Του Paul Iddon

Η Τουρκία επαναλαμβάνει τους τελευταίους μήνες ότι οι πωλήσεις των Bayraktar TB2 γίνονται από μία ιδιωτική εταιρεία, την Baykar, και επομένως δεν πουλάει όπλα η Άγκυρα.

Στις 8 Απριλίου ένας υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος έκανε γνωστό, σύμφωνα με το Reuters, πως η Ρωσία διαμαρτυρήθηκε στην Τουρκία για την πώληση των Bayraktar στην Ουκρανία.

Οι επιδόσεις των συγκεκριμένων drones στον πόλεμο της Ουκρανίας αποτέλεσαν "έκπληξη", με τα Bayraktar να επιφέρουν σημαντικά πλήγματα στις ρωσικές δυνάμεις, οι οποίες φέρεται να έχουν καταρρίψει μικρό αριθμό των εν λόγω drones. Επιπλέον, η Άγκυρα έχει παραδώσει Bayraktar στην Ουκρανία και μετά την έναρξη της εισβολής.

Ο Τούρκος αξιωματούχος επανέλαβε τη θέση της Άγκυρας ότι οι παραδόσεις των μη επανδρωμένων αεροσκαφών έγιναν αποκλειστικά από ιδιωτική τουρκική εταιρεία και δεν συνιστούν επίσημη κυβερνητική πώληση.

"Οι Ρώσοι είναι αναστατωμένοι και κατά καιρούς διαμαρτύρονται για τις πωλήσεις drone", δήλωσε ο ίδιος. "Το έκαναν παλαιότερα, το κάνουν και τώρα".

"Αλλά έχουμε ήδη απαντήσει ότι πρόκειται για ιδιωτικές εταιρείες και ότι αυτές οι αγορές είχαν γίνει και πριν από τον πόλεμο".

Στις αρχές Μαρτίου, ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών Γιαβούζ Σελίμ Κιράν επέμεινε ότι η Ουκρανία είχε αγοράσει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη απευθείας από την Baykar, την ιδιωτική εταιρεία που κατασκευάζει τα TB2, και όχι απευθείας από το τουρκικό κράτος.

"Η Ουκρανία ήθελε να αγοράσει αυτό το προϊόν από την εταιρεία μας και οι δύο πλευρές προχώρησαν σε συμφωνία μεταξύ τους", δήλωσε.

"Δεν πρόκειται για βοήθεια από την Τουρκία", πρόσθεσε. "Πρόκειται για προϊόντα που αγόρασε η Ουκρανία από μια τουρκική εταιρεία. Φυσικά, είμαστε υπερήφανοι για αυτά τα προϊόντα".

Τα Bayraktar έκαναν το επιχειρησιακό τους ''ντεμπούτο'' στην Ουκρανία πριν την έναρξη της ρωσικής εισβολής, όταν ένα drone κατέστρεψε ένα ρωσικό οβιδοβόλο που ανήκε στους φιλορώσους αυτονομιστές στο Ντονμπάς. Το εν λόγω περιστατικό είχε εξοργίσει τη Ρωσία. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέμενε πως η Τουρκία δεν έφερε καμία ευθύνη για το πως το Κίεβο χρησιμοποιούσε τα drones τουρκικής κατασκευής .

"Εάν μια χώρα έχει αγοράσει ένα όπλο από εμάς ή από μια άλλη χώρα, τότε αυτό το όπλο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως τουρκικό ή ρωσικό ή ουκρανικό", δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου λίγο μετά το περιστατικό. "Αν ένα κράτος το αγοράζει από εμάς, τότε το προϊόν αυτό δεν είναι πλέον τουρκικό. Μπορεί να έχει κατασκευαστεί στην Τουρκία, αλλά ανήκει στην Ουκρανία. Η Τουρκία δεν μπορεί να κατηγορηθεί γι' αυτό".

Οι δηλώσεις αυτές φαίνεται να υποδηλώνουν πως οι πωλήσεις των τουρκικών drones συνοδεύονται από ελάχιστες ή καθόλου προϋποθέσεις και πως η Άγκυρα δεν θέτει καμία απαίτηση όσον αφορά τη χρήση τους. Πόσο αληθεύει όμως κάτι τέτοιο;

"Η Άγκυρα λέει ότι η τουρκική βιομηχανία θα πουλάει όπλα σε όποιον θέλει, χωρίς κυβερνητική καθοδήγηση", αναφέρει ο Nicholas Heras, αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Ανθρώπινης Ασφάλειας στο Newlines Institute for Strategy and Policy. ''Πρόκειται για μια στρατηγική που δίνει τη δυνατότητα διατήρησης του δικαιώματος εύλογης αρνησικυρίας ώστε να μην δημιουργηθεί κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών, καθώς ο Ερντογάν δεν θέλει μία αντιπαράθεση με τον Πούτιν''.

Εντούτοις, η θέση ότι η Baykar πουλάει μη επανδρωμένα αεροσκάφη TB2 σε όποια χώρα θέλει, ανεξάρτητα από τις επιθυμίες της Άγκυρας, δεν πείθει.

"Η τουρκική κυβέρνηση είναι ισχυρή", δήλωσε ο Heras. "Αν ήθελε να εμποδίσει τους Ουκρανούς από το να αποκτήσουν TB2, θα σταματούσε τις πωλήσεις. Η Άγκυρα δεν το έχει κάνει αυτό".

Ο Heras βλέπει την κίνηση αυτή της Άγκυρας ως ''σήμα'' ότι η τουρκική κυβέρνηση βρήκε την ευκαιρία στην Ουκρανία να στηρίξει την εγχώρια αμυντική βιομηχανία και παράλληλα να δώσει στο Κίεβο τα μέσα με τα οποία θα μπορέσει να αντισταθεί στη ρωσική εισβολή.

Ο Aaron Stein, διευθυντής ερευνών στο Foreign Policy Research Institute, θεωρεί πως η Τουρκία έχει τον "κύριο έλεγχο'' στις εξαγωγές μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

"Νομίζω ότι η Άγκυρα ανταποκρίθηκε στην ουκρανική παραγγελία των 48 μη επανδρωμένων αεροσκαφών και παρέδωσε γρήγορα το τελευταίο μέρος της παραγγελίας μόλις άρχισε ο πόλεμος", είπε.

"Η προσεκτική ρητορική της Άγκυρας αποτυπώνει τις προσπάθειές της να διευκολύνει τις ειρηνευτικές συνομιλίες και να παραμείνει κοντά στη Ρωσία".

Ο Ryan Bohl, αναλυτής του Stratfor για θέματα Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, επεσήμανε ότι η εμπειρία της Τουρκίας στην εξαγωγή τέτοιων όπλων είναι σχετικά πρόσφατη και ως εκ τούτου, η Άγκυρα "διαμορφώνει ακόμα την πολιτική της".

"Αυτή τη στιγμή, δεν ανησυχούν (οι Τούρκοι) τρομερά για το πώς χρησιμοποιούνται αυτά τα συστήματα", είπε. "Αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει αξιοσημείωτες συνέπειες για το πώς χρησιμοποιούνται τα όπλα τους στο εξωτερικό".

"Μπορεί η Ρωσία να έχει παραπονεθεί για τις τουρκικές πωλήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ουκρανία, ωστόσο δεν έχει προχωρήσει σε αντίποινα σε βάρος της Άγκυρας", σημείωσε ο Bohl.

''Υπάρχουν δύο οπτικές στο θέμα: Από τη μια η Τουρκία δεν διαθέτει ένα πολιτικό σύστημα το οποία να θέτει αυστηρούς όρους για τη χρήση των όπλων που εξάγει (σε αντίθεση με τη Δύση), οπότε η Άγκυρα δεν ανησυχεί για το πως θα χρησιμοποιηθούν. Από την άλλη, η Τουρκία δεν εξάγει τα όπλα της σε κάποιον που μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτά τα όπλα για να πλήξει τα τουρκικά στρατηγικά συμφέροντα''.

Ωστόσο, το τελευταίο μπορεί να αλλάξει με τον καιρό.

"Στο μέλλον, αν η Τουρκία πουλήσει τα TB2 σε πρώην αντιπάλους, όπως η Αίγυπτος ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (που και οι δύο διψούν για οπλικά συστήματα χωρίς αυστηρούς όρους για τη χρήση τους, σε αντίθεση με τις εισαγωγές όπλων από ΗΠΑ), οι δυνάμεις που εναντιώνονται στη Μουσουλμανική Αδελφότητα θα μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν εναντίον ιδεολογικών συμμάχων της Τουρκίας", δήλωσε ο Bohl.

"Αυτό θα μπορούσε επίσης να αλλάξει την τρέχουσα, ανοιχτή προσέγγιση της Τουρκίας για την πώληση του TB2 ή οποιουδήποτε άλλου οπλικού συστήματος", πρόσθεσε.

 

ΠΗΓΗ: Capital.gr

Bayraktar Tb2 Ρωσία Ουκρανία Τουρκία