Τα τελευταία χρόνια, οι κρυφές προσπάθειες της Κίνας να διεισδύσει σε ευαίσθητους πολιτικούς κύκλους παγκοσμίως έχουν πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις σχετικά με τις μεθόδους επιρροής του Πεκίνου και τις επιπτώσεις τους στις δημοκρατίες. Από τους ισχυρισμούς για κατασκοπεία στο Ηνωμένο Βασίλειο έως την ανάμειξη στις καναδικές εκλογές, τέτοια πρόσφατα περιστατικά υπογράμμισαν μια οργανωμένη και περίπλοκη εκστρατεία για τη διαμόρφωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης προς όφελος του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ). Στον πυρήνα της, αυτή η στρατηγική στοχεύει στην αποδυνάμωση των δημοκρατικών συστημάτων εκ των έσω, ενώ παράλληλα εδραιώνει τη δική της επιρροή σε αυτές τις χώρες.
Η προσέγγιση της Κίνας στην πολιτική διείσδυση ήταν λεπτή αλλά συστηματική, συνδυάζοντας ήπια δύναμη, στρατηγικές επενδύσεις και μυστικές επιχειρήσεις. Σε αντίθεση με την παραδοσιακή κατασκοπεία, η οποία στοχεύει τους τομείς των πληροφοριών και της άμυνας, οι μέθοδοι του ΚΚΚ έχουν αρχίσει να επικεντρώνονται στους διαμορφωτές πολιτικής, τους νομοθέτες και τους βοηθούς τους. Η πρόσφατη περίπτωση του Yang Tengbo, ενός 50χρονου Κινέζου επιχειρηματία, γνωστού και ως Chris Yang, που προσδιορίζεται ως φερόμενος Κινέζος κατάσκοπος με στενούς δεσμούς με τον πρίγκιπα Andrew, έχει πυροδοτήσει εκτεταμένες ανησυχίες σχετικά με τις παράνομες δραστηριότητες του Πεκίνου σε δημοκρατικές χώρες. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου κατηγόρησαν τον Yang ότι σχηματίζει έναν «ασυνήθιστο βαθμό εμπιστοσύνης» με τον πρίγκιπα Andrew και ότι αναπτύσσει σχέσεις με πολιτικούς, ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν από το ΚΚΚ. Αυτό στη συνέχεια είχε ως αποτέλεσμα το Υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου να απαγορεύσει στον Yang να εισέλθει στη χώρα, επικαλούμενος ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια. Η απόφαση επικυρώθηκε επίσης από το δικαστήριο εθνικής ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου τον Δεκέμβριο του 2024. Η υπόθεση τελικά πυροδότησε εκ νέου εκκλήσεις προς το Ηνωμένο Βασίλειο να χαρακτηρίσει την Κίνα ως απειλή για την εθνική ασφάλεια. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η τρέχουσα προσέγγιση του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κίνα είναι πολύ επιεικής και ότι είναι απαραίτητη μια πιο σθεναρή στάση για την προστασία των εθνικών συμφερόντων.
Μια άλλη περίπτωση στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ένας κοινοβουλευτικός ερευνητής συνελήφθη με την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ της Κίνας, ήταν μια ακόμη από τις πολλές κινεζικές προσπάθειες διείσδυσης σε ευαίσθητους κύκλους πολιτικής εντός εχθρικών χωρών. Καλλιεργώντας σχέσεις πέραν των κομματικών γραμμών, αποκτώντας πρόσβαση σε εμπιστευτικές ενημερώσεις και παρακολουθώντας συζητήσεις για κρίσιμα ζητήματα, ο φερόμενος πράκτορας είχε στόχο να επηρεάσει τη χάραξη πολιτικής με λεπτούς αλλά αποτελεσματικούς τρόπους. Αυτές οι απόπειρες αντανακλούν επομένως μια ευρύτερη αλλαγή στις στρατηγικές κατασκοπείας της Κίνας: πέρα από τα στρατιωτικά μυστικά στον έλεγχο των νομοθετών στα δημοκρατικά φόρουμ.
Η Κίνα έχει επίσης εκμεταλλευτεί τις εγγενείς ευπάθειες των ανοιχτών πολιτικών συστημάτων. Οι δημοκρατίες ευδοκιμούν με τη συμμετοχή, τη διαφάνεια και τη δημόσια συμμετοχή, ιδιότητες που είναι, κατά ειρωνικό τρόπο, η αχίλλειος πτέρνα τους. Στον Καναδά, αναφορές πληροφοριών αποκάλυψαν την κινεζική παρέμβαση στις ομοσπονδιακές εκλογές, όπου πράκτορες φέρεται να διοχέτευαν κεφάλαια σε εκστρατείες για να επηρεάσουν τα αποτελέσματα. Τέτοιες ενέργειες όχι μόνο στόχευαν στην κλίση συγκεκριμένων αποτελεσμάτων, αλλά έσπειραν επίσης δυσπιστία στους δημοκρατικούς θεσμούς, έναν εκτεταμένο στόχο με αποσταθεροποιητικές συνέπειες.
Ωστόσο, η παρέμβαση του Κόμματος έχει επεκταθεί και πέρα από την άμεση χρηματοδότηση. Οι πράκτορες του Πεκίνου είναι γνωστό ότι αξιοποίησαν κοινοτικές οργανώσεις, προγράμματα πολιτιστικών ανταλλαγών, ακόμη και επιχειρηματικά δίκτυα για να ενσωματωθούν στα πολιτικά οικοσυστήματα. Λειτουργώντας σε αυτές τις νόμιμες γκρίζες ζώνες, αποφεύγει τον άμεσο εντοπισμό ενώ προωθεί σταθερά τους στόχους του.
Ένα ευρύτερο παιχνίδι
Ενώ αυτές οι περιπτώσεις διείσδυσης έχουν κυριαρχήσει στα πρωτοσέλιδα στη Δύση, οι επιπτώσεις για τον αναπτυσσόμενο κόσμο είναι ακόμη πιο ανησυχητικές. Η στρατηγική του Πεκίνου στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική προσφέρει ένα προσχέδιο για το πώς ασκεί επιρροή σε ασθενέστερες δομές διακυβέρνησης. Διεισδύοντας στις πολιτικές ελίτ, η Κίνα έχει αποκτήσει προνομιακή πρόσβαση σε κρίσιμους πόρους, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων ορυκτών και γεωργικών προϊόντων, συχνά υπό αδιαφανείς και εκμεταλλευτικούς όρους.
Αυτή η αυξανόμενη μόχλευση όχι μόνο υπονομεύει την κυριαρχία αυτών των εθνών, αλλά και τα κλειδώνει στην εξάρτησή τους από το Πεκίνο. Τα αναπτυσσόμενα έθνη με εύθραυστα δημοκρατικά συστήματα και περιορισμένες θεσμικές διασφαλίσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Για πολλές από αυτές τις χώρες, το κόστος δεν είναι μόνο οικονομική υποταγή αλλά και διάβρωση της δημοκρατικής λογοδοσίας, καθώς οι τοπικοί ηγέτες ευθυγραμμίζονται περισσότερο με τα συμφέροντα της Κίνας παρά με τις ανάγκες των πολιτών τους.
Η στρατηγική διείσδυσης της Κίνας δεν αφορά απλώς την κατασκοπεία ή την ανάμειξη στις εκλογές. πρόκειται για την αναμόρφωση της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων. Με την εισαγωγή του στους χώρους χάραξης πολιτικής, το Πεκίνο αποκτά την ικανότητα να επηρεάζει όχι μόνο μεμονωμένα έθνη αλλά και διεθνείς κανόνες. Είτε απαξιώνοντας τα φιλελεύθερα δημοκρατικά μοντέλα είτε προωθώντας το δικό της σύστημα διακυβέρνησης ως βιώσιμη εναλλακτική λύση, οι ενέργειες της Κίνας έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτή η δημοκρατία παγκοσμίως.
Επιπλέον, ο αναπτυσσόμενος κόσμος πρόκειται να χάσει τα περισσότερα. Για τα έθνη που ήδη αντιμετωπίζουν οικονομική και πολιτική αστάθεια, η επιρροή της Κίνας απειλεί τη δυνατότητα πραγματικής δημοκρατικής ανάπτυξης. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό καθώς το ΚΚΚ συνεχίζει να χρησιμοποιεί την οικονομική του επιρροή για να φιμώσει την κριτική, είτε μέσω επενδύσεων σε στρατηγικές βιομηχανίες είτε μέσω της διπλωματίας του χρέους.
Αυτές οι αποκαλύψεις για τις δραστηριότητες της Κίνας απαιτούν κάτι περισσότερο από οργή, απαιτούν συντονισμένη δράση που λειτουργεί προς την κατεύθυνση της διαφύλαξης των δημοκρατικών ιδανικών και της ιδιωτικής ζωής όσων συνδέονται με σημαντικές θέσεις στη χώρα. Οι δημοκρατίες πρέπει να ενισχύσουν τις ικανότητές τους στην αντικατασκοπεία, να ελέγξουν εξονυχιστικά τις ξένες επενδύσεις και να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη διαφάνεια στη χρηματοδότηση της εκστρατείας. Ενώ αυτά τα μέτρα μπορούν να μετριάσουν την άμεση επιρροή του Πεκίνου, η μεγαλύτερη πρόκληση έγκειται στην αντιμετώπιση των συστημικών αδυναμιών που τόσο αποτελεσματικά εκμεταλλεύεται η Κίνα. Εξίσου σημαντική είναι η ανάγκη υποστήριξης της θεσμικής ανθεκτικότητας στον Παγκόσμιο Νότο. Καθώς η Κίνα βαθαίνει τα ερείσματά της στις αναπτυσσόμενες χώρες, είναι ζωτικής σημασίας για τη διεθνή κοινότητα να προσφέρει βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις που δίνουν προτεραιότητα στην κυριαρχία, τη λογοδοσία και τη δημοκρατική διακυβέρνηση.
Η στρατηγική της Κίνας για διείσδυση σε ευαίσθητους πολιτικούς κύκλους είναι μια κλήση αφύπνισης για τις δημοκρατίες παγκοσμίως. Είναι μια υπενθύμιση ότι η μάχη για την παγκόσμια επιρροή δεν περιορίζεται πλέον σε συμβατικές αρένες. Αντίθετα, έχει μετακινηθεί στους ίδιους τους θεσμούς που ορίζουν τη δημοκρατική διακυβέρνηση. Η απάντηση πρέπει να είναι αποφασιστική και συστημική, διασφαλίζοντας ότι οι αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας θα διατηρηθούν ενόψει αυτής της αυξανόμενης πρόκλησης.
ΠΗΓΗ: European Times