Πρεμιέρα με συγκίνηση κι ενθουσιασμό για τη “Γη του Πόντου” στο Radio City Θεσσαλονίκης

Μουσική, νοσταλγία, άρωμα εποχής, παιδικές αναμνήσεις αλλά και συγκλονιστικά ιστορικά γεγονότα ζωντάνεψαν στην κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα του Πόντου, την Τραπεζούντα, μέσα από τη θεατρική μεταφορά του μνημειώδους αυτοβιογραφικού, ιστορικού αριστουργήματος του Δημήτρη Ψαθά «Γη του Πόντου», της «Βίβλου του Ποντιακού Ελληνισμού». Ένα συγκινητικό υπερθέαμα ζωντάνεψε στην σκηνή του θεάτρου Radio City Θεσσαλονίκης σε μια μεγαλειώδη υπερπαραγωγή που σκηνοθέτησε αριστοτεχνικά ο Γιάννης Κακλέας, δραματοποίησε και μετέφερε με έμπνευση στην σκηνή ο Πάνος Αμαραντίδης και απογείωσαν με τη ζωντανή μουσική και τα τραγούδια τους οι αδερφοί Κωνσταντίνος και Ματθαίος Τσαχουρίδης που συμμετείχαν στην παράσταση με δώδεκα τραγούδια επί σκηνής μαζί με τους 40 ηθοποιούς, χορευτές και μουσικούς που ζωντάνεψαν την ιστορία του Πόντου από τα χρόνια της ειρηνικής ζωής και της όμορφης καθημερινότητας μέχρι το βίαιο ξεριζωμό και τη Μικρασιατική καταστροφή. Η λαμπερή πρεμιέρα δόθηκε στις 23 Δεκεμβρίου και άνθρωποι των γραμμάτων της τέχνης και της πολιτικής έδωσαν το παρών.

Την παράσταση παρακολούθησαν μεταξύ άλλων η Αντιπεριφερχειάρχης Μ.Ε. Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, ο βουλευτής Β Θεσσαλονίκης της Νέας Δημοκρατίας Σάββας Αναστασιάδης, οι βουλευτές Α’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Αμανατίδης και Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας του Παναπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Κωνσταντίνος Φωτιάδης, οι καθηγητές της Έδρας Ποντιακών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ.κ. Κυριάκος Χατζηκυριακίδης και Θεοδόσης Κυριακίδης, η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντακών Σωματείων Χριστίνα Σαχινίδου, ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης Γιώργος Λυσαρίδης ο πρόεδρος του Συλλόγου Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» Γιώργος Γεωργιάδης, ο πρόεδρος του Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά» Γιώργος Τανιμανίδης, ο πρώην πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ποντιακού Ελληνισμού Στέφανος Τανιμανίδης και πάρα πολλοί άλλοι.

Η μυθιστορηματική ζωή του Δημήτρη Ψαθά ζωντάνεψε για πρώτη φορά στη σκηνή, στη γενέτειρά του, την κοσμοπολίτικη Τραπεζούντα, το μεγάλο αστικό και πολιτιστικό κέντρο του Πόντου όπου συμβίωνε αρμονικά ένα μωσαικό διαφορετικών πολιτισμών, Ελλήνων, Αρμένιων και Τούρκων. Ο θεατής στην παράσταση μεταφέρεται πίσω στο χρόνο στις αρχές του 1900 σε μια γιορτή στην Τραπεζούντα όπου ο νεαρός οινοπαραγωγός και έμπορος κρασιών από την Τένεδο Γιάννης Ψαθάς, πατέρας του Δημήτρη Ψαθά, γνωρίζει και ερωτεύεται την όμορφη Τραπεζούντια Μαρία Χαραλαμπίδου και παίρνει την απόφαση να την ζητήσει από τους γονείς της. Το κοινό παρακολουθεί μέσα από τα μάτια του μικρού Δημήτρη και της οικογένειάς του την καθημερινή ζωή στον Πόντο, τις σχέσεις των ανθρώπων στις γειτονιές, τις χαρές και τις λύπες, τα γλέντια, τους χορούς αλλά και τον πόνο την δύσκολη ώρα του ξεριζωμού από την γενέθλια γη. Μαζί με τον ήρωα μπαίνει στο «Οινοπνευματοπωλείον η Ωραία Τένεδος», το μαγαζί του πατέρα του, προσκυνά την Παναγία Σουμελά, κάθεται στα θρανία του «Φροντιστηρίου Τραπεζούντος», χαζεύει στους δρόμους τα χανουμάκια, τις καμήλες και τους σεβάσμιους Τούρκους να τραβούν τους ναργιλέδες τους και ζει από κοντά τα γεγονότα στα γραφεία της εφημερίδας «Η Εποχή» του ήρωα του Πόντου, δημοσιογράφου Νίκου Καπετανίδη όπου εκεί πιάνει την πρώτη του δουλειά. Μέσα από το έργο ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή που σημαδεύτηκε από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα: αυτά της σφαγής των Αρμενίων, της θηριωδίας των Τούρκων απέναντι στον Ποντιακό πληθυσμό με τα θανατηφόρα τάγματα εργασίας αλλά και την ηρωική ένοπλη αντίσταση των Πόντιων αγωνιστών στα βουνά του Πόντου που δημιούργησαν αντάρτικο και κλεφτουριά αντίστοιχα με του 21… Ο θεατής μεταφέρεται βιωματικά πίσω στον χρόνο και ζει την καθημερινότητα και των δικών του προγόνων στην αλησμόνητη πατρίδα. Κάθε πράξη του έργου και εικόνα συνοδεύεται από αγαπημένα τραγούδια που μεταφέρουν άλλοτε την χαρά και άλλοτε τον πόνο από τους αριστοτέχνες μουσικούς αδερφούς Κωνσταντίνο και Ματθαίο Τσαχουρίδη.

Μέχρι το συγκλονιστικό φινάλε του έργου με γρήγορες εναλλαγές των πλούσιων σκηνικών του Μανώλη Παντελιδάκη και των 200 κοστουμιών του Νίκου Χαρλαύτη, ο θεατής παρακολουθεί την όμορφη καθημερινότητα στην Τραπεζούντα του Πόντου μέχρι το τέλος όπου παρακολουθεί συγκλονισμένος τους ταλαιπωρημένους πρόσφυγες του Πόντου να φεύγουν για την νέα πατρίδα, την Ελλάδα και να καταφέρνουν με σκληρό αγώνα να προκόψουν ξανά. «Πατρίδα μ’ αραεύω σε» τραγουδούσαν στο φινάλε της πρεμιέρας του έργου οι αδερφοί Τσαχουρίδη και όλο το θέατρο σείονταν από συγκίνηση και χειροκροτήματα για τους συντελεστές της παράστασης που κατάφεραν να μεταδώσουν τα ανάμεικτα συναισθήματα του έργου του Δ. Ψαθά: χαρά, πόνο αλλά και περηφάνια για την ιστορία του Πόντου…

Η «Γη του Πόντου» γράφτηκε από τον Δημήτρη Ψαθά το 1966 στην ωριμότητά του σε μια προσπάθεια να κάνει γνωστή τη ζωή και τον πολιτισμό της ιδιαίτερης πατρίδας του και το έπος της αντίστασης των ηρώων της «σε μία περίοδο που η ιστορία και ο όλεθρος της Σμύρνης παρέμεναν γνωστά στο πλατύ κοινό αλλά όχι αυτή του Πόντου». Ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος προλογίζοντας το βιβλίο το 1993 τόνιζε, «Το έργο αυτό αποτελεί τη Βίβλο του Ποντιακού Ελληνισμού. Ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού αξίζει την εθνική ευγνωμοσύνη.» .