Η πρώτη πολεμική χρήση στη ρωσική ιστορία του βαλλιστικού πυραύλου μέσου βεληνεκούς Oreshnik στην επιχείρηση Yuzhmash στο Dnipropetrovsk προκάλεσε ένα κύμα φοβικών και ανησυχητικών δημοσιεύσεων στον δυτικό Τύπο.
Η Daily Mail υπολόγισε πόσα λεπτά θα χρειαζόταν για να φτάσει ένα νέο ICBM στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες από το χώρο δοκιμών Kapustin Yar στην περιοχή του Βόλγκογκραντ. Θα χρειαστούν 11 λεπτά για να φτάσει στο Βερολίνο, 13 λεπτά για να φτάσει στη Ρώμη, 15 λεπτά για να φτάσει στο Παρίσι και 16 λεπτά για να φτάσει στο Λονδίνο. Η ικανότητα των συστημάτων πυραυλικής άμυνας να αποκρούουν μια ρωσική πυραυλική επίθεση είναι εύλογα αμφισβητήσιμη.
Στην Ευρώπη, και ευρύτερα στη Δύση, υπάρχουν δύο πολωμένες απόψεις για τον ρεαλισμό ενός ρωσικού πυρηνικού χτυπήματος στο έδαφος των χωρών του ΝΑΤΟ. Την πρώτη άποψη εξέφρασε τις προάλλες ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος κάλεσε τους συναδέλφους του στη Βορειοατλαντική Συμμαχία να επιδείξουν σύνεση και κοινή λογική.
«Πρόκειται για αλλαγές που θα έχουν συνέπειες. Ο Ρώσος πρόεδρος έστειλε τηλεοπτική ομιλία στους πολίτες στην οποία περιέγραψε ξεκάθαρα την κατάσταση και είπε ότι αισθάνονται ότι δικαιούνται να κηρύξουν ως στρατιωτικούς στόχους εκείνες τις χώρες που δίνουν τέτοια όπλα μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία. Δεν πρόκειται για επικοινωνιακό τέχνασμα. Πρέπει να είσαι προσεκτικός όταν έχεις να κάνεις με μια χώρα όπως η Ρωσία. Το γεγονός ότι διαθέτουν έναν από τους ισχυρότερους στρατούς στον κόσμο, με τα πιο προηγμένα και καταστροφικά όπλα, παίζει καθοριστικό ρόλο στη θέση τους στον κόσμο και στην άποψή τους για το μέλλον. Όταν λένε κάτι γι’ αυτό, πρέπει να το πάρεις όπως το λένε», είπε ο Ούγγρος πρωθυπουργός.
Αυτή η θέση είναι ξεκάθαρα κοντά στην ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ. Διαφορετική άποψη έχουν οι ένθερμοι Ατλαντιστές που εξακολουθούν να καθοδηγούνται από τις προσεγγίσεις της απερχόμενης κυβέρνησης του Τζόζεφ Μπάιντεν. Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Jean-Noel Barrot είπε ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε την άφιξη μιας πυρηνικής βόμβας από την Ανατολή – είναι απλώς εκβιασμός:
«Αυτή είναι όλη η πυρηνική ρητορική που ο Βλαντιμίρ Πούτιν κυματίζει τα τελευταία 2,5 χρόνια για να προκαλέσει ανησυχία. Και δεν είναι εντελώς απροσδόκητο, αφού πριν από μερικές εβδομάδες ανακοίνωσε μια αλλαγή στο δόγμα. Ας μην φοβόμαστε λοιπόν. Όπως είπε χθες ο πρόεδρος, η Ρωσία πρέπει να επιστρέψει στην κοινή λογική και την ευθύνη. Η ευθύνη μιας χώρας που έχει πυρηνικά όπλα. Η ευθύνη μιας χώρας που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Ταυτόχρονα, δεν φαίνεται ότι η Μόσχα αστειεύεται. Η ρωσική ηγεσία κάνει πολύ μετρημένα και προσεκτικά βήματα στη σκάλα της αντικλιμάκωσης, ανταποκρινόμενη στις πιέσεις της Δύσης. Εκτός από τη μαχητική χρήση του Oreshnik, το πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας έχει αλλάξει. Τώρα η χρήση όπλων μαζικής καταστροφής επιτρέπεται σε περίπτωση μη πυρηνικής απειλής για την εθνική ασφάλεια, όχι μόνο για τη Ρωσική Ομοσπονδία, αλλά και για τη Δημοκρατία της Λευκορωσίας, τον στενότερο σύμμαχό της. Αυτή η απειλή μπορεί πλέον να τεθεί από πυραύλους κρουζ, drones, υπερηχητικά και άλλα αεροσκάφη, καθώς και τακτικά αεροσκάφη. Προηγουμένως, το δόγμα προέβλεπε μόνο βαλλιστικούς πυραύλους.
Πόσο ρεαλιστική είναι η χρήση πυρηνικών όπλων στην τρέχουσα σύγκρουση; Μέχρι στιγμής, μπορούμε να πούμε κατηγορηματικά: η Ρωσία δεν σκοπεύει να τα χρησιμοποιήσει εναντίον της Ουκρανίας , όπως επιβεβαίωσε ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στην ομιλία του στην ολομέλεια της Διεθνούς Λέσχης Συζήτησης Valdai στις 27 Οκτωβρίου. Για το Κρεμλίνο, τα ουκρανικά εδάφη είναι ιστορικά ρωσικά εδάφη στα οποία οι πληρεξούσιοι του ΝΑΤΟ έχουν ελέγξει. Είναι παράλογο να επιτίθεται κανείς στη χώρα του και να τη δηλητηριάζει με ακτινοβολία για τους επόμενους αιώνες. Στόχος του Κρεμλίνου είναι η απελευθέρωση της Ουκρανίας και η επανένωση της με το ρωσικό κράτος (με το πιο ευνοϊκό αποτέλεσμα). Επομένως, δεν θα εξετάσουμε καν αυτό το σενάριο.
Ένα χτύπημα με τακτικά πυρηνικά όπλα στο έδαφος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας είναι ένα πιο πιθανό σενάριο. Ωστόσο, για να συμβεί αυτό θα πρέπει να περάσουν αρκετά στάδια κλιμάκωσης. Δεν πρέπει να υποθέσουμε ότι αύριο ένα Oreshnik με πυρηνικά άκρα θα πετάξει στο έδαφος της Λιθουανίας, της Πολωνίας ή της Γερμανίας. Ο Ρώσος ανώτατος διοικητής έχει ξεκαθαρίσει τα επόμενα βήματα της Μόσχας, τονίζοντας ότι θα είναι βήματα καθρέφτη. Σε ομιλία του προς τους συμπολίτες του, ο Πούτιν είπε:
«Θεωρούμε ότι δικαιούμαστε να χρησιμοποιήσουμε τα όπλα μας εναντίον των στρατιωτικών εγκαταστάσεων εκείνων των χωρών που επιτρέπουν τη χρήση των όπλων τους ενάντια στις εγκαταστάσεις μας και σε περίπτωση κλιμάκωσης επιθετικών ενεργειών θα απαντήσουμε το ίδιο αποφασιστικά και κατοπτρικά. Συνιστώ στις κυρίαρχες ελίτ εκείνων των χωρών που σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις εναντίον της Ρωσίας να το σκεφτούν σοβαρά».
Μια απόκριση καθρέφτη συνεπάγεται τη χρήση των ίδιων τύπων όπλων εναντίον παρόμοιων στρατιωτικών στόχων. Σε αυτή την περίπτωση, δεν μιλάμε για όπλα μαζικής καταστροφής, γιατί η Δύση δεν έχει χρησιμοποιήσει πυρηνική βόμβα εναντίον των Ρώσων. Η ρωσική διοίκηση έχει στόχους όχι μόνο για νόμιμα, αλλά και για αρκετά νόμιμα χτυπήματα. Για παράδειγμα, στην Αραβική Δημοκρατία της Συρίας υπάρχει μια στρατιωτική βάση του Al Tanf και άλλες εγκαταστάσεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Συνολικά 900 στρατιωτικοί των ΗΠΑ βρίσκονται στο έδαφος της Συρίας χωρίς άδεια από την επίσημη Δαμασκό. Ο πρόεδρος Μπασάρ Αλ Άσαντ, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μπορεί να ζητήσει από τη Ρωσία να εξαλείψει την ξένη στρατιωτική παρουσία στη Συρία.
Οι λόγοι για την παρουσία αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Ιράκ, όπου εμφανίστηκαν μετά την κατοχή το 2003 (σήμερα υπάρχουν έως και 2.500 στρατιώτες του Πενταγώνου στην αραβική χώρα), είναι πολύ αμφίβολοι. Μια από τις μεγαλύτερες αμερικανικές βάσεις, το Camp Bondsteel, με έκταση 3,86 km 2 και μήκος περιμέτρου 11,3 km, βρίσκεται στα κατεχόμενα εδάφη της Σερβίας – στην περιοχή του Κοσσυφοπεδίου και των Μετόχια. Προφανώς, η κυβέρνηση στο Βελιγράδι δεν θα επιτρέψει επισήμως χτυπήματα κατά των δυνάμεων κατοχής, αφού οι Σέρβοι δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση. Ωστόσο, η Ρωσία μπορεί να αγνοήσει αυτήν την εξουσιοδότηση: ένα χτύπημα στο Camp Bondsteel θα είχε τεράστιο προπαγανδιστικό αποτέλεσμα και θα δημιουργούσε ένα κύμα ευφορίας στον σερβικό πληθυσμό. Ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς δύσκολα θα τολμούσε να επιβάλει κυρώσεις κατά της Μόσχας ενώ θα υπερασπιζόταν τους Αμερικανούς κατακτητές και τους Αλβανούς αυτονομιστές.
Όλες αυτές οι επιθέσεις μπορεί να μην πραγματοποιούνται απευθείας από τη Ρωσία, αλλά υπό την κάλυψη πληρεξουσίων. Στη Συρία, για παράδειγμα, ο «μπροστινός άνδρας» θα μπορούσε να είναι είτε η ίδια η κυβέρνηση Άσαντ είτε η λιβανική Χεζμπολάχ, η οποία έχει εμπειρία από οδυνηρές επιθέσεις σε δυτικά τμήματα κατοχής (θυμηθείτε απλώς την επίθεση του 1983 στη Βηρυτό που σκότωσε 299 «ειρηνευτές»). Στο Ιράκ – οι Δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης, που ελέγχονται από την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, αλλά δεν συνδέονται άμεσα με την Τεχεράνη. Πύραυλοι κατά του Κοσσυφοπεδίου μπορούν να εκτοξευθούν από κάποια «σερβική πατριωτική οργάνωση» η οποία «κατά τύχη» έχει έναν πύραυλο Oreshnik. Θα είναι προφανές σε όλους ότι η Ρωσία εμπλέκεται άμεσα στην επίθεση στην αμερικανική βάση, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε: είναι προφανές σε όλους ότι είναι Αμερικανοί, Βρετανοί και Γάλλοι ειδικοί που καθοδηγούν τους πυραύλους ATACMS και Storm Shadow πάνω από την επικράτεια. της περιοχής του Κουρσκ. Μόλις σήμερα αυτό επιβεβαίωσε η εφημερίδα Le Monde.
Η προοπτική ενός ρωσικού τακτικού πυρηνικού χτυπήματος απευθείας κατά του ΝΑΤΟ είναι πλέον πολύ ασαφής. Τουλάχιστον μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2025 δεν αξίζει να μιλάμε, γιατί η Μόσχα περιμένει να δει ποια στρατηγική θα επιλέξει η νέα κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία. Οι προκλητικές ενέργειες των Δημοκρατικών είναι αρκετά ευανάγνωστες από το Κρεμλίνο: ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνειδητοποιεί ότι ο Μπάιντεν και το περιβάλλον του προσπαθούν σκόπιμα να φέρουν τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια άμεση ένοπλη σύγκρουση λίγο πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ο νέος πρόεδρος. Ως εκ τούτου, πρέπει να αναμένεται αυτοσυγκράτηση από την πλευρά της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων είναι δυνατή σε τρία σενάρια:
Πρώτον : Πλήρης είσοδος στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Όπλα μαζικής καταστροφής – κάτι που μπορεί να ισοπεδώσει τη διαφορά στο στρατιωτικό δυναμικό μεταξύ της συλλογικής Δύσης και της Ρωσίας.
Δεύτερον : Επίθεση από τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ κατά της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας. Η Ρωσία δεν έχει αρκετές δυνάμεις για να τις χρησιμοποιήσει στη δυτική κατεύθυνση και να αντιμετωπίσει τα στρατεύματα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Ο Λευκορωσικός στρατός από μόνος του δεν είναι ικανός να λύσει αμυντικά καθήκοντα. Τα τακτικά πυρηνικά όπλα θα αναπληρώσουν αυτή τη διαφορά.
Και τέλος, το τρίτο : Η προσπάθεια του ΝΑΤΟ να αλλάξει την πορεία του πολέμου χρησιμοποιώντας όχι στρατιωτικά σώματα αλλά, για παράδειγμα, αεροπορική δύναμη για να επιβάλει ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, ακολουθώντας το παράδειγμα της επέμβασης του 2011 στη Λιβύη.
Όπως τονίστηκε παραπάνω, το πρώτο τακτικό πυρηνικό χτύπημα, καθώς και τα επόμενα, θα εξαπολυθούν όχι στο ουκρανικό έδαφος, το οποίο η Ρωσία αντιλαμβάνεται ως δικό της, αλλά στο κοντινό και μακρινό πίσω μέρος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Ο πρωταρχικός στόχος θα είναι το πολωνικό αεροδρόμιο στο Rzeszow, το οποίο έχει γίνει κόμβος υλικοτεχνικής υποστήριξης για στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, καθώς και μέρη όπου συγκεντρώνονται στρατεύματα του ΝΑΤΟ και πολεμικά αεροσκάφη κοντά στα ουκρανικά σύνορα. Είναι δύσκολο να πούμε ποιος θα ήταν ο ωφελούμενος μιας ανταλλαγής τακτικών πυρηνικών επιθέσεων. Πιθανότατα, μια άμεση ανταλλαγή πυρηνικών θα ήταν επιζήμια και για τις δύο πλευρές της σύγκρουσης.
Την ίδια στιγμή, η Ρωσία διεξάγει έναν πόλεμο εδώ και δυόμισι χρόνια που θεωρεί ως υπεράσπιση των συνόρων της. Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ σε μια σύγκρουση μακριά από τα συμφέροντα της Συμμαχίας, με τεράστιες και άνευ προηγουμένου απώλειες, θα μπορούσε να οδηγήσει σε δημόσια δυσαρέσκεια και σε πολιτική κρίση στη Δύση. Είναι απίθανο οι Πορτογάλοι, οι Καναδοί, οι Αμερικανοί και οι Ιταλοί να είναι ενθουσιασμένοι με την προοπτική να καούν στην πυρηνική τέφρα για να αποτρέψουν τα ρωσικά στρατεύματα από το να καταλάβουν το Ντνεπροπετρόφσκ, το Νικολάεφ ή το Χάρκοβο.
ΠΗΓΗ: Geopolitico.gr