Αθώος ή ένοχος; -Τι λέει η επιστήμη για τις ακραίες αντιδράσεις του Πιστόριους στο δικαστήριο

Εκλεινε τα αφτιά του σαν παιδί που δεν θέλει να ακούσει κάτι δυσάρεστο και έδειχνε να μην αντέχει να ξαναζήσει τη νύχτα στην οποία σκότωσε τη σύντροφό του. Ηταν οι δραματικές κινήσεις του μία ψυχοσωματική αντίδραση στη φρίκη της δολοφονίας, που ο ίδιος αποκαλεί ατύχημα; Το TIME μίλησε με ειδικούς, προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσει τα «μηνύματα» που στέλνει ο κατηγορούμενος Παραολυμπιονίκης.

«Είναι μία ακραία αντίδραση σε ένα τραύμα ή σε κάτι ενοχλητικό» λέει ο Ειντζελ Ντάνιελς, βοηθός καθηγητής στην εγκληματολογική ψυχολογία στο Marymount University. «Σίγουρα δείχνει ότι ήρθε αντιμέτωπος με κάτι που τον ταράζει και τον αηδιάζει» παραδέχεται, αλλά συμπληρώνει πως είναι πολύ πιθανό ο κατηγορούμενος να προσποιείται. «Τα ψεύτικα συμπτώματα είναι συνήθως λίγο πιο δραματικά από αυτά που θα περίμενε κανείς από μία ειλικρινή αντίδραση. Οι περισσότεροι ψυχολόγοι θα αναρωτιούνταν αν οι κινήσεις του είναι προσποιητές».

Ο Μάικλ Φότζελ από την πλευρά του είναι πιο επιφυλακτικός. Θεωρεί ότι ενδεχομένως ο Πιστόριους να θρηνεί με αυτό τον τρόπο την απώλεια της αγαπημένης του. Αλλά και αυτός βλέπει κάτι ύποπτο. «Ισως να σημαίνει πως νιώθει ενοχή. Ή ακόμη φόβο και άγχος. Κάθε ένα από αυτά τα συναισθήματα μπορούν να προκαλέσουν τέτοιες αντιδράσεις» λέει ο καθηγητής του Chicago School of Professional Psychology.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο μοναδικός τρόπος για να καταλάβει κανείς αν πράγματι ο Νοτιοαφρικανός αθλητής προσποιείται είναι αν γνωρίζει πώς έχει αντιδράσει παλιότερα σε αντίστοιχα τραυματικά γεγονότα. Αν έδειξε αντίστοιχη ευαισθησία, τότε ίσως να είναι ειλικρινής η συμπεριφορά του.

Υπάρχει ένας ακόμη λόγος για να ερμηνευθούν οι αντιδράσεις του όμως. Οπως λέει ο Λούις Σλέσινγκερ, οι αθλητές που έχουν γίνει διάσημοι, όπως ο Πιστόριους, αναπτύσσουν ένα «εγώ» που μπορεί να στρεβλώσει τον τρόπο που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα. «Ολοι τους φέρονται διαφορετικά. Οπότε τώρα μπορεί να αισθάνεται μεγάλο φόβο. Μπορεί να είναι τρομοκρατημένος από αυτό που συνέβη και το πώς άλλαξε η ζωή του μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα», εξηγεί ο καθηγητής εγκληματικής ψυχολογίας του John Jay College of Criminal Justice. Σύμφωνα με τον ίδιο, κάποιοι χρησιμοποιούν την άρνηση ως μηχανισμό άμυνας. Αυτός όμως καταρρέει όταν η πραγματικότητα «χτυπάει». «Οπότε, όταν άκουσε τις αποδείξεις από τον ιατροδικαστική, αυτή άμυνα κατέρρευσε και για αυτό μπορεί να αντέδρασε έτσι» καταλήγει ο Σλέσινγκερ.