Ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε και πάλι στο προσκήνιο το καθοριστικό ρόλο και τη σημασία που έχουν οι Υπηρεσίες Πληροφοριών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων όχι μόνο σε περίοδο πολέμου αλλά κυρίως σε περίοδο ειρήνης. Από τον κινέζο στρατηγιστή Sun Tzu μέχρι και τον στρατιωτικό θεωρητικό Von Clausewitz η συλλογή πληροφοριών (κατασκοπεία ή μη) θεωρείται μια Τέχνη εκ των ων ουκ άνευ για την κατανόηση του αντιπάλου και την αντιμετώπισή του στο πεδίο της μάχης.

Η αρχιτεκτονική Εθνικής Ασφάλειας κάθε χώρας στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες: 1) Ένοπλες Δυνάμεις, 2) Επίσημη Διπλωματία, 3) Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και 4) Κοινότητα Υπηρεσιών Πληροφοριών. Το παρόν βιβλίο, μοναδικό στο είδος του στην Ελληνική βιβλιογραφία, εισάγει τον αναγνώστη στον 4ο πυλώνα, αυτόν των «Μυστικών Υπηρεσιών» πέρα από στερεότυπα και κλισέ που αναπαράγει συχνά η βιομηχανία θεάματος, η λογοτεχνία αλλά και ο δημοσιογραφικός κόσμος.

Οι Υπηρεσίες Πληροφοριών δεν είναι «μυστικές» αλλά δρουν υπό «μυστικότητα». Δεν είναι παράνομες αλλά εφαρμόζουν τακτικές εκτός «νομικού πλαισίου» για την επίτευξη της αποστολής τους. Δεν είναι «εκτός ελέγχου» αλλά αποφεύγουν τα «φώτα της δημοσιότητας».

Ο Αξιωματικός Πληροφοριών (κατά κόσμον κατάσκοπος) θέτει εαυτόν σε καθημερινό κίνδυνο για την προάσπιση των Κρατικών συμφερόντων. Στη χώρα του θεωρείται πατριώτης και ήρωας αλλά στην χώρα όπου δρα θεωρείται εγκληματίας και στόχος εξουδετέρωσης.

Ο Αναλυτής πρέπει -μέσα από ένα τεράστιο όγκο πληροφοριών διαφόρων πηγών- να επεξεργαστεί, να επαληθεύσει, να αναλύσει, να συνθέσει και να συντάξει εν τέλει το πληροφοριακό δελτίο υπ’ όψιν των υπευθύνων λήψης αποφάσεων.

Εν κατακλείδει, ο κόσμος των «Μυστικών Υπηρεσιών» είναι οι «πέντε αισθήσεις» του Κράτους. Εκεί συλλέγονται και αναλύονται πληροφορίες όχι μόνο για θέματα επικαιρότητας και διαχείρισης κρίσεων αλλά και για στρατηγικά θέματα που αφορούν πολλές φορές την ίδια την υπόσταση του Κράτους. Η Ιστορία έχει πολλάκις καταγράψει ότι ακόμη και αν οι Υπηρεσίες Πληροφοριών είναι άκρως επαγγελματικές, τον τελευταίο λόγο στη λήψη αποφάσεων τον έχουν οι Κυβερνώντες. Αν οι τελευταίοι αποφασίζουν για κρίσιμα ζητήματα χωρίς να λαμβάνουν υπ’ οψιν τα πληροφοριακά δελτία αλλά με άλλα κριτήρια, οι συνέπειες για την Εθνική Ασφάλεια μπορεί να είναι ολέθριες.

Μυστικές υπηρεσίες Ουκρανία