α βρόμικα παιχνίδια της οικογένειας Ερντογάν είναι κρυμμένα πίσω από τη ναυτιλία. Και είναι συναφή με την αντίληψη της «Γαλάζιας Πατρίδας» στο ευρύτερο γεωπολιτικό σκηνικό. Εκ των πραγμάτων συνδέονται με την τουρκική υποψηφιότητα για τη Γενική Γραμματεία του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, που τυγχάνει της υποστήριξης της Αθήνας και δη του Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, με τις εντολές του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και τον νέο κύκλο εξευμενισμού, στον οποίο συμμετέχει και η Λευκωσία, αφού όπως δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, είναι έτοιμος να δώσει κίνητρα στην Άγκυρα μέσω της ΕΕ. Και συμβαίνουν αυτά παρότι: 1) Η Άγκυρα εξακολουθεί να επιβάλλει εμπάργκο σε βάρος της κυπριακής ναυτιλίας, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή αλλαγή στάσης στο Αιγαίο και στο Κυπριακό. 2) Η τελωνειακή ένωση Τουρκίας - ΕΕ και το πρόσθετο πρωτόκολλο ζητούν από την Άγκυρα να τερματίσει το εμπάργκο σε βάρος της ναυτιλίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Γιατί οι Ισραηλινοί είπαν όχι στους Τούρκους για το λιμάνι της Χάιφας
Πώς ο Σουλτάνος κτίζει το όραμά του για την τουρκική ναυτιλία
Οι έρευνες διάσωσης στο Αιγαίο και οι παράνομες τουρκικές navtex
Γιατί ο Πρόεδρος και ο ΥπΕξ δεν έχουν άλλοθι στις επιλογές τους

Πλοία και πάσης φύσεως δραστηριότητες

Οι δυο γιοι του Ερντογάν, και γενικότερα το σόι του, είναι πρόσωπα εμπλεκόμενα με τα ναυτιλιακά έχοντας δικές τους εταιρείες. Κατηγορούνται, όμως, για παράνομες δραστηριότητες, όπως είναι το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος και οι σχέσεις με την τρομοκρατία. Ο μικρός γιος του Ερντογάν, Μπιλάτ, μαζί με τις άλλες δυο αδερφές του, τη Σουμεγιέ και την Έσρα, διαθέτουν τη ναυτιλιακή εταιρεία BMZ Group, η οποία είχε αγοράσει την Tuzla Tanker İşletmeciliği Anonim Şirketi, που ήταν ιδιοκτησία του θείου τους, δηλαδή του αδελφού του Ταγίπ Ερντογάν, Μουσταφά Ερν και του κουνιάδου του, Ζίγια Ιλγκέν. Η εταιρεία του αδερφού και του κουνιάδου του Τούρκου Προέδρου είχε, εκτός των άλλων, ναυπηγεία και κατασκεύαζε δεξαμενόπλοια για τον Νετσμετίν Μπιλάλ Ερντογάν. Το όνομα Νετσμετίν τού το έδωσε ο πατέρας του προς τιμήν του Τούρκου Ισλαμιστή ηγέτη και πολιτικού μέντορα του Ταγίπ Ερντογάν, Νετσμετίν Ερμπακάν. Το 2015, ο Μπιλάλ Ερντογάν είχε συλληφθεί από τον φωτογραφικό φακό της «Russian Today» να έχει δείπνο με στελέχη της ISIS στην Κωνσταντινούπολη. Είχε, δε, το προσωνύμιο «Υπουργός Πετρελαίου του Ισλαμικού Κράτους», διότι κατηγορήθηκε ως εμπλεκόμενος στο λαθρεμπόριο πετρελαίου με την ISIS στα εξής δρομολόγια: Από το Ιράκ στη Βηρυτό και στο Τσεϊχάν αρχικά με βυτιοφόρα και μετά με τα δεξαμενόπλοιά του. Αληθές είναι ότι ο κατάλογος της δράση τους Μπιλάλ είναι μακρύτερος και φτάνει ώς την Ιταλία, όπου το 2016 κατηγορήθηκε από τις Αρχές της Μπολόνια για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Στην Τουρκία είχε ξεσπάσει σκάνδαλο όταν είχε δημοσιευθεί συνομιλία με τον πατέρα του, ο οποίος τον καλούσε να ξεφορτωθεί δεκάδες εκατομμύρια δολάρια που έκρυβε στο σπίτι του από παράνομες δοσοληψίες, διότι ήταν ανοικτό το ενδεχόμενο να διεξαχθεί έφοδος από τις Αρχές. Η έρευνα σταμάτησε, όταν ο Ερντογάν κατήγγειλε δημόσια ότι η στιχομυθία που ακούστηκε με τον γιο του ήταν πλαστή. Τόσο στην Ιταλία όσο και στην Τουρκία ο υιός Ερντογάν ξέρει τον τρόπο να γλιστρά από τις κατηγορίες και εξελίσσεται σε επιχειρηματία «ολκής» και δη στον τομέα της ναυτιλίας, όπου δραστηριοποιείται και ο μεγαλύτερος αδερφός του, Μπαρούκ, ο οποίος είναι ο ιδιοκτήτης της ναυτιλιακής εταιρείας Mecit Çetinkaya Denizcilik Ltd, με τάνκερ αξίας πέραν των 80 εκ δολαρίων.

Η αυτοκρατορία Γιλντιρίμ

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι γιοι του Ερντογάν είναι εφοπλιστές στο επάγγελμα. Ο πατέρας τους έβλεπε μακριά και επένδυε στη θάλασσα από την εποχή κατά την οποία ήταν δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, όταν, καθόλου τυχαία, επέλεξε στο πλάι του τον Μπιναλί Γιλντιρίμ, ο οποίος σπούδασε ναυπηγός και ωκεανογράφος. Ο Ερντογάν τού ανέθεσε την αναβάθμιση των πορθμείων της Κωνσταντινούπολης και έκτοτε άρχισε μιαν άλλη καριέρα, αυτήν του εφοπλιστή. Πέραν του ότι εξελέγη Πρωθυπουργός και είναι Πρόεδρος τώρα της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, διαθέτει τον δικό του οικογενειακό στόλο, αποτελούμενο από 11 πλοία με ξένη, όμως, σημαία. Κατηγορήθηκε, δε, ότι εμπλέκεται σε διακίνηση πέραν των 100 εκατομμυρίων ευρών μέσω offshore εταιρειών, κάποιες εκ των οποίων είναι ναυτιλιακές. Στις εταιρείες αυτές συμμετέχουν και τα παιδιά του, καθώς και ανίψια του. Με τις ευλογίες του Ερντογάν έχει φτιάξει ολόκληρη αυτοκρατορία.

Ο υποψήφιος στο ΔΝΟ και η Χεζμπολάχ

Ο υποψήφιος για τη θέση του νέου Γενικού Γραμματέα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ), Σουάτ Χαϊρί Ακά, είναι ο εκπρόσωπος της Τουρκίας στον ΔΝΟ και άνθρωπος του Γιλντιρίμ και της οικογένειας Ερντογάν. Ο Τούρκος Πρόεδρος στηρίζει την εταιρεία Yildirim, στην οποία ανήκει η Yilport που τελεί υπό την ιδιοκτησία του Ρόμπερτ Γιουκσέλ, ο οποίος είναι στενός φίλος του Ερντογάν. Μέσα σε λίγα μόνο χρόνια ο Γιουκσέλ την έχει μετατρέψει από μια οικογενειακή επιχείρηση σε όμιλο παγκόσμιας εμβέλειας, που ασχολείται με τα εμπορευματοκιβώτια και τη ναυτιλία. Εκτός των άλλων διαθέτει 4 τερματικά εμπορευματοκιβωτίων σε λιμάνια της Τουρκίας, 2 στην Ισπανία, 2 στη Σουηδία, 1 στο Περού, 1 στη Μάλτα, 1 στη Νορβηγία και 7 στην Πορτογαλία, όπου έχουν γίνει μεγάλες τουρκικές επενδύσεις. Το 2016 η Yilport αγόρασε τις άδειες εκμετάλλευσης από την πορτογαλική εταιρεία Tertir, η οποία είχε τη διαχείριση των λιμανιών της χώρας. Οι Τούρκοι υποσχέθηκαν ότι θα επενδύσουν 500 εκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2038, οπότε λήγει το συμβόλαιο. Στόχος της Yilport είναι όπως τα λιμάνια, που τελούν κάτω από τη διαχείρισή της, και δη το Λεϊξόες στο Πόρτο, γίνουν ο πρώτος σταθμός υποδοχής πλοίων από τις ΗΠΑ. Ταυτοχρόνως υπολογίζουν ότι το επόμενο διάστημα θα αυξήσουν τα τερματικά που έχουν υπό τον έλεγχό τους ανά τον κόσμο σε 21. Παρόλ’ αυτά έχουν αποτύχει στην προσφορά τους για τη διαχείριση του λιμανιού της Χάιφας, και αυτό δεν ήταν αποτέλεσμα οικονομικών λόγων, αλλά επειδή, όπως οι Ισραηλινοί άφησαν να διαρρεύσει, μέτοχοι της εταιρείες είχαν σχέσεις με τη Χεζμπολάχ.

Το «Ανατολού» και οι navtex

Είτε είναι είτε όχι ο Ερντογάν στην εξουσία μετά τις 14 Μαΐου, η οικογένεια και οι στενοί του συνεργάτες δηλώνουν εφοπλιστές και είναι πρόδηλον ότι το επόμενο τουρκικό βήμα βρίσκεται σε συνάφεια με τις θάλασσες και τη «Γαλάζια Πατρίδα». Και αυτό εξελίσσεται σε δυο επίπεδα. Το ένα είναι το στρατιωτικό, εξ ου και το μικρό αεροπλανοφόρο «Ανατολού» και ο προγραμματισμός ενός δευτέρου, για τις ανοικτές θάλασσες και για συμμετοχή στον έλεγχο ασφάλειας βασικών chockpoints όπως του Σουέζ και της Μαλάκας. Το άλλο είναι το εμπορικό, που έχει σχέση με τα λιμάνια, τη διαχείρισή τους, τα ναυπηγεία, τον στόλο και τον εφοπλισμό. Η Τουρκία βρίσκεται στην τελευταία τρίτη κατηγορία του ΔΝΟ. Η υποψηφιότητά της για τη θέση του ΓΓ στον Οργανισμό έχει μεν περιορισμένες πιθανότητες επιτυχίας, αλλά σηκώνει σημαία και δηλώνει παρουσία, την οποία στηρίζει η Ελλάδα, παρότι η ΕΕ στηρίζει τη φινλανδική, ενώ ήταν έτοιμη να προωθήσει την κυπριακή του Β. Δημητριάδη, η οποία, όμως, ενταφιάστηκε, διότι θα εκθέταμε εαυτούς διεθνώς. Γιατί; Διότι ο κ. Δένδιας θα υποστήριζε την τουρκική υποψηφιότητα και η Κύπρος με την ΕΕ την κυπριακή! Η Αθήνα υποτιμά την κατάσταση και προωθεί στον ΔΝΟ έναν εν δυνάμει ανταγωνιστή της και μια χώρα, η οποία κατέχει την Κύπρο, της οποίας η Ελλάδα είναι εγγυήτρια δύναμη, αξιώνει το μισό Αιγαίο και δεν έχει υπογράψει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Δεν είναι εύκολο να καταστεί η Τουρκία ναυτιλιακή δύναμη, αλλά όχι ακατόρθωτο. Έχει στόχους, όμως. Ποιο είναι το όφελος για την Ελλάδα να καταστεί πολιτικός σπόνσορας και ταχύπλοο σκάφος μεταφοράς των τουρκικών φιλοδοξιών, όταν η Κύπρος βρίσκεται κάτω από ναυτιλιακό εμπάργκο, όταν η Τουρκία αμφισβητεί τις περιοχές έρευνας και διάσωσης και όταν εκδίδει παράνομα navtex;

«Γαλάζια Πατρίδα» και Chockpοints

Εκ των πραγμάτων, με την εμβάθυνση των σχέσεων της Τουρκίας στον ΔΝΟ υποβοηθείται η οικογένεια Ερντογάν και ο ίδιος προεκλογικά και δη από την Ελλάδα. Αλλά και η Κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει όφελος ενόψει εκλογών. Γιατί; Πρώτον, ο Ερντογάν και η Τουρκία μπορούν να εμφανίζουν την ηπιότερη ρητορική τους στάση ως αποδοτική, καθότι η Αθήνα στηρίζει την Άγκυρα σε διεθνείς Οργανισμούς, όπου δεν έχει καμιά τύχη, όπως ο ΔΝΟ. Και συμβαίνει αυτό, παρότι την ίδια στιγμή, που η Αθήνα στηρίζει την Άγκυρα, ο Τούρκος Πρόεδρος κλείνει το μάτι στην επεκτατική του πολιτική, αφού, όπως διακηρύττει, «θα σηκώσει σημαία σε νέα κάστρα». Και ποια είναι αυτά τα νέα κάστρα; Προφανώς, στο μυαλό του έχει την Ελλάδα, αφού ανακοίνωσε, ήδη, την ενίσχυση του αποβατικού του στόλου με 27 αμφίβια άρματα μάχης μεταφοράς προσωπικού τουρκικής κατασκευής, που μπορούν να μεταφερθούν μέσω του «Ανατολού» ή άλλων πλωτών μέσων. Ενώ, λοιπόν, η Αθήνα ετοιμάζεται ν’ ανοίξει στην Τουρκία θαλάσσιους, πολιτικούς και άλλους δρόμους, μέσω της στήριξης που θα της δώσει στο ΔΝO η Ελλάδα ως μια από τις ηγέτιδες χώρες, η Άγκυρα ενισχύει τον αποβατικό της στόλο. Και πού θα τον στείλει; Στη Μαύρη Θάλασσα; Όχι, βέβαια. Για το Αιγαίο τον προορίζει. Δεύτερον, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί να οικοδομεί επί της διπλωματίας των σεισμών την προεκλογική του, αλλά και τις ψευδαισθήσεις του, καθησυχάζοντας τον ελληνικό λαό ότι αρχίζει νέος μήνας του μέλιτος με την Τουρκία, οπότε και οι νησιώτες και οι Αθηναίοι μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι. Με τη νέα πολιτική των σεισμών υπάρχει, πλέον, ο ισχυρισμός ότι «δεν θα έρθουν νύχτα ο Τούρκοι». Και, ως εκ τούτου, βγήκαν εκ νέου τα λάβαρα του εξευμενισμού και της πρόθεσης των Αθηνών για διάλογο στο Αιγαίο, χωρίς, όμως, η Τουρκία να υποχωρήσει έστω και κατά ένα ιώτα από τις επεκτατικές της θέσεις. Δεν συζητούμε καν για το Κυπριακό. Επί τούτου, η Άγκυρα θεωρεί ότι είμαστε δεδομένοι και έτοιμοι, όπως δήλωσε τις προάλλες ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, να της δώσουμε κίνητρα μέσω της ΕΕ. Τι κίνητρα; Αυτή βεβαίως η προσέγγιση ουδεμία σχέση έχει με την αποτροπή, παρά μόνο με τον εξευμενισμό. Και σε ποιον θα δώσει κίνητρα; Στον Ερντογάν και στην οικογένειά του, που είναι μπλεγμένοι σε πάσης φύσεως βρόμικες δουλειές ή στους Κεμαλιστές, οι οποίοι θεωρούν ότι το Κυπριακό έχει «κλείσει το 1974» και ότι για να «ανοίξει» θα πρέπει να πάρουν κάτι περισσότερο από εκείνο που ήδη κατέχουν. Και τι είναι αυτό το περισσότερο; Πριν από το Κραν Μοντανά ήταν η ομοσπονδία των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών με πολιτική ισότητα και η εκ περιτροπής Προεδρία. Αφού την κατοχύρωσαν, τώρα την χρησιμοποιούν ως πηγή νέων διεκδικήσεων για το τελευταίο μίλι και τη λύση των δύο κρατών με ισότιμη κυριαρχία. Και επειδή η Άγκυρα είναι ένα βήμα μπροστά, τόσο ο Πρόεδρος όσο και ο Υπουργός των Εξωτερικών είναι ευτυχείς διότι υιοθετούν την προηγούμενη τουρκική θέση. Και μη μας πείτε ότι δεν είναι έτσι; Ο μεν Ν. Χριστοδουλίδης είναι ιστορικός και ο Κ. Κόμπος καθηγητής της Νομικής. Δεν έχουν το άλλοθι της άγνοιας για την εξευμενιστική τους πολιτική, για την ιστορία και τις νομικές διαστάσεις της διχοτόμησης, που αποτυπώνονται στα βήματα του Νιχάτ Ερίμ και στα τετελεσμένα της εισβολής. Δηλαδή στον γεωγραφικό, πληθυσμιακό και γεωγραφικό διαχωρισμό της Κύπρου στη βάση μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με ή χωρίς σωστό περιεχόμενο. Όσο, δε, για τις εναλλακτικές επιλογές, έχουν αναφερθεί και αναλυθεί πολλάκις από αυτές τις στήλες. Συνεπώς, ούτε περί τούτου η ηγεσία μας μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει άλλοθι. Εκείνο που μπορεί πλέον να πράττει είναι να αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη των επιλογών της…

Του Δρ των Διεθνών Σχέσεων, Γιάννου Χαραλαμπίδη, για τη Σημερινή

Ελληνοτουρκικά Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν Τουρκία Κύπρος Ελλάδα