Μεγάλη νίκη Χριστοδουλίδη! Διασύνδεση των Ευρωτουρκικών με το Κυπριακό

Η διασύνδεση των Ευρωτουρκικών με την πρόοδο στο Κυπριακό και η ανάθεση στην «Κορεπερ» να κατευθύνει τις μελλοντικές εργασίες επί του θέματος, ήταν το κέρδος για τη Λευκωσία κατά το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες.

Διπλωματικοί κύκλοι ανέφεραν στο philenews ότι ένα σημαντικό στοιχείο που προστέθηκε στο κείμενο συμπερασμάτων είναι η αναφορά για ανάθεση στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων, COREPER, να κατευθύνει τις μελλοντικές εργασίες, γεγονός που ερμηνεύεται και ως μια πρόσθετη ασφαλιστική δικλείδα. Κυπριακή Δημοκρατία μαζί με την Ελλάδα καθώς της Γαλλία κατέβαλαν κοινές προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε οι προτάσεις υποβλήθηκαν από κοινού από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Όσον αφορά τα ευρωτουρκικά η Λευκωσία σημειώνει πως έχει επιτευχθεί «σαφής διασύνδεση των Ευρωτουρκικών με την πρόοδο στο Κυπριακό εντός του συμφωνημένου πλαισίου». Ενώ τονίζεται η ανάγκη για εποικοδομητική εμπλοκή της Τουρκίας, ως καθοριστικό κριτήριο για την πρόοδο όλων των θεμάτων που αναφέρονται στην Έκθεση Μπορέλ, συμπεριλαμβανομένου του Κυπριακού.

Επιπρόσθετα, σημειώνεται από κυπριακής πλευράς, η επανάληψη της συμφωνημένης προσέγγισης, μέσω της επιβεβαίωσης των προηγούμενων συμπερασμάτων (“in line with previous conclusions”), και στις αιρεσιμότητες που περιέχονται σε αυτά,  όπως επίσης και οι σημαντικές αναφορές για: α) Σταδιακή, αναλογική και αναστρέψιμη προσέγγιση (“phased, proportionate and reversible manner”) και β) Υπό την αίρεση πρόσθετων οδηγιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η πρόοδος στις συστάσεις της Έκθεσης Νοεμβρίου (“subject to additional guidance from the European Council”).

Σ’ ό,τι αφορά την τρέχουσα κατάσταση στο Κυπριακό και τις προσπάθειες επανέναρξης συνομιλιών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του στη συνολική λύση του Κυπριακού, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, όπως την καθορίζουν τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ενώ ταυτόχρονα καλωσορίζει τον διορισμό της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ ως προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ ΟΗΕ. Περαιτέρω, η Ευρωπαϊκή Ένωσης επαναλαμβάνει την ετοιμότητα να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη σε όλα τα στάδια της προσπάθειας των Ηνωμένων Εθνών με όλα τα μέσα που διαθέτει.

Κυβερνητικοί κύκλοι σημείωσαν με έμφαση πως το μήνυμα που δίνει η ΕΕ προς την Τουρκία είναι ότι εάν εμπλακεί ενεργά και εποικοδομητικά στην πρόοδο του Κυπριακού, θα υπάρξει και αντίστοιχη πρόοδος στα Ευρωτουρκικά.

Παράλληλα αποκάλυψαν ότι κατά τη συζήτηση το στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόσο ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, όσο και ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, αναγνώρισαν την ετοιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την εποικοδομητική της στάση στις προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών.

Η Λευκωσία τονίζει με έμφαση πως το αποτέλεσμα – δηλαδή να γίνει συζήτηση και κατάληξη σε συγκεκριμένες αναφορές – ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, μέσω της προσωπικής του απεσταλμένης, οφείλεται στις έντονες προσπάθειες που καταβλήθηκαν από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη εδώ και ένα χρόνο, από της ανάληψης των καθηκόντων του.

Οι αναφορές στο τελικό κείμενο

Το τελικό κείμενο ήταν αποτέλεσμα διαβουλεύσεων που έγιναν το απόγευμα, και κατέληξαν στην προσθήκη της φράσης «σεβόμενο τις αρμοδιότητες των αρμόδιων θεσμικών οργάνων», μετά τη διαφωνία κατά πόσο η αξιολόγηση και η προώθηση της όποιας θετικής ατζέντας στις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας θα περνά από το Συμβούλιο της ΕΕ (σε επίπεδο COREPER, δηλαδή μόνιμων αντιπροσώπων, ή Συμβουλίων Υπουργών, ή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου), και ποιο ρόλο σε αυτή τη διαδικασία θα έχουν οι υπηρεσίες της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ).

Στο τελικό κείμενο το οποίο συμφωνήθηκε λίγο πριν τα μεσάνυκτα της Τετάρτης και δόθηκε στη δημοσιότητα λίγο μετά (παράγραφος 9 και 10 των συμπερασμάτων), αναφέρεται πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «διεξήγαγε στρατηγική συζήτηση για τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας, λαμβάνοντας υπόψη την Κοινή Επικοινωνία του Ύπατου Εκπροσώπου και της Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας» (ανεπίσημη μετάφραση).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, προστίθεται στην πρώτη παράγραφο «έχει στρατηγικό συμφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία».

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναθέτει στην COREPER, σεβόμενο τις αρμοδιότητες των αρμόδιων θεσμικών οργάνων, να προωθήσει τις εργασίες σχετικά με τις συστάσεις της Κοινής Επικοινωνίας, σύμφωνα με τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο, με την επιφύλαξη πρόσθετων κατευθύνσεων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η εποικοδομητική δέσμευση της ίδιας της Τουρκίας θα συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση των διαφόρων τομέων συνεργασίας που προσδιορίζονται στην κοινή ανακοίνωση» προστίθεται στην πρώτη παράγραφο.

«Στο πλαίσιο αυτό», συνεχίζει η δεύτερη παράγραφος, «η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανάληψη και την πρόοδο των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ – Τουρκίας. Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματα του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παραμένει πλήρως προσηλωμένο στη συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ των ΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ένωση και το κεκτημένο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει το διορισμό της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουέγιαρ ως προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την Κύπρο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη όλων των σταδίων της διαδικασίας υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, με όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτει».

Ικανοποίηση από Χριστοδουλίδη

Ικανοποίηση για το αποτέλεσμα της συζήτησης σχετικά με τα συμπεράσματα για τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τονίζοντας πως στάλθηκε ένα «θετικό μήνυμα» στην Αγκυρα, του οποίου η μετατροπή σε πράξεις «εξαρτάται από την πρόοδο στο Κυπριακό». Οι δηλώσεις έγιναν κατά την άφιξη του Προέδρου της Δημοκρατίας στις εργασίες της δεύτερης ημέρας της συνόδου κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.

«Θέλω να εκφράσω την ιδιαίτερή μου ικανοποίηση για τα αποτελέσματα της στρατηγικής συζήτησης που έγινε για την Τουρκία» σημείωσε ο κ. Χριστοδουλίδης, προσθέτοντας πως «από την αρχή θέσαμε ένα στόχο, την ουσιαστική διασύνδεση των ευρωτουρκικών με το Κυπριακό, και αυτό προκύπτει ξεκάθαρα μέσα από τα συμπεράσματα, αλλά και τη συζήτηση που έγινε».

«Συνειδητά στείλαμε ένα θετικό μήνυμα προς την Τουρκία» πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι «η μετουσίωση αυτού του μηνύματος σε συγκεκριμένες θετικές εξελίξεις στα ευρωτουρκικά εξαρτάται από την πρόοδο στο Κυπριακό». Ακόμη, έκανε λόγο για «πολύ σημαντική συγκυρία» δεδομένων και των προσπαθειών του ΓΓ του ΟΗΕ για επανέναρξη των συνομιλιών.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ευχαρίστησε τους ηγέτες που συμμετείχαν στη συζήτηση, αναφερόμενος στον Ελληνα Πρωθυπουργό, στον Γάλλο Πρόεδρο, στον Γερμανό Καγκελάριο, στην Ιταλίδα Πρωθυπουργό, στον Ολλανδό Πρωθυπουργό, στον Πρόεδρο του Συμβουλίου και στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίοι, όπως είπε, «ξεκαθάρισαν μέσα από τις παρεμβάσεις τους αυτή τη διασύνδεση» και αναγνώρισαν τον «εποικοδομητικό ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας» και την ανάγκη αν η Τουρκία επιθυμεί αυτό το θετικό μήνυμα «να μετουσιωθεί σε συγκεκριμένες θετικές ενέργειες», να «προχωρήσει σε εκείνα τα βήματα που χρειάζονται στο Κυπριακό».

Ερωτηθείς αν αναμένουμε κάποιες πρωτοβουλίες από πλευράς θεσμών ώστε να ξεκινήσουν διαδικασίες στα ευρωτουρκικά, αλλά και η διασύνδεσή τους με το Κυπριακό στην πράξη, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε πως υπάρχει πρωτοβουλία και από πλευράς Συμβουλίου και από πλευράς της Επιτροπής.

«Την ίδια στιγμή, πέραν της Ελλάδος, που ο Ελληνας Πρωθυπουργός θέτει συνεχώς το θέμα και θα έχει και συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο», συνέχισε, «θέλω να επισημάνω την παρέμβαση του Γερμανού Καγκελάριου για τον ρόλο που διαδραμάτισε στο να γίνει αποδεκτός από πλευράς Τουρκίας ο διορισμός της Προσωπικής Απεσταλμένης, αλλά και της προσπάθειας που συνεχίζεται, έτσι ώστε η Τουρκία να ανταποκριθεί στα καλέσματά του Γενικού Γραμματέα έτσι ώστε να επαναρχίσει ο διάλογος».

Αντιδράσεις από Τουρκία

Η 'Αγκυρα δεν θα δεχθεί ποτέ μια προσέγγιση που συνδέει την πρόοδο στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ με το Κυπριακό, σημειώνεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αναφορικά με τα χθεσινά συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η Τουρκία κατηγορεί την Ευρωπαϊκή Ένωση για έλλειψη στρατηγικού οράματος και δηλώνει ότι θα επανεξετάσει τον διάλογό της με την ΕΕ στη βάση της αμοιβαιότητας.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών:

"Τα συμπεράσματα για την Τουρκία του Έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 17-18 Απριλίου 2024 αποτελούν ένα ακόμη παράδειγμα της έλλειψης στρατηγικού οράματος της ΕΕ για την Τουρκία και τις παγκόσμιες εξελίξεις.

"Είναι αντιφατικό το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν έλαβε καμία απόφαση σχετικά με τις συστάσεις του κοινού ανακοινωθέντος για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας που εκπονήθηκε από τον ύπατο εκπρόσωπο Μπορέλ και την Επιτροπή, παρόλο που στα συμπεράσματα του Συμβουλίου τονίζεται ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον να αναπτύξει μια συνεργατική και αμοιβαία επωφελή σχέση με την Τουρκία.

"Η Τουρκία δεν θα αποδεχθεί ποτέ μια προσέγγιση που συνδέει την πρόοδο στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ με το Κυπριακό. Είναι απαραίτητο να εγκαταλειφθεί μια αντίληψη που περιορίζει αυτές τις πολύπλευρες σχέσεις στο Κυπριακό. Μια τέτοια νοοτροπία δεν μπορεί να συμβάλει θετικά και εποικοδομητικά στο πρόβλημα, ούτε στα άλλα περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα.

"Η Τουρκία, ως υποψήφια χώρα, παραμένει προσηλωμένη στο στόχο της ένταξης στην ΕΕ. Ωστόσο, απορρίπτουμε τον επιλεκτικό περιορισμό της διμερούς συνεργασίας σε συγκεκριμένους τομείς. Κατά την προσεχή περίοδο, θα επανεξετάσουμε το διάλογό μας με την ΕΕ στη βάση της αμοιβαιότητας, λαμβάνοντας υπόψη τον ρυθμό, το επίπεδο και το εύρος των βημάτων της ΕΕ προς την Τουρκία".

Με πληροφορίες από Φιλελεύθερο, AlphaNews, Capital, ΡΙΚ, Εθνικός Κήρυκας