του Γεωπόλδου
Η αμαρτωλή ιστορία της Υπηρεσίας Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή
Του Marc Champion
Η υπηρεσία αρωγής των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους, η οποία χάνει τώρα τη διεθνή χρηματοδότησή της λόγω κατηγοριών ότι μέρος του προσωπικού της συμμετείχε στην τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου κατά του Ισραήλ, πρέπει πια να πάψει να υπάρχει. Αυτό δεν είναι ένα αξιολογικό σχόλιο γι' αυτό που φέρεται να έχει κάνει μέρος του προσωπικού της, όσο φρικτό κι αν είναι, αλλά μια απλή αποτύπωση της πραγματικότητας: ο συγκεκριμένος οργανισμός αρωγής 1,5 δισ. δολ. ετησίως υπάρχει ακόμη, περίπου 75 χρόνια μετά τη δημιουργία του, μόνο και μόνο επειδή το πρόβλημα το οποίο κλήθηκε αρχικά να ανακουφίσει δε λύθηκε ποτέ. Είναι η παλαιστινιακή τραγωδία προσωποποιημένη σε έναν οργανισμό.
Αξίζει να θυμηθούμε γιατί ιδρύθηκε η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA) το 1949. Ένας νεοϊδρυθείς ΟΗΕ είχε ψηφίσει μόλις δύο χρόνια νωρίτερα να αντικαταστήσει τη βρετανική διοίκηση της Παλαιστίνης με ένα σχέδιο διαίρεση της επικράτειας σε δύο αυτοδιοικούμενα κράτη, με διεθνή έλεγχο επί της Ιερουσαλήμ. Η λύση αυτή ενθουσίασε τους εβραίους, καθώς τους παραχωρούσε ένα δικό τους κράτος για να τους προστατεύει καθώς ανάρρωναν από τη γενοκτονία την οποία είχαν υποστεί από τον Χίτλερ. Οι Παλαιστίνιοι το είδαν ως δήμευση των εδαφών τους και αραβικές χώρες εισέβαλαν στην περιοχή ακριβώς τη στιγμή που το Ισραήλ κήρυσσε την ανεξαρτησία του. Όχι μόνο έχασαν, αλλά το Ισραήλ κατέλαβε και πάνω από το μισό έδαφος το οποίο ο ΟΗΕ είχε εκχωρήσει στους Παλαιστίνιους για να δημιουργήσουν το δικό τους κράτος.
Το αποτέλεσμα ήταν η Nakba (ή καταστροφή), κατά την οποία περισσότεροι από 700.000 Παλαιστίνιοι είτε έφυγαν οικειοθελώς είτε αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, προστιθέμενοι στα περισσότερα από 40 εκατομμύρια άλλων ανθρώπων, κυρίως στην Ευρώπη, που βρέθηκαν εκτοπισμένοι στον απόηχο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτή η μαζική φυγή οδήγησε στη δημιουργία μιας υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, προκειμένου να στηρίξει την επανεγκατάσταση ή την επιστροφή τους, το 1950. Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες, μοναδικοί ως προς αυτό, απέκτησαν τη δική τους υπηρεσία, η οποία άρχισε να λειτουργεί την ίδια χρονιά. Επίσης μοναδικό ήταν το μόνιμο προσφυγικό καθεστώς των Παλαιστινίων, που μεταφέρεται μάλιστα από γενιά σε γενιά, το οποίο βοηθά να διατηρούνται ζωντανές οι παλαιστινιακές διεκδικήσεις έναντι του Ισραήλ.
Στην αρχή, σύμφωνα με την UNRWA, υπήρχαν 750.000 Παλαιστίνιοι επιλέξιμοι για τη βοήθειά της στους καταυλισμούς οι οποίοι αναπτύχθηκαν για να τους στεγάσουν σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Σχεδόν τέσσερις γενιές προσθηκών οικογενειών αργότερα, ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί στα 6,6 εκατομμύρια και οι καταυλισμοί είναι ακόμη εκεί. Στους καταλόγους της UNRWA, 1,75 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι είναι εγγεγραμμένοι στη Γάζα, τη λωρίδα γης που οι ισραηλινές δυνάμεις πήραν από τον έλεγχο της Αιγύπτου σε έναν επόμενο πόλεμο με αραβικά κράτη, το 1967. Η οργάνωση έχει γίνει η μεγαλύτερη ενιαία υπηρεσία του ΟΗΕ και μια υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας η οποία συντηρεί τους Παλαιστίνιους στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη, καθώς και στον Λίβανο, την Ιορδανία και τη Συρία.
Οι Παλαιστίνιοι και οι οικοδεσπότες τους επιμένουν ότι εξακολουθούν να έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν στα εδάφη του Ισραήλ, όπως κατοχυρώνεται σε άλλο ψήφισμα του ΟΗΕ, το οποίο εξαρτάτο από την αποδοχή εκ μέρους τους της ειρήνης με το εβραϊκό κράτος. Αν όμως γίνει σεβαστό, το δικαίωμα επιστροφής θα δημιουργούσε την προοπτική οι Άραβες να είναι περισσότεροι από τους εβραίους στο Ισραήλ και άρα αποτελεί μόνιμο εμπόδιο στις συνομιλίες οι οποίες στοχεύουν στην αναβίωση μιας λύσης δύο κρατών στο παλαιστινιακό ζήτημα.
Η υπηρεσία είναι πλέον ένα μεγαθήριο. Το 2022, είχε ετήσιο προϋπολογισμό 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων και προσωπικό 27.756 ατόμων, με όλους τους, εκτός από 213, να είναι εθνικά Παλαιστίνιοι. Στη Γάζα, ο αριθμός των ξένων εργαζόμενων είναι αντίστοιχα μόλις 18 από τους 11.908 εργαζόμενους. Ο ΟΗΕ αναφέρει ότι θα τιμωρήσει τους λίγους οι οποίοι συμμετείχαν στη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας σε μια απαγωγή, εάν οι κατηγορίες αποδειχθούν αληθινές. Από τους 13 κατηγορούμενους, η αξιολόγηση των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών αναφέρει ότι 12 ήταν μέλη της Χαμάς και περισσότεροι από τους μισούς ήταν δάσκαλοι. Μερικοί αγνοούνται ή είναι νεκροί και η UNWRA σημειώνει ότι έχει απολύσει προληπτικά τους υπόλοιπους.
Το προσωπικό της UNRWA είναι ντόπιο και αναπόφευκτα αντικατοπτρίζει τα αισθήματα του γενικού πληθυσμού. Έτσι, αν είναι αλήθεια ότι, όπως έχουν αξιολογήσει οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ, 12 ή περισσότεροι εργαζόμενοι συμμετείχαν στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, περίπου το 10% του συνόλου του προσωπικού έχει δεσμούς με τη Χαμάς και άλλες οργανώσεις αφιερωμένες στην καταστροφή του Ισραήλ και περίπου οι μισοί έχουν στενούς συγγενείς με τέτοιους δεσμούς, αυτό δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη. Απλώς καταδεικνύει γιατί η καταστροφή της Χαμάς θα απαιτήσει περισσότερα από στρατιωτική δράση. Έχοντας διοικήσει τη Γάζα για περισσότερα από 15 χρόνια, η Χαμάς είναι βαθιά ενσωματωμένη στην κοινωνία της - ακόμα κι αν υπάρχουν επίσης πολλοί Παλαιστίνιοι οι οποίοι περιφρονούν την ισλαμιστική οργάνωση και το βαθιά καταπιεστικό καθεστώς μέσω του οποίου κυβερνά.
Η επιρροή της Χαμάς υποδηλώνει επίσης ότι οποιοσδήποτε ανθρωπιστικός οργανισμός ο οποίος θα είχε την κακή τύχη να αναγκαστεί να αντικαταστήσει την UNRWA θα κατέληγε γρήγορα στην ίδια κατάσταση, εκτός αν κάποιος βρει 12.000 αμερόληπτους αραβόφωνους ξένους που να είναι έτοιμοι να προσφερθούν εθελοντικά να ζήσουν στη Γάζα. Κάποιος θα έπρεπε να παρέχει σε αυτόν τον πληθυσμό φαγητό, σχολεία και άλλες βασικές υπηρεσίες.
Το ίδιο το Ισραήλ δεν έχει αναστείλει τις δραστηριότητες της υπηρεσίας στη Δυτική Όχθη. Ως δύναμη κατοχής εκεί, θα γινόταν αυτόματα υπεύθυνο για τα καθήκοντα της UNRWA, εάν αυτή εξαφανιζόταν. Την Τετάρτη, οι Times of Israel επικαλέστηκαν έναν Ισραηλινό ανώτερο αξιωματούχο, ο οποίος είπε ότι ακόμη και οι Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ (IDF) δεν θέλουν η UNRWA να σταματήσει τη δουλειά της κατά τη διάρκεια του πολέμου, καθώς αυτό θα προκαλούσε μια ανθρωπιστική καταστροφή σε τέτοια κλίμακα που οι IDF θα έπρεπε να σταματήσουν τις επιχειρήσεις εναντίον της Χαμάς.
Αυτό δημιουργεί ένα πραγματικό δίλημμα για τους δωρητές χρημάτων στην UNRWA. Να συνεχίσουν να ρίχνουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε έναν οργανισμό ο οποίος φαίνεται ανίκανος να "φιλτράρει” τους τρομοκράτες από τις τάξεις του ή μέλη της Χαμάς από τα σχολεία της, μοιάζει απαράδεκτο. Πόσα από αυτά τα χρήματα μπορεί να χρηματοδοτούν την τρομοκρατία; Για χρόνια η υπηρεσία πλήρωνε για την παραγωγή σχολικών εγχειριδίων τα οποία προωθούσαν την τζιχάντ και το μίσος κατά των εβραίων. Ωστόσο, η συλλογική τιμωρία ενός πληθυσμού ο οποίος ήδη υποφέρει είναι θεμελιωδώς ανήθικη. Νέοι δωρητές ενδέχεται να παρέμβουν και αναμφίβολα τα Ηνωμένα Έθνη θα υποσχεθούν βαθιά "κάθαρση" του προσωπικού της UNRWA. Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό μέσα στο χάος του πολέμου είναι ασαφές και μακροπρόθεσμα είναι απίθανο να λειτουργήσει.
Η UNRWA πρέπει να διαλυθεί και στην πραγματικότητα υπάρχουν μόνο δύο τρόποι για να γίνει αυτό. Ο πρώτος, ο οποίος προτάθηκε από τους πλέον ακραίους υπουργούς της ισραηλινής κυβέρνησης, είναι η απομάκρυνση του μεγαλύτερου μέρους του παλαιστινιακού πληθυσμού της Γάζας και η αντικατάστασή του με εβραίους εποίκους. Έντεκα υπουργοί και 15 μέλη του ισραηλινού κοινοβουλίου παρευρέθηκαν σε μια εκδήλωση με μαζική συμμετοχή την Κυριακή, με την ονομασία "Συνέδριο για τη Νίκη του Ισραήλ - Ο εποικισμός φέρνει ασφάλεια: Επιστροφή στη Λωρίδα της Γάζας και τη Βόρεια Σαμάρεια". Οι προτάσεις τους περιλαμβάνουν την ενθάρρυνση των Παλαιστινίων να μεταναστεύσουν "οικειοθελώς", κάτι που στο πλαίσιο της καταστροφής της Γάζας είναι απλώς ένας ευγενικός τρόπος για να πει κανείς "εθνοκάθαρση” χωρίς να χρησιμοποιήσει τη λέξη. Η κυβέρνηση του Ισραήλ δεν υιοθέτησε αυτό το σχέδιο ως πολιτική και οι ΗΠΑ - δικαίως - προειδοποίησαν ότι θα ήταν απαράδεκτο.
Η άλλη λύση για να καταστεί περιττή η UNRWA είναι πολύ πιο δύσκολο να επιτευχθεί: να υπάρξει επιτέλους διαπραγμάτευση για τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους δίπλα στο Ισραήλ, όπως προβλεπόταν το 1947. Αυτό δεν μπορεί να γίνει γρήγορα ή εύκολα, αλλά ακόμη και η δημόσια δέσμευση του Ισραήλ υπέρ μιας τέτοιας λύσης θα άνοιγε νέες επιλογές για την προσωρινή διοίκηση της Γάζας. Χωρίς εκδίωξη όλων των Παλαιστινίων ή μια ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, η UNRWA - ή κάποια εκδοχή της - θα μπορούσε να είναι μαζί μας και για τα επόμενα 75 χρόνια και κανείς δε θα έπρεπε να επιθυμεί κάτι τέτοιο.
ΠΗΓΗ: Capital.gr
Ακολουθήστε το sportdog.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις αθλητικές ειδήσεις