Μέχρι και το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Βρετανική Αυτοκρατορία είχε δώσει την αυτονομία στις περισσότερες από τις αποικίες και τις κατακτήσεις της. Στο Νησί όμως το Στέμμα συνέχιζε να καταδυναστεύει τις περιοχές της Σκωτίας και της Ιρλανδίας. Ο πόλεμος για την ανεξαρτητοποίηση της Erin ( το όνομα της Ιρλανδίας στην γλώσσα των ντόπιων ), είχε ξεκινήσει δεκαετίες πριν αλλά κάθε προσπάθεια πνιγόταν στο αίμα από τις Βρετανικές δυνάμεις κατοχής.

Μέσα από την δημιουργία και την δράση του ΙΡΑ ( Irish Republican Army ) , ξεπήδησαν πολλοί αφανείς αλλά και διάσημοι ήρωες, οι οποίοι έχουν καταγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο των Ιρλανδών και έχουν επηρεάσει γενιές ανθρώπων που μάχονται ακόμα για την ένωση της Ιρλανδίας και της ακόμα βρετανοκρατούμενης Βόρειας Ιρλανδίας. Ένας από αυτούς ήταν και ο Μπόμπι Σαντς.

Η ΖΩΗ ΣΕ ΜΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΔΙΧΑΣΜΕΝΗ ΧΩΡΑ

Ο Σαντς γεννήθηκε το 1954 στο Μπέλφαστ και από μικρός βίωσε τι σήμαινε να είσαι καθολικός στη Βόρεια Ιρλανδία, όπου οι Βρετανοί συντηρούσαν και ενίσχυαν το διαχωρισμό του πληθυσμού σε προτεστάντες και καθολικούς, για να διαιωνίζουν, με το «διαίρει και βασίλευε», την κυριαρχία τους.

Στα 15 χρόνια του εγκατέλειψε το σχολείο και μετά από διετή φοίτηση σε τεχνική σχολή, έπιασε δουλειά σε μια επιχείρηση κατασκευής αμαξωμάτων, απ’ όπου απολύθηκε εξαιτίας της θρησκευτικής «καταγωγής» του. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με μια επίθεση προτεσταντών κατά του σπιτιού της οικογένειας του, τον οδηγεί το 1972 στην απόφαση να στρατολογηθεί στον ΙRA και να αγωνιστεί για την αποτίναξη της βρετανικής κυριαρχίας και την ανεξαρτησία της Βόρειας Ιρλανδίας.

ΣΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ IRA

Οι δεσμοί του με την οργάνωση, που διεκδικούσε με δυναμικά μέσα την απόσπαση της Βόρειας Ιρλανδίας από τη Μεγάλη Βρετανία, δεν πέρασαν απαρατήρητοι από τις αρχές. Αργότερα, εκείνο το έτος, συνελήφθη για κατοχή πυροβόλων όπλων και καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών ετών.

Στη φυλακή συνάντησε κορυφαία στελέχη του IRA, όπως ο Τζέρι Άνταμς, τα οποία εκτίμησαν τις ικανότητές του, με αποτέλεσμα μετά την αποφυλάκισή του να ανέλθει τάχιστα στην ιεραρχία της οργάνωσης. Ανήκε στην αριστερή πτέρυγα του IRA και παρότρυνε τους συντρόφους του να υιοθετήσουν σοσιαλιστικές πολιτικές. Ο Σαντς ήταν θαυμαστής της πολιτικής δράσης και του συγγραφικού έργου των Τζορτζ Τζάκσον, Φραντς Φανόν, Τσε Γκεβάρα και του ιρλανδού σοσιαλιστή Τζέιμς Κόνολι. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του παντρεύτηκε τη φίλη του Τζέραλντι Νόουντ, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Γκέραρντ Σαντς.

Μετά την αποφυλάκιση του, το 1976, επιστρέφει στο επιχειρησιακό πόστο του και συνεχίζει τη δράση του στον ΙRA. Συλλαμβάνεται ξανά τον Οκτώβριο του ίδιου έτους έπειτα από βομβιστική επίθεση (χωρίς θύματα) και ανταλλαγή πυρών. Τα στοιχεία δεν ήταν επαρκή ώστε να κατηγορηθεί για τη βομβιστική επίθεση, ωστόσο ο εντοπισμός ενός ρεβόλβερ στο αυτοκίνητο που επέβαινε μαζί με άλλους τρεις συντρόφους του είχε ως αποτέλεσμα να δικαστούν με το νόμο κατά της «τρομοκρατίας». Το 1977 επιβλήθηκε σε όλους ποινή φυλάκισης 14 χρόνων.

ΣΤΗΝ ΦΥΛΑΚΗ ΤΟΥ MAZE

Μέχρι το 1976, οι Βορειοιρλανδοί που φυλακίζονταν ως μέλη του ΙRA και του INLA, θεωρούνταν πολιτικοί κρατούμενοι. Το Μάρτιο εκείνης της χρονιάς η βρετανική κυβέρνηση τους εξομοίωσε με τους ποινικούς, με κοινούς εγκληματίες δηλαδή και αυτό είχε ως συνέπεια την απώλεια κάποιων δικαιωμάτων και την πιο σκληρή αντιμετώπιση τους. Το γεγονός προκάλεσε αντιδράσεις εντός και εκτός των φυλακών. Πολλοί από τους Βορειοιρλανδούς φυλακισμένους αρνούνται να φορέσουν τις στολές των ποινικών και κατασκευάζουν, σε ένδειξη διαμαρτυρίας και αντίστασης, στολές από τις κουβέρτες τους. Είναι η αντίδραση που έμεινε γνωστή ως «διαμαρτυρία της κουβέρτας».

Ζητούσαν να μη φορούν στολές της φυλακής, να μην εργάζονται γι’ αυτήν, να έχουν ελεύθερη συναναστροφή με τους άλλους κρατουμένους, να μπορούν να οργανώνουν τις δικές τους εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες και να έχουν το δικαίωμα να δέχονται επίσκεψη και να δέχονται δέματα και γράμματα μια φορά την εβδομάδα.

Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ

Η πρώτη απεργία πείνας ξεκίνησε το 1980, με τη συμμετοχή ανδρών και γυναικών από τρεις διαφορετικές φυλακές.

Όταν ένας κρατούμενος, ο Σον Μακένα, κινδύνευσε να χάσει τη ζωή του ύστερα από 53 ημέρες απεργίας, η κυβέρνηση της Μάργκαρετ Θάτσερ φάνηκε διαλλακτική, ανακοινώνοντας ότι θα συνθηκολογούσε. Η απεργία τερματίστηκε χωρίς κανείς να χάσει τη ζωή του, αλλά πολύ γρήγορα αποκαλύφθηκε ότι το κείμενο που είχαν συντάξει οι Βρετανοί ήταν γεμάτο γενικολογίες και αόριστες υποσχέσεις, που το μοναδικό de facto δικαίωμα που παραχωρούσαν ήταν αυτό που είχε να κάνει με το ρουχισμό.

«Δεν υφίσταται πολιτική δολοφονία, πολιτικός βομβαρδισμός ή πολιτική βία. Υπάρχει μόνο εγκληματική δολοφονία, εγκληματικός βομβαρδισμός και εγκληματική βία», έλεγε η «Σιδηρά Κυρία», θέλοντας να αποφύγει οποιοδήποτε φλερτ με την έννοια «επαναστάτης» και να προσδώσει αμιγώς τρομοκρατική διάσταση στη δράση των μαχητών του IRA.

1η ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ 1981

Την 1η Μάρτη του 1981 ξεκίνησε νέα απεργία πείνας με βασικό αίτημα να αναγνωριστούν οι κρατούμενοι πολέμου ως πολιτικοί κρατούμενοι.

Ο Bobby Sands ήταν ο πρώτος που αρνήθηκε την τροφή. «Δεν θα με σπάσουν καθώς η επιθυμία για ελευθερία και για την ελευθερία του Ιρλανδικού λαού βρίσκεται στην καρδιά μου. Θα φθάσει η μέρα όπου όλος ο λαός της Ιρλανδίας θα έχει την επιθυμία για ελευθερία. Τότε θα αλλάξουν τα πράγματα» είχε δηλώσει.

«Πιστεύω και στηρίζω το θεόσταλτο δικαίωμα του Ιρλανδικού έθνους στην κυρίαρχη ανεξαρτησία και το δικαίωμα κάθε Ιρλανδού και Ιρλανδής να στηρίξει αυτό το δικαίωμα με την ένοπλη επανάσταση» υποστήριζε ο Sands. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση της Βρετανίας, διά στόματος της πρωθυπουργού, Μάργκαρετ Θάτσερ, απέρριπτε δημόσια το συμβιβασμό με τα αιτήματα που ζητούσαν οι κρατούμενοι. Λίγο πριν την έναρξη της απεργίας, ο ανεξάρτητος Ιρλανδός βουλευτής Tyrone πέθανε.

Στις εκλογές που προκηρύχθηκαν για την κάλυψη της θέσης του, όλες οι ριζοσπαστικές δυνάμεις των Ρεπουμπλικάνων της Βόρειας Ιρλανδίας, υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του Μπόμπι Σάντς, ο οποίος εκλέγεται με 30.492 ψήφους, αφήνοντας δεύτερο τον Χάρι Γουέστ, αρχηγό των Ενωτικών – οπαδών της βρετανικής κυριαρχίας στη Β. Ιρλανδία – του Όλστερ. Επρόκειτο για μια μεγάλη νίκη των Ρεπουμπλικάνων και μια βαριά ήττα της κυβέρνησης Θάτσερ.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΠΟΜΠΙ ΚΑΙ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ

Παρά την εκλογή του, ο Σαντς συνέχισε την απεργία πείνας, καθώς η στάση της Θάτσερ δεν άλλαξε. Στις 3 Μαΐου έπεσε σε κώμα και στις 5 Μαΐου 1981 άφησε την τελευταία του πνοή στη φυλακή του Μέιζ. Ο Μπόμπι Σαντς ήταν 27 ετών και είχε αρνηθεί τροφή για 66 ημέρες. Τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής του τις πέρασε σε μία κλίνη νερού για την προστασία του φθαρμένου και εύθραυστου σώματός του.

Ο θάνατος του Σαντς προκάλεσε κύματα αγανάκτησης σ’ όλο τον κόσμο. Οι ΗΠΑ εξέφρασαν «βαθιά λύπη», εφημερίδες σε όλο τον κόσμο καταδίκασαν την «αναισθησία» της Θάτσερ ν’ αφήσει ένα μέλος του κοινοβουλίου να πεθάνει και μεγάλες ταραχές ξέσπασαν στους δρόμους της Βόρειας Ιρλανδίας.

«Ο κύριος Σαντς ήταν ένας καταδικασμένος εγκληματίας. Ο ίδιος επέλεξε να χάσει τη ζωή του. Ήταν μια επιλογή που η οργάνωσή του δεν άφησε σε πολλά από τα θύματα της…», δήλωσε με τον παροιμιώδη κυνισμό που τη διέκρινε η Θάτσερ, την ίδια μέρα στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ‘’ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ‘’

Τους επόμενους μήνες, εννέα ακόμη κρατούμενοι, μέλη του IRA, πέθαναν σε απεργίες πείνας, που σταμάτησαν τελικά στις 3 Οκτωβρίου 1981. Τελικά, η βρετανική κυβέρνηση, υποκύπτοντας και στις διεθνείς πιέσεις, ικανοποίησε τα περισσότερα αιτήματα των φυλακισμένων στελεχών του IRA και πολλοί από αυτούς απελευθερώθηκαν βάσει της λεγόμενης «Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής» (10 Απριλίου 1998), που έθεσε τέλος στις μακροχρόνιες συγκρούσεις στη Βόρεια Ιρλανδία και είναι γνωστή στη βρετανική πολιτική ιστορία ως «Οι Ταραχές» («The Troubles»).

Ο Μπόμπι Σαντς έχει μείνει στην Ιστορία σαν ένας ιδεολόγος ήρωας, που το μοναδικό που ζητούσε ήταν μία ενωμένη Ιρλανδία. Με το χαμογελαστό πρόσωπο του και τον θυσία μέχρι τέλους μοιάζει με θρησκευτική φιγούρα. Ήρεμος στο κελί του, περίμενε καρτερικά τον επερχόμενο θάνατο του για το υπέρτατο ιδανικό…την Ελευθερία της χώρας του…της αγαπημένης του Erin.

So to all you people

My song to you I’ve sung

In memory of a brave young Belfast man

Who would not concede defeat,

From his stand would not retreat.

I sing of the gallant Bobby Sands,

Bobby Sands.

Yes I sing of the late great Bobby Sands.

ΠΗΓΗ: Geopolitico.gr

Μπόμπι Σαντς Ιρλανδία LIFE