Ποιο μοντέλο διοίκησης επιδιώκει ο Δένδιας για τις Ένοπλες Δυνάμεις

Συγκεκριμένα, ο κ. Δένδιας ανέφερε χαρακτηριστικά για το νέο μοντέλο διοίκησης: «Η Ουκρανία μας δίδαξε, καταρχήν, επί του πεδίου, και θα έρθω μετά και στο επίπεδο του σχεδιασμού, ότι πρέπει να λαμβάνεται απόφαση και στο χαμηλό επίπεδο, δηλαδή στο επίπεδο της διμοιρίας, στο επίπεδο του λόχου και να μην περιμένουμε εξ ύψους την “φώτιση”, ώστε ο κάθε αξιωματικός απλώς να διατάσσει. Πρέπει να δημιουργήσει τέτοιο απόθεμα γνώσης και κρίσης, ώστε να μπορεί υπό συνθήκες να αναλάβει πρωτοβουλία.

Αυτό ήταν, οφείλω να σας πω, η βασική αντίληψη του γερμανικού Γενικού Επιτελείου από τον προηγούμενο αιώνα, αυτό που έφτιαξε τη Γερμανία, ανεξαρτήτως του πώς εξελίχθηκε μετά. Αλλά από την άλλη, στην Ουκρανία φάνηκε ότι αυτό είναι απαραίτητο. Δεν μπορείς να περιμένεις ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ να σου δώσει οδηγία για το τι θα κάνεις για μία διμοιρία, παραδείγματος χάριν, στα Δωδεκάνησα σε στιγμή κρίσης».

Ο αρχιστράτηγος Helmuth Carl Bernhard Graf Von Moltke, που θεωρείται ως ο κύριος δημιουργός του Γερμανικού Στρατού μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί ως ο αληθινός πατέρας της “Auftragstaktik”, δηλαδή της στρατιωτικής τακτικής που είχε ως βάση της το σκοπό της αποστολής. Η αναφορά κρίνεται σκόπιμη καθότι ο Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε στον Μόλτκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης στον δημοσιογράφο Άρη Πορτοσάλτε, χωρίς περαιτέρω ανάπτυξη.

Είναι εξαιρετικά θετικό ότι ο Δένδιας, με τη δημόσια δήλωση του, επιχειρεί να απομακρυνθεί ταχύτατα από το μοντέλο της υπερσυγκεντρωτικής κάθετης δομής διοίκησης, με τους αρχηγούς Γενικών Επιτελείων ως “εκπροσώπους” της αναβίωσης του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων και τη δημιουργία πρόσθετων ενδιάμεσων επιπέδων διοίκησης, που την περασμένη τετραετία, η προηγούμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επέτρεψε να αναπτυχθεί και ως πολιτικός προϊστάμενος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και υπόλογος έναντι του Ελληνικού Λαού, να προωθήσει τη μεταρρύθμιση τους.

Το νέο μοντέλο διοίκησης

Για αυτό ακριβώς τον λόγο ίσως θα ήταν πολύ χρήσιμο να ενημερωθεί ο Νίκος Δένδιας, ότι τον Μάρτιο του 2013, επί θητείας του αείμνηστου στρατηγού Μιχαήλ Κωσταράκου ως Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), είχε εκδοθεί από το ΓΕΕΘΑ φυλλάδιο 17 σελίδων που αναφέρεται στη «Διοίκηση με βάση την Αποστολή», η ανάγνωση του οποίου επιτρέπει τη δημιουργία μίας πιο ακριβούς και περιεκτικής αντίληψης για αυτή.

Στον πρόλογο της έκδοσης που υπογράφει ο στρατηγός Κωσταράκος αναφέρεται: «Είμαι υπερήφανος για το σύνολο του προσωπικού των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και το εμπιστεύομαι απόλυτα. Ιδιαίτερα εμπιστεύομαι τους Διοικητές σε όλα τα κλιμάκια διοίκησης. Μη φοβάστε να αποφασίσετε. Μη φοβηθείτε το χάος των επιχειρήσεων. Αναπτύξτε πειθαρχημένη πρωτοβουλία, ώστε με την αποκεντρωμένη εκτέλεση, να υλοποιηθεί η διοίκηση με βάση την αποστολή».

Σκοπός της έκδοσης ήταν η αρχική εισαγωγή και ενημέρωση των στελεχών των Ελληνικών Ένοπλων Δυνάμεων για έννοιες όπως:

• Η “Auftragstaktik”, δηλαδή η στρατιωτική τακτική που έχει ως βάση της τον σκοπό της αποστολής.
• Ο κύκλος “Παρατήρησης – Προσανατολισμού – Απόφασης – Ενέργειας”, γνωστού ως “OODA loop” (Observation – Orientation – Decision – Action), που θεμελίωσε ο Αμερικανός σμήναρχος John Boyd.
• Η “Πρόθεση του Διοικητή” (“Commander’s Intent”).

Όπως αναφέρεται στην έκδοση τα βασικά χαρακτηριστικά που διευκολύνουν την πρακτική εφαρμογή της διοίκησης με βάση την αποστολή, είναι η κατανόηση, η πρόθεση και η εμπιστοσύνη. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την εμπιστοσύνη, αναφέρεται: «…Για τις σύγχρονες διακλαδικές δυνάμεις, η διοίκηση με βάση την αποστολή απαιτεί εμπιστοσύνη προς κάθε κλιμάκιο της δύναμης. Η δημιουργία του αισθήματος της εμπιστοσύνης προς υφιστάμενους και εταίρους, αποτελεί ίσως την πιο σημαντική ενέργεια του διοικητή. Δεδομένης της ανάγκης για ανάπτυξη μεγαλύτερης ταχύτητας στους ανταγωνιστικούς κύκλους της λήψης αποφάσεων, είναι ξεκάθαρο ότι στις σύγχρονες διακλαδικές δυνάμεις, οι επιχειρήσεις θα κινούνται με την “ταχύτητα της εμπιστοσύνης…”».

Άξια μνείας είναι όμως και η ακόλουθη αναφορά της έκδοση:

• «…Οι δυνάμεις που επιχειρούν θα χρειαστούν ενότητα προσπαθειών και έγκαιρη εκτέλεση. Αυτά τα χαρακτηριστικά πρέπει ωστόσο να προκύψουν χωρίς υπερ-συγκεντρωτισμό.
• …Οι μονάδες μικρότερου μεγέθους, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα διεξαγωγής αποκεντρωμένων επιχειρήσεων σε τακτικό επίπεδο με επιχειρησιακές /στρατηγικές επιπτώσεις, θα αποτελούν πλέον τον κανόνα.
• Ο συντονισμός χρόνου και ρυθμού με διευρυμένο χώρο ελιγμού (συμπεριλαμβανομένου του κυβερνοχώρου), επιφέρει επιπλέον πολυπλοκότητα στις ενέργειες συνέργειας και ολοκλήρωσης και επηρεάζει και το χώρο και το χρόνο…».

Για κάθε ενδιαφερόμενο, το φυλλάδιο βρίσκεται αναρτημένο στη διαδικτυακή πύλη του ΓΕΕΘΑ.