Άμυνα ζώνης ή Ατομικό μαρκάρισμα;

Διαβάστε μια ανάλυση των δύο κύριων μεθόδων αμυντικής τακτικής για τις εκτελέσεις κόρνερ (καθώς και συνδυασμό τους), προκειμένου οι φίλαθλοι να αναγνωρίζουν πότε μια ομάδα χρησιμοποιεί την μια ή την άλλη μέθοδο αλλά και να κρίνουν τι δεν πήγε καλά όταν μια ομάδα δέχεται γκολ από κόρνερ.

Η άμυνα ζώνης στα κόρνερ μπορεί να θεωρείται ως το καινούργιο trend στην αντιμετώπιση των κόρνερ (αν και ως τακτική υπάρχει πάνω από 30 χρόνια), όμως δεν σημαίνει ότι ταιριάζει σε κάθε ομάδα ή ότι αποτελεί μονόδρομο. Μπορεί η Μπαρτσελόνα, για παράδειγμα, να «απολαμβάνει» τεράστια επιτυχία στην αντιμετώπιση των κόρνερ (παρόλο τον ιδιαίτερα χαμηλό μέσο όρο ύψους) όμως η άμυνα ζώνης είναι απαιτητική και η ομάδα που θα την επιλέξει πρέπει να διαθέτει ποδοσφαιριστές με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Συν και πλην

Θέλοντας να περιγράψουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των δυο μεθόδων, θα τα συνοψίζαμε ως εξής:

• Man to Man Μαρκάρισμα: Κάθε αμυντικός αναλαμβάνει «προσωπικά» το μαρκάρισμα ενός αντιπάλου
  • Πλεονέκτημα: Δυνατότητα σκληρού μαρκαρίσματος όλων των επιθετικών
  • Μειονέκτημα: Ποδοσφαιριστές με κακή αμυντική συμπεριφορά (ή έλλειψη σωματικής δύναμης) μπορούν εύκολα να χάσουν την μονομαχία από τον αντίπαλο
• Άμυνα Ζώνης: Οι αμυντικοί αναλαμβάνουν να επιτηρήσουν συγκεκριμένες «ζώνες»
  • Πλεονέκτημα: Μπλοκάρισμα των επικίνδυνων ζωνών, δηλαδή της περιοχής στο πρώτο δοκάρι και της περιοχής στο σημείο του πέναλτι
  • Μειονέκτημα: Αυξημένη ανάγκη επικοινωνίας μεταξύ των αμυντικών

Σχόλιο: Και στις δύο μεθόδους υπάρχει η επιλογή της τοποθέτησης αμυντικών στην γραμμή του τέρματος, στο πρώτο και δεύτερο δοκάρι. Η επιλογή γίνεται για προφανείς λόγους και συνήθως κάτι τέτοιο συμβαίνει όταν η ομάδα επιλέγει το μαρκάρισμα man to man. Επίσης αρκετές φορές χρησιμοποιείται μόνο ένας αμυντικός πάνω στη γραμμή και φυσικά στο πρώτο δοκάρι (αφού είναι μια από τις πιο επικίνδυνες ζώνες).

Άμυνα Ζώνης

Η θεωρία πίσω από την άμυνα ζώνης στα κόρνερ είναι η κάλυψη των επικίνδυνων ζωνών της περιοχής που δεν είναι άλλες από το πρώτο δοκάρι και το σημείο του πέναλτι. Οι τυπικοί ρόλοι σε μια τέτοια άμυνα είναι οι εξής:

• Οι καλύτεροι αμυντικοί στο ψηλό παιχνίδι τοποθετούνται σε αυτά τα σημεία ανεξάρτητα από το πως και που τοποθετούνται οι αντίπαλοι επιθετικοί.
• Ένας παίκτης τοποθετείται στην γωνία της μικρής περιοχής, στο πρώτο δοκάρι, με σκοπό τον έλεγχο των «χαμηλών» εκτελέσεων κόρνερ. Σε αυτό το ρόλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί παίκτης χωρίς ιδιαίτερη ικανότητα στο ψηλό παιχνίδι
• Ένας ή δύο παίκτες βρίσκονται στο ύψος της περιοχής με σκοπό την αντιμετώπιση των κόρνερ που στοχεύουν σε παίκτες έξω από την περιοχή
• Υπάρχει η επιλογή μιας δεύτερης ζώνης κοντά στη γραμμή της περιοχής. Σκοπός της όμως είναι να επιτηρήσει παίκτες που ενδέχεται να ξεκινήσουν κίνηση προς την περιοχή του πέναλτι, παρεμποδίζοντάς τους μέχρι την περιοχή που καλύπτεται από την πρώτη ζώνη άμυνας.

Επίσης ένα άλλο χαρακτηριστικό της άμυνας ζώνης είναι η γρήγορη έξοδος των αμυντικών από την εστία, όταν η μπάλα έχει αποκρουστεί, με σκοπό την έκθεση σε θέση οφσάιντ των αντίπαλων επιθετικών. Η προϋπάρχουσα οργανωμένη διάταξη των ποδοσφαιριστών σε μια τέτοια διάταξη βοηθάει στην γρήγορη αυτή αντίδραση αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύει το υψηλό επίπεδο συνεννόησης που πρέπει να διαθέτει η άμυνα.

Σημαντικό στοιχείο της άμυνας ζώνης είναι ότι οι παίκτες που συμμετέχουν στη ζώνη πρέπει να κάνουν κίνηση μόνο προς τα μπροστά και όχι βήματα προς τα πίσω. Αν η μπάλα κατευθύνεται προς τα πίσω από έναν αμυντικό, ευθύνη έχει ο παίκτης που βρίσκεται πίσω του (και ο οποίος πρέπει να κάνει κίνηση προς τα μπροστά για να διώξει τη μπάλα). Ουσιαστικά δηλαδή κάθε αμυντικός μπορεί να κινηθεί σε μια περιοχή στην οποία έχει μέτωπο και ποτέ προς τα πίσω.

Η επιλογή της τοποθέτησης αμυντικών στη γραμμή του τέρματος (πρώτο και δεύτερο δοκάρι) εξαρτάται από ορισμένους παράγοντες. Η χρησιμοποίηση ενός αμυντικού στο πρώτο δοκάρι έχει σκοπό την προστασία μιας εκ των δύο επικίνδυνων ζωνών και φυσικά την περίπτωση απόκρουσης της μπάλας πριν περάσει τη γραμμή, ενώ η χρησιμοποίηση ενός αμυντικού στο δεύτερο δοκάρι έχει μοναδικό σκοπό την προστασία της εστίας. Όταν δεν τοποθετούνται παίκτες στα δοκάρια, το προφανές πλεονέκτημα είναι οι έξτρα παίκτες στην κάλυψη των επικίνδυνων ζωνών και κυρίως η πολύ καλύτερη θέση της άμυνας στην έξοδο από την περιοχή για την εφαρμογή τεχνητού οσφάιντ, μιας και δεν υπάρχει η ανάγκη κάλυψης μεγάλης απόστασης των αμυντικών (που τυχόν να βρίσκονταν στο δοκάρι) να βγούν από την εστία.

Το μεγάλο μειονέκτημα της παραπάνω μεθόδου και το κύριο σημείο των επικριτών της άμυνας ζώνης είναι οι αυξημένες απαιτήσεις επικοινωνίας των αμυντικών. Η ανάγκη διαρκούς συγκέντρωσης των αμυντικών στην τήρηση των συγκεκριμένων ρόλων όταν αμύνονται κατά αυτό το τρόπο, είναι κάτι που χρειάζεται αρκετή προπόνηση και μάλιστα εξειδικευμένη προπόνηση. Η τήρηση των σωστών αποστάσεων, τοποθετήσεων και αντιδράσεων (ανάλογα το ρόλο) δεν επιτυγχάνεται εύκολα και ορισμένες φορές δεν επιτυγχάνεται ποτέ, με αποτέλεσμα οι προπονητές να εγκαταλείπουν αυτή τη μέθοδο ή να επιλέγουν κάποιο συνδυασμό ζώνης και man to man. Για να γίνει αντιληπτή η απαιτητική προπόνηση που χρειάζεται, χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι μια τέτοια προπόνηση συνήθως περιλαμβάνει ασκήσεις με τους παίκτες να είναι δεμένοι μεταξύ τους με σχοινί (5 μέτρων περίπου) ώστε να αφομοιώσουν τις αποστάσεις που επιβάλλεται να τηρούν…

Man to man

Η παραδοσιακή μέθοδος άμυνας στα κόρνερ ήταν και είναι το man to man. Η λογική είναι απλή και κατανοητή από όλους. Ο προπονητής γνωρίζοντας τους καλύτερους «κεφαλοσφαιριστές» της αντίπαλης ομάδας, αναθέτει στους δικούς του αμυντικούς τα μαρκαρίσματα που απαιτούνται. Κάθε αμυντικός πρέπει να επιτηρεί από όσο πιο κοντά γίνεται (και επιτρέπει ο διαιτητής…) τον προσωπικό του αντίπαλο και πρέπει να αντιδράσει όσο γίνεται καλύτερα στις κινήσεις του.

Η τακτική αυτή δεν απαιτεί κάποια ιδιαίτερη συνεργασία μεταξύ των αμυντικών. Οι αμυντικοί χρειάζεται να προπονούνται στις ατομικές μονομαχίες και η διάταξη στη περιοχή καθορίζεται από τα σημεία που τοποθετούνται οι αντίπαλοί τους. Η κύρια αμυντική λειτουργία ουσιαστικά επαφίεται στην επικράτηση των αμυντικών έναντι των επιθετικών, είτε πρόκειται για εναέρια μονομαχία είτε για χαμηλή μπαλιά.

Οι προπονητές, όσον αφορά την άμυνα, «απεχθάνονται» τις 1 vs 1 καταστάσεις… και αυτός είναι ο λόγος που αναζητούν άλλες μορφές άμυνας. Ένας επιθετικός έχει εξ” ορισμού πλεονέκτημα απέναντι στον αμυντικό στην περίπτωση του κόρνερ, αφού μπορεί να κινηθεί πρώτος αποκτώντας σημαντικό πλεονέκτημα ως προς την μονομαχία. Αυτό είναι και το κύριο μειονέκτημα της man to man άμυνας στα κόρνερ.

Συνδυασμός Ζώνης και Man to man

Μια αρκετά συνηθισμένη τακτική που χρησιμοποιείται είναι η ταυτόχρονη εφαρμογή των δύο παραπάνω μεθόδων. Για να δείξουμε αυτό το «υβριδικό» μοντέλο άμυνας, θα περιγράψουμε το παρακάτω σχεδιάγραμμα:

 

• Ο αμυντικός Χ1 βρίσκεται έξω από το πρώτο δοκάρι και σκοπός του είναι να επιτηρεί την επικίνδυνη περιοχή του πρώτου δοκαριού και να ανακόψει τυχόν χαμηλή μπαλιά. Πρέπει να είναι πολύ καλός στο ψηλό παιχνίδι και έτοιμος να… θυσιαστεί για να διώξει την μπάλα. Αν η μπάλα βρεθεί μακριά από τη περιοχή του, τοποθετείται στην γραμμή του τέρματος.
• Οι αμυντικοί Χ2, Χ3 και Χ4 αμύνονται με ζώνη, καλύπτοντας την επικίνδυνη περιοχή του σημείου του πέναλτι. Είναι οι καλύτεροι παίκτες στο ψηλό παιχνίδι και πρέπει να απομακρύνουν την μπάλα με κάθε κόστος…
• Οι αμυντικοί Χ5, Χ6, Χ7 και Χ9 μαρκάρουν ατομικά τους αντίπαλους αμυντικούς. Ο ρόλος τους είναι να επιτηρούν από πολύ κοντά τους επιθετικούς και κυρίως να μην τους αφήσουν να τρέξουν ανενόχλητοι προς την επικίνδυνη περιοχή του πέναλτι.

Σχόλιο: Όσο καλός κι αν είναι ένας αμυντικός στο ψηλό παιχνίδι, ενδέχεται να μην μπορεί να κερδίσει την κεφαλιά, ειδικά από έναν ψηλό επιθετικό με έφεση στην κεφαλιά (σκεφτείτε για παράδειγμα τον Κράουτς). Έτσι το στενό μαρκάρισμά του, ώστε να μην καταφέρει να κινηθεί προς τους τρεις αμυντικούς της ζώνης, είναι εξαιρετικής σημασίας και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται αυτός ο συνδυασμός.

• Ο αμυντικός Χ8 επιτηρεί τον επιθετικό που βρίσκεται στην γωνία της περιοχής, κρατώντας κάποια απόσταση λόγω των επιλογών που έχει ο επιθετικός (κίνηση προς το κόρνερ για κοντινή πάσα, κίνηση προς το σημείο του πέναλτι κτλ.)

Συμπέρασμα

Υπάρχουν προπονητές που λατρεύουν την άμυνα ζώνης και προπονητές που θα κατηγορούν την μέθοδο αυτή σε κάθε γκολ που δέχονται από κόρνερ. Η στατιστική έχει αποδείξει ότι τα γκολ από κόρνερ σημειώνονται στις δύο επικίνδυνες περιοχές που αναφέραμε: α) στο πρώτο δοκάρι και β) στην περιοχή του σημείου του πέναλτι. Η λογική του προπονητή να αμυνθεί με ζώνη σε αυτές τις περιοχές είναι (και έχει αποδειχθεί) σωστή. Τα ευρέως γνωστά παραδείγματα της ζώνης της Λίβερπουλ του Μπενίτεθ, της Μπαρτσελόνα του Γκουαρντιόλα και του δικού μας… Φερέιρα αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Η απαιτητική προπόνηση της άμυνας ζώνης όμως πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ” όψιν από τους προπονητές και να κρίνουν αν μπορεί να εφαρμοστεί στο γήπεδο. Οι ανάγκες του ρόστερ (μ.ο ύψους), τα χαρακτηριστικά των παικτών και οι διαθέσιμες ώρες για προπόνηση στα στημένα είναι μερικές από τις παραμέτρους που ωθούν τον προπονητή στην επιλογή του τρόπου άμυνας στα κόρνερ.

Ευελπιστούμε με αυτό το αφιέρωμα να προσφέρουμε στο κοινό του overlap.gr μια γενική εικόνα της λειτουργίας της άμυνας μιας ομάδας στα στημένα. Περιμένουμε τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας για το θέμα που παρουσιάσαμε και θα είχε ενδιαφέρον να σημειώνατε στα σχόλια του αφιερώματος τον τρόπο άμυνας των ομάδων της Superleague ή άλλων ομάδων των Ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων.

ΠΗΓΗ: Overlap.gr