Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο με τίτλο «Προσοχή στην παρέμβαση της Ρωσίας ή άλλων χωρών στις εκλογές» έγραψε ο Sönmez Köksal, με αφορμή τις εκλογές στην Τουρκία στις 14 Μαΐου. Η άποψη του αρθρογράφου είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς είναι πρέσβης ε.τ. και έχει διατελέσει Διοικητής της Εθνικής Υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας (ΜΙΤ). Σημειωτέον, ότι παρόμοια παρέμβαση από τις Δυνάμεις που αναφέρει θα μπορούσε να γίνει και στις ελληνικές εκλογές. Το άρθρο του Köksal δημοσιεύτηκε αρχικά στην ιστοσελίδα serbestiyet και ακολούθησαν αναδημοσιεύσεις σε άλλους ιστότοπους, όπως η σελίδα Aydınlık.

Δείτε το βίντεο:

Το άρθρο

«Αυτή η σύντομη αναφορά δείχνει ότι οι επόμενες εκλογές της 14ης Μαΐου μπορεί να αποτελέσουν στόχο κάποιων ξένων παρεμβάσεων. Είτε πρόκειται για Ρωσία είτε για άλλη χώρα, θα ήταν ωφέλιμο να διατηρήσουμε αυτή τη δυνατότητα στην ατζέντα μας».

Στις 21 Μαΐου 2016, αφού ο Ντόναλντ Τραμπ ανήλθε στην εξουσία στις εκλογές στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο, δύο οργισμένες ομάδες έρχονται αντιμέτωπες μπροστά στο Ισλαμικό Κέντρο στην πόλη του Χιούστον, της πολιτείας του Τέξας των ΗΠΑ. Από τη μια πλευρά, οι υποστηρικτές του κινήματος “Heart of Texas”, που έχει 250.000 οπαδούς κατά των μεταναστών και των μουσουλμάνων, με πουκάμισα “White lives important” και από την άλλη μέλη του κινήματος «Ενωμένοι Μουσουλμάνοι της Αμερικής», που έχει 320.000 οπαδούς, με  ταμπέλες «Μην μισείς» και «Ειρήνη στον κόσμο» και φωνάζουν «Είμαι μουσουλμάνος και περήφανος». Αυτό που δεν γνωρίζουν είναι ότι πίσω από τα δύο κινήματα που βασίζονται στην πόλωση, βρίσκεται ένας ρωσικός οργανισμός που ονομάζεται «Internet Research Agency» (IRA), με έδρα την Αγία  Πετρούπολη.

Κρυμμένος κάτω από αυτό το αθώο καμουφλάζ, ο ιδρυτής ιδιοκτήτης και χρηματοδότης του IRA δεν είναι ξένος στον κόσμο των μυστικών υπηρεσιών: είναι ο Yevgeni Prigojin.

Η ανεπίσημη δύναμη της Ρωσίας

Για όσους ρωτούν ποιος είναι ο Prigojin, μια υπενθύμιση μπορεί να είναι χρήσιμη: Είναι το αφεντικό του μισθοφορικού στρατού Wagner. Γνωρίζουμε τον μισθοφορικό στρατό Wagner επειδή παρενέβη στην κατάληψη της πόλης Μπαχμούτ, ισοπεδώνοντάς την, για να καλύψει την αδυναμία του τακτικού ρωσικού στρατού να την καταλάβει. Ο Prigojin, το αφεντικό του διαβόητου Wagner, ο οποίος υπήρξε η δύναμη κρούσεως του δόγματος του υβριδικού πολέμου που εφαρμόζει η Ρωσία στη Συρία, τη Λιβύη και πρόσφατα σε ορισμένες αφρικανικές χώρες, προσπαθεί να κάνει μια θέση για τον εαυτό του στην πολιτική με την εγγύτητά του με τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ο IRA ιδρύθηκε αρχικά το 2011 ως μια «βιομηχανία τρολ» που απασχολούσε 400 εργαζόμενους, χρηματοδοτούμενους από τον Prigojin, για να φιμώσει τους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που διαμαρτύρονταν για την επανεκλογή του Πούτιν. Όταν εμφανίστηκε η επιτυχία αυτής της πρώτης εμπειρίας, ο IRA αναπτύχθηκε σε ένα εργαλείο πολιτικής που προσπάθησε να είναι αποτελεσματικό σε άλλες χώρες-στόχους. Εν ολίγοις, στόχος του είναι να καταστρέψει τη φύση του Διαδικτύου ως δημοκρατικού φόρουμ στις χώρες που έχει διεισδύσει (διεισδύοντας βαθιά στις δομές του), να βλάψει τις δημοκρατικές δομές, τους θεσμούς και τους οργανισμούς και να υπονομεύσει την πίστη στα δημοκρατικά καθεστώτα διαδίδοντας ψεύτικες ειδήσεις που δημιουργούν παράνοια και απομακρύνουν τους κανονικούς χρήστες εκδικητικά και ανεύθυνα.

Εκλογές στις ΗΠΑ

Προέκυψαν κάποιες ενδείξεις ότι οι ξένες επεμβάσεις είχαν αντίκτυπο στην εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ. Οι έρευνες του Αμερικανικού Κογκρέσου και των υπηρεσιών ασφαλείας, που αντιμετώπισαν σοβαρά τις σχετικές ενδείξεις και πληροφορίες, ξεκαθάρισαν την έμμεση επέμβαση της Ρωσίας στις εκλογές.

Η αμερικανική κοινότητα πληροφοριών, που ασχολήθηκε με το θέμα, μπόρεσε να αποκαλύψει τις διαστάσεις της επέμβασης πολύ αργότερα. Έχει γίνει αντιληπτό ότι η Μόσχα, που βλέπει τον Τραμπ πιο κατάλληλο για τα συμφέροντά της, ως Πρόεδρο των ΗΠΑ, παρενέβη στις εκλογές στοχοποιώντας την άλλη υποψήφια Χίλαρι Κλίντον στο facebook, το twitter, το instagram και το youtube και φθείροντας την με διάφορες τεχνικές. Έγινε γνωστό ότι βοήθησε την εκλογή του Τραμπ στις εκλογές του 2016 με τη διαρροή εγγράφων στα Wikileaks εναντίον της Κλίντον, εκπομπές του Today Russia, που αργότερα απαγορεύτηκε, διείσδυσε στα αρχεία των ψηφοφόρων, ακόμη και στοχοποιώντας τη διοίκηση του Δημοκρατικού Κόμματος, και έτσι, κατά κάποιο τρόπο, πέτυχε το στόχο του.

Σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήχθη το 2016, το 64% των Αμερικανών ψηφοφόρων δήλωσαν ότι ήταν πολύ μπερδεμένοι από τις ψευδείς ειδήσεις για τη Χίλαρι Κλίντον που διαδόθηκαν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Σύμφωνα με στελέχη του Facebook που έκαναν δήλωση στη Γερουσία, μεταξύ Ιουνίου 2015 και Αυγούστου 2017, ο IRA έστειλε 80.000 μηνύματα τα οποία έφθασαν σε 126 εκατομμύρια Αμερικανούς. Όσον αφορά το Twitter, από την 1η Σεπτεμβρίου έως τις 15 Νοεμβρίου 2016, 36.000 αυτόματοι λογαριασμοί υπό τον έλεγχο της Ρωσίας έστειλαν 1,4 εκατομμύρια μηνύματα, τα οποία υποβλήθηκαν σε αναμετάδοση – RT 288 εκατομμύρια φορές.

Δεν περιορίζεται στις ΗΠΑ

Με την πάροδο του χρόνου έγινε σαφές ότι τέτοιες παρεμβάσεις της Ρωσίας δεν περιορίζονταν στις αμερικανικές εκλογές. Η ίδια ομάδα έκανε παρεμβάσεις με στόχο την αποδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποκαλύφθηκε ότι το δημοψήφισμα για το Brexit του 2016, που είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, και οι τελευταίες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τη Δανία και τη Γαλλία, ήταν στόχος παρόμοιων παρεμβάσεων στον κυβερνοχώρο. Οι εμπειρίες δείχνουν ότι η κοινή γνώμη στις δημοκρατικές χώρες γίνεται πιο ανοιχτή σε τέτοιες παρεμβάσεις στον κυβερνοχώρο επί τόπου και σε περιόδους που είναι επιρρεπής σε πόλωση και η αλληλεπίδραση και η χειραγώγηση γίνονται ευκολότερες.

Όταν πάμε λίγο πίσω στο  χρόνο, βλέπουμε ότι η ιδεολογική βάση των δραστηριοτήτων της Ρωσίας σε αυτόν τον τομέα είναι το δόγμα που φέρει το όνομά του, το οποίο κατατέθηκε σε χαρτί πριν από δέκα χρόνια από τον στρατηγό Valeri Gerasimov, ο οποίος είναι ακόμη ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου.

Σύμφωνα με τον Gerasimov, απαιτείται μια νέα προσέγγιση που να προβλέπει έμμεσες και ασύμμετρες μεθόδους εκτός από τις παραδοσιακές στρατιωτικές επεμβάσεις σε στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους. Αυτές οι νέες πολλαπλές μέθοδοι περιλαμβάνουν τη χειραγώγηση του πολιτικού συστήματος, του χώρου και της πληροφόρησης. Ο Gerasimov πιστεύει ότι είναι δυνατόν να υφαρπάξει κανείς την κυριαρχία μιας χώρας με ασύμμετρες μεθόδους.

Αυτό το δόγμα στοχεύει πρωτίστως στην αποδυνάμωση των δημοκρατικών διαδικασιών στις χώρες που περιβάλλουν τη Ρωσία – συμπεριλαμβανομένου του Καυκάσου – προκειμένου να ανακτηθούν τα εδάφη που χάθηκαν με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες τους, να υπονομεύσουν τα αισθήματα κοινωνικής αλληλεγγύης, να ενισχύσουν τα αντιδυτικά και αντιαμερικανικά αισθήματα, προωθώντας τις ευρασιατικές αξίες και τονίζοντας την ταυτότητα στις εθνοτικές ομάδες.

Πόλεμος της Ουκρανίας

Στην Ουκρανία η Ρωσία δεν κατάφερε να πετύχει τους στόχους της, αφού δεν κατάφερε να εμποδίσει την εκλογή Ζελένσκι, το 2019, παρότι χρησιμοποίησε σκληρή και ήπια ισχύ, εξοπλίζοντας τις μειονότητες και  εισβάλοντας στην Κριμαία, και παρότι χρησιμοποίησε όλα τα εργαλεία και τη δύναμή της στην εσωτερική πολιτική αυτής της χώρας. Κάθε φορά, ο ουκρανικός λαός αρνήθηκε να δεχτεί την υποθήκευσή του και έμμεσα τη ρωσική κηδεμονία.

Αντί να αποδεχτεί την ελεύθερη βούληση του λαού, που δεν μπορούσε να υπερνικήσει, η Ρωσία, ενεργώντας με ιστορικές ιμπεριαλιστικές εθνικιστικές παρορμήσεις, ξεκίνησε μια επιχείρηση εισβολής με το όνομα «ειδική επιχείρηση» στις 24 Φεβρουαρίου 2022 για να επιβάλει τη θέλησή της μέσω βίας, προκειμένου να αλλάξει το καθεστώς.

Οι εξελίξεις που προέκυψαν μετά την κήρυξη του πολέμου από τη Ρωσία στην Ουκρανία, σε γενικές γραμμές, έχουν μετατρέψει τις σχέσεις μεταξύ του ευρωατλαντικού κόσμου και της Ρωσίας σε σύγκρουση μεταξύ δημοκρατικών αξιών και αυτοκρατορίας. Ερμηνεύεται ότι μετά από μια σύντομη περίοδο ιδεολογικής σύγκρουσης μεταξύ Δημοκρατίας και Κομμουνισμού (Ψυχρός Πόλεμος Α’) μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει εισέλθει μια νέα περίοδος (Ψυχρός Πόλεμος Β’) στην οποία ο αυταρχισμός αντικατέστησε τον κομμουνισμό.

Νόμος αντί για ιδεολογία

Ορισμένοι κύκλοι, από την άλλη, πιστεύουν ότι αυτή η νέα πόλωση δεν θα διαμορφωθεί σε ιδεολογική βάση, όπως την περίοδο 1945-1990, αλλά στη διάκριση μεταξύ όσων συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο και εκείνων που δεν συμμορφώνονται.

Ανεξάρτητα από τη πλευρά που θα το δει κανείς, ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία μιας τέτοιας νέας περιόδου έντασης/σύγκρουσης που αρχίζει να διαμορφώνεται θα είναι αναμφίβολα ο κυβερνοχώρος. Οι πόλεμοι προπαγάνδας του παρελθόντος συνεχίστηκαν στο πλαίσιο του «Ραδιοφώνου της Ελεύθερης Ευρώπης» υπό τον έλεγχο της Ουάσιγκτον και του «Δικού μας Ραδιοφώνου» υπό τον έλεγχο της Μόσχας και των παραδοσιακών έντυπων μέσων, που ήταν πολύ περιορισμένα και ελεγχόμενα. Τώρα, τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης και ο διαδικτυακός κόσμος, που δεν αναγνωρίζουν διεθνή σύνορα και τα διαπερνούν, παρέχουν μεγάλες δυνατότητες και ευκαιρίες σε κάθε πλευρά να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις των άλλων.

Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η αλληλεπίδραση σε αυτόν τον τομέα έχει ασύμμετρο χαρακτήρα. Είναι γνωστό ότι οι αυταρχικές χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα, ενώ ελέγχουν τη ροή των πληροφοριών στη δική τους κυριαρχία, επωφελούνται σε μεγάλο βαθμό από τις ευκαιρίες ένταξης και χειραγώγησης που έχουν αναπτύξει εκμεταλλευόμενοι τις φιλελεύθερες πρακτικές, νομικά παραθυράκια και τις ανεπάρκειες των κρατών στον τομέα αυτόν στον έξω κόσμο.

Κυβερνοχώρος και τεχνητή νοημοσύνη

Οι κύριες τεχνικές που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να διεισδύσει στον κυβερνοχώρο περιλαμβάνουν την παραγωγή πλαστών εγγράφων, τη στόχευση του εκλογικού συστήματος, την ενεργοποίηση και τον επηρεασμό των συζητήσεων στα μέσα ενημέρωσης με διαφημίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τρολ και ρομπότ, τη διαρροή απορρήτων πληροφοριών που έχουν υποκλαπεί, την υποστήριξη του υποψηφίου που υποστηρίζουν και την απαξίωση του υποψηφίου της αντιπολίτευσης. Στη Δύση υπάρχει η πεποίθηση ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί περιστασιακά το Russia Today και το Sputnik για σκοπούς παραπληροφόρησης γι’ αυτόν τον σκοπό.

Επιπλέον, μια μελέτη αποκαλύπτει την ύπαρξη κάποιων πολιτικών κομμάτων στις δυτικές χώρες, που ονομάζονται Δούρειοι Ίπποι του Κρεμλίνου -ακροδεξιά, ρατσιστικά, υπεραριστερά- που λαμβάνουν υποστήριξη από τη Ρωσία με διάφορους τρόπους. Ένα τέτοιο κόμμα που το ξέρουμε καλά στην Ελλάδα είναι η Χρυσή Αυγή, η Λίγκα του Βορά και το Δημοκρατικό Κόμμα στην Ιταλία, το Ελεύθερο Κόμμα στην Αυστρία, το Κομμουνιστικό Κόμμα στην Τσεχία, το Σλοβακικό Λαϊκό Κόμμα και η Σοσιαλδημοκρατία στη Σλοβακία, το Εναλλακτικό Κόμμα στη Γερμανία, το Κόμμα Ελευθερίας στην Ολλανδία, το βελγικό Φλαμανδικό Συμφέρον και το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται το UKIP και το Βρετανικό Εθνικό Κόμμα.

Οι ταχέως αναπτυσσόμενες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης (AI) επιτρέπουν την παραπληροφόρηση και τις ευκαιρίες χειραγώγησης να προσεγγίζουν πιο αποτελεσματικά το ευρύτερο κοινό.

Οι δραστηριότητες της Κίνας

Ένα άλλο θέμα που συζητείται στην Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη αυτές τις μέρες είναι η διαδικτυακή δραστηριότητα της Κίνας.

Δεν υπάρχουν ακόμη ουσιαστικές αποδείξεις ότι η Κίνα παρενέβη στις εκλογές στον δυτικό κόσμο όπως έκανε η Ρωσία. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι η Κίνα κοιτάζει τον κυβερνοχώρο με πολύ ευρύτερο ορίζοντα και μακροπρόθεσμα. Ο ηγέτης Xi Jinping εισήγαγε την έννοια της «δύναμης λόγου» πριν από χρόνια. Αυτό που εννοείται είναι η δημιουργία και η διάδοση ομιλιών προς όφελος και το συμφέρον του κινεζικού κράτους και η πρόληψη επιζήμιων δράσεων.

Είναι γνωστό ότι τα κανάλια του κυβερνοχώρου με βάση την Κίνα δημιούργησαν και ενέτειναν τις υποψίες στις ΗΠΑ και την ΕΕ για τη δράση τους. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στο κανάλι TikTok, το οποίο ανήκει στην κινεζική εταιρεία ByteDance, που έχει προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον από νέους το τελευταίο διάστημα, και έχει περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο χρήστες.

Εκτός από την ανακατεύθυνση, είναι από τις πιο σημαντικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών ότι έχει απαγορευτεί πλήρως σε ορισμένες χώρες λόγω της ανησυχίας ότι βοηθά στην «απορρόφηση» προσωπικών πληροφοριών και σε ορισμένες χώρες, η απαγόρευση των λήψεων TikTok σε κινητά τηλέφωνα των κρατικών διοικητών και υπαλλήλων.

Πώς να μην πέσουμε στην παγίδα, στις της 14ης Μαΐου

Αυτή η σύντομη αναφορά δείχνει ότι οι επικείμενες εκλογές της 14ης Μαΐου ενδέχεται να αποτελέσουν επίσης στόχο κάποιων ξένων παρεμβάσεων. Είτε πρόκειται για τη Ρωσία είτε για άλλη χώρα, θα ήταν ωφέλιμο να διατηρήσουμε αυτήν την πιθανή δυνατότητα παρέμβασης στην ατζέντα μας.

Αυτό που κάνει το θέμα ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι η εξωτερική πολιτική έχει γίνει το κύριο στοιχείο της εσωτερικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια. Αυτή η κατάσταση καθιστά τις εκλογές εξαιρετικά σημαντικές όχι μόνο για εμάς τους πολίτες αλλά και για τις ξένες χώρες. Στις εκλογές που διεξήχθησαν στη λεγόμενη «Παλιά Τουρκία», οι Τούρκοι ψηφοφόροι καθόρισαν ελεύθερα τη μοίρα τους όσον αφορά τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας μόνο σύμφωνα με τη δική τους επιδίωξη ευημερίας και κατανόησης της δημοκρατίας. Στη «Νέα Τουρκία» που ζούμε, το νομικό πλαίσιο και οι πρακτικές δεν είναι πλέον τα ίδια. Επιπλέον, οι διεθνείς συνθήκες έχουν αλλάξει πολύ.

Στις επερχόμενες εκλογές θα πρέπει να επιλέξουμε την κατεύθυνση προς την οποία θα οδηγήσουν συνολικά τη χώρα μας η διαπλεκόμενη εσωτερική και εξωτερική πολιτική.

Αυτό που θα επηρεάσει τη βούληση των Τούρκων ψηφοφόρων δεν είναι ο παραδοσιακός τρόπος άσκησης προεκλογικής εκστρατείας, όπως επισκέψεις, ομιλίες, δηλώσεις, άρθρα, παρεμβάσεις, προεκλογικά προγράμματα κ.λπ. Αυτά είναι πλέον ξεπερασμένα. Υπό αυτήν την έννοια είναι απαραίτητο να προβλεφθεί ότι ο κίνδυνος επηρεασμού της γνώμης των ψηφοφόρων θα προέρχεται από τον πραγματικό κόσμο του κυβερνοχώρου και όχι από τις προαναφερθείσες παραδοσιακές μεθόδους. Πρέπει να υποθέσουμε ότι οι ξένες δυνάμεις που θέλουν να επηρεάσουν την απόφαση του ψηφοφόρου να ψηφίσει και ότι η ψήφος που θα χρησιμοποιηθεί θα οδηγήσει σε πολιτικές που θα είναι προς το συμφέρον τους, μπορούν να χρησιμοποιήσουν κάθε είδους ύπουλες μεθόδους που παρέχονται από τεχνολογίες στον κυβερνοχώρο.

Όταν παρουσιαστεί αυτή η πιθανότητα, πρέπει να γνωρίζουμε ότι θα σημαίνει παραβίαση του κυριαρχικού μας δικαιώματος και παρέμβαση στις εσωτερικές μας υποθέσεις.

Μυστικές υπηρεσίες Εκλογές Τουρκία Κίνα Ελλάδα