Την ώρα που στην Ελλάδα ανακύπτουν προβλήματα σχετικά με τη συμμόρφωση των ελληνικών ομάδων στο Financial Fair Play της UEFA, κάποιοι διευθυντές και λογιστές ενός συλλόγου στην Αγγλία γελούν με την ψυχή τους για τα... προβλήματά μας. Διότι μπορεί οι ελληνικοί σύλλογοι να έχουν πέσει έξω στους ισολογισμούς τους, ωστόσο οι άνθρωποι της Μάντσεστερ Σίτι καλούνται να καταστήσουν εύρυθμη μία ομάδα που μοιράζει μισθούς κατά 25.100.000 ευρώ μεγαλύτερους από τα συνολικά έσοδά της.
Τα στοιχεία τους οικονομικού έτους 2010-2011 που ανακοινώθηκαν στα μέσα Νοεμβρίου προκάλεσαν πραγματικό σοκ στους ανθρώπους του ποδοσφαίρου, αφού οι "πολίτες" εμφάνισαν έλλειμμα ύψους 236.000.000 ευρώ, το μεγαλύτερο που έχει παρουσιάσει ποδοσφαιρικό σύλλογος, ξεπερνώντας ακόμα και τα 168.500.000 ευρώ της Τσέλσι το 2004-2005, στην πρώτη πλήρη σεζόν του Ρόμαν Αμπράμοβιτς.
Οι ιθύνοντες των πρωτοπόρων της Premier League ισχυρίζονται ότι αυτό το οικονομικό ναδίρ ήταν προγραμματισμένο από το 2008, όταν ο σεΐχης Μανσούρ ανέλαβε τις τύχες της ομάδας. "Τα αποτελέσματα συμβαδίζουν με το πλάνο που είχαμε παρουσιάσει στην 1η ετήσια γενική συνέλευση. Οι απώλειες θα κορυφώνονταν στο οικονομικό έτος 2010-2011, ως αποτέλεσμα των επιταχυνόμενου επενδυτικού προγράμματος που εφαρμόζει ο σύλλογος από το 2008 μέχρι το 2011", σημειώνει ο COO του συλλόγου, Γκράχαμ Γουάλας, που συνεχίζει: "Αυτά τα οικονομικά στοιχεία εμφανίζουν τη χειρότερη θέση της ομάδας, πριν τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο σε όλους τους τομείς, στο εγγύς μέλλον".
Η γιγάντωση των αραβικών επενδύσεων μέσα στο 2010-2011 αύξησαν τη συνολική συμβολή του σεΐχη Μανσούρ στα ταμεία του συλλόγου στα 950.000.000 ευρώ μέσα σε 3 χρόνια. Το πλάνο προϋποθέτει κομβικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας (και σπατάλης χρημάτων) της Σίτι στα επόμενα χρόνια, αφού οι μεγάλες επενδύσεις στον σκληρό "πυρήνα" της ομάδας έχουν ολοκληρωθεί. Η ώρα της απόδοσης καρπών πλησιάζει, την ίδια στιγμή που ο "κλοιός" της UEFA και του FFP σφίγγει τη θηλιά στο λαιμό του ταμείου. Το Contra.gr παρουσιάζει τα οικονομικά δεδομένα της πλουσιότερης ομάδας του κόσμου και εξετάζει τον τρόπο που θα κατορθώσει να αγωνιστεί στο Champions League το 2013-2014, την πρώτη σεζόν πλήρους εφαρμογής της νέας οικονομικής πολιτικής της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας.
Η Μάντσεστερ Σίτι 2010-2011
σε εκ. € 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Ημέρα αγώνα 18,8 16,5 16,3 18,4 21,8 23,5
Media 28,9 28,9 51,8 57,7 64,5 82,2
Εμπορικά έσοδα 26,2 22,7 30,5 28 63,2 77,3
Έσοδα 73,9 68,1 98,6 104,1 149,5 183
Μισθοί -41 -43,5 -64,8 -98,7 -159,3 -208
Λοιπά έξοδα -23,7 -23 -31,9 -42 -54,4 -59,8
Έξοδα -64,7 -66,5 -96,7 -140,7 -213,7 -267,8
EBITDA* 9,2 1,6 1,9 -36,6 -64,2 -84,8
Απόσβεση παικτών -8,5 -7,2 -30,4 -47,1 -84,9 -100
Απόσβεση -3,2 -3,3 -3,6 -4,2 -5,4 -7,1
Κεφαλαιακή ενίσχυση 0 0 0,1 0,1 3,8 0,1
Non cash- flow έξοδα -11,7 -10,5 -33,9 -51,2 -86,5 -107
Ειδικά στοιχεία 0 0 0 0 0 -41,1
Λειτουργικό κέρδος -2,5 -8,9 -32 -87,8 -150,7 -232,9
Κέρδος από πωλήσεις παικτών 22,8 2,9 8,4 0 12,3 6,3
Κέρδος προ τόκων-φόρων 20,3 -6 -23,6 -87,8 -138,4 -226,6
Καθαροί τόκοι πληρωτέοι -5,1 -4,9 -12,2 -20,3 -3,9 -5,4
Leasing σταδίου -3,1 -2,3 -2,9 -2,4 -2,6 -4,1
Κέρδος προ φόρων 12,1 -13,2 -38,7 -110,5 -144,9 -236,1
*EBITDA: Κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων
Το σοκ της πρώτης ανάγνωσης
Αν και τα 41.100.000 ευρώ από το συνολικό έλλειμμα πρόκειται για ειδικά στοιχεία, που δεν πρόκειται να επαναληφθούν και του χρόνου, το μέγεθος της ζημίας παραμένει δυσθεώρητο. Η Σίτι δεν ξεφεύγει από τον κανόνα της Premier League, που θέλει τις 16 από τις 20 ομάδες της να καταγράφουν ζημίες για το 2009-2010, ωστόσο καμία εξ αυτών δεν έχει να παρουσιάσει συνολικό έλλειμμα για τα τελευταία 3 χρόνια ύψους 491.700.000 ευρώ (2009: 110.500.000 ευρώ, 2010: 144.900.000 ευρώ, 2011: 236.100.000 ευρώ).
Μόνο η Ίντερ έχει ξεπεράσει αυτό το ποσό, με 525.800.000 ευρώ ζημία μεταξύ 2007 και 2009, την ώρα που η Μπάγερν Μονάχου σημειώνει ετήσια κέρδη επί 19 σερί οικονομικές σεζόν, η Ρεάλ Μαδρίτης επίσης εμφανίζει θετικό ισολογισμό παρά τις πανάκριβες μεταγραφές και ακόμα και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ της οικογένειας Γκλέιζερ κατάφερε να βγάλει κάποια χρήματα την περσινή χρονιά.
Η μοναδική ομάδα που μπορεί να παρομοιαστεί με τη Σίτι είναι φυσικά η Τσέλσι, η οποία από το 2004 και εντεύθεν λειτούργησε καθ' αυτόν τον τρόπο, στην προσπάθεια να δημιουργήσει μία αξιόμαχη ομάδα σε Αγγλία και Ευρώπη. Όταν το πέτυχε, οι επενδύσεις σταμάτησαν και τα οικονομικά άρχισαν να συμμαζεύονται. Μέχρι να ανακύψει ανάγκη για δημιουργία νέας ομάδας, με τον Αμπράμοβιτς να εφαρμόζει για δεύτερη φορά το πλουτοκρατικό μοντέλο διοίκησης από τον Ιανουάριο του 2011, δαπανώντας ξανά εκατομμύρια ευρώ για μεταγραφές.
Η αλόγιστη σπατάλη
Στους "πολίτες" οι επενδύσεις στο αγωνιστικό τμήμα άρχισαν από την εποχή του Τακσίν Σιναβάτρα, του πρώην Ταϊλανδού πρωθυπουργού και νυν καταδίκου, από τον οποίο ανέλαβαν οι Άραβες. Το 2010-2011 η ομάδα ενισχύθηκε με τον Έντιν Τζέκο (32.300.000 ευρώ), τον Ντάβιντ Σίλβα (31.100.000 ευρώ), τον Τζέιμς Μίλνερ (31.100.000 ευρώ), τον Μάριο Μπαλοτέλι 28.700.000 ευρώ), τον Γιάγια Τουρέ (28.700.000 ευρώ), τον Αλεκσάνταρ Κολάροφ (22.700.000 ευρώ) και τον Τζέρομ Μπόατενγκ (12.500.000 ευρώ), παίκτες που συνολικά κόστισαν 187.100.000 ευρώ.
Μαζί με το μεταγραφικό κόστος, αυξήθηκε και το συνολικό κόστος των μισθών του ρόστερ, το οποίο το 2008 ανερχόταν σε 64.800.000 ευρώ και το 2011 έφτασε να αγγίζει τα 208.000.000 ευρώ, ξεπερνώντας κατά περίπου 1.300.000 ευρώ το αγγλικό ρεκόρ που είχε θεσπίσει η Τσέλσι τη σεζόν 2009-2010. Όσον αφορά στην απόσβεση παικτών*, αυξήθηκε κι αυτή με ρυθμό 200% την ίδια περίοδο, από 30.400.000 ευρώ το 2008, σε 100.000.000 ευρώ το 2011.
(*Ο εν λόγω δείκτης μετρά το κόστος της απόκτησης ενός ποδοσφαιριστή στο βάθος του χρόνου του συμβολαίου που υπογράφει. Ως εκ τούτου, εάν ένας παίκτης αποκτηθεί από τη Μάντσεστερ Σίτι έναντι 10.000.000 ευρώ -μεταγραφικό κόστος, όχι μισθοί-, υπογράφοντας για 5 χρόνια, το κόστος του κατανέμεται σε αυτές τις 5 οικονομικές χρήσεις, στις οποίες εμφανίζεται ως "έξοδο" 2.000.000 ευρώ στην κάθε μία).
Φυσική επίπτωση των άνωθεν αυξήσεων είναι η διόγκωση ίσως του πιο σημαντικού δείκτη στην ποδοσφαιρική οικονομία, μισθών/εσόδων. Από το σεβαστό 66% του 2008, φτάσαμε στο 114% που πρόκειται για μη βιώσιμο μέγεθος. Η Σίτι είναι η μοναδική ομάδα στην Αγγλία που οι μισθοί της ξεπερνούν τα έσοδά της και μάλιστα για το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 25.100.000 ευρώ, την ώρα που ο συγκεκριμένος δείκτης των ανταγωνιστών της ανέρχεται στο 46% για τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, στο 55% για την Άρσεναλ και στο 82% για την Τσέλσι.
Αναλογία εσόδων/μισθών
Έσοδα 73,9 68,1 98,6 104,1 149,5 183
Μισθοί -41 -43,5 -64,8 -98,7 -159,3 -208
Δείκτης 56% 64% 66% 95% 107% 114%
Η σωτήρια αύξηση των εσόδων
Τα αισιόδοξα νέα αφορούν την αλματώδη αύξηση των εσόδων του συλλόγου, που μόνο το 2011 αυξήθηκαν κατά 22% σε σχέση με την περσινή χρονιά, από 149.500.000 ευρώ, σε 183.000.000 ευρώ. Όλοι οι τομείς εσόδων γνώρισαν άνθηση φέτος. Οι εισπράξεις από τα εισιτήρια αυξήθηκαν κατά 8% (από 21.800.000 ευρώ σε 23.500.000 ευρώ). Τα έσοδα από τις τηλεοπτικές συμφωνίες αυξήθηκαν κατά 28% (από 64.500.000 ευρώ σε 82.200.000 ευρώ), κυρίως λόγω της πορείας στο Κύπελλο Αγγλίας και στο Europa League, καθώς και της νέας τηλεοπτικής συμφωνίας της Premier League. Όσο για τα εμπορικά έσοδα, γνώρισαν αύξηση 22%, από 63.200.000 ευρώ, σε 77.300.000 ευρώ.
Ο τελευταίος τομέας είναι και η "ατμομηχανή" που ωθεί τον δείκτη των εσόδων, σύμφωνα με την ανάλυση του Άγγλου blogger Swiss Ramble. Αυτό διότι το 2009, ένα έτος κατά το οποίο τα εμπορικά έσοδα ανέρχονταν μόλις σε 28.000.000 ευρώ, η Σίτι σύναψε επικερδείς χορηγικές συμφωνίες με τις εταιρίες "Etihad Airways", "Umbro", "Aabar", "Abu Dhabi Tourism Authority", "Etisalat" και "Kitbag". Ως εκ τούτου, τα εμπορικά έσοδα της Σίτι πλέον έρχονται δεύτερα μόνο σε σχέση με τα έσοδα σε αυτόν τον τομέα της άλλης ομάδας της πόλης, της Γιουνάιτεντ (αν και δεν έχουν ανακοινώσει φετινούς ισολογισμούς ακόμη Λίβερπουλ και Τσέλσι).
Ρυθμός αύξησης εσόδων
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Ημέρα αγώνα 25% 24% 16% 18% 15% 13%
Media 39% 42% 53% 55% 43% 45%
Εμπορικά έσοδα 35% 33% 31% 27% 42% 42%
Μέσα σε 2 χρόνια, από το 2009 μέχρι φέτος, έχει παρατηρηθεί μία έκρηξη στα έσοδα της Σίτι, της τάξεως του 76% (από 104.100.000 ευρώ σε 183.000.000 ευρώ), με την Τότεναμ να είναι η μοναδική ομάδα που προσεγγίζει κάπως αυτόν το ρυθμό, με αύξηση εσόδων στο ίδιο χρονικό διάστημα ύψους 46%, γεγονός που οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην παρουσία της στο Champions League (κάτι που θα αποτυπωθεί στους ισολογισμούς της Σίτι του χρόνου). Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η Τσέλσι απόλαυσαν μία αύξηση μόλις 19%, χωρίς να διαθέτουν μεγάλα περιθώρια, ενώ αυτά φαίνεται να έχουν εξαντληθεί στις περιπτώσεις των Άρσεναλ (0%) και Λίβερπουλ (2%).
Συγκριτικός ρυθμός αύξησης
σε εκ. € 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 09-11 %
Μάντσεστερ Γ. 198,4 206,8 251 306 332,3 341,9 395,7 63,4 19%
Άρσεναλ 137,5 157,8 211,6 248,6 269 266,6 269 0 0%
Τσέλσι* 178,1 182,9 228,3 254,6 246,2 251 290,5 44,3 18%
Λίβερπουλ* 145,8 145,8 166,1 196 221,1 222,1 223,5 2,4 1%
Μάντσεστερ Σ. 73 73,9 68,1 98,6 104,1 149,5 183 78,9 76%
Τότεναμ 84,9 88,5 123,1 137,5 133,9 142,2 196 62,1 46%
*Τα νούμερα της Τσέλσι και της Λίβερπουλ για το 2011 είναι εκτιμήσεις, αφού δεν έχουν ανακοινώσει ισολογισμό.
Το μειονέκτημα με τα μεγαθήρια της Ευρώπης
Ακόμη και πριν τη φετινή βελτίωση των εσόδων, η Σίτι είχε εισχωρήσει στο γκρουπ των "ισχυρών" της Ευρώπης, "σκαρφαλώνοντας" 9 θέση στην ετήσια κατάταξη της "Deloitte", το περίφημο "Football Money League". Το 2008-2009 οι "πολίτες" μετά βίας έφταναν στην 20άδα, στην τελευταία έκδοση της έρευνας, για τη σεζόν 2009-2010, φιγουράρουν στην 11η θέση των εσόδων (που λαμβάνει υπ' όψιν η εταιρία), τα οποία ανέρχονται σε 152.800.000 ευρώ.
Η θετική αγωνιστική παρουσία της Σίτι τη φετινή χρονιά γίνεται ακόμα πιο πετυχημένη εάν ενσωματώσουμε στην εξίσωση τα αντίστοιχα έσοδα των πιο πλούσιων ομάδων στο χώρο κατά την έρευνα, της Ρεάλ Μαδρίτης με 438.600.000 ευρώ, της Μπαρτσελόνα με 398.100.000 ευρώ, της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 349.800.000 ευρώ, της Μπάγερν Μονάχου με 323.000.000 ευρώ, της Άρσεναλ με 274.100.000 ευρώ και της Τσέλσι με 255.900.000 ευρώ, ομάδες που η Σίτι επιχειρεί να "κοιτάξει" στα μάτια εντός αγωνιστικού χώρου.
Βεβαίως, όπως η Σίτι ανακοίνωσε αυξημένα φετινά έσοδα, το ίδιο συνέβη και με τους "ισχυρούς" της λίστας, αφού η Ρεάλ Μαδρίτης εισέπραξε 480.200.000 ευρώ μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2011, η Μπαρτσελόνα 447.000.000 ευρώ και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 367.000.000 ευρώ.
Η θέση της Σίτι στη Money League γίνεται ακόμα πιο εντυπωσιακή εάν αναλογιστούμε πως δεν συμμετείχε στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, σε αντίθεση με όλες τις ομάδες που βρίσκονται πιο ψηλά στην κατάταξη, με συνέπεια να απολέσουν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Συγκεκριμένα, η Άρσεναλ που είχε τις μικρότερες απολαβές από την περσινή σεζόν, αποχώρησε από το Champions League πλουσιότερη κατά 30.000.000 ευρώ μόνο από τα τηλεοπτικά έσοδα, ενώ η φιναλίστ Γιουνάιτεντ είχε τις περισσότερες εισπράξεις, με 56.200.000 ευρώ. Αντιθέτως, Μάντσεστερ Σίτι και Λίβερπουλ που συμμετείχαν στο Europa League πήραν μόλις 6.000.000 ευρώ για τον ίδιο σκοπό.
Football Money League 2010
Θέση Ομάδα Ημέρα Αγώνα Media Εμπορικά έσοδα Σύνολο
1 Ρεάλ Μ. 129,1 (30%) 158,7 (36%) 150,8 (34%) 438,6
2 Μπαρτσελόνα 97,8 (25%) 178,1 (44%) 122,2 (31%) 398,1
3 Μάντσεστερ Γ. 122,4 (35%) 128 (37%) 99,4 (28%) 349,8
4 Μπάγερν Μ. 66,7 (21%) 83,4 (26%) 172,9 (53%) 323
5 Άρσεναλ 114,7 (42%) 105,7 (38%) 53,7 (20%) 274,1
6 Τσέλσι 82,1 (32%) 105 (41%) 68,8 (27%) 255,9
7 Μίλαν 31,3 (13%) 141,1 (60%) 63,4 (27%) 235,8
8 Λίβερπουλ 52,4 (23%) 97,1 (43%) 75,8 (34%) 225,3
9 Ίντερ 38,6 (17%) 137,9 (62%) 48,3 (21%) 224,8
10 Γιουβέντους 16,9 (8%) 132,5 (65%) 55,6 (27%) 205
11 Μάντσεστερ Σ. 29,8 (20%) 66 (43%) 57 (37%) 152,8
12 Τότεναμ 44,9 (31%) 62,9 (43%) 38,5 (26%) 146,3
13 Αμβούργο 49,3 (34%) 33,7 (23%) 63,2 (43%) 146,2
14 Λιόν 24,8 (17%) 78,4 (54%) 42,9 (29%) 146,1
15 Μαρσέιγ 25,2 (18%) 70,8 (50%) 45,1 (32%) 141,1
16 Σάλκε 25,4 (18%) 35,4 (25%) 79 (57%) 139,8
17 Ατλέτικο Μ. 35,9 (29%) 62,2 (50%) 26,4 (21%) 124,5
18 Ρόμα 19 (16%) 65,6 (53%) 38,1 (31%) 122,7
19 Στουτγκάρδη 30,2 (26%) 47,8 (42%) 36,8 (32%) 114,8
20 Άστον Βίλα 29,8 (27%) 63,6 (58%) 16 (15%) 109,4
Το βάρος των μεταγραφών
Η μεταμόρφωση της Σίτι από μία ομάδα που βολόδερνε μεταξύ Premier League και Championship στην πρωτοπόρο του αγγλικού πρωταθλήματος οφείλεται ασφαλώς στην επιθετική μεταγραφική πολιτική που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια. Τα 525.900.000 ευρώ που προκύπτουν από το (αρνητικό) μεταγραφικό ισοζύγιο των τελευταίων 3 ετών είναι μέγεθος μεγαλύτερο από τα καθαρά μεταγραφικά ισοζύγια και των 5 υπολοίπων συλλόγων κορυφής της Αγγλίας (Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Τσέλσι, Άρσεναλ, Λίβερπουλ, Τότεναμ), αθροιστικά. Συγκεκριμένα, αυτό της Τσέλσι αγγίζει τα 178.100.000 ευρώ, της Λίβερπουλ τα 81.300.000 ευρώ, της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ τα 63.300.000 ευρώ, της Τότεναμ τα 62.100.000 ευρώ, ενώ η Άρσεναλ εμφανίζει ενεργητικό 34.700.000 ευρώ στο σύνολο αγορών-πωλήσεων τα τελευταία 3 χρόνια, ποσά που αθροίζουν σε 350.100.000 ευρώ.
Χαρακτηριστικό είναι, πάντως, πως μέχρι την άντληση πακτωλού χρημάτων από τις πετρελαιοπηγές των Αράβων, η Σίτι ήταν σύλλογος που ευημερούσε χάρη στις πωλήσεις ποδοσφαιριστών, εμφανίζοντας θετικό πρόσημο σε αυτήν την κατηγορία ύψους 6.000.000 ευρώ στα 5 χρόνια που προηγήθηκαν της "αραβικής άνοιξης". Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, πως τη φετινή σεζόν (που θα υπολογιστεί στο νέο οικονομικό έτος), η Σίτι "εξορθολόγισε" τη μεταγραφική δραστηριότητά της, χάνοντας... μόλις 68.100.000 ευρώ, σε σχέση με κάθε μία από τις προηγούμενες 3 χρονιές που ο σεΐχης Μανσούρ έβγαζε από την τσέπη του τουλάχιστον 120.000.000 ευρώ ανά έτος για να χρηματοδοτήσει μεταγραφές.
Οι μεταγραφές των Σέρχιο Αγκουέρο, Σαμίρ Νασρί, Γκαέλ Κλισί και Στέφαν Σάβιτς δεν θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν σε πολλούς συλλόγους της υφηλίου, ωστόσο υπάγονται στο πλαίσιο που έχει ορίσει ο πρόεδρος Χαλντούν αλ Μουμπάρακ, όσον αφορά στο μπάτζετ του 2011. "Δεν θα είναι σαν το περσινό καλοκαίρι, ούτε όπως πρόπερσι. Αυτό που θα δείτε φέτος είναι η ενίσχυση του ρόστερ σε περιοχές που αισθανόμαστε πως απαιτείται μεγαλύτερο βάθος", δήλωσε ο συνεργάτης του σεΐχη Μανσούρ, σχετικά με το "πενιχρό" ποσό των 98.000.000 ευρώ που δαπανήθηκε για μεταγραφές και το οποίο ουσιαστικά μειώθηκε κατά 29.900.000 ευρώ από τις πωλήσεις παικτών.
Μεταγραφικό ισοζύγιο
02-03 03-04 04-05 05-06 06-07 07-08 08-09 09-10 10-11 11-12
Αγορές -12 -12 0 -12 -2,4 -55 -153 -149,4 -185,3 -98
Πωλήσεις 0 3,6 9,6 25,1 6 8,4 12 31,1 33,5 29,9
Ισοζύγιο -12 -8,4 9,6 13,1 3,6 -46,6 -141 -118,3 -151,8 -68,1
Υποσύνολο 5,9 -525,8
Ο "μπαμπούλας" του FFP
Η μείωση των μεταγραφικών δαπανών δεν θα αποτελούσε πανάκεια για τη Σίτι εάν δεν είχε τεθεί σε εφαρμογή εδώ και λίγους μήνες το νέο σύνολο κανονισμών της UEFA, το περιβόητο "Financial Fair Play" (FFP). Πρόκειται για μία αθλητικοοικονομική νομοθεσία που επιδιώκει ο κάθε σύλλογος να διαθέτει ισοσκελισμένα βιβλία. Το γεγονός πως η Σίτι απέχει παρασάγγας από μία τέτοια συνθήκη είναι πρόδηλο και γι' αυτό οι παράγοντές της έχουν καθιερώσει το δρομολόγιο Μάντσεστερ-Ελβετία, όπου έχουν διαδοχικές συναντήσεις με αρμόδιους φορείς της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας για το ζήτημα.
Με λίγα λόγια, η βασική διάταξη του κανονισμού αναφέρει πως τη σεζόν 2013-2014 η UEFA θα ελέγξει τα οικονομικά της Σίτι (και του κάθε συλλόγου που έχει κερδίσει "εισιτήριο για ευρωπαϊκή διοργάνωση εκείνης της χρονιάς) για τις 2 προηγούμενες περιόδους και δεν θα επιτρέψει συνολικό έλλειμμα μεγαλύτερο των 45.000.000 ευρώ. Ακολούθως, οι εξεταζόμενες χρονιές αυξάνονται σε 3 και τη σεζόν 2015-2016 το επιτρεπόμενο όριο για τις προηγούμενες 3 σεζόν μειώνεται σε 30.000.000 ευρώ. Να σημειωθεί ότι στους υπολογισμούς της UEFA για το FFP δεν προσμετρώνται τα χρήματα που δαπανήθηκαν για τις ακαδημίες και για γηπεδικές βελτιώσεις ή κατασκευή σταδίων. Σε περίπτωση που ένας σύλλογος είναι εκτός πλαισίου, τότε οι κυρώσεις εκτείνονται από χρηματικό πρόστιμο μέχρι και αποβολή από τις διεθνείς διοργανώσεις (θα συμφωνηθούν τον Ιανουάριο του 2012 και θα ψηφιστούν τον Μάρτιο του ίδιου έτους), αναλόγως την τάση που θα έχει επιδείξει το σωματείο μέχρι τότε.
Όπως γίνεται κατανοητό, η Σίτι αυτήν τη στιγμή βρίσκεται στο "κόκκινο" και παρότι χρησιμοποιεί τα εκατομμύρια του σεΐχη Μανσούρ για να αγωνιστεί και κάποια στιγμή να κατακτήσει το Champions League, οι επενδύσεις κινδυνεύουν να γυρίσουν μπούμερανγκ και να την αποτρέψουν από τη συμμετοχή της στη διοργάνωση.
Εξυγιαίνοντας τη Σίτι
Οι άνθρωποι του συλλόγου έχουν εκπονήσει ένα ειδικό σχέδιο διάσωσης της κατάστασης, το οποίο αν και παραμένει ακόμα κρυφό, μπορούμε να το προσεγγίσουμε, με βάση την ανάλυση του Swiss Ramble.
1. Ειδικά στοιχεία
Ένας τομέας διαρροής χρημάτων που δύσκολα θα διατηρηθεί, τουλάχιστον σε τέτοιο βαθμό, είναι αυτός των ειδικών στοιχείων (κόστη), που αγγίζουν τα 41.100.000 ευρώ. Εξ αυτών, τα 6.000.000 ευρώ αφορούν την "πρόβλεψη για διευθέτηση εργασιακής διαμάχης", που προφανώς αναφέρεται στην αποζημίωση του Μαρκ Χιουζ και του επιτελείου του. Τα υπόλοιπα 35.100.000 ευρώ αφορούν την "απαξίωση της τιμής των ποδοσφαιριστών", που πρόκειται για μία λογιστική ενέργεια στην οποία μειώνεται η αξία ενός παίκτη στα βιβλία του συλλόγου, εφόσον ο σύλλογος αποφαίνεται πως δεν αξίζει πλέον τόσο ο ποδοσφαιριστής του.
Αν και δεν αναγράφηκαν τα ονόματα, το πιο πιθανό είναι να περιλαμβάνονται αυτά των Κρεγκ Μπέλαμι και Ζο που αποχώρησαν ως ελεύθεροι και των Ρόκε Σάντα Κρους και Γουέιν Μπριτζ, τα υψηλά συμβόλαια των οποίων αποτρέπουν κάποια πιθανότητα αποχώρησης με μεταγραφή. Η μείωση της λογιστικής αξίας των 4 παικτών στο μηδέν φαίνεται πως κόστισε 35.100.000 ευρώ, έξοδο που πιθανότατα θα παρουσιαστεί ξανά μόνο για τους Κάρλος Τέβες και Εμανουέλ Αντεμπαγιόρ στο μέλλον. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι αμφότεροι οι ποδοσφαιριστές είναι ικανοί να φέρουν πρόταση από άλλη ομάδα (έστω και μικρότερη των χρημάτων που δαπάνησε η Σίτι για την απόκτησή τους), τέτοια ώστε να καλύπτεται η λογιστική αξία τους ανά έτος (βάσει της απόσβεσής τους).
2. Μεταγραφικός εξορθολογισμός
Οι αριθμοί που παρουσιάστηκαν τον Νοέμβριο δεν περιλαμβάνουν τη μεταγραφική δραστηριοποίηση της Σίτι το φετινό καλοκαίρι. Ως εκ τούτου, τα ποσά που χρησιμοποιήθηκαν για την απόκτηση των Αγκουέρο, Νασρί, Κλισί, Σάβιτς δεν προσμετρώνται, όπως επίσης και οι μισθοί τους (μαζί με τον... μισό του Τζέκο που αποκτήθηκε τον Ιανουάριο), συν αυτόν των Όουεν Χάργκριβς και Κάστελ Παντίλιμον που επίσης αποτελούν νέα πρόσωπα, αλλά σαφώς λιγότερο ακριβά. Μόνο τα νέα, μεγάλα συμβόλαια θα επιβαρύνουν με 35.400.000 ευρώ ετησίως (άνευ μπόνους) τον προϋπολογισμό του συλλόγου.
Παρ' όλα αυτά, δεν θα πρέπει να λησμονούμε το "ξεσκαρτάρισμα" που πραγματοποιεί ο σύλλογος, ταυτόχρονα με την ενίσχυσή του. Οι Μπόατενγκ, Ζο, Σέι Γκίβεν, Σον Ράιτ Φίλιπς, Μπέλαμι και Φελίπε Καϊσέδο αποτελούν οριστικά παρελθόν για τα ταμεία του συλλόγου, γλιτώνοντας τον επόμενο ισολογισμό από 25.800.000 ευρώ.
Επιπροσθέτως, υπάρχει ο τομέας δανεικοί παίκτες, που για τη Σίτι ο αριθμός αυτός ανέρχεται σε 22. Το οικονομικό πρόβλημα που προκαλεί αυτό το τεράστιο νούμερο αφορά τους μισθούς των εν λόγω ποδοσφαιριστών, οι οποίοι καλύπτονται είτε εξ ολοκλήρου, είτε ένα μεγάλο μέρος τους από τους "πολίτες". Τα πιο διάσημα παραδείγματα είναι αυτά των Αντεμπαγιόρ και Σάντα Κρους, ωστόσο αυτή η πρακτική δεν θα συνεχιστεί για πολύ ακόμα.
Αύξηση μισθών
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Μάντσεστερ Γ. 92 114,8 110 144,6 147 157,8 182,9
Άρσεναλ 78,9 99,2 107,6 120,7 124,3 132,7 148,2
Τσέλσι 130,3 136,3 159 178,1 182,9 206,8 *
Λίβερπουλ 76,5 82,5 93,2 107,6 114,8 136,2 *
Μάντσεστερ Σ. 45,4 41 43,5 64,8 98,7 159,3 208
Τότεναμ 39,4 49 52,6 63,4 71,7 80,1 *
* Δεν έχουν ανακοινωθεί
Τέλος, οι πωλήσεις των πανάκριβων ποδοσφαιριστών που αυτήν τη στιγμή βρίσκονται μεταξύ πάγκου και εξέδρας θα αποφέρει έσοδα και θα περισώσει εκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία. Με δεδομένο πως η Σίτι αυτήν τη στιγμή δεν χρειάζεται δύο... ενδεκάδες σπουδαίους ποδοσφαιριστές όπως το 2008, οι προσθήκες θα είναι μετρημένες στα επόμενα, κρίσιμα διαστήματα, με συνέπεια να αποφευχθούν και οι σπατάλες που την κατέστησαν ως τον πιο διάσημο "αγοραστή" των προηγουμένων μεταγραφικών περιόδων. Και πλέον, όταν θα διαπραγματεύεται την απόκτηση κάποιου ποδοσφαιριστή, τα ποσά άνω των 50 και 60.000.000 ευρώ θα είναι απαγορευμένα, ακόμα και για την ίδια.
3. Μείωση της απόσβεσης παικτών
Με δεδομένη τη συρρίκνωση της μεταγραφικής δραστηριότητας της Μάντσεστερ Σίτι, είναι αναπόφευκτο να μειωθεί οι τιμές της απόσβεσης των νέων παικτών. Η λογιστική απαξίωση αρκετών εξ αυτών έχει αποφέρει μία αξιόλογη μείωση σε αυτήν την κατηγορία, ενώ όσο οι παίκτες του τρέχοντος ρόστερ πλησιάζουν προς το τέλος των συμβολαίων τους (οπότε και στα πιο κρίσιμα χρόνια του FFP), θα μειώνεται ακόμα περισσότερο η λογιστική αξία τους. Εξάλλου, υπάρχει πάντα το παράδειγμα της Τσέλσι, η οποία αφιέρωνε 99.200.000 ευρώ στον ισολογισμό της για την απόσβεση των παικτών το 2005, ενώ το 2010, έχοντας δημιουργήσει πλέον την ανταγωνιστική ομάδα της, η ίδια κατηγορία καλυπτόταν μόλις από 45.400.000 ευρώ.
Και φυσικά υπάρχει και το τρικ της πρόωρης ανανέωσης των συμβολαίων. Για παράδειγμα, ο Αγκουέρο φέρεται να αποκτήθηκε έναντι 45.000.000 ευρώ, με συμβόλαιο 5 ετών, που σημαίνει ότι για κάθε ένα λογιστικό έτος μέχρι το καλοκαίρι του 2016 η Σίτι αφιερώνει 9.000.000 ευρώ για τον Αργεντινό επιθετικό. Εάν το καλοκαίρι πχ. του 2013, ο σύλλογος καλέσει τον διεθνή άσο για επέκταση συμβολαίου για ακόμα 2 σεζόν (μέχρι το 2018), τότε σημαίνει πως η διάρκεια του συμβολαίου θα φτάνει τις 5 σεζόν σε εκείνο το σημείο. Η εναπομείνασα απόσβεση, δηλαδή 27.000.000(45.000.000 ευρώ μείον το 2011 και το 2012, ήτοι 18.000.000 ευρώ), θα διαιρεθούν δια του 5 και όχι δια του 3, με συνέπεια ο Αγκουέρο να κοστίζει ακόμα πιο φθηνά (5.400.000 ευρώ ανά έτος) στη Σίτι. Όλα αυτά, βέβαια, με την προϋπόθεση το νέο συμβόλαιο να μη μεταφραστεί σε ακατάσχετες αυξήσεις και νέα μπόνους.
4. Η "κολοσσιαία" χορηγία της "Etihad"
Στους φετινούς ισολογισμούς του συλλόγου, εκτός από τα έσοδα του Champions League, δεν υπολογίστηκε ακόμα ένας πολύ σημαντικός παράγοντας, η 10ετής συμφωνία με την "Etihad" που θα αποφέρει περίπου 480.000.000 ευρώ συνολικά στα ταμεία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη χορηγική συμφωνία στην ιστορία του αθλητισμού, διαλύοντας το προηγούμενο ρεκόρ των 223.500.000 ευρώ για το νέο "Μάντισον Σκουέρ Γκάρντεν" από την "JP Morgan Chase". Ενδεικτικό είναι πως η 15ετής συμφωνία της Άρσεναλ με την "Emirates" που περιελάμβανε χρηματοδότηση για την κατασκευή του γηπέδου, ονοματοδοσία και σπονσοράρισμα φανέλας μεταξύ άλλων κοστίζει στην εταιρία 107.500.000 ευρώ για 15 χρόνια.
Η συμφωνία της Σίτι περιλαμβάνει την ονομασία του γηπέδου της, την κατασκευή ακαδημιών και γηπέδου τους χωρητικότητας 7.000 θεατών, κατασκευή αθλητικού κέντρου και ακόμα και κοινωφελείς ενέργειες για το αεροδρόμιο και την πόλη του Μάντσεστερ. Η UEFA έχει βάλει υπό το "μικροσκόπιό" της τη δεδομένη συμφωνία, αφού το FFP προβλέπει μεταξύ άλλων την προσαρμογή κάθε υπερβολικής εμπορικής συμφωνίας στις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Εάν η ευρωπαϊκή ομοσπονδία δεν εντοπίσει κάτι μεμπτό σε αυτό το -όντως υπέρμετρα κερδοφόρο- deal, τότε η Σίτι θα διαθέτει ένα σταθερό έσοδο 48.000.000 ευρώ σε κάθε ισολογισμό της για τα επόμενα 10 χρόνια.
Παρόμοια ανοδική τάση θα σημειώσουν και οι υπόλοιπες εμπορικές συμφωνίες που έχει συνάψει κατά το παρελθόν ο σύλλογος. Οι 7ψήφιες συμφωνίες, πολύ πιθανό να εξελιχθούν σε 8ψήφιες, ενώ υπάρχει μία 7ψήφια που ίσως αποκτήσει ακόμα έναν αριθμό, αφού η Σίτι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την κατασκευάστρια αθλητικών ειδών "Umbro", ώστε να ανανεωθούν οι όροι του 10ετούς συμβολαίου που υπέγραψε το 2008, με απολαβές περί τα 120.000.000 ευρώ. Οι συγκεκριμένες αναθεωρήσεις συμφωνιών αφορούν το πεδίο εσόδων στο οποίο η Μάντσεστερ Σίτι έχει τεράστιο περιθώριο βελτίωσης, η οποία με τη σειρά της εμφανίζεται μετά από αγωνιστικές επιτυχίες. Αυτές υπάρχουν τη φετινή σεζόν, αυτές θα εξαργυρωθούν πλουσιοπάροχες τις επόμενες, με θετικό αντίκτυπο στα λογιστικά βιβλία.
5. Έσοδα από τις ημέρες αγώνα
Η "αχίλλειος πτέρνα" της Σίτι εμφανίζεται στα πολύ χαμηλά έσοδά της κατά τη διάρκεια του αγώνα. Οι εισπράξεις από τα εισιτήρια, τα έσοδα από πωλήσεις προϊόντων της και γενικότερα κάθετι που σχετίζεται με δραστηριότητα που αποφέρει χρήματα στην ομάδα όταν αγωνίζεται εντός έδρας δεν μεταφράζεται σε ποσά αντίστοιχα με αυτά των συλλόγων που ανταγωνίζεται.
Τη σεζόν 2009-2010 η Σίτι έβγαζε 1.200.000 ευρώ σε κάθε εντός έδρας αγώνα της σε όλες τις διοργανώσεις (24), ενώ τα περσινά έσοδα της έτερης ομάδας της πόλης ανέρχονταν σε 4.400.000 ευρώ (σε 29 ματς). Η Άρσεναλ το 2010-2011 (σε 28 αγώνες) εισέπραττε 3.900.000 ευρώ ανά παιχνίδι, ενώ κάθε φορά που η Τσέλσι αγωνιζόταν εντός έδρας (28 φορές) το 2009-2010 κέρδιζε 2.900.000 ευρώ. Για την ίδια σεζόν, το αντίστοιχο ποσό της Λίβερπουλ (σε 27 ματς) ήταν 1.900.000 ευρώ και της Τότεναμ (σε 24 αγώνες) 1.800.000 ευρώ.
Μία από τις αιτίες των μικρών εσόδων σε αυτόν τον τομέα είναι η χωρητικότητα μόλις 47.800 θεατών του "Ιτιχάντ", αλλά δεν είναι μόνη, αφού το γήπεδο είναι μεγαλύτερο από αυτό των Τσέλσι (41.800 θεατές στο "Στάμφορντ Μπριτζ"), Λίβερπουλ (45.400 θεατές το "Άνφιλντ) και Τότεναμ (36.300 θεατές το "Γουάιτ Χαρτ Λέιν").
Η Σίτι προχώρησε σε ευνοϊκή συμφωνία με τον δήμο (ο οποίος συνέβαλε στην κατασκευή του γηπέδου), καταβάλλοντας ένα fixed ποσό μετά από κάθε παιχνίδι, ανεξαρτήτως προσέλευσης, σε σχέση με τη μέχρι τώρα ποσοστιαία συνεισφορά της. Αυτό το μέτρο φυσικά δεν επαρκεί, με τις σκέψεις περί αύξησης των θέσεων VIP και των ακριβών (για επιχειρήσεις) εισιτηρίων να αποτελεί το δεύτερο βήμα. Το τρίτο και πιο σημαντικό θα είναι η αύξηση των (χαμηλών για τα δεδομένα του πρωταθλήματος) τιμών.
Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πάντα σκέψεις επέκτασης σε 60.000 θεατές της χωρητικότητας, ωστόσο η παράξενη αρχιτεκτονική δυσκολεύει κάθε άμεσο σχεδιασμό. Το σημαντικό είναι ότι σε μία τέτοια κίνηση, τα έξοδα δεν θα προσμετρούνται στους ισολογισμούς της UEFA, οπότε μπορούν να δαπανηθούν απεριόριστα χρήματα. Η Σίτι είναι η ομάδα με την 4η καλύτερη προσέλευση στο πρωτάθλημα, έχοντας πληρότητα γηπέδου που αγγίζει το 99%, γεγονός που ευνοεί απόλυτα μία αύξηση της χωρητικότητας.
6. Λοιπά... τρικ
Πέραν των 5 βασικών "πυλώνων" γύρω από τους οποίους θα περιστραφεί κάθε πλάνο εξομάλυνσης των οικονομικών της Σίτι, υπάρχουν ακόμα πολλά περιθώρια σε διαφόρους τομείς. Μόνο οι βασικοί κανόνες του FFP περικόπτουν τα έξοδα του συλλόγου, που στον φετινό ισολογισμό ανακοίνωσε ποσά που αφορούν κόστη και αποσβέσεις που υλικών παγίων του ενεργητικού, επενδύσεις στις ακαδημίες και στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων στην κοινότητα του Μάντσεστερ. Αυτές οι κατηγορίες εξόδων ξεπερνούν τα 20.000.000 ευρώ, τα οποία υπολογίζονται στον νομικό ισολογισμό της ομάδας, αλλά όχι σε αυτόν της UEFA.
Μεταξύ των "μικρών γραμμάτων" των δεκάδων σελίδων του FFP υπάρχει και ένας όρος πολύ χρήσιμος για τη Σίτι. Αυτός αναφέρει ρητά πως δεν θα υπάρξουν κυρώσεις σε μία ομάδα που δεν ανταπεξέρχεται στους νέους κανονισμούς τις 2 πρώτες εξεταζόμενες σεζόν εφόσον πρώτον, εμφανίζει θετική τάση στα οικονομικά αποτελέσματα και δεύτερον, η ζημία οφείλεται σε ζημία της σεζόν 2011-2012 και ειδικά σε συμβόλαια που έχουν υπογραφεί πριν την 1η Ιουνίου του 2010. Ως εκ τούτου, τα ακριβά συμβόλαια που φορτώθηκε πριν το καλοκαίρι του 2010 (και δεν έχουν ανανεωθεί ή επεκταθεί έκτοτε, όπως των Τζο Χαρτ, Πάμπλο Σαμπαλέτα, Άνταμ Τζόνσον και Μίκα Ρίτσαρντς) δεν θα την επιβαρύνουν εξ αρχής και ίσως έτσι εξηγείται η καθυστέρηση στις διαπραγματεύσεις νέων συμβολαίων με τους Βενσάν Κομπανί και Νάιτζελ ντε Γιονγκ.
Σημαντικό ρόλο στην επιχείρηση "εξυγίανση" θα παίξουν τα αυξημένα έσοδα από τις τηλεοπτικές συμφωνίες, που περιλαμβάνουν ρευστά μπόνους. Όσο καλύτερη είναι η κατάταξη της Σίτι στη βαθμολογία (στον ισολογισμό που ανακοινώθηκε ήταν 5η, πέρυσι ήταν 3η και φέτος ίσως τερματίσει 1η), τόσο περισσότερα είναι τα τηλεοπτικά έσοδα, ενώ σε αυτά προστίθεται τα δεκάδες εκατομμύρια ευρώ του Champions League, τα πριμ από τις διακρίσεις και οι προσαυξήσεις από τις επικείμενες, βελτιωμένες συμφωνίες του αγγλικού πρωταθλήματος.
Οι επιτυχίες θα φέρουν περισσότερα έσοδα στη Σίτι, αν και κατά ένα μέρος θα γυρίσουν μπούμερανγκ, αφού θα ενεργοποιήσουν τα αντίστοιχα μπόνους που προβλέπονται στα συμβόλαια των ποδοσφαιριστών. Αυτοί οι όροι έχουν προκαλέσει τεράστιο "πονοκέφαλο" στην Μπαρτσελόνα, η οποία καταβάλλει υπερβολικά ποσά μόνο για μπόνους, με συνέπεια μία μεγάλη "μαύρη τρύπα" στα οικονομικά της, ωστόσο όσον αφορά στους "πολίτες" αυτά τα ποσά δεν θα ξεπερνούν τα οφέλη που προκύπτουν από τις αγωνιστικές επιτυχίες.
Κλείνοντας τη στρόφιγγα
Η αριθμητική πράξη που μετατρέπει το έλλειμμα των 236.000.000 ευρώ σε έλλειμμα 45.000.000 ευρώ είναι ακόμα πιο περίπλοκη από τις 4.000 λέξεις που προηγήθηκαν. Σε αντίθεση με το χρέος της Ελλάδας, αυτό της Μάντσεστερ Σίτι μπορεί να καταστεί βιώσιμο, με ορισμένες κομβικές ενέργειες που θα μειώσουν τις δαπάντες στο μισό και θα μεγαλώσουν άλλο τόσο τα ήδη αυξανόμενα έσοδα.
Από μόνο του το FFP περιορίζει αρκετά τα έξοδα των "πολιτών", ωστόσο δεν είναι αρκετό. "Προσπαθούμε να διπλασιάσουμε τα έσοδα μέχρι το 2017", τονίζει ο CCO του συλλόγου, Ίαν Κάφερκι, την ώρα που ο γενικός γραμματέας της UEFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, απειλεί: "Θα εφαρμόσουμε αυστηρά τους κανόνες για να διασφαλίσουμε το μέλλον του αθλήματός μας".
Όταν η κάνουλα της αλόγιστης (ή λελογισμένης σύμφωνα με το πλάνο των Αράβων) σπατάλης κλείσει, θα μείνει η επένδυση που έχει ήδη γίνει και οι ακαδημίες. Στόχος για τις τελευταίες είναι να θυμίζουν σε λειτουργία αυτές της Μπαρτσελόνα (και ευχή να τις θυμίζουν σε αποτελεσματικότητα), όπως τονίζουν στελέχη της Σίτι. Τα πρώτα "προϊόντα", όμως, θα αργήσουν να παραχθούν, με το FFP να εφαρμόζεται εν μέχρι από το επόμενο καλοκαίρι.
Η συμμόρφωση της ομάδας στις επιταγές της UEFA θα αποδειχθεί σε λίγες μέρες, με την έναρξη της μεταγραφικής περιόδου του Ιανουαρίου και τις όποιες κινήσεις της. Οι φήμες περί πρότασης 150.000.000 ευρώ για τον Κριστιάνο Ρονάλντο σαφώς και δεν έχουν βάση, ωστόσο τέτοια ακατάσχετη σεναριολογία δεν έχει θέση στο μέλλον των "πολιτών", εφόσον θέλουν να υπάγονται στους νέους κανονισμούς της UEFA.
Μέχρι να έρθει (κυριολεκτικά) η ώρα της κρίσης για τη Μάντσεστερ Σίτι και το μπλε κομμάτι του Μάντσεστερ, θα περιμένουμε όλοι με ανυπομονησία τα ταχυδακτυλουργικά τρικ των λογιστών της ομάδας, για ένα οικονομικό θαύμα που παραπέμπει σε αυτές τις γιορτινές μέρες.
ΠΗΓΗ: contra.gr