Η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης Νάιλα Μοχάμεντ Αλ Μανγκούς βρίσκεται στο επίκεντρο του διπλωματικού επεισοδίου μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης που είναι σε εξέλιξη από το πρωί της Πέμπτης. Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια πήρε πολύ διαφορετική τροπή όταν στο αεροδρόμιο της Τρίπολης όπου είχε συμφωνήσει να συναντηθεί μόνο με τον πρόεδρο του τριμελούς μεταβατικού Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης Μοχάμεντ Γιουνές Μένφι, ενημερώθηκε ότι τον περίμενε η Νάιλα Μοχάμεντ Αλ Μανγκούς.

Η μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης με πρωθυπουργό τον Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά όχι μόνον διατηρεί φιλικές σχέσεις με την Τουρκία αλλά υπέγραψε το περίφημο τουρκολιβυκό μνημόνιο στις αρχές Οκτωβρίου.

Μάλιστα, η Ναιλά Αλ-Μανγκούς είναι η υπουργός με τον Τούρκο ομόλογό της Μεβλούτ Τσαβούσογλου έβαλαν τις υπογραφές τους στο παράνομο μνημόνιο που προκάλεσε κατακραυγή και πλήθος αντιδράσεων.

Μετά την υπογραφή του μνημονίου, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε δηλώσει ότι “συζητήσαμε τα βήματα προς μια πολιτική λύση και τις σχέσεις μας με τον Πρωθυπουργό Ντιμπέιμπα. Υπογράψαμε Μνημόνια Συναντίληψης στους τομείς των Υδρογονανθράκων και του Πρωτοκόλλου”, ενώ είχε και κατ’ιδίαν συνάντηση με την ομολόγό του Νάιλα Μοχάμεντ Αλ-Μανγκούς.

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο καταδικάστηκε διεθνώς. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξέφρασε εμμέσως πλην σαφώς την αντίθεσή του στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, και αναφέρθηκε στο άρθρο 6 του Φόρουμ για τον Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη (LPDF), το οποίο δεν επιτρέπει στην υπηρεσιακή κυβέρνηση να υπογράφει τέτοιου είδους συμφωνίες.

Στις αρχές Νοεμβρίου, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επανέλαβε ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης οφείλει, με βάση τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, να μην υπογράφει νέες συμφωνίες που διαταράσσουν τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας ή επιφέρουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις για αυτή.

Ποια είναι η Νάιλα Μοχάμεντ Αλ-Μανγκούς

Η 52χρονη νομικός και διπλωμάτις Νάιλα Μοχάμεντ Αλ-Μανγκούς γεννήθηκε τον Ιούνιο του 1970 στο Κάρντιφ της Ουαλλίας αλλά μεγάλωσε στη Βεγγάζη και σπούδασε νομικά στη Λιβύη και τις ΗΠΑ με υποτροφία Φουλμπράιτ. Έφυγε από τη Λιβύη το 2012, λίγο μετά την ανατροπή του καθεστώτος του Μουαμάρ Καντάφι και τις εξελίξεις που βύθισαν χώρα στο χάος.

Δικηγόρος και ακτιβίστρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών της χώρας της και μόλις η πέμπτη που αναλαμβάνει αυτό το καίριο πόστο στον αραβικό κόσμο.

Το θρίλερ με την “απομάκρυνσή της” και ο ρόλος της Τουρκίας

Πριν από ακριβώς ένα χρόνο, τον Νοέμβριο του 2021 το Προεδρικό Συμβούλιο της Λιβύης είχε ανακοινώσει ότι η Νάιλα Αλ-Μανγκούς απαλλάχθηκε από τα καθήκοντα της υπουργού Εξωτερικών επειδή ασκούσε εξωτερική πολιτική χωρίς συντονισμό με το Συμβούλιο. Τότε, η λιβυκή προεδρία είχε ανακοινώσει επίσης, ότι είχε ανοίξει έρευνα “για διοικητικές παραβάσεις”, όπως είχε δηλώσει η εκπρόσωπος Νάιλα Ουαχίμπα στο δίκτυο Libya Panorama.

Σύμφωνα με το ηλεκτρονικό μέσο El-Marsad, η Αλ-Μανγκούς, χαρακτηριζόμενη ως προσκείμενη στον στρατηγό Χάφταρ, ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης, φερόταν να είχε λάβει αποφάσεις για την εξωτερική πολιτική της χώρας χωρίς να έχει συμβουλευτεί το Προεδρικό Συμβούλιο.

Σύμφωνα με διάταγμα που είχε υπογραφεί από το Προεδρικό Συμβούλιο, “συστάθηκε εξεταστική επιτροπή” για την Αλ-Μανγκούς.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 12/11/2021, η Αλ-Μανγκούς συνέχισε να ασκεί κανονικά τα καθήκοντά της εκπροσωπώντας το Προεδρικό Συμβούλιο στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λιβύη στο Παρίσι.

Αργότερα, ο εκπρόσωπος του υπουργικού συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ Χαμούντα, είχε δηλώσει ότι το διάταγμα που είχε δει το φως της δημοσιότητας ήταν λανθασμένο και ότι δεν είχε υπάρξει διαδικασία έρευνα σε βάρος της υπουργού Εξωτερικών.

Το παράδοξο σε σχέση με τη σημερινή καθαρά φιλοτουρκική στάση της είναι, σύμφωνα με δημοσιεύματα σε διεθνή ΜΜΕ, ότι είχαν υπάρξει σοβαρές ενδείξεις ότι πίσω από την προσωρινή απομάκρυνσή της, είχε βρεθεί η Άγκυρα, μέσω της επιρροής που ασκεί στην κυβέρνηση της Τρίπολης.

Το επεισόδιο στην Τουρκία και η οργή του Τσαβούσογλου

Η Νάιλα Αλ-Μανγκούς είχε προκαλέσει την οργή της Τουρκίας, όταν σε επίσημη επίσκεψη στην Άγκυρα τον Μάιο του 2021 ζήτησε την απόσυρση όλων των ξένων δυνάμεων από την χώρα της σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, ενώπιον του Τούρκου ομολόγου της, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

“Καλούμε την Τουρκία να συνεργαστεί μαζί μας για να βάλουμε τέλος στην παρουσία όλων των ξένων δυνάμεων και των μισθοφόρων για να διαφυλάξουμε την εθνική κυριαρχία” της Λιβύης, είχε δηλώσει η υπουργός Εξωτερικών της μεταβατικής κυβέρνηση Νάιλα Αλ-Μανγκούς.

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου από την πλευρά του είχε επικρίνει “τις φωνές” που, όπως είχε πει, “εξισώνουν την παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη με εκείνη των παράνομων ομάδων” και είχε προσθέσει ότι η συνεργασία μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης ήταν εκείνη που “απέτρεψε τη βύθιση της Λιβύης στον εμφύλιο πόλεμο”.

Η Νάιλα Αλ-Μανγκούς δεχόταν προσωπικές επιθέσεις από φιλοτουρκικές φατρίες στη Λιβύη εκείνη την περίοδο, καθώς διατύπωνε τη θέση ότι ομάδες μισθοφόρων που πρόσκεινται στην Άγκυρα να εγκαταλείψουν τη Λιβύη. Σκληροπυρηνικοί μουσουλμάνοι κληρικοί, όπως ο Σαντίκ αλ-Γκαριάνι, που ζει στην Τουρκία, την είχαν χαρακτηρίσει “μοχθηρή και κατακριτέα”, υποστηρίζοντας πως εξυπηρετεί τα συμφέροντα του σιωνισμού.

Οι δύο κυβερνήσεις της Λιβύης

Σημειώνεται πως η μεταβατική Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Αμπντούλ Χαμίντ αλ Ντμπεϊμπά, μέλος της οποίας είναι η Νάιλα Αλ-Μάνγκους, αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ υπό την αίρεση να διενεργήσει εκλογές, κάτι που δεν έχει κάνει για την ώρα, ενώ η έτερη κυβέρνηση που βρίσκεται στο Τομπρούκ υπό τον Fathi Bashagha, αναγνωρίζεται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων της χώρας.

Ο επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού Χαλίφα Χαφτάρ είναι ο αντιπρόεδρος της de facto κυβέρνησης του Τομπρούκ με τον οποίο συναντήθηκε στη Βεγγάζη ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας. Υπενθυμίζεται πως ο Χαφτάρ είναι πολέμιος της Τουρκίας και έχει ζητήσει από τους οπαδούς του να διώξουν τα τουρκικά στρατεύματα από τη χώρα, ενώ έχει καταδικάσει τα τουρκολιβυκά μνημόνια.

​

Πηγή: TheToc

Ελληνοτουρκικά Νίκος Δένδιας Λιβύη