H μπάλα φωτιάς της ισλαμικής τρομοκρατίας που άναψε στη Μόσχα  απειλεί να συμπαρασύρει στο διάβα της και την Τουρκία.

Το γεγονός ότι δύο από τους τέσσερις δράστες της επίθεσης στη Μόσχα βρέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη λίγες ημέρες πριν από την επίθεση, αποκαλύπτει μία ανησυχητική εμπλοκή της Τουρκίας και ξεσκεπάζει πολλά πράγματα για το πώς λειτουργεί το δίκτυο ISIS-Horasan εδώ και χρόνια εντός της.

Η δημοσιογράφος Χαλέ Γκιονουλτάς μελετά τα ισλαμιστικά δίκτυα που δρουν στην Τουρκία εδώ και χρόνια και πρόσφατα είχε γράψει για τις δραστηριότητες της ISIS-Η εντός της χώρας. Λίγες ημέρες μετά τα ρεπορτάζ της, ένοπλοι της ομάδας ISIS-Η είχαν επιτεθεί στην καθολική εκκλησία Santa Maria στην Κωνσταντινούπολη.

Σύμφωνα με στοιχεία από το κατηγορητήριο που συνέταξε η γενική εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης με πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας (ΜΙΤ) και των ΗΠΑ (FBI) και τις καταθέσεις πολλών κατηγορουμένων που έχουν συλληφθεί τα τελευταία χρόνια, η οργάνωση ISIS-Η χρησιμοποιεί την Τουρκία ως «κόμβο».

Τι σημαίνει «κόμβος»;

Οι μαχητές της Horasan είναι κυρίως από την κεντρική Ασία, αλλά στις τάξεις της συμμετέχουν και Τούρκοι. Οι ενέργειες της οργάνωσης συντονίζονται μέσω του παραρτήματος του ISIS στο Αφγανιστάν και η Τουρκία αποτελεί τον βασικό ενδιάμεσο σταθμό. Οι μαχητές που είναι να πάνε στο Αφγανιστάν για τις τελικές οδηγίες της αποστολής τους, έρχονται πρώτα στην Τουρκία αεροπορικώς ή κάποιοι άλλοι περνούν παράνομα τα συριακά χερσαία σύνορα και εγκαθίστανται στην Τουρκία, μέχρι να τους καλέσουν στο Αφγανιστάν για να παραλάβουν τα όπλα και τα εκρηκτικά και να μάθουν την τελική αποστολή.

Όσοι διασχίζουν τα σύνορα με το Ιράν μέσω της επαρχίας Βαν και του Άγρι, δηλώνουν στους Τούρκους συνοριακούς υπαλλήλους ότι είναι Αφγανοί. Οι μαχητές εκπαιδεύονται διαδικτυακά στη γλώσσα, τα ιδιώματα και τον πολιτισμό του Αφγανιστάν για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν έρθουν στην Τουρκία. Κάποιοι από αυτούς έχουν ήδη πολεμήσει στις τάξεις του ISIS στη Συρία κι έχουν εμπειρία στον πόλεμο και στα εκρηκτικά. Στο Αφγανιστάν πηγαίνουν πριν από κάθε αποστολή, γιατί εκεί τους παρέχουν τα όπλα, τα εκρηκτικά και τους παρέχουν το τελικό πλάνο για τις βομβιστικές επιθέσεις.

Προετοιμασία στην Τουρκία

Οι μαχητές του ISIS «υποδέχονται» στην Τουρκία από άλλα μέλη του ISIS, τα οποία τους τοποθετούν σε συγκεκριμένα ξενοδοχεία και σπίτια της Κωνσταντινούπολης, μέχρι να φύγουν στο Αφγανιστάν. Οι μαχητές από την κεντρική Ασία έρχονται στην Τουρκία με τα δικά τους διαβατήρια, αλλά με την καθοδήγηση των μελών της ομάδας λαμβάνουν ταυτότητες του Αφγανιστάν. Στη συνέχεια πετούν είτε για το Αφγανιστάν, είτε παίρνουν ακόμη και από το δίκτυο στην Κωνσταντινούπολη τις οδηγίες της αποστολής τους.

Η Τουρκία συλλαμβάνει, αλλά δεν φυλακίζει

Ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας, Αλί Γερλίκαγιά, από τον περασμένο Ιούνιο που ανέλαβε καθήκοντα ανακοινώνει συνεχώς συλλήψεις υπόπτων τρομοκρατών από διάφορες ομάδες που δρουν στην Τουρκία. Μετά την επίθεση στη Ρωσία, ανακοίνωσε ότι μεταξύ 1ης Ιουνίου 2023 και 25ης Μαρτίου 2024, πραγματοποιήθηκαν 1329 επιχειρήσεις ενάντια στην τρομοκρατική οργάνωση ISIS. Σε αυτές τις επιχειρήσεις προσήχθησαν 2919 ύποπτοι, εκ των οποίων μόνο οι 692 συνελήφθησαν. Για τους 531 από αυτούς εκδόθηκε απόφαση να αφεθούν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται οι δικαστικές διαδικασίες για άλλα 187 άτομα.

Εύλογα έρχεται το ερώτημα: «Πώς όταν οργανώνονται καθημερινά τόσες πολλές επιχειρήσεις, αυτά τα δίκτυα εξακολουθούν να αποτελούν κίνδυνο για την Τουρκία;».

Υπάρχει μια πρακτική «take-and-release» ειδικά κατά των ξένων μαχητών. Σύμφωνα με το τουρκικό ποινικό σύστημα, ένα μέλος του ISIS δεν διώκεται για τα εγκλήματα που διέπραξε στις τάξεις του ISIS. Τα μέλη του ISIS που δικάζονται για εγκλήματα όπως συμμετοχή στην ένοπλη τρομοκρατική οργάνωση ISIS ή/και για καθοδήγηση, λαμβάνουν συνήθως ποινή έξι ετών, το πολύ επτά ετών, εάν δεν επωφεληθούν βέβαια από το νόμο περί έμπρακτης μεταμέλειας, όταν συμπληρώνουν τρία χρόνια από την ποινή τους.

Αρκετοί από τους αλλοδαπούς κατηγορούμενους αφήνονται ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους και απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα λόγω «ανεπαρκών αποδεικτικών στοιχείων», ενώ οι περισσότεροι από αυτούς στέλνονται σε κέντρα απέλασης, από όπου απελαύνονται αλλά οι απελαθέντες μαχητές επιστρέφουν ξανά στην Τουρκία με πλαστά διαβατήρια.

Το προφίλ της ISIS-Horasan

Το παρακλάδι του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους πήρε το όνομά του από μία παλιά ονομασία της περιοχής που εκτείνεται από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Τουρκμενιστάν, το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν και τμήματα του Ιράν. Εμφανίστηκε στο ανατολικό Αφγανιστάν στα τέλη του 2014. Το Horasan σημαίνει στα περσικά "ο τόπος όπου ανατέλλει ο ήλιος".

Η πρώτη εμφάνιση της οργάνωσης ήταν το 2021. Επιτέθηκε στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ και έγινε παγκόσμιο θέμα, ενώ μόνο φέτος έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3 επιθέσεις σε διάφορες χώρες.

Τον Ιανουάριο, βομβιστική επίθεση στο Ιράν σε μνημόσυνο για τον πρώην κορυφαίο στρατηγό Qassem Soleimani, σκότωσε 84 ανθρώπους.
Τον ίδιο μήνα, επίθεση στην καθολική εκκλησία της Σάντα Μαρία, στην Κωνσταντινούπολη στην Τουρκία, σκοτώνοντας 2 ανθρώπους.
Το Μάρτιο, επίθεση σε συναυλιακό χώρο στη Μόσχα/Ρωσία, σκοτώνοντας 139 ανθρώπους.
Η συνήθης πρακτική της ISIS-H είναι αντάρτικες ή βομβιστικές επιθέσεις και στοχευμένες δολοφονίες.

Η έδρα της Horasan δεν είναι πλέον η Συρία, όπως της βασικής δομής του ISIS. Διαθέτει μυστικούς πυρήνες από τη δυτική Αφρική έως τη νοτιοανατολική Ασία.

Το παρακλάδι Horasan χρησιμοποιεί συνήθως υπηκόους του Τατζικιστάν για τη διενέργεια των επιθέσεων.

Ο ISIS-H έχει εμμονή με τη Ρωσία εδώ και δύο χρόνια. Ο Πούτιν είναι από τους πλέον αντιπαθείς της οργάνωσης και το γεγονός ότι εξελέγη πάλι πρόεδρος, μπορεί να αποτελεί ένα από τα κίνητρα της επίθεσης, όπως και οι καλές σχέσεις της Ρωσίας με τους Ταλιμπάν, σύμφωνα με τα τουρκικά ρεπορτάζ. Ο βασικός λόγος ωστόσο της στόχευσης της Μόσχας θεωρούνται οι δραστηριότητες της Ρωσίας στη Συρία και ειδικά στο Ιντλίμπ.

Τι στάση κρατά η Άγκυρα ως προς τον ιθύνοντα νου

Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, χθες πήρε σαφή θέση υπέρ της άποψης Πούτιν ότι η τρομοκρατική οργάνωση ISIS αποτελεί «μαριονέτα» της Δύσης, άρα εκεί βρίσκονται οι εγκέφαλοι και οι ηθικοί αυτουργοί. Το επιχείρημα της Άγκυρας, το οποίο χρησιμοποιεί και για το ΡΚΚ, είναι ότι οι ΗΠΑ πολλές φορές έχουν χρησιμοποιήσει ακραία τρομοκρατικά στοιχεία για να χειραγωγήσουν προβληματικές χώρες σε άλλες ηπείρους. Απόδειξη, εξάλλου, αποτελεί και το γεγονός, με βάση το σκεπτικό που διοχετεύουν πηγές ασφαλείας στα τουρκικά ΜΜΕ, ότι το τρομοκρατικό αυτό δίκτυο έχει τους πυρήνες του στην κεντρική Ασία και στοχεύει χώρες της περιοχής, όπως Αφγανιστάν, Κίνα, Ρωσία και Τουρκία, αλλά ποτέ χώρες της Δύσης.

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ