Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν ξεκίνησε σήμερα τις συναντήσεις του στο Πεκίνο, στην πρώτη επίσκεψη υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στην Κίνα από τον Οκτώβριο του 2018, εν μέσω παγερών διμερών σχέσεων και χαμηλών προοπτικών για οποιαδήποτε σημαντική εξέλιξη στον μακρύ κατάλογο των διαφορών ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ είχε αναβάλει το ταξίδι του στην Κίνα τον Φεβρουάριο στη σκιά της κρίσης που πυροδότησε η κατάρριψη του κινεζικού μπαλονιού που εισήλθε στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ, το οποίο η Ουάσινγκτον χαρακτήρισε «κατασκοπευτικό» ενώ το Πεκίνο υποστήριξε ότι «εξυπηρετούσε επιστημονικούς σκοπούς».

Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ υποδέχθηκε τον Μπλίνκεν και την ομάδα του στην πόρτα μιας έπαυλης στο συγκρότημα του Κρατικού Ξενώνα Ντιαογιουτάι του Πεκίνου, αντί μέσα στο κτίριο όπως συνηθίζεται.

Οι δύο άνδρες είχαν μια σύντομη συνομιλία καθώς περπατούσαν με τον Τσιν να ρωτάει τον Μπλίνκεν στα αγγλικά για το μακρύ ταξίδι του από την Ουάσινγκτον. Στη συνέχεια αντάλλαξαν χειραψία μπροστά από την κινεζική και την αμερικανική σημαία.

Πηγαίνοντας προς την αίθουσα της συνάντησης, ούτε ο Μπλίνκεν ούτε ο Τσιν έκαναν δηλώσεις μπροστά στους δημοσιογράφους των οποίων επετράπη για λίγο η είσοδος στο κτίριο.

Ο Κινέζος βοηθός υπουργός Εξωτερικών Χούα Τσουνγίνγκ, που συμμετέχει στη συνάντηση, έγραψε στο Twitter πάνω από την εικόνα του Τσιν και του Μπάιντεν που ανταλλάσσουν χειραψίες: “Ελπίζουμε πως αυτή η συνάντηση μπορεί να βοηθήσει να οδηγήσουμε τις σχέσεις Κϊνας-ΗΠΑ πίσω σε αυτό που οι δύο πρόεδροι συμφώνησαν στο Μπαλί“.

Σήμερα ο Μπλίνκεν αναμένεται επίσης να συναντηθεί με τον επικεφαλής της κινεζικής διπλωματίας Ουάνγκ Γι, ενώ ενδέχεται να συναντήσει επίσης τον Σι, επιδιώκοντας να εγκαθιδρύσει ανοικτούς και διαρκείς διαύλους επικοινωνίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο στρατηγικός ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο χώρες δεν θα εξελιχθεί σε σύγκρουση.

Η επίσκεψη του κ. Blinken περιλαμβάνει συναντήσεις με κορυφαίους αξιωματούχους εξωτερικής πολιτικής της Κίνας, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη πληροφορίες για το εάν θα συναντήσει επίσης τον Κινέζο Πρόεδρο Xi Jinping, ο οποίος εμφανίστηκε με τον ιδρυτή της Microsoft, Bill Gates στο Πεκίνο την Παρασκευή.

Ακολουθούν τρεις βασικοί τομείς που θα μπορούσαν να βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας.

…Επιδιόρθωση σχέσεων

Πρώτα και κύρια, η επίσκεψη του κ. Blinken αφορά την αποκατάσταση των διπλωματικών αλληλεπιδράσεων κάθε είδους.

Τον περασμένο μήνα σημειώθηκε ένα πρώτο σπάσιμο του πάγου όταν ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ συναντήθηκαν στη Βιέννη της Αυστρίας.

Αλλά ο κ. Blinken είναι ο υψηλότερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν που ταξιδεύει στην Κίνα και σηματοδοτεί την πρώτη επίσκεψη υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στο Πεκίνο από τον Οκτώβριο του 2018.

«Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να μιλήσουμε ξανά γιατί αυτό από μόνο του μειώνει τον κίνδυνο σύγκρουσης», δήλωσε ο Αναπληρωτής Βοηθός του Προέδρου και Συντονιστής για Υποθέσεις Ινδο-Ειρηνικού Κερτ Κάμπελ, σε μια ενημέρωση πριν από το ταξίδι.

«Δεν μπορούμε να αφήσουμε τις διαφωνίες που μπορεί να μας διχάσουν να σταθούν εμπόδιο για να προχωρήσουμε στις παγκόσμιες προτεραιότητες που απαιτούν από όλους να εργαστούμε μαζί».

Ωστόσο, η κινεζική απάντηση στην επίσκεψη Blinken ήταν κάπως ψυχρή.

Στον επίσημο κινεζικό λογαριασμό μιας συνομιλίας με τον κ. Blinken το βράδυ της Τετάρτης, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Qin Gang φέρεται να του είπε ότι «είναι πολύ σαφές ποιος φταίει» για την πρόσφατη επιδείνωση των σχέσεων.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να σεβαστούν τις ανησυχίες της Κίνας, να σταματήσουν να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας και να σταματήσουν να υπονομεύουν την κυριαρχία, την ασφάλεια και τα αναπτυξιακά συμφέροντα της Κίνας στο όνομα του ανταγωνισμού», φέρεται να είπε ο κ. Τσιν.

Χαλάρωση των εμπορικών συγκρούσεων

Οι σχέσεις του Προέδρου Μπάιντεν με την Κίνα βρέθηκαν εξ αρχής σε δύσκολη θέση, εν μέρει επειδή ο Μπάιντεν ήταν απρόθυμος να ακυρώσει τις κυρώσεις που είχε θεσπίσει ο προκάτοχός του, Ντόναλντ Τραμπ.

Αυτό περιλαμβάνει δισεκατομμύρια δολάρια σε εισαγωγικούς δασμούς σε προϊόντα κινεζικής παραγωγής.

Σε ορισμένους τομείς, ο κ. Μπάιντεν έχει ασκήσεις ακόμη περισσότερη πίεση, με περιορισμούς στις εξαγωγές τσιπ υπολογιστών από τις ΗΠΑ στην Κίνα, σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η υπεροχή των ΗΠΑ στις πιο προηγμένες τεχνολογίες ηλεκτρονικών.

Η Κίνα απάντησε θεσπίζοντας τη δική της απαγόρευση στα τσιπ μνήμης υπολογιστών που πωλούνται από τη Micron, τον μεγαλύτερο κατασκευαστή των ΗΠΑ.

Εάν η τεχνολογία των υπολογιστών είναι ένας τομέας που προορίζεται για σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων, το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών μπορεί να προσφέρει περισσότερο χώρο για συνεργασία.

Οι ΗΠΑ θέλουν να περιορίσουν τις εξαγωγές χημικών συστατικών που παράγονται στην Κίνα και χρησιμοποιούνται για την παρασκευή της φαιντανύλης, ενός συνθετικού οπιοειδούς πολύ πιο ισχυρού από την ηρωίνη.

Το ποσοστό των θανάτων από υπερβολική δόση ναρκωτικών στις ΗΠΑ που σχετίζονταν με τη φαιντανύλη έχει υπερτριπλασιαστεί τα τελευταία επτά χρόνια.

Αποτροπή πολέμου

Μετά το περιστατικό με αερόστατο, υπήρξαν αναφορές ότι η Κίνα σκέφτηκε να στείλει όπλα στη Ρωσία για να χρησιμοποιηθούν αμέσως στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Οι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης σταδιακά εγκατέλειψαν αυτές τις κατηγορίες πρόσφατα αφαιρώντας έναν ακόμη δύσκολο τομέα που θα μπορούσε να μετατρέψει τη σύγκρουση Ουκρανίας-Ρωσίας σε proxy war μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Ομως ο Μπλίνκεν μάλλον θα επαναλάβει τις πρόσφατες προειδοποιήσεις ότι δηλαδή θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες εάν η Κίνα παράσχει στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στη Ρωσία.

Επιπλέον, τα πολεμικά πλοία των ΗΠΑ και της Κίνας έρχονται αντιμέτωπα σε ένα επικίνδυνο chicken game πάνω από τα στενά της Ταϊβάν και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η Κίνα ισχυρίζεται ότι η περιοχή είναι δική της, ενώ οι ΗΠΑ επιμένουν ότι πρόκειται για διεθνή ύδατα.

Ο κ. Μπλίνκεν και η διπλωματική του ομάδα είπαν ότι στόχος του σε αυτό το ταξίδι είναι να αποφορτίσει τις εντάσεις και μια ανανεωμένη επικοινωνία είναι ο καλύτερος τρόπος μέρος για να ξεκινήσει κάτι τέτοιο.

Το να απιτευχθούν περισσότερα ίσως είναι μια δύσκολη αποστολή προς το παρόν ενώ μια πιο εκτεταμένη συνεργασία θα δυσκολέψει στο άμεσο μέλλον η ρητορική κατά της Κίνας στην Ουάσιγκτον είναι βέβαιο ότι θα ενταθεί όσο πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές του 2024.

Ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα από αυτό το ταξίδι και για τις δύο πλευρές μπορεί να είναι απλώς το άνοιγμα διαύλων επικοινωνίας που θα αποτρέπουν ένα περιστατικό που οδηγεί σε στρατιωτική σύγκρουση.

Τσιν Γιανγκ Άντονι Μπλίνκεν Διπλωματία ΗΠΑ Κίνα