ΜΗ φυλακισμένη πρώην συναρχηγός του φιλοκουρδικού Κόμματος Λαϊκής Δημοκρατίας (HDP) είπε ότι ήταν η "λάθος επιλογή" να στηρίξει τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στις προεδρικές εκλογές της Τουρκίας .
Η Φιγκέν Γιουκσεκνταγ έκανε το συγκεκριμένο σχόλιο σε μια επιστολή στο Middle East Eye από το κελί της στη φυλακή της Καντίρα.
Έχει περάσει περισσότερα από έξι χρόνια στη φυλακή με κατηγορίες για τρομοκρατία και υποκίνηση αφού συνελήφθη μαζί με τον συναρχηγό του HDP και πρώην υποψήφιο για την προεδρία, Σελαχατίν Ντεμιρτάς.
Στις προεδρικές εκλογές του περασμένου μήνα, το κόμμα της στήριξε στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αρχηγό του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αντί να προτείνει δικό του υποψήφιο.
Αν και ο Κιλιτσντάρογλου κράτησε το HDP σε απόσταση από φόβο μήπως προσβάλει τους Τούρκους εθνικιστές συμμάχους του, η προφανής δέσμευσή του να επιβάλει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) που απαιτούσαν την απελευθέρωση του Ντεμιρτάς και της Γιουκσεκντάγ έδωσε ελπίδα σε πολλούς από τους υποστηρικτές τους.
Αλλά στις 28 Μαΐου, μετά από έναν άνευ προηγουμένου δεύτερο γύρο προεδρικών εκλογών, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξασφάλισε για άλλη μια φορά τη νίκη και κάθε ελπίδα για ελευθερία υπό τον Κιλιτσντάρογλου διαψεύστηκε.
Η Γιουκσεκντάγκ είπε ότι πιστεύει ότι η υποστήριξη του αρχηγού του CHP αντί να προτείνουν τον δικό τους προεδρικό υποψήφιο ήταν η "λάθος επιλογή".
«Οι πολιτικοί του HDP στη φυλακή, συμπεριλαμβανομένου και εμένα, υποστήριξαν ότι θα υποβάλουμε δικό μας υποψήφιο και θα εδραιώσουμε την εξουσία μας μπαίνοντας στις κοινοβουλευτικές εκλογές με μια ενιαία λίστα», είπε.
«Οι εκλογές του 2023 ήταν μια μοναδική διαδικασία για το HDP [και] η αδυναμία του να επικεντρωθεί στις δικές του δυνάμεις και τη συσσωρευμένη πείρα οδήγησε στη λάθος επιλογή του Κιλιτσντάρογλου».
Καθώς το κόμμα αντιμετωπίζει μια υπόθεση κλεισίματος στο Συνταγματικό Δικαστήριο, το HDP διεκδίκησε τις εκλογές υπό τη σημαία του Κόμματος της Πράσινης Αριστεράς (YSP) σε συνασπισμό με το μικρό Εργατικό Κόμμα της Τουρκίας (TIP).
Αν και το κόμμα κατέληξε με λιγότερες έδρες από ό,τι στις εκλογές του 2018, παραμένει το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο.
Η Γιουκσεκνταγ πρόσθεσε ότι αυτή και άλλοι στη φυλακή προσπάθησαν να προτείνουν μια γυναίκα υποψήφια για την προεδρία που επιλέχθηκε μεταξύ των φυλακισμένων πολιτικών, αλλά αυτό απέτυχε λόγω καθυστερημένης προετοιμασίας και «ασθενούς αποφασιστικότητας» από την πλευρά του HDP.
Η Γιουκσεκνταγ δεν είναι επίσης απόλυτα πεπεισμένη ότι η νίκη του ηγέτη του CHP, που αναστάτωσε πολλούς Κούρδους και αριστερούς παίζοντας με υπερεθνικιστικά και αντιπροσφυγικά αισθήματα στον δεύτερο γύρο των ψηφοφοριών, θα σήμαινε την απελευθέρωσή της.
«Δεν θα μπορούσα ποτέ να δώσω μια σίγουρη απάντηση σε ερωτήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί η ζημιά που έγινε στη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία κατά τα είκοσι ένα χρόνια της διακυβέρνησης [του Προέδρου Ερντογάν] είναι σοβαρή», εξήγησε.
«Γνωρίζαμε ότι αυτό δεν μπορούσε να ανακτηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα».
'Τόσο κακό όσο ποτέ'
Σε σύγκριση με τον « Κούρδο Ομπάμα » Ντεμιρτάς, η Γιουκσεκντάγ έχει χαμηλότερο προφίλ διεθνώς, παρά το γεγονός ότι κατείχε θέση ίσης εξουσίας στο HDP, η οποία απαιτεί κοινή ηγεσία ανδρών και γυναικών για τους περισσότερους επίσημους ρόλους.
Γεννημένη σε μια συντηρητική και εθνικιστική οικογένεια Τουρκμένων, μια νομαδική τουρκική μειονότητα, συμμετείχε στα δικαιώματα των γυναικών και στον σοσιαλιστικό ακτιβισμό πριν συνιδρυθεί το Μαρξιστικό-Λενινιστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα των Καταπιεσμένων (ESP) το 2010.
«Οι συνθήκες στις φυλακές είναι τόσο κακές όσο ποτέ. Ο αριθμός των κρατουμένων αυξάνεται καθημερινά και οι συνθήκες χειροτερεύουν»
- Figen Yuksekdag
Το 2014, αυτή και το κόμμα της συγχωνεύτηκαν με το HDP.
Την ίδια χρονιά εξελέγη συναρχηγός και έγινε το τουρκικό πρόσωπο αυτού που σε μεγάλο βαθμό θεωρούνταν φιλοκουρδικό κόμμα, παρά τα αριστερά του διαπιστευτήρια.
Η απόφαση του HDP να υποστηρίξει τον Κιλιτσντάρογλου στις εκλογές του περασμένου μήνα -που πολλοί είχαν προβλέψει ότι μπορεί να ανατρέψουν τον Ερντογάν για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες- ήταν αμφιλεγόμενη, τόσο στο κόμμα όσο και μεταξύ των άλλων υποστηρικτών του Κιλιτσντάρογλου.
Ωστόσο, παραδέχεται ότι μια νίκη της αντιπολίτευσης θα μπορούσε να δώσει στα δικαστήρια το περιθώριο εφαρμογής της απόφασης του ΕΔΑΔ.
"Οι συνθήκες στις φυλακές είναι τόσο άσχημες όσο ποτέ. Ο αριθμός των κρατουμένων αυξάνεται καθημερινά και οι συνθήκες χειροτερεύουν", είπε ο Γιουκσεκντάγκ.
«Υπάρχει και μια ειδική κατηγορία κρατουμένων που ορίζουμε ως πολιτικούς κρατούμενους, αυτή η κατηγορία, που περιλαμβάνει εμάς, υπόκειται σε ειδική απομόνωση και πίεση.
«Ένας κατάδικος που έχει διαπράξει φόνο αφήνεται ελεύθερος ενώπιον ενός πολιτικού που διευθύνει ένα πολιτικό κόμμα».
Η Γιουκσεκνταγ και ο Ντεμιρτάς συνελήφθησαν το 2016 μαζί με άλλους αξιωματούχους του HDP με την κατηγορία της τρομοκρατίας. Η κράτησή τους παρατάθηκε δύο χρόνια αργότερα με πρόσθετες κατηγορίες για υποκίνηση τρομοκρατίας.
Χρειάζονται μεγάλες αλλαγές;
Το HDP πρόκειται να πραγματοποιήσει έκτακτο συνέδριο το φθινόπωρο για να σχεδιάσει μια πορεία προς τα εμπρός.
Οι τοπικές εκλογές έχουν οριστεί για το 2024 και οι σημερινοί ηγέτες του κόμματος Περβίν Μπουλντάν και Μιθάτ Σαντσάρ έχουν υποστηρίξει το ενδεχόμενο να είναι εκ νέου υποψήφιοι ως YSP.
Σύμφωνα με τοπικά Μέσα νημέρωσης, αναμένεται μια «μεγάλη αλλαγή» στο συνέδριο, στο οποίο θα συζητηθεί επίσης η πιθανή νέα ηγεσία και ο τρόπος αντιμετώπισης της συνεχιζόμενης υπόθεσης κλεισίματος.
«Βιώνουμε σαφώς δυσκολίες», παραδέχτηκε ο Γιουκσεκντάγ.
Είπε ότι οι «επιθέσεις ποινικοποίησης εναντίον του κόμματός μας» και ότι οι «ρατσιστικές-εθνικιστικές πολιτικές του Ερντογάν» και των ακροδεξιών πολιτικών συμμάχων του, το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), είχαν υπονομεύσει τις προσπάθειές τους.
"Η άλλη πλευρά του θέματος αφορά εμάς. Αν και ένα κόμμα όπως το HDP ιδρύθηκε πριν από 10 χρόνια, [και] περιλαμβάνει διάφορες αριστερές, σοσιαλιστικές, οικολογικές και δημοκρατικές συνιστώσες της Τουρκίας, ο κουρδικός άξονας ήταν πάντα ισχυρός", είπε. είπε.
Παρά το γεγονός ότι προσέλκυσε υποστήριξη από τα κοινωνικά κινήματα της Τουρκίας - όπως οι υποστηρικτές LGBTQ+, οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές και οι πιο ριζοσπάστες εργατικοί ακτιβιστές - το HDP είχε μικτά αποτελέσματα στην προσπάθεια να εξασφαλίσει έναν ευρύτερο συνασπισμό, κυρίως ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης ισχύος του τουρκικού εθνικισμού σε όλη την χώρα και την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη του HDP ως πληρεξούσιου του εκτός νόμου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK).
"Το γεγονός ότι το κουρδικό πρόβλημα δεν έχει επιλυθεί σε δημοκρατική βάση ήταν πάντα ένα σημαντικό ζήτημα για εμάς - εξακολουθεί να είναι", είπε η Γιουκσεκντάγ.
«Αλλά από την άλλη πλευρά, ενίσχυσε επίσης την τάση [μας] να μην υπερβούμε την περιοχή [που] γνωρίζαμε και δραστηριοποιούμαστε. Ακόμα κι αν είναι δύσκολο, πρέπει να αναπτύξουμε μια πιο σταθερή δραστηριότητα στα δυτικά, βόρεια, κεντρικά και στις νότιες περιοχές της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των φτωχών αστικών περιοχών και των εργατών».
«Η παράδοση δεν είναι επιλογή»
Από τη νίκη του, ο Ερντογάν δεν έχει δώσει καμία ένδειξη ότι σχεδιάζει να αλλάξει γνώμη και να εφαρμόσει τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ.
Στη νικητήρια ομιλία του, αγρίεψε τον Κιλιτσντάρογλου επειδή άφησε να εννοηθεί ότι μπορούσε να απελευθερώσει τον Ντεμιρτάς από τη φυλακή, ενώ οι υποστηρικτές του φώναζαν για τη θανατική ποινή.
Την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) κάλεσε εκ νέου την Τουρκία να ακολουθήσει τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ και να απελευθερώσει τον Γιουκσεκντάγκ, τον Ντεμιρτάς και άλλους πολιτικούς.
Εάν δεν γίνει κάτι τέτοιο, θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαδικασίες επί παραβάσει κατά της Τουρκίας, με την επιτροπή να προσθέτει ότι «ένα έγγραφο που θα καθορίζει τις πιθανές επιλογές» για μια τέτοια κίνηση θα ετοιμαστεί πριν από μια συνάντηση τον Σεπτέμβριο.
Στη χειρότερη περίπτωση, οι διαδικασίες επί παραβάσει ενδέχεται να οδηγήσουν σε αναστολή της Τουρκίας από το ΣτΕ.
Η Γιουκσεκντάγ είπε ότι ο Ερντογάν και οι σύμμαχοί του έδωσαν τις εκλογές ως μάχη για την «επιβίωση» της Τουρκίας και η ιδέα ότι η χώρα «περιβάλλεται» από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς επιβλήθηκε στην κοινωνία «μέσω των Μέσων Ενημέρωσης, όλων των κρατικών θεσμών και κυβερνητικοί εκπρόσωποι».
Ως εκ τούτου, ο Ερντογάν είναι απίθανο να συνθηκολογήσει με την ΕΔΑ στο εγγύς μέλλον.
Ωστόσο, ακόμη και ενώ ετοιμάζεται να μπει στον όγδοο χρόνο στη φυλακή, η Γιουκσεκντάγ είπε ότι δεν βλέπει κανένα λόγο να απελπίζεται, επισημαίνοντας ότι καμία χώρα δεν είχε σημειώσει ποτέ πρόοδο χωρίς μεγάλη αναταραχή.
"Ήμουν πάντα αισιόδοξη. Εφόσον η παράδοση δεν είναι επιλογή, δεν έχουμε κανένα λόγο να μην είμαστε αισιόδοξοι", είπε.
«Ο πολιτικός αγώνας δεν ήταν ποτέ εύκολος για εμάς, κάτι που μας έμαθε να είμαστε αισιόδοξοι και να κοιτάμε πάντα το μέλλον με ελπίδα».
ΠΗΓΗ: middleeastey.net
Μετάφραση: infognomonpolitics.gr