Σαν σήμερα το 2005, σημειώθηκε και η χειρότερη τραγωδία στην ιστορία των κυπριακών αερομεταφορών.

Το αεροσκάφος της «Ήλιος» συνετρίβη στο Γραμματικό Αττικής, παρασύροντας στο θάνατο και τους εκατόν - εικοσιένα επιβαίνοντες, εκατόν - δεκαπέντε ταξιδιώτες και εξαμελές πλήρωμα.

Συγγενείς των θυμάτων αναμένεται να μεταβούν και φέτος στον τόπο της τραγωδίας, όπου θα τελεστεί τρισάγιο στη μνήμη τους.

Τα γεγονότα

Το αεροπλάνο αναχώρησε από τη Λάρνακα στις 09:07 το πρωί της 14ης Αυγούστου 2005. Με ενδιάμεση στάση το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», στην Αθήνα, θα έφθανε στην πρωτεύουσα της Τσεχίας, Πράγα.

Στις 10:37 εισήλθε στο FIR Αθηνών, αλλά δεν ήρθε σε επικοινωνία με τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, πράγμα που ενεργοποίησε η διαδικασία σύμφωνα με το σχέδιο για ανάλογες περιπτώσεις. Στις 11:05, μετά από εντολή του τότε Αρχηγού Γ.Ε.Ε.Θ.Α., απογειώθηκαν δύο μαχητική F-16, τα οποία στις 11:18 ήρθαν σε οπτική επαφή με το αεροπλάνο και διαπίστωσαν ότι ο συγκυβερνήτης ήταν αναίσθητος και ο κυβερνήτης δεν ήταν στη θέση του.

Είχε ενεργοποιηθεί το σύστημα παροχής οξυγόνου με μάσκες και το αεροσκάφος πετούσε με αυτόματο πιλότο. Οι πιλότοι τον F-16 είδαν στις 11:41 τον αεροσυνοδό Ανδρέα Προδρόμου να προσπαθεί να πάρει τον έλεγχο του αεροπλάνου (είχε πτυχίο πιλότου). Στις 11:50 σταμάτησε ο αριστερός κινητήρας και στις 12:00 ο δεξιός.

Το Boeing 737 της «Ήλιος» συνετρίβη στις 12:05 στην ορεινή περιοχή του Γραμματικού στη βόρεια Αττική.

Θύματα

Από τους 115 επιβάτες, οι 67 θα αποβιβάζονταν για Αθήνα και οι υπόλοιποι θα συνέχιζαν για την Πράγα. Οι επιβάτες ήταν 93 ενήλικες και 22 άτομα κάτω των 18. Οι 103 ήταν Κύπριοι και 12 Έλληνες υπήκοοι. Από το σημείο συντριβής ανασύρθηκαν 118 πτώματα, στο μεγαλύτερο μέρος τους απανθρακωμένα από την πυρκαγιά που ξέσπασε μετά τη συντριβή.

Από τις νεκροψίες προέκυψε ότι όλοι τους ήταν ζωντανοί κατά την ώρα της συντριβής, χωρίς όμως να είναι γνωστό αν διατηρούσαν τις αισθήσεις τους, και οι τοξικολογικές εξετάσεις δεν έδειξαν να υπήρχε κάποια ουσία που μπορεί να ανέπνευσαν ή να κατάπιαν. Η αναγνώριση των πτωμάτων έγινε κυρίως μέσω σύγκρισης του DNA τους με δείγματα από συγγενείς πρώτου βαθμού. Όσα αναγνωρίστηκαν, μεταφέρθηκαν και ενταφιάστηκαν στην Κύπρο.

Αίτια

Οι πρώτες εκτιμήσεις έκαναν λόγο για απότομη αποσυμπίεση του εσωτερικού του αεροσκάφους, καθώς ανάμεσα στα πτώματα υπήρχαν πολλά που φορούσαν μάσκες οξυγόνου. Το αεροσκάφος είχε ιστορικό προβλημάτων στο σύστημα κλιματισμού. Οι ειδικοί πάντως δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την πτώση από αυτή μόνο την βλάβη και για ποιο λόγο δεν μπόρεσε ο κυβερνήτης να αντιμετωπίσει το πρόβλημα κατεβαίνοντας σε χαμηλό ύψος, όπως και γιατί δεν βρισκόταν στη θέση του. Τα «μαύρα κουτιά» που καταγράφουν το ιστορικό της πτήσης βρέθηκαν στο σημείο συντριβής και στάλθηκαν στη Γαλλία για ανάλυση.

Πόρισμα

Τον Οκτώβριο του 2006, δεκατέσσερεις μήνες μετά τη συντριβή του αεροπλάνου, δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της Ελληνικής Επιτροπής Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων υπό του Ακριβού Τσολάκη για τα αίτια της πτώσης.

Τα αίτια της πτώσης

Το πόρισμα απέδωσε συνυπευθυνότητα στους μηχανικούς που έλεγξαν το αεροσκάφος για την τελευταία του πτήση και στους χειριστές. Τελικό, ωστόσο, αίτιο της πτώσης, ως απόρροια των προηγουμένων, ήταν η διακοπή της λειτουργίας των κινητήρων λόγω έλλειψης καυσίμων.

Τα λανθάνοντα αίτια

Τα λανθάνοντα αίτια, δηλαδή εκείνα τα αίτια που εντοπίζονται και των οποίων η λανθάνουσα λειτουργία συνέβαλε στη δραστηριοποίηση των ενεργών αιτίων, είναι:

Το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, του οποίου η διαχρονική και συνεχιζόμενη ανεπάρκεια και ελλείψεις δεν εξασφάλιζαν το απαραίτητο επίπεδο εποπτείας.

Η αεροπορική εταιρεία «Ήλιος» και οι ελλείψεις σε θέματα εκπαίδευσης, διεύθυνσης και ελέγχου ποιότητας που διατηρούνταν και λόγω της ανεπάρκειας του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας.

H Boeing, η οποία, παρά τα συναφή συμβάντα και τις υποδείξεις, δεν προχώρησε σε επαρκή και ικανοποιητικά διορθωτικά μέτρα, ώστε να αποτραπούν παρόμοια διαδοχικά γεγονότα που οδήγησαν στη συντριβή του Boeing 737-300 της «Ήλιος».

Οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί JAA, ICAO και EASA, οι οποίοι ενώ από το 1999 μέχρι και τον Αύγουστο του 2005, σε ελέγχους διαπίστωναν πολλά, σοβαρά και επαναλαμβανόμενα προβλήματα, στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας και την αεροπορική βιομηχανία της Κύπρου, δεν έλαβαν τάχιστα τα δέοντα αποτελεσματικά μέτρα, δείχνοντας ανοχή με συνέπεια τη συνέχιση της κατάστασης.

Δίκη

Η δίκη πέντε στελεχών της εταιρείας με κατηγορίες ανθρωποκτονίας και πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης, ξεκίνησε στη Λευκωσία στις 17 Σεπτεμβρίου 2009.

Το Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε ένοχους τους Δημήτρη Πανταζή, Γιώργο Κικκίδη, Ιάνκο Στοϊμένοβ και Άλαν Ίργουιν, όλοι στελέχη της εταιρείας «Ήλιος», χωρίς ελαφρυντικά για τη συντριβή του αεροσκάφους. Το Πλημμελειοδικείο επέβαλε καταδίκη ενός χρόνου για κάθε απώλεια ζωής, συν τρία χρόνια ποινή βάσης, που αφορά την ενοχή τους με την ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Η συνολική ποινή των στελεχών της εταιρείας είναι 124 χρόνια.

Το Πλημμελειοδικείο αποσύρθηκε για να αποφασίσει κατά πόσον η ποινή θα ήταν εξαγοράσιμη, όπως ζήτησαν οι συνήγοροι των καταδικασθέντων και ταυτόχρονα κατά πόσον η ποινή θα είχε ανασταλτικό χαρακτήρα μέχρι την εκδίκαση της έφεσης. Η πρόταση για έκτιση φυλάκισης ήταν τα δέκα έτη.

Το Φεβρουάριο του 2013 το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων επέβαλε δεκαετείς ποινές φυλάκισης, εξαγοράσιμες έναντι 80.000 ευρώ εκάστη, σε τρεις από τους τέσσερεις κατηγορουμένους.

ΠΗΓΗ: Σημερινή

Κύπρος LIFE Ελλάδα