Αυτή τη στιγμή, στην κορυφή της παγκόσμιας σκακιέρας βρίσκεται ο 18χρονος Ινδός φοιτητής από το Τσενάι, Ντομαράζιου Γκιουκές που κερδίζοντας τον Κινέζο Ντινγκ Λιρέν στέφθηκε ο νεότερος πρωταθλητής της Ιστορίας δίνοντας μία συνέχεια, αλλά και μία συνέπεια στις φήμες, όχι όμως και τόσο πως οι Ινδοί θεωρούνται παραδοσιακά τα κορυφαία μαθηματικά μυαλά αυτού του πλανήτη.
Η διαδρομή όμως δύο ή και περισσότερων αιώνων απέδειξε πως το «ξύλινο γήπεδο», σκηνικό βίαιων παρτίδων, επικών ανατροπών, όπως και ιδανικό εργαλείο πολιτικής προπαγάνδας ανέδειξε κι άλλες, άπειρες και άπιαστες πραγματικά μεγάλες ιδιοφυίες. Και όχι απαραιτήτως με την ίδια σειρά αναφοράς. Ανάμεσά τους και δύο γυναίκες: η Πόλγκαρ και η Ουκρανή, Άνα Μούζιτσουκ που αρνούμενη να φορέσει τις παραδοσιακές χιτζάμπ (μαντήλα) και αμπάγια (μακρύ φόρεμα), λίγο έλειψε κάποτε να προκαλέσει σοβαρό, διπλωματικό επεισόδιο με τη Σαουδική Αραβία.
Για τους ειδικούς πάντως, η κατεξοχήν ιδιοφυία, αλλά και ο πλέον ταλαντούχος, σε σημείο μάλιστα παράνοιας υπήρξε ο, αυτοδίδακτος Αμερικανός Μπόμπι Φίσερ. Επική έμεινε η παρτίδα για τον παγκόσμιο τίτλο του 1972, με τον τότε Σοβιετικό Μπόρις Σπάσκι, που προηγείτο 2-0, όταν όμως ο Φίσερ ζήτησε να συνεχιστεί ο αγώνας σε μία αίθουσα… πινγκ πονγκ, μακριά από τον κόσμο και τα φώτα της δημοσιότητας ανέτρεψε τα πάντα κερδίζοντας τελικά 3-2.
Μετά τα’ βαλε με τους Αμερικανούς, γιατί τον χρησιμοποίησαν σαν πιόνι για να εξυπηρετήσουν την ανωτερότητά τους στην εποχή του «Ψυχρού Πολέμου». Αρνήθηκε να υπερασπίσει τον τίτλο του, χάνοντάς τον από τον Ανατόλι Καρπόφ (προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε κι ένας Αστεροειδής) και οκτώ χρόνια πριν πεθάνει, μόνος και έρημος στον παγωμένο Ρέικιαβικ επικρότησε την ανθρώπινη εκατόμβη του τρομοκρατικού χτυπήματος της 9ης Σεπτεμβρίου.
Λέγεται πως ο Φίσερ μπορούσε να «διαβάσει» ή να προβλέψει 51 διαφορετικές κινήσεις του αντιπάλου. Υπερβολές, είπε κάποτε ο Γκάρι Κασπάροφ μετά την ιστορική του νίκη σε βάρος του υπερσύγχρονου υπολογιστή «Deep Blue» της Ibm: μόνο μία προβλέπουμε, με τη διαφορά ότι είναι η σωστή.
Στο Πάνθεων των μεγαλύτερων όλων βρίσκουμε και τον Άγγλο, Σάιμον Ουέμπ γνωστό και ως «Χουντίνι» της σκακιέρας γιατί κατάφερνε ν’ ανατρέπει μ’ εντυπωσιακό τρόπο, εντελώς χαμένες παρτίδες. Πέθανε μόλις 56 ετών, μαχαιρωμένος από τον… γιό του, ύστερα από έναν ανόητο τσακωμό για μία παρτίδα.
Στα μέσα του προ προηγούμενου αιώνα, οι μεγάλοι Grand Masters θεωρήθηκαν ο Αμερικανός δικηγόρος, Πολ Μόρφι που θυσίαζε μέχρι και τη βασίλισσα για να φτάσει στη νίκη. Ο Πολωνός μαθηματικός, Εμάνουελ Λάσκερ που διατήρησε τον παγκόσμιο τίτλο επί 27 συνεχόμενα χρόνια. Και ο Κουβανός, Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα, που το ’21 κέρδισε τον Λάσκερ παραμένοντας παγκόσμιος πρωταθλητής έως και το ’27. Στην καριέρα του ηττήθηκε μόνο 35 φορές σε περισσότερες από 600 παρτίδες, μετά αφιέρωσε τη ζωή του στη συγγραφή βιβλίων για το σκάκι και το ’42 πέθανε στη Νέα Υόρκη, κατά τη διάρκεια παρουσίασης του τελευταίου του συγγράμματος, χτυπημένος από εγκεφαλικό.
Χωρίς ήττα για σχεδόν δύο χρόνια, από το 2018 έως το ’20 έμεινε και ο Νορβηγός, Μάγκνους Κάρλσεν, παγκόσμιος πρωταθλητής για μία δεκαετία, έως και το ’23. Δηλωμένος λάτρης, πρώτα των «Lego», ύστερα του πόκερ, και μετά του σκάκι, κάποτε ο 34χρονος σήμερα Κάρλσεν αποδέχτηκε την πρόκληση να παίξει με τον Μπιλ Γκέιτς που θεωρούσε τον εαυτό του έναν, άνω του μετρίου σκακιστή. Του έκανε ματ σε εννέα κινήσεις, και προς τιμήν του, ο Αμερικανός μεγιστάνας παραδέχτηκε ύστερα πως «ούτε πήρα χαμπάρι το πώς συνέβη ή από πού μου ήρθε».
Σε αγώνα επίδειξης, ο Κάρλσεν ηττήθηκε κάποτε από την Ουγγαρέζα, Γιούντιθ Πόλγκαρ (φωτό) που δεν υπήρξε ποτέ παγκόσμια πρωταθλήτρια, όχι γιατί δεν θα μπορούσε, αλλά γιατί δεν ήθελε και η οποία θεωρείται η μεγαλύτερη σκακίστρια όλων των εποχών.
Στο παρελθόν είχε νικήσει και τον Κασπάροφ, αλλά και εννέα ακόμη άνδρες, όλοι τους παγκόσμιοι πρωταθλητές. Κι αμέσως μετά, το σύμβολο της ισότητας των γυναικών: η Ουκρανή Μούζιτσουκ, παγκόσμια πρωταθλήτρια το 2005, σε ηλικία μόλις 15 ετών, που το ’18, στη Σαουδική Αραβία δεν δίστασε να έρθει σε ρήξη με τον πρίγκιπα, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν αρνούμενη να φορέσει χιτζάμπ και αμπάγια. Τη γλίτωσε με ισόβια αποβολή από τη χώρα έχοντας προλάβει, τουλάχιστον ν’ αφήσει κι εκείνη το αποτύπωμά της στην παγκόσμια, ξύλινη σκακιέρα.