Ο Φρειδερίκος Νίτσε είπε κάποτε πως «ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό» και προϊόντος του χρόνου αυτό έγινε ένα μάθημα ζωής για την εθνική ομάδα μπάσκετ. Για την ακρίβεια, ένα (προ)ολυμπιακό μάθημα, που επειδή ήμασταν στούρνοι ή απλώς πηγαίναμε αδιάβαστοι στις εξετάσεις κάναμε να το περάσουμε πάνω από μισό αιώνα!

Εδώ, βεβαίως, υπάρχει μια ένσταση την οποία έχουν διατυπώσει από πολλών δεκαετιών οι παίκτες που συγκρότησαν την εθνική ομάδα το 1952 και υποστηρίζουν (όσοι ζουν ακόμη) ότι όχι μόνο αδικήθηκαν από την Ιστορία, αλλά και ότι αυτή η ίδια η Ιστορία είναι χαλκευμένη!

Σε εκείνο το αμφιλεγόμενο προολυμπιακό τουρνουά, που διεξήχθη στο Ελσίνκι λίγες μέρες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η ελληνική ομάδα όντως ως αμνός επί σφαγήν ήχθη. Αυτό δεν το βγάζω από το μυαλό μου, αλλά το έχω διαβάσει ως σχόλιο του Γιάννη Λάμπρου στο βιβλίο που έγραψε για να φωτίσει την υπόθεση (αλλά και να αποκαταστήσει την Ιστορία) ο Πέτρος Λινάρδος

«Οι ομάδες που μας νίκησαν ήταν οι λύκοι κι εμείς τα πρόβατα» έχει δηλώσει ο «καρφίτσας», εννοώντας ότι η Εθνική έπεσε θύμα των συγκυριών, ίσως και των συνωμοσιών: στον προκριματικό γύρο που προηγήθηκε των Αγώνων με τη συμμετοχή τεσσάρων ομάδων (Ελλάδα, Ισραήλ, Ουγγαρία, Φιλιππίνες) η Εθνική ηττήθηκε από την Ουγγαρία με 75-38 και νίκησε το Ισραήλ με 54-52.

Οι Φιλιππινέζοι πέτυχαν δύο νίκες και προκρίθηκαν στο κυρίως τουρνουά, ενώ στο μπαράζ για το δεύτερο εισιτήριο της πρόκρισης στις 18 Ιουλίου η ελληνική ομάδα ηττήθηκε από την Ουγγαρία με 47-44 και αποκλείστηκε, όπως ακριβώς την πάτησε και η Ιταλία από την Αίγυπτο!

Στο επιγενόμενο ολυμπιακό τουρνουά έλαβαν μέρος 16 ομάδες, με νικητές τους Αμερικανούς, δεύτερους τους Σοβιετικούς και τρίτη την Ουρουγουάη, ενώ οι παίκτες της ελληνικής ομάδας διαρρηγνύουν εδώ και εξήντα χρόνια τα ιμάτιά τους ότι ο προκριματικός γύρος πρέπει να λογίζεται ως η πρώτη φάση των Αγώνων

Σαν να μην έφτανε αυτό, παραβίασαν κιόλας την εντολή του αρχηγού της αποστολής, έμειναν στο Ελσίνκι και συμμετείχαν με τον τσαμπουκά τους στην τελετή έναρξης, από την οποία διασώζεται η φωτογραφία της εισόδου τους στο Στάδιο με σημαιοφόρο τον Φαίδωνα Ματθαίου!

Από εκεί και πέρα η Ιστορία δεν είχε ανταρσίες ή αδικίες, αλλά μόνο αποτυχίες: πολλές μεγάλες γενιές και σπουδαίοι παίκτες αστόχησαν στην προσπάθειά τους να προκριθούν σε ένα (κανονικό) ολυμπιακό τουρνουά και ο μεγάλος στόχος έμεινε στοιχειωμένος επί δεκαετίες. Τα φαντάσματα ξορκίστηκαν μόλις το 1996, όταν η FIBA αποφάσισε να καταργήσει (για τα επόμενα δώδεκα χρόνια) τα προολυμπιακά τουρνουά και να χρησιμοποιήσει ως κριτήριο τα αποτελέσματα των Ευρωπαϊκών και των Παγκοσμίων Πρωταθλημάτων.

Εζησα είτε από κοντά είτε πολύ έντονα τις τελευταίες τέσσερις αποτυχημένες (προτού σπάσουμε το ρόδι το 2008 στο ΟΑΚΑ) της Εθνικής στα προολυμπιακά τουρνουά και παραμένουν όλες τους ανεξίτηλα χαραγμένες στο μυαλό μου.

Το 1980, με προπονητή τον Αμερικανό Ρίτσαρντ Ντουξάιρ, που έφυγε πριν από δύο μήνες από τη ζωή, οι αγώνες έγιναν στο Βεβέ της Ελβετίας και σημαδεύτηκαν από το ντεμπούτο του Γκάλη. Στις 6 Μαΐου, τη μέρα που γεννιόταν στην Καστοριά ο Δημήτρης Διαμαντίδης (!), η Εθνική, παρά τους 25 πόντους του πρωτάρη Νικ, έχασε από τη Σουηδία του Μπιλ Μαγκάριτι και αυτή η ήττα (και όχι εκείνη από την Τσεχοσλοβακία) αποδείχτηκε μοιραία. Από εκείνο το (επί ελβετικού εδάφους) προολυμπιακό τουρνουά προκρίθηκαν η Ιταλία, η Τσεχοσλοβακία και η Ισπανία, αλλά το μποϊκοτάζ των Αμερικανών άνοιξε μια θέση, που την πήρε, μπαίνοντας από το παράθυρο, η Σουηδία!

Τέσσερα χρόνια αργότερα, στο προολυμπιακό τουρνουά στο (στοιχειωμένο από το 1971 λόγω των επεισοδίων μετά την ήττα από την Ελβετία) Λε Μαν και στο Παρίσι, η Εθνική αστόχησε ξανά, γνωρίζοντας πάλι μια απροσδόκητη ήττα και δεν εννοώ εκείνη από τη Γερμανία, αλλά το 104-106 από τους απίθανους Βρετανούς, που μας είχαν νικήσει και στο Ευρωμπάσκετ του 1981 στην Μπρατισλάβα, αλλά αποδείχθηκε ότι δεν βάλαμε μυαλό!

Το τουρνουά του '84 αποδείχθηκε εφιαλτικό από πάσης πλευράς, καθώς η Εθνική ηττήθηκε στον πόντο (89-90) από τη μετέπειτα φιναλίστ στο Λος Αντζελες Ισπανία, έφαγε σαράντα πόντους από τη Σοβιετική Ενωση και, όταν βρήκε τον ρυθμό της κι έριξε κατοστάρες στο Ισραήλ και στη Γαλλία (με τριάντα πόντους του Φασούλα), ήταν πλέον αργά για δάκρυα, Κώστα!

Βάζω στον λογαριασμό και τον (Κώστα) Πολίτη, διότι εκείνες τις μέρες βρέθηκε στη δίνη του κυκλώνα όχι μόνο για τις απροσδόκητες ήττες και την αποτυχία, αλλά επειδή πλακώθηκε κιόλας με τον Φίλιππο Συρίγο

και (δυσαρεστημένος από την αυστηρή κριτική του στις μεταδόσεις) τον κατέβασε από το πούλμαν!

Ηταν ο καιρός που ακόμη περνάγαμε τις περιπέτειες οι οποίες, αφού δεν μας σκότωσαν, μας έκαναν πιο δυνατούς και επειδή ακολούθησαν άλλες δύο από δαύτες (το 1988 και το 1992), αύριο θα γράψω για το πώς κατεβήκαμε όλοι μας από το πούλμαν στο Ρότερνταμ και στη Μούρθια

Πηγή: Goal

Εθνική Ελλάδας Μπάσκετ SPORTS