Στο τέλος της μακροσκελούς τοποθέτησής του, υπάρχει και η θέση της εφημερίδας...
Ένας βλάκας και μισός!
Πρώτη φορά στην καριέρα μου έχω έρθει σε αυτήν την τόσο δύσκολη θέση, να αναφέρομαι για τον εαυτό μου, αλλά με υποχρεώνουν οι συνθήκες. Στα 35 χρόνια της διαδρομής μου στη δημοσιογραφία είχα ακολουθήσει πιστά τη συμβουλή των παλαιοτέρων στο επάγγελμα, αυτούς που είχα συναντήσει στα μέσα του '81 όταν άρχισα να μαθαίνω τη δουλειά. Οι πρωταγωνιστές, μου έλεγαν, είναι οι παίκτες, οι προπονητές, οι παράγοντες των ομάδων κι όχι οι δημοσιογράφοι. Για αυτό και εσύ θα κάνεις το ρεπορτάζ, θα μεταφέρεις στον κόσμο τις ειδήσεις μαζί με την άποψή σου αλλά δεν θα γίνεις ποτέ ο πρωταγωνιστής.
Να όμως τώρα που υποχρεωτικά θα πρέπει να μιλήσω για μένα μετά τα όσα συνέβησαν τις τελευταίες μέρες και να εξηγήσω στους συναδέλφους μου αλλά και τους αναγνώστες της «Εφημερίδας των Συντακτών» το ποιος πραγματικά είμαι. Αν είμαι ένας κανονικός δημοσιογράφος ή αυτός που παρουσιάζεται στις κασέτες των «νόμιμων υποκλοπών» οι οποίες δημοσιοποιούνται παράνομα. Το ξεπερνάμε αυτό το τελευταίο κι ας έχουν εμφανιστεί και συνομιλίες που εμπλέκουν ακόμη και τον ίδιο τον πρωθυπουργό καθώς στη χώρα που λέγεται Ελλάδα, ποιος δίνει σημασία σε αυτές τις λεπτομέρειες; Τι κι αν υπάρχει απόφαση του Αρείου Πάγου που απαγορεύει ρητά να δημοσιοποιούνται αυτές οι συνομιλίες καθώς ανήκουν στην κατηγορία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων; Τι κι αν η δικαιοσύνη έχει πετάξει στα σκουπίδια αυτές τις συνομιλίες, κρίνοντας ότι δεν υπάρχει σε αυτές κάτι το επιλήψιμο;
Εντάξει, παράνομες σου λέει ο καθένας ωστόσο το περιεχόμενο μετράει. Ας το πάρουμε κι έτσι. Και ας εξετάσουμε το περιεχόμενο. Σε αυτές τις κασέτες εμφανίζομαι ως ο δημοσιογράφος που μιλάει με τον Σάββα Θεοδωρίδη και του λέει τι θα γράψει ενώ παράλληλα του ζητάω και δουλειά. Μπαίνουμε για τα καλά στο θέμα. Έχω γράψει ποτέ «τι καλός πρόεδρος που είναι ο Μαρινάκης;» Ποτέ, θα γελούσε άλλωστε και ο ίδιος ο Μαρινάκης αν το έγραφα. Απλά έτσι μιλάει ο Σάββας. Κι έτσι μιλάει σε έναν άνθρωπο που γνωρίζει για 25 χρόνια και έχει την άνεση να το κάνει μαζί του. Με τον Σάββα Θεοδωρίδη έχω άλλωστε ατελείωτες ώρες ομιλίας που ούτε ο κοριός δεν θα μπορούσε να τις καταγράψει. Και τι δεν έχουμε πει όλα αυτά τα χρόνια, να φρίξει κι ο θεός ο ίδιος. «Γράψε αυτό, γράψε κι εκείνο, δεν είδες εκεί τι έγινε, αυτά πότε θα τα γράψεις;» Έτσι μιλάει ο Σάββας. Και ξέρει ότι δεν πρόκειται να τα γράψω ποτέ όπως τα λέει, αλλά τα λέει. Για αυτό και αναφέρεται ακόμη και σε παράγοντες του Ολυμπιακού, επειδή γνωρίζει ότι από αυτά που λέει τίποτα δεν θα μεταφέρω στο χαρτί ενώ ακόμη και εκείνοι, οι θιγόμενοι, αντιλαμβάνονται το πώς και γιατί τα λέει.
Ποτέ δεν τα έγραψα έτσι και αυτό αποδεικνύεται από τα αρχεία των εφημερίδων που έχω δουλέψει. Ποιος δημοσιογράφος μεταφέρει άλλωστε στον γραπτό τύπο όλα όσα λέει με όσους μιλάει στο τηλέφωνο;
Πάμε τώρα στο άλλο επίμαχο ζήτημα. Αυτό που ζητάω από τον Σάββα να μιλήσει στον Ιωαννίδη για να με βάλει σε κάποια επιτροπή. Ουδέποτε προέκυψε τέτοιο θέμα. Ποτέ δεν πήγα σε καμία επιτροπή ούτε έχω πάει σε κρατική δουλειά στα 35 χρόνια της δημοσιογραφικής μου θητείας. Πρέπει να είμαι ένας από τους λίγους Έλληνες δημοσιογράφους που δεν δούλεψαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 αν και είχα σχετική πρόταση. Θα έπαιρνα μάλιστα και καλά λεφτά, κοντά στις 50.000 ευρώ για δύο χρόνια και επί της ουσίας θα δούλευα για ένα μήνα, όταν θα γίνονταν οι αγώνες. Και δεν πήγα.
Και τότε πώς προκύπτει το θέμα; Για την κακή μου τύχη θέλω να «πειράξω» τον Σάββα και του λέω, ότι όλο τους δικούς σας βολεύετε κι εκεί μου απαντάει και μου λέει για τον Ιωαννίδη. Γιατί η συνομιλία μας δεν είναι δυνατόν να ξεκίνησε με το «τι θέλεις να κάνω για σένα» με το που σήκωσε το τηλέφωνο ο Σάββας. Κι έπειτα, πώς γίνεται να μην μας απασχολεί αυτό το θέμα σε μία από τις επόμενες συνομιλίες μας; Του ζητάω δουλειά και μάλιστα τέτοια εποχή και δεν θα επιμείνω; Δεν θα τον ρωτήσω ξανά, τι έγινε του το είπες του Ιωαννίδη και δεν θα μου πει αυτός, έστω το τυπικό, ότι του το είπα αλλά δεν γίνεται τίποτα, ώστε να κλείσει κάπως αυτό το θέμα; Θα το συζητήσουμε μία φορά και τέρμα; Στην πραγματικότητα ουδέποτε ο Σάββας πήρε ποτέ τηλέφωνο τον Γιάννη Ιωαννίδη να του μιλήσει για μένα. Ποτέ. Γιατί το ήξερε κι αυτός ότι επί της ουσίας δεν του ζητούσα τίποτα όπως δεν του έχω ζητήσει ποτέ τίποτα όλα αυτά τα χρόνια της γνωριμίας μας. Ποτέ, τίποτα.
Και για να την πάρουμε από την αρχή την ιστορία θα αναφέρω ότι τον Σάββα Θεοδωρίδη τον γνώρισα όταν έγραφα, πιτσιρικάς στα ΝΕΑ, την άποψή του μετά τους αγώνες του Ολυμπιακού. Τα ματς του Παναθηναϊκού τα σχολίαζε ο Τάκης Οικονομόπουλος, της ΑΕΚ ο Κώστας Νεστορίδης και του Ολυμπιακού ο Θεοδωρίδης. Έτσι τον γνώρισα και από τότε μιλάμε σε καθημερινή βάση για τις ανάγκες του ρεπορτάζ. Ατελείωτες ώρες και κάποια στιγμή μου είπε και την ιστορία με τον Λαμπράκη. «Τον Χρήστο τον Λαμπράκη τον ξέρω πολλά χρόνια, ήμασταν γείτονες στην Αναγνωστοπούλου και ο πατέρας του πήγαινε στο φαρμακείο του πατέρα μου. Μαζί κατεβαίναμε κάθε μέρα τη Βουκουρεστίου και πολλές φορές παίζαμε τένις». Όλα αυτά μου είχε πει ο Σάββας για τη γνωριμία του με τον Λαμπράκη και δεν του ζήτησα, ποτέ τίποτα, αν και βρισκόμουν στον ΔΟΛ. Δεν του είπα ποτέ να τον πάρει ένα τηλέφωνο να του μιλήσει για μένα ώστε αν μη τι άλλο να έχω μία κάλυψη-και μάλιστα τέτοιου τύπου κάλυψη. Προτίμησα να το παίξω στα ίσια το παιχνίδι. Να ζω καθημερινά με το άγχος του ρεπορτάζ και να κρίνομαι συνέχεια γιατί αυτό είναι ο δημοσιογράφος.
Δεν θέλησα να ακολουθήσω άλλον δρόμο αν και ανοίχτηκαν και τέτοιοι μπροστά μου όπως συμβαίνει με όλους. Ένας από αυτούς (τους δρόμους) ήταν να εφαρμόσω το γνωστό «κόλπο» να «χτυπάω» δηλαδή τους προέδρους μέχρι να με... τακτοποιήσουν για να σταματήσω. Λίγοι το έχουνε κάνει αυτό; Και έχουν εκτιμηθεί μάλιστα από αρκετό κόσμο που δεν μπορεί να καταλάβει το σκοπό τους και τους θεωρεί και επαναστάτες.
Τα απέφυγα όλα αυτά. Και δεν ζήτησα από τον Σάββα ούτε να μιλήσει στον Μαρινάκη για να πάω σε μία εφημερίδα, ένα ραδιόφωνο ή ένα σάιτ που θα μπορούσε να επηρεάσει ο πρόεδρος του Ολυμπιακού. Αντιθέτως έκανα άλλη επιλογή. Όταν με πήρε τηλέφωνο ο Νίκος ο Ασημακόπουλος και μου είπε για την ιδέα τη Εφημερίδας των Συντακτών ενθουσιάστηκα με το εγχείρημα και αποδέχθηκα αμέσως, αν και εκείνη την περίοδο μιλούσα και με μία άλλη πολιτική εφημερίδα και ήμουν κοντά σε συμφωνία.
Παρένθεση, και ο Νίκος αλλά και οι άλλοι προφανώς με εκτιμούσαν και με έκριναν με βάση αυτά που έγραφα, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τις επιταγές του κοριού αλλά πέρα από αυτό εμένα με συγκίνησε η προσπάθεια 100 συναδέλφων μου να ψάξουν να βρούνε μόνοι το μεροκάματό τους (οι περισσότεροι είχαν χάσει τη δουλειά τους μετά το άδοξο τέλος της «Ελευθεροτυπίας» και με τον τρόπο που μόνον εδώ στην Ελλάδα θα μπορούσε να συμβεί) και έκανα την επιλογή μου. Αντί λοιπόν να ζητήσω από τον Σάββα να με βάλει κάπου αλλού, έβαλα 1000 ευρώ από την τσέπη μου για να γίνω μέλος αυτής της προσπάθειας και έμεινα κι απλήρωτος- όπως όλοι μας- για όσους μήνες χρειάστηκε μέχρι να καταφέρει να σταθεί στα πόδια της αυτή η εφημερίδα. Δεν διάλεξα να μείνω στο ήσυχο λιμανάκι αλλά θέλησα να βγω στην ανοιχτή τη θάλασσα και μάλιστα με σχεδία, όπως όλοι μας, προφανώς για να γράφω ότι θέλω κι όχι ότι μου λένε ή υποτίθεται ότι με προτρέπουν.
Το μοναδικό «αντάλλαγμα» που έχω ζητήσει από τους παράγοντες ή όποιους άλλους μιλάω για το ρεπορτάζ είναι οι ειδήσεις. Ειδήσεις για να ενημερώνω τον κόσμο γιατί αυτή πιστεύω ότι είναι η δουλειά μου. Αυτό ζητάω και από τον Σάββα άλλωστε όταν του λέω, να πεις στον πρόεδρο ότι εγώ τα γράφω αλλά να μας πει και κανέναν παίκτη που θα πάρει ο Ολυμπιακός για να γράψουμε κι εμείς. Ήταν Ιούνιος του '12 όταν έγιναν οι συνομιλίες και του ζητούσα να μου πει καμία μεταγραφή. Αυτό ήταν το αίτημά μου αλλά, κατά περίεργο τρόπο, δεν χώρεσε ολόκληρο στον κοριό. Κι αυτό ήταν πάντα όλα αυτά τα χρόνια που καλύπτω το ρεπορτάζ του Ολυμπιακού.
Θυμάμαι, την περίοδο του Κοσκωτά, όταν η ομάδα βρισκόταν για προετοιμασία και δόθηκε ένας φάκελος στους ρεπόρτερ από την Λόλα Νταϊφά, ως συμβολικό δώρο από τον πρόεδρο. Είχε μέσα 500 γερμανικά μάρκα και ήμουν ο μόνος που δεν τον πήρα. Προσέξτε, συμβολικό ήταν πράγματι το ποσό καθώς δεν θα άλλαζε η ζωή κανενός και συμβαίνει σε όλες τις ομάδες του κόσμου για αυτό και δεν υπάρχει κάτι μεμπτό για τους συναδέλφους μου αλλά προσωπικά θέλησα να απέχω.
Το γεγονός αυτό έκανε αίσθηση και στους ίδιους τους Κοσκωτάδες και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε θέλησαν να με «ανταμείψουν» με διαφορετικό τρόπο. Παρά το γεγονός ότι όλα τα θέματα του Ολυμπιακού τα έδιναν τότε στην εφημερίδα τους, τις 24 ώρες μου έδωσαν εμένα στα ΝΕΑ (που τους έκαναν και πόλεμο) την είδηση ότι ο Ολυμπιακός είχε συμφωνήσει με τον Σαραβάκο. Χαμός είχε γίνει τότε και το διέψευδαν όλοι οι εμπλεκόμενοι μέχρι που κάποια στιγμή προέκυψε η λίστα από την Τράπεζα Κρήτης με τα ονόματα των ανθρώπων που είχαν λάβει χρήματα.
Σας κούρασα και σας ζητώ συγνώμη. Πρωτίστως βέβαια σας ζητώ συγνώμη για τη δύσκολη θέση που σας έφερα αλλά πιστέψτε με δεν έχω ευθύνη. Σκοπεύω να προσφύγω στη δικαιοσύνη για να υπερασπιστώ το όνομά μου άσχετα αν μέχρι να γίνουν τα δικαστήρια μπορεί να έχει βγει και η Ελλάδα από το μνημόνιο. Σε αυτό ποντάρουν άλλωστε και όσοι παρανομούν, αν και να ξέρετε ότι η τακτική δικαιοσύνη με έχει καλέσει ως μάρτυρα κατηγορίας στην υπόθεση των στημένων αγώνων, προφανώς επειδή έχω γράψει κάποια πράγματα από αυτά που δεν θα άρεσαν σε αρκετούς. Άλλο οξύμωρο κι αυτό!
Έχω σκοπό να καταφύγω και στα αρμόδια όργανά μας, την ΕΣΗΕΑ και τον ΠΣΑΤ για να ζητήσω να μάθω αν έχει αλλάξει ο κώδικας της δεοντολογίας ή μήπως από την αρχή της διαδρομής δεν έχω καταλάβει κάτι καλά. Αν δηλαδή ένας δημοσιογράφος σαν κι εμένα είναι... πρόβλημα κι ένας άλλος που πληρώνεται επίσημα από τον πρόεδρο μίας ομάδας για να βρίζει τον πρόεδρο της ανταγωνίστριας θεωρείται ο... σωστός. Κι αν έχει σχέση με την ελευθεροτυπία ο τρόπος με τον οποίο έγινε μία εκπομπή που προέτρεπε όσους θεωρούσαν ότι θίγονταν να παρέμβουν σε συγκεκριμένα τηλέφωνα αν και όπως αποδείχθηκε είχε γυριστεί σε μαγνητοσκόπηση. Να τους ρωτήσω γενικότερα αν είναι δεοντολογικό ένας δημοσιογράφος να πληρώνεται από τον πρόεδρο μίας ομάδας, δουλεύοντας στα μέσα του και να μπορεί να εκφράζει ...αμερόληπτα τη γνώμη του για τις άλλες ομάδες. Κι αν αυτός ο δημοσιογράφος μπορεί να κάνει κριτική στον πρόεδρο της ομάδας, τον πρόεδρο που τον πληρώνει με κάθε επισημότητα και αν μπορούν να κριτικάρουν άφοβα κάποιοι άλλοι από σάιτ αν και δεν γνωρίζουν τον άνθρωπο που τους πληρώνει, άσχετα αν τον έχει υποψιαστεί όλη η πιάτσα.
Δεν συμβαίνει βέβαια αυτό με όλους τους συναδέλφους μου και είμαι υποχρεωμένος να τον κάνω αυτόν τον διαχωρισμό, οι πιο πολλοί χειρίζονται με επαγγελματική αξιοπρέπεια αυτή τη συγκυρία.
Δεν θα λάβω μέρος σε «ξεκατίνιασμα» γιατί θεωρώ ότι πρέπει να τον προστατεύουμε τον κλάδο μας-δεν θα το κάνω ούτε τώρα κι ας έχω φάει τη σφαίρα. Το δικό μου το όνομα δεν υπήρξε ποτέ σε κανένα payroll προέδρου ούτε υπάρχει στην ατζέντα μου το τηλέφωνο κανενός μάνατζερ παικτών, δεν έχω μπει ποτέ σε αυτή τη διαδικασία. Για αυτό και δεν θα κλείσει τόσο απλά αυτός ο λογαριασμός που άνοιξε μαζί μου, από τη στιγμή που δεν έχω να φοβηθώ τίποτα και κανέναν.
Επί 30 χρόνια καλύπτω το ρεπορτάζ του Ολυμπιακού και έχω συναναστραφεί με προέδρους όπως ο Κοσκωτάς, ο Σαλιαρέλης, ο Κόκκαλης και τώρα ο Μαρινάκης. Δηλαδή με κάποιους από τους μεγαλύτερους οικονομικούς παράγοντες της χώρας αλλά παρόλα αυτά (τώρα θα μάθετε και το καλύτερο) μένω σε ένα διαμέρισμα 78 τμ στον πρώτο όροφο μιας παλιάς πολυκατοικίας στο Παγκράτι που είναι και το πατρικό της συζύγου μου ενώ ο τραπεζικός μου λογαριασμός τροφοδοτείται μόνον από τη μισθοδοσία μου.
Αυτό είναι, πιστεύω, το πιο ατράνταχτο επιχείρημά μου αν και ίσως και να συναγωνίζομαι, τώρα που το σκέφτομαι, τον Χρήστο Ευθυμίου, στην αξέχαστη ελληνική ταινία «ένας βλάκας και μισός» αλλά μέχρι εκεί. Τίποτα παραπέρα. Και δεν θα επιτρέψω σε κανέναν να παίξει με αυτό που προσπάθησα να υπερασπιστώ με κόπους και θυσίες τόσα χρόνια. Μπορεί να παίρνω κάθε μέρα χαπάκι για την πίεση εδώ και χρόνια και να τραβιέμαι στον ΕΔΟΕΑΠ για υπέρηχους, ωστόσο έχω ήσυχη τη συνείδησή μου. Κι όπως έλεγε και ο Κωνσταντάρας στον στρίγκλο που έγινε αρνάκι, το νου σας ρεμάλια! Με εμένα δεν μπορεί να παίξει κανείς! Κανείς!
Μιχάλης Μορφονιός
Σημείωμα της Διεύθυνσης
Οι εξηγήσεις του συναδέλφου Μιχάλη Μορφoνιού προς τους συναδέλφους του και τους αναγνώστες της «Εφημερίδας των Συντακτών» δημοσιεύονται ως απάντησή του και υπεράσπιση της επαγγελματικής πορείας του, απέναντι στις κατηγορίες και τις επικρίσεις που διατυπώθηκαν εναντίον του μετά τη δημοσιοποίηση τηλεφωνικών υποκλοπών.
Η Διεύθυνση της «Εφ.Συν.» θεωρεί ικανοποιητικές τις εξηγήσεις αυτές και επισημαίνει το γεγονός ότι ο συν. Μορφoνιός τονίζει στην επιστολή του ότι «αποδέχθηκε αμέσως» την πρόταση να ενταχθεί στο εγχείρημα της εφημερίδας μας, που κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 2012. Εξυπακούεται ότι η ένταξη αυτή συνεπάγεται την πλήρη αποδοχή των κανόνων της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, καθώς και του ευρύτερου πλαισίου αρχών και λειτουργίας της «Εφ.Συν.» το οποίο έχουμε συνδιαμορφώσει και συναποδεχθεί στην ανεξάρτητη, πολυφωνική και συνεταιριστική εφημερίδα μας.
Οι συντάκτες μας έχουν πάντα την ευθύνη όσων γράφουν, τηρούν απαρέγκλιτα την καταστατική δέσμευση να μην εμπλέκονται σε διαπλεκόμενα συμφέροντα και κρίνονται καθημερινά από τους αναγνώστες μας.