Η Τουρκία, του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει εμπορικούς περιορισμούς στο Ισραήλ, που θα περιλαμβάνουν διάφορα προϊόντα όπως τσιμέντο, χάλυβα και δομικά υλικά από σίδηρο.

Το υπουργείο Εμπορίου ανακοίνωσε αυτή την απόφαση ως απάντηση στη συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Λωρίδα της Γάζας. Ωστόσο, ειδικοί πιστεύουν ότι μια μακροπρόθεσμη και συνολική απαγόρευση του εμπορίου με το Ισραήλ θα επηρεάσει αρνητικά την οικονομία της Άγκυρας, παρουσιάζοντας προκλήσεις στη δημοτικότητα της κυβέρνησης και ότι, ως εκ τούτου, η εφαρμογή της είναι αμφίβολη. "Αυτή η απόφαση θα παραμείνει σε ισχύ έως ότου το Ισραήλ κηρύξει αμέσως κατάπαυση του πυρός και επιτρέψει την επαρκή και αδιάκοπη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα", δήλωσε το τουρκικό υπουργείο Εμπορίου.

Το Ισραήλ, σε απάντηση, δήλωσε την πρόθεσή του να καταρτίσει έναν "εκτενή" κατάλογο τουρκικών αγαθών προς απαγόρευση εισαγωγής. Επιπλέον, το Ισραήλ σχεδιάζει να υποστηρίξει στην Ουάσιγκτον και παγκοσμίως την κίνηση άλλες χώρες να τιμωρήσουν την Τουρκία για τις ενέργειές της. Η Τουρκία συνέταξε μια λίστα με 54 προϊόντα που θα σταματήσουν να εξάγονται στο Ισραήλ.

Η καθηγήτρια Ελίς Μπρεζίς, επικεφαλής του Κέντρου Οικονομικής Πολιτικής Azrieli στο Πανεπιστήμιο Bar-Ilan στο Ραμάτ-Γκαν, κοντά στο Τελ Αβίβ, εξήγησε την έκταση της σημασίας των τουρκικών εξαγωγών στο Ισραήλ. Είπε ότι οι τουρκικές εξαγωγές στο Ισραήλ ανέρχονταν σε 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023 και 6,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, ενώ οι συνολικές εισαγωγές στο Ισραήλ είναι 110 δισεκατομμύρια δολάρια. "Έτσι οι τουρκικές εξαγωγές είναι 6% και ειδικεύονται σε πρώτες ύλες όπως μέταλλα και σίδηρος (20%), δομικά υλικά (50%) και γεωργία (9%) χαμηλής ποιότητας, αλλά πολύ φθηνές", πρόσθεσε.

Από την πλευρά της η δρ. Λουκρέτσια Λέον Σαβάστα, εμπειρογνώμων επί θεμάτων Μέσης Ανατολής και Ευρασίας, είπε ότι αμφιβάλλει πως μια συνολική απαγόρευση θα εφαρμοστεί αμέσως. Αντίθετα, βλέπει τη δημόσια ανακοίνωση της Τουρκίας ως πολιτική κίνηση για να πιέσει το Ισραήλ και να κάνει περισσότερες χώρες να ενταχθούν. Η Σαβάστα προσθέτει ότι, συνήθως, σε τέτοιες περιπτώσεις απαγορεύσεων εμπορίου, η απαγόρευση ξεκινά με περιορισμένο ποσοστό των εμπορευμάτων που αναφέρονται. "Πρέπει να θυμόμαστε ότι σε αυτά τα 54 προϊόντα που καταγράφονται από την Τουρκία είναι ο σίδηρος και ο χάλυβας και αυτά είναι τα κύρια προϊόντα που αγόρασε το Ισραήλ", είπε, προσθέτοντας ότι με την τρέχουσα οικονομική κατάσταση στην Τουρκία και τον πληθωρισμό της τουρκικής λίρας. "Δεν πιστεύω ότι θα σταματήσουν την πλήρη εξαγωγή αυτών των προϊόντων στο Ισραήλ", συνέχισε. Ως εκ τούτου, υποστηρίζει ότι εάν το Ισραήλ ή η Τουρκία προσπαθούσαν μέσω παύσης του εμπορίου να τιμωρήσουν αλλήλους, δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά η οικονομία τους. 

"Ας εστιάσουμε μόνο στο γεγονός ότι, πολύ έξυπνα, η Τουρκία δεν είπε ότι θα σταματήσει την εισαγωγή αγαθών από το Ισραήλ", είπε, σημειώνοντας ότι το 2022, το Ισραήλ ήταν μεταξύ των 5 κορυφαίων χωρών από όπου η Τουρκία εισήγαγε διυλισμένο πετρέλαιο. Γι' αυτό λέει ότι η πλήρης απαγόρευση δεν είναι βιώσιμη για την τουρκική κυβέρνηση. "Η χώρα αντιμετωπίζει ένα είδος εσωτερικού κατακερματισμού. Δείτε τις τελευταίες εκλογές και πώς ο Ερντογάν έχασε μεγάλες πόλεις και όταν η οικονομία αγγίζεται αρνητικά, η γενική δυσαρέσκεια μεγαλώνει. Μπορεί να είναι επικίνδυνο για την κεντρική κυβέρνηση", υποστήριξε. Επιπλέον, σημειώνει ότι η Τουρκία είναι πολύ "προσανατολισμένη στα χρήματα" και η λήψη των αποφάσεών της είναι συνήθως πολύ καλά οικονομικά υπολογισμένη. "Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ότι θα πάρουν μια απόφαση που θα μπορούσε να βλάψει την οικονομική τους κατάσταση. Οι ελίτ δεν θα επέτρεπαν να συμβεί αυτό", υποστήριξε.

Η Μπρεζίς λέει ότι εάν επέλθει η προτεινόμενη τουρκική απαγόρευση 54 προϊόντων, οι επιπτώσεις στο Ισραήλ θα είναι κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα. Ωστόσο, σημειώνει ότι από τον Οκτώβριο ο κλάδος αυτός λειτουργεί σε αργή κίνηση, λόγω έλλειψης εργαζομένων. "Οι Παλαιστίνιοι [από τη Δυτική Όχθη] δεν επιτρέπεται να έρθουν και να εργαστούν στο Ισραήλ και οι μετανάστες εργάτες από την Ινδία και την Ταϊβάν που πρέπει να έρθουν, δεν λαμβάνουν άδειες εγκαίρως", είπε. "Το τσιμέντο είναι μια ενδιαφέρουσα ιστορία", είπε η Μπρεζίς, εξηγώντας ότι η βιομηχανία Nesher είχε το μονοπώλιο στο τσιμέντο για δεκαετίες έως ότου το Ισραήλ άνοιξε τις πύλες για εισαγωγή από την Τουρκία. "Έτσι θα είναι ενδιαφέρον να δούμε αν η Nesher μπορεί να είναι ανταγωνιστική με εισαγωγές από άλλες χώρες", συνέχισε.

Σε ό,τι αφορά άλλα υλικά κατασκευής, όπως τα κεραμικά, η Μπρεζίς λέει ότι εάν εφαρμοστεί η απαγόρευση, τα υλικά θα φτάσουν από την Κίνα, πράγμα που σημαίνει υψηλότερο κόστος μεταφοράς και, επομένως, αύξηση των τιμών. Ωστόσο, τονίζει ότι το χειρότερο αποτέλεσμα είναι η ίδια η ανακοίνωση και όχι ένα πραγματικό εμπάργκο, καθώς μπορεί να επηρεάσει άλλες χώρες να κάνουν το ίδιο. "Εάν επιβληθεί το εμπάργκο, αυτό θα έχει ισχυρό αντίκτυπο στους [ισραηλινούς] εισαγωγείς από την Τουρκία και, βραχυπρόθεσμα, σε ορισμένες τιμές, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι το εμπάργκο θα επιβληθεί", είπε. "Μπορεί να είναι απλώς μια πολιτική ανακοίνωση χωρίς να την επιβάλλουν πραγματικά. Πρέπει λοιπόν να δούμε τι θα γίνει τις επόμενες εβδομάδες", συνέχισε.

Η Σαβάστα εξηγεί ότι εάν η απαγόρευση περάσει, το Ισραήλ μπορεί ακόμα να εισάγει τα περισσότερα από τα προϊόντα. "Σε αυτές τις περιπτώσεις, άλλες παραμεθόριες χώρες θα είναι συνήθως ο πιο μακρύς τρόπος για να λάβουν τα ίδια προϊόντα", είπε. "Πρέπει να θυμόμαστε ότι όταν μια χώρα αντιμετωπίζει απαγόρευση, άλλες χώρες είναι έτοιμες να επωφεληθούν από την κατάσταση", συνέχισε η Σαβάστα, αναφέροντας την περίπτωση των απαγορεύσεων στη Ρωσία, μετά την οποία πολλά αγαθά σταμάτησαν να εξάγονται απευθείας στη Ρωσία, αλλά έφτασαν στο ρωσικό έδαφος, μέσω του Καζακστάν.

ΠΗΓΗ: Capital.gr

Τουρκία Ισραήλ LIFE