7 Αυγούστου 1974: Ο Γλαύκος Κληρίδης ενημερώνεται για κάποιον Κρητικό ΕΛΔΥΚάριο που κρυβόταν επί ένα χρόνο σε σπηλιά στην Καρπασία, ενώ είχε δηλωθεί αγνοούμενος από τους δικούς του.

Ήταν ο Στέλιος Γρηγοράκης από τα Χανιά, που βρέθηκε στην Κύπρο ως στρατιώτης της ΕΛΔΥΚ το 1964, παντρεύτηκε στην Αγία Τριάδα της Καρπασίας και το 1974, κατετάγη εθελοντής ξανά στην ΕΛΔΥΚ για να υπερασπιστεί την Κύπρο!

Κατά την δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής του 1974 ο Στέλιος πολεμούσε κάπου κοντά στο Ριζοκάρπασο, όταν οι Τούρκοι τον έπιασαν αιχμάλωτο μαζί με άλλους 15 στρατιώτες και τον μετέφεραν στις φυλακές της Γιαλούσας. Τον ανέκριναν και νομίζοντας πως είναι Λοχαγός τον πίεσαν να αποκαλύψει τα αμυντικά σχέδια των Ελλήνων…

«Αυτομάτως με σηκώσαν και με πήγαν σε ένα μεγάλο θάλαμο βασανιστηρίων, όπου εκεί στους τοίχους είδα αίματα, δύο πουκάμισα ένα χακί στρατιωτικό και ένα ροζ μες το αίμα. Ο αξιωματικός με δύο αστέρες, τουρκοκύπριος, μου λέει στα Ελληνικά «δεν εμαρτύρησες, αλλά τώρα θα είναι το τελευταίο σου». Έπιασε ένα σίδερο 3 μέτρα με χτύπησε στα πόδια έπεσα κάτω και ήρθαν 20-30 στρατιώτες μου έβαλαν ένα μαντήλι με εστήσανε στον τοίχο και μου ακούμπησαν ένα αυτόματο στο αυτί. Μετρούσαν από το 1 μέχρι το 10 και είπαν πως αν δεν απεκάλυπτα θα με εκτελούσαν.

Εκείνη την στιγμή δεν ξέρω πως μου ήρθε, είπα «θα αντέξω και βλέπουμε». Μετρούσαν 1,2,3… και στο 9 και μισό, πυροδότησαν με τον γεμιστήρα έξω. «Επειδή είσαι Έλληνας στρατιώτης», μου λένε, «είσαι ορκισμένος να μην λέτε εν καιρώ πολέμου τα μυστικά του στρατού, όμως θα τα πεις θες δεν θες κι αν δεν τα πεις θα πεθάνεις από βασανιστήρια».

Λέω «ο καθένας υπηρετεί για την πατρίδα του, όμως δεν γνωρίζω τι μου λέτε να σας πω». «Τότε» μου λέει, «αύριο θα σε πάρουμε στην Κερύνεια εκεί που υπάρχουν χιλιάδες αγνοούμενοι και τους πιάνουμε 10-10 και τους πετάμε στους φούρνους και τους καίμε ή τους εκτελούμε ή τους κάνουμε ηλεκτροσόκ. Τους βγάζουμε τα νύχια των ποδιών των χεριών. Για σένα μια σφαίρα είναι πολύ ακριβή, θα πεθάνεις από βασανιστήρια».

Τα βασανιστήρια που υπέστη ήταν ατελείωτα. Χτυπήματα με τον βούρδουλα, τραβήγματα από τα μαλλιά. Όταν ζητούσε νερό, του έφερναν κατούρημα και του έλεγαν: «Εσάς τους Γκιαούρηδες πρέπει να σας κόψουμε την κεφαλή».

Η βία ήταν τέτοια που ο Γρηγοράκης έφτασε σε σημείο να μην μπορεί να επικοινωνεί ούτε να αντιδρά. Τότε ένας τούρκος Αξιωματικός διέταξε να τον αφήσουν.

Παρόλα αυτά, ο νεαρός ΕΛΔΥΚάριος είχε ακόμη δύναμη. Όταν τον μετέφεραν σε φυλακή, ήταν ήδη αποφασισμένος πως δεν θα ζήσει φυλακισμένος. Πέταξε την τσίγκινη οροφή και μέχρι να το καταλάβουν οι τούρκοι, βρισκόταν ήδη πολύ μακριά.

Στην συνέχεια και μην έχοντας άλλη επιλογή, κρύφτηκε σε μια σπηλιά κάπου στην Κώμα του Γιαλού, όπου και παρέμεινε για έναν ολόκληρο χρόνο. Σύμμαχός του κατά την διάρκεια της παραμονής του εκεί, ήταν ένας Ε/κ βοσκός, ο Βασίλης Λοϊζου ο οποίος του πήγαινε φαγητό και νερό, με κίνδυνο της ζωής του.

Κάποια στιγμή, μέσω της οικογενείας του βοσκού, κατέφθασαν πληροφορίες για την ύπαρξη του εγκλωβισμένου Γρηγοράκη στον Ανδρέα Ματσουκάρη -προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ανθρωπιστικών Θεμάτων.

Στις 7 Αυγούστου του 1975, ο Γλαύκος Κληρίδης, ο Ραούφ Ντενκτάς, ο Ανδρέας Ματσουκάρης και ο προϊστάμενος του Ερυθρού Σταυρού, μετέβησαν με ένα αυτοκίνητο στο σημείο της σπηλιάς. Εκεί βρήκαν εξαθλιωμένο τον 29χρονο Κρητικό και αφού βεβαιώθηκαν ότι είναι καλά, τον μετέφεραν πίσω στην οικογένειά του στην Λεμεσό, που μέχρι εκείνη την στιγμή τον είχε για νεκρό!

Πάντα έλεγε πως η εκπαίδευσή του στον στρατό, η πίστη του στον Θεό και η θέλησή του να ξαναδεί την οικογένειά του, του έδιναν δύναμη να αντέξει και να βγει ζωντανός απ αυτό το μαρτύριο.

Ο Στέλιος Γρηγοράκης έφυγε από την ζωή στις 12 Ιανουαρίου 2020, σε ηλικία 75 ετών.

Ελληνοτουρκικά Ιστορία Τουρκία Κύπρος