Η σειρά «Αποκρυπτογράφηση Κωδίκων» κάνει πρεμιέρα στο Viasat History την Πέμπτη 6/10 στις 22:00 και ξεδιαλύνει γρίφους και κρυπτογραφήματα, από παράξενα αρχαία σημάδια μέχρι και φαινομενικά τυχαίους αριθμούς που κρύβουν μηνύματα, μυστικούς κατασκόπους και εγκληματίες στην παρανομία. Η σειρά αποκαλύπτει τους πιο διάσημους – και τους πιο διαβόητους – κώδικες κρυπτογράφησης. Παρακάτω θα γνωρίσουμε κάποιους κώδικες κρυπτογράφησης και τους ανθρώπους που τους έσπασαν.

Η μαμά που νίκησε τη μαφία

Τη δεκαετία του 1920, η περίοδος της ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ ευνόησε την άνοδο στην εξουσία του εγκλήματος διάσημων γκάνγκστερ όπως ο Λάκι Λουτσιάνο, ο Τζορτζ Μπαγκς Μοράν και ο Αλ Καπόνε. Οι αυτοκρατορίες του εγκλήματος που χτίστηκαν από την παράνομη διακίνηση αλκοόλ θεμελιώθηκαν πάνω στα νεκρά κορμιά των εχθρών τους. Έως το 1926, καταγράφονταν πάνω από 12.000 δολοφονίες σε όλη την Αμερική, τον χρόνο. Το ποσοστό ανθρωποκτονιών στις μεγάλες πόλεις εκτοξεύθηκε κατά 78%. Στους δρόμους μαινόταν ο πόλεμος και το ισχυρότερο όπλο του ήταν ένας μυστικός κώδικας. Ο Καπόνε και  το σινάφι του έστελναν δεκάδες χιλιάδες κωδικοποιημένα μηνύματα κάθε χρόνο, τα οποία επέτρεπαν στα μέλη των συμμοριών να επικοινωνούν με τους λαθρέμπορους, Και οι κώδικες, που ήταν τόσο εξελιγμένοι όσο και η στρατιωτική κρυπτογράφηση, ανανεώνονταν διαρκώς, για να κρατούν την αστυνομία σε εγρήγορση.

Ο κώδικας αυτός τελικά αποκρυπτογραφήθηκε από μια νεαρή γυναίκα, μητέρα δύο παιδιών, την Elizabeth Friedman. Όπλα της ήταν το χαρτί και το μολύβι. Περιέργως, όταν αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο, δεν γνώριζε ότι υπήρχαν πράγματα όπως οι κώδικες και τα κρυπτογραφήματα, αλλά είχε φυσικό ταλέντο στην ανάλυση μοτίβων και γλωσσών. Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπήκαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Πολεμικό Ναυτικό την κάλεσε να αναλύσει τις κρυπτογραφημένες επικοινωνίες των Γερμανών, και μετά τον πόλεμο, το λιμενικό της ζήτησε να τους βοηθήσει να σπάσουν τους κώδικες που χρησιμοποιούσαν τα σκάφη των λαθρεμπόρων. Οι λιμενικές αρχές ήταν τόσο απελπισμένες, που επέτρεψαν στην Elizabeth να εργαστεί από το σπίτι, ώστε να μπορεί να φροντίζει και τα δύο μικρά παιδιά της. Αυτού του είδους η «απομακρυσμένη εργασία» ήταν κάτι πρωτάκουστο τη δεκαετία του 1920.

 

Οι λαθρέμποροι επικοινωνούσαν μέσω ραδιοφωνικών μεταδόσεων, των οποίων οι πηγές εκπομπής και οι δέκτες ήταν αδύνατο να εντοπιστούν.  Οι μεταδόσεις περιλάμβαναν λίγη μουσική, την οποία ακολουθούσε μια εκνευριστική γυναικεία φωνή που διάβαζε μια αλληλουχία αριθμών.  Οι κώδικες άλλαζαν διαρκώς. Ωστόσο, χάρη στις έμφυτες δεξιότητές της, η Elizabeth κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει έναν όγκο μηνυμάτων δύο ετών, μέσα σε μόλις δύο μήνες: είδε τα σκάφη, τα δρομολόγιά τους και πότε απέπλεαν. Κατάφερε να αποκωδικοποιήσει πάνω από 10.000 μηνύματα σε δύο χρόνια, κάτι που αργότερα αξιοποιήθηκε για συνδεθεί η αυτοκρατορία του Αλ Καπόνε με το λαθρεμπόριο αλκοόλ, συνεισφέροντας τελικά στη σύλληψή του.

Υπάρχει κάποια σημαντική εξέλιξη στην υπόθεση του δολοφόνου Zodiac 50 χρόνια μετά;

Ο  Zodiac δεν συνελήφθη ποτέ. Ήταν υπεύθυνος για τις δολοφονίες τουλάχιστον πέντε ατόμων, από το 1968 μέχρι το 1969. Έστελνε επιστολές με κωδικοποιημένα μηνύματα σε διάφορα ειδησεογραφικά μέσα του Σαν Φρανσίσκο. Απαιτούσε από τις εφημερίδες να τα εκδώσουν, απειλώντας ότι αλλιώς θα υπήρχαν κι άλλα θύματα. Η δημοσιοποίηση των μηνυμάτων προσέλκυσε εκατοντάδες ερασιτέχνες αποκρυπτογράφους, οι οποίοι προσπάθησαν να βοηθήσουν την αστυνομία να σπάσει τους κώδικες. Στα αινιγματικά μηνύματα του δολοφόνου, κάθε γράμμα είχε αντικατασταθεί από ένα μυστικό σύμβολο, και οι αποκρυπτογράφοι υποψιάζονταν  ότι ο  Zodiac εφάρμοζε μια παραλλαγή ενός κώδικα που χρησιμοποιούσαν μεγάλοι Ρωμαίοι ηγέτες – όπως ο Καίσαρας. Ωστόσο, δεν αντικαθιστούσε απλώς κάθε γράμμα με ένα σύμβολο: ο αριθμός των συμβόλων στον κώδικα του Zodiac ήταν υπερδιπλάσιος από τα γράμματα της αλφαβήτου. Ο κώδικας τελικά έσπασε από δύο λάτρεις των σταυρολέξων, οι οποίοι εφάρμοσαν τις ίδιες τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στην αποκρυπτογράφηση του διάσημου αινιγματικού κώδικα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το μήνυμα αυτό όμως, δεν έφερε την αστυνομία πιο κοντά στον δολοφόνο, ο οποίος αργότερα έστειλε ακόμα ένα και ακόμα πιο περίπλοκο μήνυμα. Αυτό περιείχε εννέα παραπάνω σύμβολα από το πρώτο, και ήταν πιο σύντομο, μειώνοντας τις ευκαιρίες εντοπισμού μοτίβων. Συνέχισε στέλνοντας κι άλλα κρυπτογραφήματα και επιστολές, ταλανίζοντας την αστυνομία με απαιτήσεις και προειδοποιήσεις. Οι κώδικες αυτοί δεν έσπασαν ποτέ, και το 1974, ο Zodiac εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει ίχνος.

Το 2020 όμως, μια ομάδα ερασιτεχνών αποκρυπτογράφων επιτέθηκε ξανά στον δεύτερο κώδικα του Zodiac, χρησιμοποιώντας λογισμικό που δεν υπήρχε το 1970. Υποψιάζονταν ότι ο Zodiac δεν δημιούργησε απλώς, αλλά ανέμειξε τα σύμβολα, ακολουθώντας ένα μοτίβο γνωστό αποκλειστικά σε εκείνον. Η ομάδα προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τη αποκωδικοποιημένη επιστολή που είχε στείλει ο δολοφόνος, ως σημείο εκκίνησης, και να ακολουθήσει αντίστροφη πορεία, για να συναρμολογήσει ξανά το αρχικό κρυπτογράφημα του δολοφόνου. Η μέθοδος ονομάζεται αντίστροφη μηχανική. Το λογισμικό παρήγαγε 650.000 πιθανές εκδοχές του κρυπτογραφημένου κειμένου και μία από αυτές, επιτέλους αποκάλυψε τα μοτίβα. Έτσι, μετά από 50 χρόνια, κατάφεραν να σπάσουν τον δεύτερο κώδικα του Zodiac. Αλλά ακόμα και αυτό δεν τους έφερε πιο κοντά στον δολοφόνο, γιατί η επιστολή απλώς επαναλάμβανε το προηγούμενο μήνυμα, του πόσο απολαμβάνει τον φόνο. Η καταδίωξη λοιπόν, συνεχίζεται.

Οι κώδικες του Zodiac είναι ένας μόνο από τους διάσημους γρίφους κρυπτογράφησης που θα σας φανερωθούν στο  Ξεκλειδώνοντας τον κώδικα, όπου μεταξύ άλλων αποκαλύπτεται η κρυπτογράφηση που χρησιμοποιήθηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ή από τις δυνάμεις της Ιαπωνίας πριν από το Περλ Χάρμπορ, και τελικά, ο αρχαιότερος και πιο περίπλοκος  κώδικας που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα: ο κώδικας του DNA.

Παρακολουθήστε τη σειρά ντοκιμαντέρ «Αποκρυπτογράφηση κωδίκων» αποκλειστικά στο Viasat History.

Viasat History