Με άρθρο-βόμβα που δημοσιεύεται στον Spectator Oυκρανός αξιωματούχος αποκαλύπτει τη διαφθορά του καθεστώτος Zelensky και υποστηρίζει ότι ο Trump είναι η μόνη ελπίδα της Ουκρανίας.

Γνωρίζω τον Volodymyr Zelensky πολύ καλά εδώ και χρόνια. Ως ανώτερος αξιωματούχος που διορίστηκε προσωπικά από τον Zelensky μιλούσα μαζί του πολλές φορές την ημέρα και τον παρακολουθούσα στενά τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά. Χωρίσαμε με καλούς όρους και χωρίς μνησικακία. Δεν θέλω να πείσω κανέναν. Αλλά σήμερα δεν μπορώ να παραμείνω σιωπηλός για το πώς ο Zelensky αποδυναμώνει την Ουκρανία υπό το πρόσχημα του πολέμου. Ως αποτέλεσμα αυτού του νέου κλίματος φόβου, πρέπει να γράψω αυτές τις λέξεις κάτω από το πέπλο της ανωνυμίας – μια απαραίτητη προφύλαξη έναντι των αντιποίνων από το ίδιο το καθεστώς που υπηρετούσα κάποτε.

Με πονάει να παραδεχτώ ότι τουλάχιστον μερικά από αυτά που είπε ο Donald Trump για τον Zelensky είναι αλήθεια. Ενώ οι δυτικοί πολιτικοί έσπευσαν να καταδικάσουν τις δηλώσεις του Τrump και του αντιπροέδρου του, ένας ήρεμος κυματισμός επιδοκιμασίας διέσχισε μεγάλα τμήματα της ουκρανικής κοινωνίας.

Η Ουκρανία έχει γίνει ένα παράδοξο: ένα έθνος που αγωνίζεται για την κυριαρχία του, ενώ διαλύει τα δικά του δημοκρατικά θεμέλια. Για χρόνια, η Δύση έχει επιδοθεί στην ψευδαίσθηση του Zelensky ως το «πρόσωπο της δημοκρατίας». Στην πραγματικότητα, έχει υπονομεύσει τη δημοκρατία, τους θεσμούς και την οικονομία μας, καθιστώντας την Ουκρανία πολύ πιο αδύναμη μπροστά σε μια υπαρξιακή απειλή – και στη διαδικασία καταστρέφοντας το κίνητρο του έθνους μας να πολεμήσει τον Ρώσο επιτιθέμενο.

Η πρώτη του προεδρική θητεία έληξε τον Μάιο του 2024, αλλά με τον πόλεμο να συνεχίζεται, δεν έγιναν εκλογές. Ο Zelensky, ο οποίος παρατείνει τον στρατιωτικό νόμο κάθε τρεις μήνες και δεν σκέφτηκε ποτέ να τον χαλαρώσει, όπως προτείνουν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, ισχυρίζεται δε ότι «ο λαός δεν θέλει εκλογές». Η πρόσφατη ουκρανική έρευνα το επιβεβαιώνει, με το 65% των Ουκρανών να μην επιθυμούν να έχουν εκλογές καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου. Ωστόσο, περισσότεροι από τους μισούς Ουκρανούς ήθελαν να δουν το τέλος της σύγκρουσης το συντομότερο δυνατό, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup πέρυσι. Αυτό το ποσοστό μπορεί να είναι υψηλότερο τώρα. Επιπλέον, συχνά αμφιβάλλω αν μπορούμε να εμπιστευτούμε τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις από την Ουκρανία. Σήμερα, ο φόβος κυριαρχεί σε μια χώρα όπου οι εκλογές αναβάλλονται επ’ αόριστον, τα ανθρώπινα δικαιώματα διαβρώνονται συστηματικά και ο φόβος υπαγορεύει την καθημερινή ζωή.

Τα αυταρχικά ένστικτα του Zelensky είχαν ήδη γίνει ξεκάθαρα ακόμη και πριν από την εισβολή του Putin. Ήδη από το 2019, άκουγα καθώς ζητούσε προπαγάνδα από τους υφισταμένους του για να πλημμυρίσουν τα μέσα ενημέρωσης με επαίνους όταν οι πολιτικές του απέτυχαν. Σήμερα, το έχει πετύχει αυτό: ένας τεράστιος στρατός φωνών που τον χαρακτηρίζουν το πρόσωπο της δημοκρατίας και την ίδια την ενσάρκωση της ίδιας της Ουκρανίας.

Η Ουκρανία, εξαντλημένη από κάθε πόρο, δεν μπορεί να αντέξει έναν παρατεταμένο πόλεμο φθοράς. Χιλιάδες Ουκρανοί άνδρες έχουν πληρώσει δωροδοκίες – δεκάδες χιλιάδες δολάρια – για να φύγουν από τη μοναδική ευρωπαϊκή χώρα με σφραγισμένα σύνορα για άνδρες σε ηλικία στρατολόγησης. Όσοι παραμένουν ζουν με φόβο, επιφυλακτικοί να βγουν έξω μήπως τους αρπάξουν από τους δρόμους, τα καφέ ή τα καταστήματα – τους σύρουν σε φορτηγά και τους στείλουν στην πρώτη γραμμή. Μερικοί από τους τελευταίους κληρωτούς είναι ανάπηροι ή χρόνια άρρωστοι. Πολλοί λαμβάνουν ελάχιστη ή καθόλου εκπαίδευση πριν από την ανάπτυξη. Όλο και περισσότερο, η μοίρα τους σφραγίζεται στα γραφεία στρατολόγησης καθώς οι αξιωματικοί περιμένουν να δωροδοκηθούν.

Οι σύζυγοι, οι φίλες, οι κόρες και οι μητέρες αναλαμβάνουν πλέον παραδοσιακά αντρικές δουλειές, μαζεύοντας ό,τι εισόδημα μπορούν για να δωροδοκήσουν αξιωματούχους, απεγνωσμένα να εξασφαλίσουν εξαιρέσεις για τα αγαπημένα τους πρόσωπα και τους νέους άνδρες πριν φτάσουν στην ηλικία στρατολόγησης. Ωστόσο, όσοι έχουν τις σωστές κυβερνητικές διασυνδέσεις είναι απαλλαγμένοι από στρατολογία και απολαμβάνουν απεριόριστη ελευθερία κινήσεων.

Ο πόλεμος έδωσε στον Zelensky ανεξέλεγκτη δύναμη, επιτρέποντας στις δυνάμεις ασφαλείας του να ενεργούν ατιμώρητα. Σε τουλάχιστον οκτώ περιοχές της πρώτης γραμμής, ο στρατιωτικός νόμος έχει προκαλέσει αστυνομικές και στρατιωτικές υπερβολές. Με πρόσχημα την καταδίωξη συνεργατών, οι κρατικές δυνάμεις κάνουν εφόδους σε σπίτια, ερευνούν τηλέφωνα και φορητούς υπολογιστές και κρατούν αυθαίρετα πολίτες. Σε τέτοιες περιοχές, οι άνθρωποι δεν θα αποκαλύψουν ποτέ τις αληθινές τους σκέψεις σε έναν δημοσιογράφο ή σε έναν δημοσκόπο. Θα παπαγαλίσουν την εγκεκριμένη ρητορική του κράτους – ο Zelensky ως ήρωας, η Ουκρανία ως άθραυστη. Και μετά, κατ’ ιδίαν, θα πουν αυτό που πραγματικά πιστεύουν: ότι θέλουν να φύγει.

Σε πιο ανώτερο επίπεδο, οι κατηγορίες για υποτιθέμενους ρωσικούς δεσμούς χρησιμοποιούνται συνήθως για την απαλλοτρίωση επιχειρήσεων. Τα σκάνδαλα που αφορούν το διογκωμένο κόστος ανοικοδόμησης και τις δωροδοκίες για ταξιδιωτικές άδειες είναι ανεξέλεγκτες, αντανακλώντας μια ευρύτερη διάβρωση της εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση. Οι δημοσκοπήσεις αποκαλύπτουν μια αυξανόμενη απογοήτευση μεταξύ των Ουκρανών, με πάνω από το 70% να πιστεύει τώρα ότι η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται τον πόλεμο για προσωπικό όφελος.

Σε ορισμένες περιοχές που υποφέρουν από ανελέητους βομβαρδισμούς, κάποιοι παραδέχονται σιωπηλά ότι προτιμούν να ζουν υπό ρωσική κυριαρχία. Αυτό δεν είναι προδοσία. Είναι συνέπεια της καταστροφής της δημοκρατίας από τον Zelensky. Χωρίς να έχει απομείνει σαφής σκοπός στον αγώνα, πολλοί τώρα αναζητούν μια εναλλακτική λύση – έναν φιλορώσο υποψήφιο πρόθυμο να συνάψει συμφωνία με τον Vladimir Putin, ή ακόμα και τη ζοφερή παραίτηση ότι η ζωή κάτω από μια ρωσική σημαία μπορεί να είναι προτιμότερη από τον ατελείωτο πόλεμο. Ο ρηχός πατριωτισμός που προωθεί ο Zelensky καταρρέει. Η εξάντληση έχει μπει. Το ερώτημα δεν είναι πλέον αν η Ουκρανία μπορεί να κερδίσει, αλλά αν μπορεί να επιβιώσει ακόμη και υπό την κυριαρχία του.

Ο πόλεμος έδωσε στον Zelensky όλα όσα ήθελε: απόλυτη εξουσία, έλεγχο δισεκατομμυρίων ξένης βοήθειας και χειροκροτήματα από τον κόσμο. Από την πρώτη κιόλας μέρα του στην εξουσία –την οποία είδα από πρώτο χέρι– ήταν προσηλωμένος στην εξασφάλιση μιας δεύτερης θητείας. Δημόσια, απέρριψε κάθε συζήτηση για επανεκλογή, επιμένοντας ότι ήταν πολύ νωρίς. Ιδιωτικά, δεν σταμάτησε ποτέ να προετοιμάζεται. Ο Zelensky έχει εμμονή με τα ποσοστά αποδοχής του. Ακόμη και τώρα, θέτει τις βάσεις για την εκστρατεία του. Από τον Σεπτέμβριο του 2024, η κυβέρνησή του διοχετεύει επιπλέον πληρωμές σε όσους προωθούν την εικόνα του στο διαδίκτυο – πλημμυρίζοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με χιλιάδες προσεκτικά επιμελημένα βίντεο που τον παρουσιάζουν ως τον γοητευτικό ηθοποιό που έγινε ηγέτης της εποχής του πολέμου, ντυμένος με το χαρακτηριστικό χακί μπλουζάκι του. Αλλά η πιο αποφασιστική στρατηγική του ήταν η συστηματική εξάλειψη των πολιτικών αντιπάλων.


Ο πρώην Ανώτατος Διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων Valerii Zaluzhnyi –ο πιο τρομερός πιθανός αμφισβητίας– απολύθηκε ξαφνικά πέρυσι και τοποθετήθηκε εκ νέου σε διπλωματική θέση. Οι μυημένοι αναφέρουν ότι έχουν ήδη προετοιμαστεί ποινικές υποθέσεις εναντίον του Zaluzhnyi, εάν τολμήσει να μπει στην πολιτική.

Εν τω μεταξύ, ο πρώην Πρόεδρος Petro Poroshenko μόλις δέχθηκε κυρώσεις – οι τραπεζικοί του λογαριασμοί δεσμεύτηκαν, τα περιουσιακά του στοιχεία κατασχέθηκαν, σε σημείο που φέρεται να μην μπορούσε να πληρώσει ούτε τον καφέ σε ένα βενζινάδικο. Για χρόνια, ονειρευόταν να ανακτήσει την εξουσία, μεταβαίνοντας από τον πέμπτο πρόεδρο της Ουκρανίας στον έβδομο, και εξακολουθεί να διοικεί ένα πιστό εκλογικό σώμα. Ο Yuriy Boyko,, ηγέτης του κόμματος που χαρακτηρίζεται ως φιλορώσος, κλήθηκε από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας για ανάκριση για ένα βίντεο TikTok που ζητούσε τον τερματισμό του πολέμου. Ο Zelensky προετοιμάζεται πραγματικά για εκλογές, αλλά θέλει να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν ίσοι όροι ανταγωνισμού, ώστε να μπορέσει σίγουρα να τις κερδίσει.

Σήμερα, ο Zelensky και ο κύκλος του έχουν εδραιώσει σχεδόν τον πλήρη έλεγχο του κράτους. Μπορούν να χειραγωγήσουν τις εκλογές, να καταστείλουν τη διαφωνία και να φυλακίσουν όποιον επιλέξουν. Τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης απαγορεύονται επίσημα από τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κύματα, ενώ ακτιβιστές της αντιπολίτευσης και της καταπολέμησης της διαφθοράς που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο έχουν απειληθεί με σύλληψη.

Ένας άνδρας που είχε αποκαλύψει τη διαφθορά που αφορούσε τον αδερφό του επικεφαλής του προεδρικού επιτελείου Andriy Yermak στάλθηκε κατευθείαν στην πρώτη γραμμή, πολέμησε στις πιο επικίνδυνες ζώνες μάχης, όπου και πέθανε. Ένας άλλος εξέχων συντάκτης του οποίου οι αποκαλύψεις εξανάγκασαν σε παραίτηση τον πρώην υπουργό Άμυνας Oleksiy Reznikov για διαφθορά σώθηκε από τη φυλακή μόνο με την επείγουσα προσωπική παρέμβαση του πρέσβη των ΗΠΑ. Ένας άλλος συντάκτης ενός ανεξάρτητου μέσου ενημέρωσης που εκνευρίζει τον Zelensky κρατήθηκε από στρατεύσιμους για 24 ώρες χωρίς επικοινωνία μέχρι να «συνεννοηθεί» μαζί τους και να πάει στο μέτωπο. Ένας βουλευτής που έγραψε ότι ο Zelensky  πρέπει να αναγνωρίσει ότι χάνει και να τερματίσει τον πόλεμο συνελήφθη για προδοσία μέσα σε τρεις ημέρες και τώρα βρίσκεται στη φυλακή, μετά από απόφαση του περιφερειακού δικαστηρίου του Κιέβου.

Πριν από τον πόλεμο, το ποσοστό αποδοχής του Zelensky κυμαινόταν στο 23%. Όταν στον απόηχο της εισβολής του Putin η φράση «Χρειάζομαι πυρομαχικά, όχι βόλτα» – λόγια που δεν είπε ο Zelensky αλλά ένας ανώνυμος Αμερικανός διπλωμάτης – κυκλοφόρησε ευρέως στα μέσα ενημέρωσης, μετατρέποντάς τον σε παγκόσμιο σύμβολο. Τα ποσοστά αποδοχής του ξεπέρασαν το 90%. Όμως με τον καιρό άρχισαν να διαβρώνονται. Οι ιδιωτικές δημοσκοπήσεις, τις οποίες έχω δει, βάζουν τώρα την υποστήριξή του κάτω από το 10%. Οι δημόσιες δημοσκοπήσεις, που ευθυγραμμίζονται με το Γραφείο του Προέδρου, υποστηρίζουν ότι παραμένει στο 63%.

Οι Ουκρανοί δεν είναι δειλοί. Αλλά δεν θέλουν να πεθάνουν για την κυβέρνηση του Zelensky, πνιγμένη στα σκάνδαλα διαφθοράς, μέρα με τη μέρα. Μόνο ο τερματισμός του πολέμου και η αποκατάσταση της δημοκρατίας και της οικονομίας μπορούν να διατηρήσουν την Ουκρανία.

Ο συνεχιζόμενος πόλεμος δεν θα οδηγήσει στη νίκη αλλά στην κατάρρευση του έθνους μας. Η εξουσία πρέπει να αλλάξει χέρια. Και αν ο Donald Trump δεν το κάνει αυτό, τότε η Ουκρανία δεν έχει καμία ελπίδα.