου για δραματικές ελλείψεις, αποκορύφωμα των οποίων είναι το γεγονός ότι στα ελληνικά τραίνα (πέραν του ότι όλα γίνονται χειροκίνητα και χωρίς φωτοσήμανση), δεν λειτουργεί και το σύστημα φωνητικής ραδιοεπικοινωνίας GSMR, το οποίο θα αντικαθιστούσε (υποτίθεται) το παλιό σύστημα.

Ένας επιπλέον λόγος για να παίζεται ρώσικη ρουλέτα με τους επιβάτες των ελληνικών σιδηροδρόμων καθημερινά. ''Η συνήθης κρατική αμέλεια'', θα έλεγε κάποιος. Αλλά εγώ το λέω ''ακαταλληλότητα στην άσκηση δημόσιου αξιώματος'' στην περίπτωση του εν λόγω κυβερνητικού αξιωματούχου, ο οποίος επιβεβαίωσε πανηγυρικά ότι ''Η αρχή άνδρα δείκνυσι'' και όχι το επώνυμό του...

Αποτέλεσμα των παραπάνω λαθών και των άστοχων επιλογών που έκαναν έναν πρώην ''αχθοφόρο'' στο υπουργείο Παιδείας σταθμάρχη του ΟΣΕ Λάρισας, ήταν να οδηγηθούμε στη ''χειρότερη σιδηροδρομική καταστροφή στην ιστορία της χώρας'' μας, όπως την χαρακτήρισαν οι NYT.

Με δεδομένα αυτά (πολλά από τα οποία χρονολογούνται σε βάθος εικοσαετίας και αναδεικνύουν με τον πιο τραγικό τρόπο τις διαχρονικές ελλείψεις στους ελληνικούς σιδηροδρόμους), συγκροτήθηκε από τον νέο υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Γιώργο Γεραπετρίτη -- κατόπιν εντολής του πρωθυπουργού -- διακομματική, τριμελής Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων (με Πρόεδρο τον Επίτιμο Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Ιωάννη - Κωνσταντίνο Χαλκιά και μέλη τον Βασίλειο Προφυλλίδη του ΔΠΘ και Χρήστο Πυργίδη του ΑΠΘ) ''για τη διερεύνηση και ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών που οδήγησαν στη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών''),

Ωστόσο η διερεύνηση και ανάδειξη αυτών δεν αρκεί, αν αφήσουμε ανεξερεύνητες τις ευθύνες του πρώτου υπαίτιου για τον θάνατο δεκάδων ανθρώπων το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου: τις ευθύνες του 59χρονου, άπειρου και επικίνδυνου σταθμάρχη βάρδιας Βασίλη Σαμαρά, σε βάρος του οποίου ασκήθηκε ''ποινική δίωξη για διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών σε βαθμό κακουργήματος και για ανθρωποκτονία από αμέλεια και σωματικές βλάβες κατά συρροή''.

Τα στοιχεία σε βάρος του πολλαπλασιάζονται κάθε στιγμή που περνάει, γιατί -- στα υπάρχοντα βαρύτατα αδικήματα που διέπραξε -- προστέθηκαν άλλα δύο στοιχεία: το γεγονός ότι απουσίαζε από τη θέση του την ώρα του δυστυχήματος (σ' αυτήν υπήρχε μόνο ο κλειδούχος) και το λεχθέν από τον Αλέξη Κούγια (δικηγόρο των διδύμων κοριτσιών και της ξαδέρφης τους: Θώμης, Χρύσας και Αναστασίας Πλακιά) περί παρέμβασης συγκεκριμένου πολιτικού για να τοποθετηθεί στη θέση αυτή ο μοιραίος σταθμάρχης.

''Φευ!.. Πληρώνουμε για πολλοστή φορά τις 'αμαρτίες' που συνοδεύουν τις μετατάξεις...'', είχα σκεφτεί με νόημα απ' την πρώτη στιγμή, όταν έμαθα ότι ο εν λόγω (με συντάξιμη ηλικία) ήταν μετακλητός υπάλληλος του ΥΠΕΠΘ και μετατάχθηκε στον σταθμό της Λάρισας μετά από χρόνια θητείας στο υπουργείο Παιδείας...

Και μόνο τυχαία δεν έκανα τη σκέψη αυτή, πριν καν μιλήσουν οι Κούγιας και Νουλέζας (ο έτερος δικηγόρος τριών οικογενειών θυμάτων, ενός νεκρού και δύο τραυματιών), γιατί -- τροχοδρομώντας στις ράγες της Μέσης Εκπαίδευσης -- έχω ακούσει πολλά γύρω απ' το θέμα των ''αμαρτωλών'' μετατάξεων ή, άλλως πώς, της (αναξιοκρατικής, ενίοτε) κινητικότητας που ''βραχυκυκλώνει'' την εύρυθμη λειτουργία στον δημόσιο τομέα λόγω των πολιτικών παρεμβάσεων.

Τελευταίο και κραυγαλέο δείγμα είναι η περίπτωση του 59χρονου μετακλητού υπαλλήλου, ο οποίος -- αν και είχε μακρά προϋπηρεσία απόσπασης στο ΥΠΕΠΘ, ζήτησε να μετατεθεί -- μετά από εκπαίδευση/επιμόρφωση ενός μόνο μήνα και σε ηλικία συνταξιοδότησης -- στην ''νευραλγική, κομβική και υπεύθυνη'' θέση του σταθμάρχη της Λάρισας.

Γεγονός που γεννά ερωτηματικά και εγείρει υπόνοιες οι οποίες παραπέμπουν σε ιδιοτελή επιλογή προς άγραν δεύτερης σύνταξης στο παραπέντε της συνταξιοδότησής του από το υπουργείο Παιδείας. Ωστόσο -- απ' ό,τι γνωρίζω -- μετά το 2012 έπαψε να υπάρχει η δυνατότητα αυτή.

Άρα θα ζήτησε την μετάταξη είτε για να συμπληρώσει (αδρά αμειβόμενος) τα χρόνια που χρειαζόταν για την πλήρη σύνταξή του ή για να εξασφαλίσει παχυλό μισθό πριν την συνταξιοδότηση. Σε κάθε περίπτωση, η ανάληψη της συγκεκριμένης θέσης ευθύνης από το παρόν άτομο (που δεν διέθετε επιστημονικά εχέγγυα ειδικότητας και εμπειρία) προϋποθέτει πολιτικό ''χέρι βοήθειας''...

Αν συμβαίνει αυτό, ποιος είναι αποφασισμένος να το αποκαλύψει; ''Ποιος θέλει να μιλήσει;'' (''Τίς ἀγορεύειν βούλεται;'' για να θυμηθώ τον Κήρυκα στην αρχαία Πνύκα). Γιατί πρέπει να ανοίξουν στόματα. Να ανοίξουν στόματα αλήθειας τώρα που ''θάβουμε'' τα σφαγμένα, καμμένα και εξαϋλωμένα παιδιά μας!!!

Να αφεθεί η διερεύνηση να πάει σε βάθος, διακομματικά και διακυβερνητικά, για να αποδοθεί ανεμπόδιστη η δικαιοσύνη. Να ομολογηθούν αλήθειες που υπερβαίνουν κόμματα, αρχηγούς και τα ''εγώ'' των ατομικών και πολιτικών συμφερόντων ...

Κι αυτό το τελευταίο ένα πράγμα σημαίνει: Να συνειδητοποιήσουν έστω και τώρα οι Έλληνες πολιτικοί, με αφορμή την εθνική τραγωδία που βιώνουμε, ότι οι πολίτες αυτής της χώρας δεν είναι αναλώσιμο είδος προς εξαφάνιση. Δεν είναι ''Ιφιγένειες'' προς θυσία...

Κρινιώ Καλογερίδου

Τραγωδία στα Τέμπη