Για περισσότερες από δύο εβδομάδες, οι δρόμοι της Τιφλίδας έχουν κατακλυστεί από ανθρώπους που διαμαρτύρονται ενάντια στο νομοσχέδιο για τους "ξένους πράκτορες" το οποίο πέρασε τη δεύτερη από τις τρεις αναγνώσεις του στο κοινοβούλιο την 1η Μαΐου.
Η νομοθεσία θα απαιτούσε από τα Mέσα Eνημέρωσης, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς να εγγραφούν ως " υπερασπιστές των συμφερόντων μιας ξένης δύναμης" εάν λαμβάνουν περισσότερο από το 20% της χρηματοδότησής τους από το εξωτερικό. Η εξέλιξη αυτή προέκυψε καθώς ο ολιγάρχης και ιδρυτής του κυβερνώντος κόμματος Γεωργιανού Ονείρου, Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, κατηγόρησε πρόσφατα τη Δύση ότι προσπαθεί να υπονομεύσει την αυτονομία της Γεωργίας. Εμπνευσμένο από παρόμοια νομοθεσία του Κρεμλίνου, το νομοσχέδιο βγαίνει κατευθείαν από το ρωσικό εγχειρίδιο.
Με αυτό τον τρόπο σηματοδοτείται μια κρίσιμη συγκυρία για τη Γεωργία, η οποία διχάζεται μεταξύ των διφορούμενων δεσμών της κυβέρνησης με τη Μόσχα και των φιλοδοξιών της αντιπολίτευσης για την ΕΕ, που υποστηρίζονται από ευρεία δημόσια υποστήριξη. Οι πρόσφατες εξελίξεις κινδυνεύουν να ανατρέψουν την ισορροπία προς τη Ρωσία: ο περιορισμός των ξένων οργανισμών θα ήταν εξαιρετικά επιζήμιος για την υπόθεση της Γεωργίας για ένταξη – ειδικά για το κεκτημένο του κράτους δικαίου και της ελευθερίας των Mέσων Eνημέρωσης. Αυτό έρχεται σε μια στιγμή που, ενόψει της ρωσικής επιθετικότητας, η διεύρυνση είναι μια γεωπολιτική αναγκαιότητα τόσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και για τη Γεωργία – στην οποία χορηγήθηκε καθεστώς υποψήφιας χώρας τον Δεκέμβριο.
Τήρηση ισορροπίας
Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν εκφράσει ανησυχία για τις πρόσφατες εξελίξεις, καλώντας την κυβέρνηση να σεβαστεί την επιθυμία των Γεωργιανών για δημοκρατία. Θα πρέπει τώρα να στείλουν μια σαφή προειδοποίηση για τις συνέπειες των παραβιάσεων του Γεωργιανού Ονείρου στις δημοκρατικές ελευθερίες – συμπεριλαμβανομένου του νομοσχεδίου για τον "ξένο πράκτορα" – και την τρέχουσα πορεία του να στέλνει καιροσκοπικά μηνύματα ελπίζοντας να ευχαριστήσει τόσο τη Μόσχα όσο και τις Βρυξέλλες.
Η ΕΕ θα πρέπει να είναι έτοιμη να αναστείλει κάποια χρηματοδοτική βοήθεια προς τη γεωργιανή κυβέρνηση για όσο διάστημα είναι διατεθειμένη να θέσει σε κίνδυνο την ένταξη της χώρας και οι κρατικοί θεσμοί συλληφθούν από ολιγαρχικά συμφέροντα. Οι Βρυξέλλες θα πρέπει να τονίσουν ότι πρόκειται για ένα προσωρινό μέτρο που θα παραμείνει όσο ισχύει το νομοσχέδιο για τους "ξένους πράκτορες". Αυτό θα πρέπει να ισχύει και για άλλες αντιδημοκρατικές νομοθεσίες που περνούν από το κοινοβούλιο της Γεωργίας.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ θα πρέπει να συμβάλει στη διατήρηση της δυναμικής των φιλοδοξιών της Γεωργίας για την ΕΕ τώρα και στις κοινοβουλευτικές εκλογές της χώρας τον Οκτώβριο. Για να γίνει αυτό, η ΕΕ θα πρέπει να αυξήσει την υποστήριξή της για την ανάπτυξη ικανοτήτων για ανεξάρτητα Mέσα Eνημέρωσης, την κοινωνία των πολιτών και τις οργανώσεις νεολαίας. Ενόψει των εκλογών, η ΕΕ πρέπει να τονίσει στους Γεωργιανούς ότι θα υποστηρίξει απτά τις ενταξιακές μεταρρυθμίσεις της χώρας, εάν και εφόσον το κάνει η γεωργιανή κυβέρνηση. Και για να κρατήσει ζωντανό αυτό το ευρωπαϊκό όνειρο πολύ μετά τις εκλογές, η ΕΕ πρέπει να παραμείνει επικεντρωμένη στην υποστήριξη της ένταξης της Γεωργίας –αν το κάνει η κυβέρνηση– για να αποδείξει ότι η διεύρυνση δεν είναι απλώς μια κενή λέξη που χρησιμοποιείται για πολιτική μόχλευση.
Ένα πολιτικό τεντωμένο σκοινί
Η τρίτη και τελευταία ψηφοφορία του γεωργιανού κοινοβουλίου επί του νομοσχεδίου θα πραγματοποιηθεί πιθανότατα αργότερα αυτόν τον μήνα. Αν και η πρόεδρος της Γεωργίας Σαλομέ Ζουραμπισβίλι έχει δεσμευτεί να ασκήσει βέτο στον νόμο, το κυβερνών κόμμα Γεωργιανό Όνειρο έχει αρκετές ψήφους στο κοινοβούλιο για να παρακάμψει το προεδρικό βέτο και να περάσει το νομοσχέδιο. Για το Γεωργιανό, η νομοθεσία θα είναι ένα εργαλείο για την ενίσχυση των πιθανοτήτων τους να εξασφαλίσουν ισχυρή πλειοψηφία στις επερχόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές. Ο ευρωπαϊκός εφησυχασμός για αυτές τις αντιδημοκρατικές μεταρρυθμίσεις θα ενισχύσει τις πιθανότητές τους απέναντι σε μια βαθιά διχασμένη αντιπολίτευση και θα μπορούσε να σαμποτάρει το σχέδιο διεύρυνσης σε μια κρίσιμη στιγμή.