Όταν γεννήθηκε ο Σόκρατες (19/02/54), ο πατέρας του διάβαζε την Πολιτεία του Πλάτωνα και αποφάσισε να δώσει το όνομα του σπουδαίου Έλληνα φιλοσόφου στον γιο του. Δύο από τα αδέρφια του έχουν επίσης αρχαιοελληνικά ονόματα, Σωσθένης και Σοφοκλής....
Ο νεαρός Σόκρατες, δεν είχε κάποιο ποδοσφαιρικό ίνδαλμα. Πρότυπά του ήταν ο Φιντέλ Κάστρο, ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα και ο Τζον Λένον. Έγραφε σε διάφορες εφημερίδες άρθρα, όχι μόνο για το ποδόσφαιρο, αλλά και για την πολιτική και την οικονομία.
Ο ύψους 1,93μ. γίγαντας της ζωής και του ποδοσφαίρου δημιούργησε έναν μύθος γύρω από το όνομά του και σε όλη τη διάρκεια της (σύντομης) ζωής του.
Γιατρός και ποδοσφαιριστής
Σπούδασε ιατρική και όταν σταμάτησε το ποδόσφαιρο έλαβε την ειδικότητα του ορθοπεδικού. Παρ’ ότι γιατρός, ο Σόκρατες ήταν μεγάλος πότης και μανιώδης καπνιστής. Ο «Δόκτορ Σόκρατες» γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο το 1973. Την επόμενη χρονιά, υπέγραψε το πρώτο επαγγελματικό του συμβόλαιο με την Μποταφόγκο. Τέσσερα χρόνια αργότερα μεταγράφηκε στην Κορίνθιανς, η οποία ταίριαζε στις αριστερές του πεποιθήσεις. Στην Κορίνθιανς, οι ποδοσφαιριστές είχαν λόγο στα αγωνιστικά και διοικητικά ζητήματα, αφού εφαρμοζόταν η κορινθιακή Δημοκρατία, σε μία περίοδο που η Βραζιλία βρισκόταν υπό δικτατορία....
Η φιλοσοφία του
Κανένας άλλος ποδοσφαιριστής στον κόσμο δεν σημάδεψε τόσο πολύ τις καρδιές κάθε φιλάθλου όσο ο Βραζιλιάνος γιατρός-ορθοπεδικός, διανοούμενος, συνδικαλιστής, ζωγράφος, πεφωτισμένος, ενίοτε και ποδοσφαιριστής: μόνο όμως όποτε το ήθελε εκείνος. Και σίγουρα όχι με τον τρόπο που θα ήθελε ο εκάστοτε προπονητής του. Πλην του Τέλε Σαντάνα στη «Σελεσάο» με τον οποίο μοιράζονταν την ίδια ποδοσφαιρική φιλοσοφία: «Είτε νικήσεις είτε χάσεις, κάν' το πάντα με δημοκρατία».
Με τους «καριόκας» έπαιξε και την καλύτερη ώς θεαματικότερη μπάλα της καριέρας του. Εξάλλου μόνο με την αγαπημένη του χρυσοπράσινη φανέλα τού δόθηκε η δυνατότητα ν' απελευθερώσει το ταλέντο του. Επίσης χωρίς να τρέχει και να ιδρώνει, αλλά βάζοντας φωτιά στις κερκίδες με μαγικά τακουνάκια, μάλιστα τόσα πολλά (κι ακριβείας) που εάν ο Μαραντόνα μείνει στην Ιστορία (και) για το περιβόητο χέρι, ο Σόκρατες θα μείνει ως «taco de dios», το (εξελιγμένο) τακουνάκι του Θεού. «Είμαι τόσο ψηλός κι αργός που δεν έχω άλλο όπλο», έλεγε.
Βασιλιάς χωρίς στέμμα
Ο Σόκρατες έπαιξε ποδόσφαιρο σε πολύ υψηλό επίπεδο. Αγωνίστηκε σε κορυφαίες ομάδες της πατρίδας του, ενώ πέρασε μία χρονιά και από την Ευρώπη, στο ιταλικό πρωτάθλημα, με τη φανέλα της Φιορεντίνα. Τον παγκόσμιο θαυμασμό, όμως, τον κέρδισε με τη φανέλα της Εθνικής Βραζιλίας, όπου με συμπαίκτες τεράστια ονόματα του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου, όπως οι Πελέ, Ζίκο, Φαλκάο και Καρέκα, εντυπωσίασε στα Μουντιάλ του 1982 και του 1986. Ωστόσο, δεν κατάφερε να κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, όπως έκανε μερικά χρόνια αργότερα, το 1994 στις ΗΠΑ, ο αδερφός του, Ραΐ...
Η "Κορινθιακή Δημοκρατία"
Πάλεψε για τα δικαιώματα των παικτών, κέρδισε αρκετά προνόμια για αυτούς, καθώς οι ποδοσφαιριστές απέκτησαν και φωνή στην πολιτική του συλλόγου, γεγονός που ερχόταν σε απόλυτη κόντρα με την ευρύτερη κοινωνική ζωή των Βραζιλιανών. Μαζί με τους συμπαίκτες του στην Κορίνθιανς είχε ιδρύσει ένα αντιδικτατορικό κίνημα, το «Corinthians Democracy», με την ομάδα να αποφασίζει με ψήφο για κάθε που την αφορά. Το πότε θα προπονηθεί, το τι θα φάνε οι παίκτες και τι τακτικές θα ακολουθήσουν! Χρησιμοποιούσε μηνύματα υπέρ της δημοκρατίας σε μπλουζάκια και την χαρακτηριστική κορδέλα που φορούσε στο κεφάλι, πρωτοστατούσε στην δημιουργία πανό και το 1984 προσχώρησε στην οργάνωση Diretas Ja campaign οποία απαιτούσε την δημοκρατική επιλογή του προέδρου χώρα.
Όλα αυτά φυσικά ενείχαν ρίσκο, σε μία εποχή όπου η χώρα κυβερνούταν από αυταρχικά καθεστώτα, τα οποία δεν αντέχουν την κριτική. Αργότερα ο ίδιος δήλωνε ότι το να κατακτήσει το Πρωτάθλημα της Βραζιλίας φορώντας ένα μπλουζάκι που με την λέξη Δημοκρατία τυπωμένη πάνω του, ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμά του. «Το ποδόσφαιρο δεν αφορά μόνο το παιχνίδι. Πριν από όλα αυτά, το ποδόσφαιρο είναι μια ψυχολογική μάχη. Ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει σημαντικό ρόλο», είχε δηλώσει όταν του ζητήθηκε να αναλύσει το τελευταίο Κόπα Αμέρικα.