Σύμφωνα με την ανθρωπιστική αποστολή και την εντολή της, η ΔΕΕΣ (Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού) υποβάλλει μέσω αυτού του εγγράφου εργασίας προκαταρκτικές συστάσεις σχετικά με «πιθανούς κανόνες, κανόνες και αρχές υπεύθυνης συμπεριφοράς που σχετίζονται με απειλές από κράτη για διαστημικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου, κατά περίπτωση, του τρόπου με τον οποίο θα συνέβαλαν στη διαπραγμάτευση νομικά δεσμευτικών μέσων, συμπεριλαμβανομένης της αποτροπής μιας κούρσας εξοπλισμών στο διάστημα» προς την ανοιχτή ομάδα εργασίας (OEWG) για τη μείωση των διαστημικών απειλών μέσω κανόνων, κανόνων και αρχών υπεύθυνης συμπεριφοράς, που συγκλήθηκε στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Ψήφισμα 76/231.

Πέρα από τα αυτόνομα οπλικά συστηματα ο Ερυθρός Σταυρός αρχισε από το 2023 να προβληματίζεται και για τις ενέργειες κρατών κατά διαστημικών συστημάτων αντιπάλων χωρών και οντοτήτων με κίνδυνο να ζημιωθούν ποικίλες κοινωφελείς εφαρμογες και να προξενηθη ζημία σε αμάχους και αθώους πολίτες. Παρακάτω παρουσιαζουμε το βασικότερο έγγραφο εργασίας του Έρυθρού Σταυρου για τη μείωση των διαστημικών απειλών μέσω κανόνων, κανόνων και αρχών υπεύθυνης συμπεριφοράς.

Σύμφωνα με την ανθρωπιστική αποστολή και την εντολή της, η ΔΕΕΣ υποβάλλει μέσω αυτού του εγγράφου εργασίας προκαταρκτικές συστάσεις σχετικά με «πιθανούς κανόνες, κανόνες και αρχές υπεύθυνης συμπεριφοράς που σχετίζονται με απειλές από κράτη για διαστημικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου, κατά περίπτωση, του τρόπου με τον οποίο θα συνέβαλαν στη διαπραγμάτευση νομικά δεσμευτικών μέσων, συμπεριλαμβανομένης της αποτροπής μιας κούρσας εξοπλισμών στο διάστημα» προς την ανοιχτή ομάδα εργασίας (OEWG) για τη μείωση των διαστημικών απειλών μέσω κανόνων, κανόνων και αρχών υπεύθυνης συμπεριφοράς, που συγκλήθηκε στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Ψήφισμα 76/231.

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο διάστημα, ή σε σχέση με το διάστημα - είτε μέσω κινητικών είτε μη κινητικών μέσων - δεν συμβαίνουν σε νομικό κενό, αλλά περιορίζονται από το υπάρχον διεθνές δίκαιο . Η επιβεβαίωση της προστασίας που παρέχεται και των περιορισμών που επιβάλλονται από το υπάρχον διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, είναι κρίσιμης σημασίας για την εκπλήρωση της εντολής του OEWG, επειδή κάθε σύσταση για την κανονιστική ανάπτυξη υπεύθυνων συμπεριφορών στο διάστημα πρέπει να συνάδει και να βασίζεται και να ενισχύει τα υπάρχοντα νομικό πλαίσιο.

Η ΔΕΕΣ ασχολείται πρωτίστως με το πιθανό ανθρώπινο κόστος για τους αμάχους στη γη από τη χρήση όπλων και άλλων στρατιωτικών επιχειρήσεων στο διάστημα ή σε σχέση με το διάστημα . Οι ανθρωπιστικές εκτιμήσεις θα πρέπει να αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο οποιασδήποτε συζήτησης σχετικά με την κανονιστική ανάπτυξη. Για το σκοπό αυτό, οι προκαταρκτικές συστάσεις της ΔΕΕΣ επικεντρώνονται σε μέτρα για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου ζημίας των πολιτών από απειλές για τα διαστημικά συστήματα, τα οποία θα πρέπει να εφαρμόζονται ήδη σε καιρό ειρήνης:

Σύσταση 1 : Τα κράτη δεν θα πρέπει να διεξάγουν ή να υποστηρίζουν καμία στρατιωτική επιχείρηση ή άλλη δραστηριότητα που έχει σχεδιαστεί ή αναμένεται να διαταράξει, να καταστρέψει ή να απενεργοποιήσει διαστημικά συστήματα που είναι απαραίτητα για την παροχή βασικών πολιτικών υπηρεσιών και για την προστασία και λειτουργία προσώπων και αντικειμένων που προστατεύονται ειδικά βάσει διεθνών νόμος.
Σύσταση 2 : Όποτε είναι εφικτό, τα κράτη θα πρέπει να διαχωρίζουν τη στρατιωτική χρήση διαστημικών συστημάτων (συμπεριλαμβανομένων δορυφόρων, ζεύξεων επικοινωνίας και επίγειων σταθμών) από την πολιτική χρήση τους, ιδίως όσον αφορά τα συστήματα που είναι απαραίτητα για την παροχή βασικών πολιτικών υπηρεσιών και για την προστασία και τη λειτουργία των πρόσωπα και αντικείμενα που προστατεύονται ειδικά από το διεθνές δίκαιο.
Σύσταση 3 : Τα κράτη θα πρέπει να προσδιορίσουν, να καταχωρίσουν, να επισημάνουν, να ανακοινώσουν ή/και να υποδείξουν με άλλο τρόπο τα διαστημικά συστήματα που υπάγονται στη δικαιοδοσία ή τον έλεγχό τους και τα οποία πρέπει να απαλλαγούν από τις επιπτώσεις των στρατιωτικών διαστημικών επιχειρήσεων.
Σύσταση 4 : Τα κράτη δεν θα πρέπει να αναπτύσσουν, να δοκιμάζουν ή να χρησιμοποιούν κινητικές ικανότητες αντίθετης διαστήματος ή να διεξάγουν άλλες επιβλαβείς λειτουργίες κατά διαστημικών συστημάτων που έχουν σχεδιαστεί ή αναμένεται να δημιουργήσουν διαστημικά σκουπίδια.
Σύσταση 5 : Τα κράτη πρέπει να συνεργαστούν για να αυξήσουν την ανθεκτικότητα των δορυφορικών υπηρεσιών για ανθρωπιστική βοήθεια και αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης σε περιόδους ένοπλων συγκρούσεων και άλλων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Οι προκαταρκτικές συστάσεις για πιθανή κανονιστική ανάπτυξη υπεύθυνων διαστημικών συμπεριφορών του Ερυθρού Σταυρού επανέρχονται στην επικαιρότητα εν μέσω των τωρινών έντονων πολεμικών συγκρούσεων και των ταχύτατων τεχνολογικών αναπτύξεων από πολεμικές βιομηχανίες οι οποίες εστω κα;ι εμμέσως υπονοούν αμέση η έμμεση ζημία σε αντίπαλα διαστημικά συστήματα.

ΠΗΓΗ: Geopolitico.gr