Το τελευταίο διάστημα άρχισε να απασχολεί την τουρκική κοινή γνώμη η υπόθεση του ιστορικού Νετζίπ Χαμπλεμίτογλου, ο οποίος δολοφονήθηκε από το τουρκικό βαθύ κράτος μπροστά από το σπίτι του, στην Άγκυρα. Ένας από τους δράστες, ο απόστρατος συνταγματάρχης των ειδικών δυνάμεων Λεβέντ Γκιοκτάς, είναι στο προσκήνιο και απειλεί να προβεί σε αποκαλύψεις για εκείνους που έδωσαν την εντολή για τη δολοφονία του Χαμπλεμίτογλου, η οποία δεν είναι η μοναδική που έγινε με εντολή του βαθέος κράτους.

Με αφορμή τις συζητήσεις και τα δημοσιεύματα που γίνονται για το θέμα, και επειδή ο βασικός διοργανωτής των πολιτικών δολοφονιών φέρεται να είναι το μυστικό κράτος, δηλαδή η οργάνωση Encümen-i Dâniş, ο δημοσιογράφος Φεχμί Κορού έγραψε ένα αρκετά διαφωτιστικό άρθρο για την οργάνωση αυτή, η οποία ιδρύθηκε τις παραμονές της εισόδου της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, ως τοποτηρητής των αρχών που θέσπισαν οι ιδρυτές του, υπό το φόβο της ανάμιξης της συμμαχίας στα της λειτουργίας του τουρκικού κράτους.

Ακολουθεί το άρθρο:

«Είμαι ο μόνος που αναρωτιέμαι για τα μέλη του Encümen-i Dâniş; Τι κρίμα…

Του Φεχμί Κορού

Τέσσερις δημοσιογράφοι ήταν μέλη της οργάνωσης Encümen-i Dâniş, που ιδρύθηκε μετά το 1950. Δεν νομίζω ότι οι δημοσιογράφοι που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια μέλη του Encümen-i Dâniş, είναι μόνο αυτά τα τέσσερα ονόματα. Υπάρχουν σίγουρα άλλοι συνάδελφοι που εντάχθηκαν σε αυτήν την ελίτ ομάδα των 40 ατόμων σε μεταγενέστερες περιόδους ως μέλη. Ωστόσο, δεν ξέρω ποιοι κλήθηκαν να χρησιμοποιήσουν τη δημοσιογραφική τους ιδιότητα, για να περάσουν στην κοινή γνώμη τις αποφάσεις αυτής της μυστικής οργάνωσης.

Για κάποιο λόγο τα ονόματα διατηρούνται ως άκρως απόρρητο μυστικό.

Στην ιστορική Encümen-i Dâniş, που ξεκίνησε τη δράση της υπό την επιρροή της Γαλλικής Ακαδημίας την οθωμανική περίοδο και είχε πολύ σύντομη ζωή (1851-1862), τα 40 μέλη της διορίστηκαν από τον σουλτάνο και ήταν γνωστά τις πάσι. Ωστόσο, τα μέλη των δημοσιογράφων και των αρθρογράφων που συμμετέχουν στη σύγχρονη Encümen-i Dâniş, παραμένουν επτασφράγιστο μυστικό.

Για παράδειγμα, ο Οκτάι Εκσί, ο οποίος ήταν ο αρχισυντάκτης της Hürriyet για πολλά χρόνια, είναι μέλος;

Ο Μεχμέτ Αλί Κισλαλί, ο μετέπειτα αρθογράφος της εφημερίδας Radikal, εξέδιδε για χρόνια το περιοδικό Yankı, το οποίο ανήγγειλε το στρατιωτικό πραξικόπημα της 12ης Μαρτίου του 1971. Το περιοδικό αυτό συνέχισε να εκδίδεται επί χρόνια.

Αυτοί οι δύο δημοσιογράφοι μπορεί να είναι μέλη ή μπορεί και όχι…

Πάντως το 2009, όταν το θέμα απασχόλησε έντονα την κοινή γνώμη στην Τουρκία, αυτά τα δύο ονόματα υπερασπίστηκαν με άρθρα τους την Encümen-i Dâniş,.

Σε ένα άρθρο στη Hürriyet ο Οκτάι Εκσί παρουσίασε την Encümen-i Dâniş ως «μια πλατφόρμα όπου οι άνθρωποι που έχουν γνώση, αντί να ασχολούνται με το πώς θα αποκτήσουν πλούτο, μοιράζονται τις απόψεις τους μόνο για το μέλλον της χώρας…».

Την ίδια περίοδο, ο Μεχμέτ Αλί Κισλαλί έγραψε επίσης άρθρα επαινώντας την Encümen-i Dâniş στην εφημερίδα Radikal, της οποίας ήταν αρθρογράφος, και όταν ρωτήθηκε αν «είναι μέλος», απάντησε: «Εκεί δέχονται πολύ σημαντικές προσωπικότητες που υπηρέτησαν το κράτος στις υψηλότερες θέσεις, εμείς δεν έχουμε θέση εκεί».

Γιατί να μην έχουν θέση;

Ο Ιλτέρ Τουρκμέν, διπλωμάτης, με βαθμό πρέσβη, ο οποίος διετέλεσε και υπουργός Εξωτερικών μετά το πραξικόπημα της 12ης Σεπτεμβρίου (1980), ήταν μέλος της Encümen-i Dâniş ως συνταξούχος διπλωμάτης, ενώ ταυτοχρόνως εργαζόταν ως αρθρογράφος και αρχισυντάκτης στη Hürriyet.

Το ίδιο και ο ακαδημαϊκός-καθηγητής Μουσταφά Αϊσάν, του οποίου οι οικονομικές αναλύσεις δημοσιεύονταν στις σελίδες της Radikal…

Αυτό είναι όλο…

Υπάρχουν και άλλοι συνάδελφοι που έχουν υπογράψει άρθρα που προδίδουν ότι μπορεί να είναι μέλη, αλλά γι’ αυτούς μόνο υποψίες μπορεί να έχει κανείς.

Πάντως τα ονόματά τους κρατούνται μυστικά για κάποιο λόγο.

Ο πολιτικός Murat Sökmenoğlu (1945-2014), γιος του Tayfur Sökmen, ο οποίος είχε τον τίτλο του Προέδρου της Δημοκρατίας του Hatay όταν ήταν ανεξάρτητη δημοκρατία πριν ενταχθεί στην επικράτεια της Δημοκρατίας της Τουρκίας, έκανε την ακόλουθη δήλωση στον δημοσιογράφο Murat Yetkin, ενώ ήταν αντιπρόεδρος της τουρκικής Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης, σχετικά με την ομάδα αυτή:

«Αφότου ο αείμνηστος πατέρας μου έφυγε από το κοινοβούλιο το 1954, άρχισε να κάνει συζητήσεις με 5-6 φίλους του μια φορά την εβδομάδα… Στην αρχή στην ομάδα συμμετείχαν οι άνθρωποι που ίδρυσαν την Τουρκική Δημοκρατία, όπως ο Fevzi Çakmak, ο Fahrettin Altay και ο Rauf Orbay. Στη συνέχεια συμμετείχαν ονόματα από τον Νιχάτ Ερίμ μέχρι τον Σαντί Ιρμάκ, από τον Αχμέτ Φάικ Μπαρουτσού μέχρι τον Φερίτ Μελέν, συνολικά 103 μέλη που πέρασαν στην αιωνιότητα. Είναι λάθος να συνδέουν τη σύγχρονη οργάνωση με εκείνη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η σύγχρονη Encümen-i Dâniş δεν έχει καμία σχέση με την επιτροπή που ιδρύθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1851. Άλλωστε, αυτό το όνομα το πήρε το 1974, πολλά χρόνια μετά την ίδρυσή της, από τον αείμνηστο Πρόεδρο Fahri Korutürk. Το 1974, σε μια συνάντηση της οργάνωσης, ο Korutürk γύρισε και τους είπε: “Γιατί δεν έχετε κάποιο όνομα;” και τους πρότεινε την Encümen-i Dâniş. Τα μέλη της οργάνωσης συμφώνησαν. Αφού πέθανε ο πατέρας μου, το 1980, έγινα και εγώ μέλος στην ομάδα. Από τότε είμαι μέλος αυτής της ομάδας».

Να σημειωθεί ότι η ημερομηνία ίδρυσης της Encümen-i Dâniş συμπίπτει με την είσοδο της χώρας μας στο ΝΑΤΟ.

Ο Fahri Korutürk μπορεί να ανήλθε στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, όμως όταν μπήκε στην οργάνωση ήταν αντιναύαρχος εν αποστρατεία, ενώ είχε χρηματίσει αρχηγός του Πολεμικού Ναυτικού.

Τα περισσότερα μέλη της ομάδας, τα ονόματα των οποίων είναι ήδη γνωστά, είναι ανώτατοι αξιωματικοί… Επίσης αρκετά μέλη είναι πολιτικοί.

Οι στρατιωτικοί που είναι γνωστά μέλη της Encümen-i Dâniş είναι οι: Hüseyin Kıvrıkoğlu, İsmail Hakkı Karadayı, Necdet Üruğ, διετέλεσε πρωθυπουργός της στρατιωτικής κυβέρνησης της 12ης Σεπτεμβρίου 1980, Bülent Ulusu, Atilla Ateş, Necdet Öztorun, İbrahim Şenocak, Nahit Özgür, Ahmet Çörekçi, Aytaç Krınerçürül, Aytaç Yalman…

Όλοι οι παραπάνω είναι ανώτατοι στρατιωτικοί τεσσάρων αστέρων… Τι γίνεται με τους πολιτικούς;

Ο πρώην πρόεδρος του κοινοβουλίου Νετζμετίν Καραντούμαν προήδρευσε της οργάνωσης για πολλά χρόνια. Ο Fethi Çelikbaş βουλευτής του ANAP, ήταν το άτομο που όρισε η ομάδα ως υποψήφιο πρόεδρο, ώστε να μην εκλεγεί ο Turgut Özal. Ο Cahit Aral ήταν επίσης βουλευτής του ANAP.

Όλοι τους είναι άντρες… Η μόνη γυναίκα που φέρεται ως μέλος της Encümen-i Dâniş, είναι η καθηγήτρια Nur Serter, που έπαιξε ρόλο στο μεταμοντέρνο πραξικόπημα της 28ης Φεβρουαρίου 1997.

«Δεν υπάρχουν κόμματα εδώ, μόνο μια ομάδα ουδέτερων ανθρώπων. Όλοι αυτοί είναι ευυπόληπτοι άνθρωποι που έχουν προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στην πατρίδα. Η δουλειά τους δεν είναι να πάνε να κουτσομπολεύουν στα καφενεία, αλλά να ανταλλάσσουν απόψεις για σημαντικά θέματα της χώρας. Δεν επιτρέπεται να γίνεται χρήση εκτός της οργάνωσης των όσων συζητούνται και αποφασίζονται εκεί. Δεν υπάρχει περίπτωση κάποιο από τα μέλη να πει έξω “Μιλήσαμε για αυτό και καταλήξαμε σε αυτήν την απόφαση”. Η Encümen-i Daniş δεν είναι ένα διεπιστημονικό όργανο με γραπτούς κανόνες, ούτε είναι μια ερευνητική ομάδα. Ο καθένας εκφράζει τη γνώμη του για τα θέματα που έρχονται στην ημερήσια διάταξη λόγω της εμπειρίας του…»

Έτσι συστήνει την οργάνωση ο δημοσιογράφος Κισλαλί…

Αυτή η οργάνωση είναι το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό όταν αναφέρεται η λέξη «βαθύ κράτος». Ένα από τα μέλη της, ο Kıvrıkoğlu, αντιτάχθηκε σε αυτόν τον ορισμό. Ωστόσο, ο Νετζμετίν Καραντούμαν, ο οποίος ήταν ο πρόεδρος της οργάνωσης, δεν συμφωνεί μαζί του. Μάλιστα, ο Καραντούμαν ανησυχούσε ότι αν άρχιζαν συζητήσεις για την οργάνωση, αυτό θα αποδυνάμωνε το κράτος. Αυτά είναι τα λόγια του:

«Το βαθύ κράτος είναι απαραίτητο. Όλα τα κράτη έχουν τέτοιες δομές. Υπάρχει και στην Τουρκία. Πάντα υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει. Ελπίζω αυτή η δύναμη του κράτους μας να μην αποδυναμωθεί από τα πρόσφατα γεγονότα».

Μυστικό κράτος ή βαθύ κράτος;

Ακόμα και το πιο σοβαρό θέμα στη χώρα μας κρατάει σαν φωτιά για λίγες μέρες, ακόμα και λίγες ώρες… Η Encümen-i Dâniş μπήκε γρήγορα στην ατζέντα της συζήτησης, και το ίδιο γρήγορα εξαφανίστηκε από την ατζέντα.

Πάντως να είμαστε σίγουροι ότι θα την βρούμε μπροστά μας και θα συζητηθεί πολύ στο μέλλον.

​ΠΗΓΗ: infognomonpolitics.gr

Ανθρώπινα Δικαιώματα Ελληνοτουρκικά Τουρκία