Μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ετών η Π.Α. θα πρέπει να θεωρείται ο αδιαμφισβήτος κυρίαρχος των αιθέρων. Η Π.Α. εκτός της ποιοτικής υπεροχής του έμψυχου δυναμικού που διαθέτει και αντικατοπτρίζεται και μέσα από τις πρωτιές στις ΝΑΤΟϊκές ασκήσεις, θα αποκτήσει σύντομα και καίρια ποιοτική διαφορά στα μέσα που θα διαθέτει με την εισαγωγή σε υπηρεσία των υπερσύγχρονων γαλλικών Rafale F3R και αμερικανικών F-16V και F-35 τέταρτης και πέμπτης γενιάς αεροσκαφών μέσα στα επόμενα χρόνια. Από την άλλη η τουρκική πολεμική αεροπορία μετά το πραξικόπιμα εναντίων του προέδρου Ερντογάν όπου το μεγαλύτερο μέρος των έμπειρων πιλότων της αποστρατεύτηκε ή κατέληξε στη φυλακή ως υποστηρικτές του FETO αλλά και τις αμερικάνικες κυρώσεις λόγω της αγοράς των S-400 πρέπει να θεωρείται σκιά του εαυτού της.
Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος ο οποίος αναφέρει πως από το πραξικόπημα του 2016 έχει μεσολαβήσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα στο οποίο η τουρκική αεροπορία έχει ανακτήσει τις δυνάμεις της σε επίπεδο έμψυψου δυναμικού.
F-16
Η Π.Α. απόκτησε στο σύνολο 170 αεροσκάφη μέσα σε τέσσερις διαδοχικές παραγγελίες από το 1987 έως το 2005. Από τον αρχικό αριθμό παραγγελθέντων αεροσκαφών παραμένουν σε υπηρεσία 152. Με την τροποποίηση νούμερο 6 της σύμβασης Peace Xenia IV (LOA GR-D-SNY amd.6) στις 30/04/2018 υπογράφτηκε η αναβάθμιση του συνόλου των 83 εναπομείναντων αεροσκαφών F-16C/D BLK52/52+ στο επίπεδο Viper.
Η νεότερη και πιο εξελιγμένη έκδοση αυτή του μαχητικού με την ενσωμάτωση νέων ηλεκτρονικων με βάση το ραντάρ της RAYTHEON τύπου AESA APG-83 SABR, φέρνει το αεροσκάφος σε επίπεδα τέταρτης γενιάς. Το ύψος της σύμβασης σε σταθερές τιμές του 2018 είναι 1.232.351.577 ευρώ μη συμπεριλαμβανόμενων των κρατήσεων 6% και θα αποπληρωθεί σε βάθος δεκαετίας. Παρ’ ολ’ αυτά, το 78% των υποχρεώσεων απέναντι στην εταιρία έχει ήδη αποπληρωθεί μέχρι το 2022 αφήνοντας ένα ποσό 272 εκατ. ευρώ για αποπληρωμή έως το 2028 σε ισόποσες ετήσιες δόσεις. Συνοπτικά τα κύρια συστατικά της αναβάθμισης είναι:
- Ραντάρ AESA AN/APG-83 SABR (Scalable Agile Beam Radar) της Northrop Grumman.
- Νέο Τμηματικό Υπολογιστή Αποστολής MMC 7000AH.
- Νέο προηγμένο σύστημα ανακριτή/ αναμεταδότη αναγνώρισης φίλου ή εχθρού AIFF AN/APX-126 με δυνατότητα mod 5, της Bae Systems.
- Ενσωματωμένο Σύστημα GPS/INS, EGI LN-260 της Northrop Grumman.
- Νέα ζεύξη δεδομένων Link16 με MIDS-JTRS.
- Ψηφιακός Υπολογιστής Ελέγχου Πτήσης (DFLCC).
- Προηγμένος Εξοπλισμός Μεταβίβασης Δεδομένων (ADTE).
- Βελτιωμένη Προγραμματιζόμενη Γεννητριών Απεικονίσεων (iDPG).
- Νέες Προηγμένες οθόνες απεικόνησης πιλοτηρίου.
Μόνη παραφωνία είναι ότι δεν έχει συμπεριφθεί η ενσωμάτωση ενός προηγμένου συστήματος αυτοπροστασίας. Επόμενο βήμα ελπίζουμε να είναι η αντικατάσταση του συστήματος αυτοπροστασίας ASPIS II με κάποιο νεότερης τεχνολογίας. Σε κάθε περίπτωση το ASPIS II έχει αποδειχθεί ένα εξαιρετικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου και αυτοπροστασίας και κακώς δεν συμπεριλήφθηκε ευθύς εξ αρχής στη σύμβαση.
Η Northrop Grumman (κατασκεύαστρια του APG-83) στις 13 Σεπτεμβρίου του 2022 παρουσίασε στους επιτελής της Π.Α. το προηγμένο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου AN/ALQ-257 IVEWS (Integrated Viper Electronic Warfare Suite). Το συγκεκριμένο σύστημα αναπτύχθηκε ειδικά για τα Viper ώστε να λειτουργεί αρμονικά με το νέο ραντάρ. Πρόσφατα η Northrop Grumman ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε με επιτυχία τις δοκιμές προσομοίωσης του νέου συστήματος σε συνεργασία με το ραντάρ APG-83.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των παραδόσεων 4 αεροσκάφη παραδόθηκαν μέσα στο 2022 και μέχρι το τέλος Απριλίου αναμένεται να παραδοθούν άλλα δύο αεροσκάφη ανεβάζοντας τον αριθμό των αεροσκαφών στα οκτώ, ενώ αναμένεται μέχρι το τέλος του 2023 να έχουν παραδοθεί στο σύνολο 22 αεροσκάφη. Επομένως μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους η 343 μοίρα θα έχει παραλάβει το σύνολο του απαιτούμενου αριθμού αεροσκαφών για να συμπληρώσει μια πλήρη μοίρα και θα έχει αρχίσει η παράδοση των πρώτων αεροσκαφών στην επόμενη μοίρα.
Τον Ιούνιο του 2022, η επιτροπή της βουλής ενέκρινε την αναβάθμιση των 38 F-16 C/D Block 50 δυνητικού κόστους περί τα 700 εκ. ευρώ, με τα απάρτια που αφαιρούνται από τα αναβαθμιζόμενα F-16 Block 52/52+ παράλληλα με ένα πρόγραμμα δομικής αναβάθμισης ώστε τα νέα F-16 Block 50+ να μπορούν να υπηρετούν στις τάξεις της Π.Α. μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2040.
Παράλληλα, σύμφωνα με την DSCA υπογράφτηκαν το 2021 και το 2022 δύο τετραετής συμβάσεις FOS σε συνέχια των αντίστοιχων συμφωνιών του 2013 και 2015, μία με την Lockheed και μία με την Pratt & Whitney, συνολικού ύψους 500 εκ ευρώ εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη λειτουργία των αεροσκαφών για τα επόμενα χρόνια.
Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα μιας και οι κυρώσεις των Αμερικανών για την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400 έχει καταφέρει μεγάλο πλήγμα στις διαθεσιμότητες των αεροσκαφών. Η τελευταία μεγάλη ενίσχυση της τουρκικής Π.Α. ήταν το 2007 με την αγορά των 30 νέων F-16C/D Block50+ μέσω του προγράμματος Peace onyx IV ύψους 1,65 δις δολαρίων. Επίσης ο εκσυγχρονισμός του συνόλου των F-16 των εκδόσεων Block 40 και Block 50 στο ίδιο επίπεδο μέσω του προγράμματος CCIP που εφήρμοσε και η USAF στα δικά της αεροσκάφη έφερε τα αεροσκάφη στο ίδιο επίπεδο με τα ελληνικά.
Ο κύριος πυρήνας του προγράμματος ήταν το νέο τότε ραντάρ AN/APG-69 v9 με νεό υπολογιστή αποστολής MMC 5000 και ζεύξη δεδομένων link 16. Η κίνηση αυτή είχε υπερκεράσει το πλεονέκτημα των 90 νέων ελληνικών F-16B52/52+ ενώ ταυτόχρονα έβαζε την τουρκική Π.Α. σε περιβάλλον δικτυοκεντρικού πολέμου δίνοντάς της σαφές τακτικό πλεονέκτημα, σε συνδυασμό και με τα νεοπαραληφθέντα Ε-7Τ AΕW&C. Οι τούρκοι, μετά και την εκδίωξή τους από το πρόγραμμα κατασκευής του F-35, έχουν ζητήσει την πώληση 40 νέων F-16V και παράλλληλο εκσυγχρονισμό άλλων 80 στο ίδιο επίπεδο για να καλύψουν τη διαφορά από τις κινήσεις της Αθήνας.