Μία πολύ ενδιαφέρουσα αποκάλυψη έκανε στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση των μετόχων της Δικέφαλος 1924 Α.Ε. Ο Αλέξης Μεταξάς, ιδιοκτήτης της Ερμώνασσα, της ανάδοχης εταιρείας που έχει αναλάβει την κατασκευή του γηπέδου της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια.

Ο ισχυρός άνδρας της κατασκευαστικής εταιρείας υποστήριξε, σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, ότι «... εταιρεία γαλλικών συμφερόντων έχει ζητήσει να αποτελέσει η κατασκευή των πυλώνων του γηπέδου αντικείμενο μελέτης και παρουσίασης σε διεθνή συνέδρια καθώς η τεχνογνωσία που ακολουθήθηκε δεν έχει εφαρμοστεί ξανά στη χώρα μας!».

Η αποκάλυψη στο Sportdog 2 χρόνια πριν

Πρόκειται για την αποκάλυψη που είχε κάνει ο Αλέξης Μεταξάς σε συνέντευξή του στο Sportdog τον Αύγουστο του 2018! Τότε είχε τονίσει, ότι η «Αγιά Σοφιά» είναι μοναδική κατασκευή παγκοσμίως, εξαιτίας της ιδιαιτερότητας των πυλώνων που στηρίζουν το σκέπαστρο.

«Οι πυλώνες της Αγιά Σοφιάς θα είναι μοναδική κατασκευή στον κόσμο, όχι μόνο στην Ελλάδα! Αυτό για ποιο λόγο; Οφείλεται στο γεγονός, ότι το οικόπεδο είναι περιορισμένο. Ο χώρος δεν είναι μεγάλος έξω από το γήπεδο και τις κερκίδες, για να γίνει μία κατασκευή με άνεση, όπως είναι για παράδειγμα το στέγαστρο Καλατράβα στο Ολυμπιακό Στάδιο. Αν παρατηρήσετε από που ξεκινά η στήριξη του στεγάστρου στο γήπεδο της Καλογρέζας θα δείτε, ότι ξεκινά πολλά μέτρα μακριά από το γήπεδο. Σε μεγαλύτερο χώρο θα ήταν πολύ πιο εύκολο το χτίσιμο των πυλώνων. Λόγω της ιδιομορφίας της έκτασης αυτή η κατασκευή είναι μοναδική παγκοσμίως όχι μόνο στην Ελλάδα», είχε αναφέρει μεταξύ άλλων στο Sportdog ο Αλέξης Μεταξάς, ο οποίος στη Γενική Συνέλευση εκτός από την αναλυτική ενημέρωση που έκανε για την πορεία των εργασιών ανέφερε, ότι εκτός από την κατασκευή των πυλώνων «πολλές ακόμα καινοτόμες εφαρμογές στην κατασκευή του έργου διδάσκονται πλέον στο ένατο εξάμηνο του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου».

Ο Μεταξάς, μιλώντας στη Γενική Συνέλευση, στάθηκε στους συμβολισμούς που υπάρχουν στο νέο γήπεδο της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια.

«Το όραμα του κ. Μελισσανίδη και το μέγεθος του έργου δεν μετράται μόνο με τον όγκο που καταλαμβάνει. Σε αυτό το ξεχωριστό έργο συναντήθηκαν και ένωσαν τις δυνάμεις τους όχι μόνο φίλοι της ομάδας, αλλά και πολλοί άνθρωποι, απόγονοι του Ελληνισμού της Ανατολής με το όραμα να κρατήσουν ζωντανές τις μνήμες, την ιστορία, τον πολιτισμό και την αγάπη για τις προγονικές πατρίδες. Μία τέτοια πόλη της Ανατολής ήταν η Ερμώνασσα και για αυτό θα είμαστε πάντοτε υπερήφανοι για τη συμμετοχή μας σε αυτό το μοναδικό έργο».

Η ιστορία της Ερμώνασσα

Ερμώνασσα ήταν εμπορική πόλη του Πόντου που βρισκόταν 60 στάδια (11 χιλιόμετρα δηλαδή) δυτικά της Τραπεζούντας. Ιδρύθηκε και πήρε το όνομα του Έρμωνος, στρατηγού των Ιώνων. Ο βασιλεύς του Πόντου Φαρνάκης Α΄ την μετονόμασε Φαρνακία και αργότερα μετονομάσθηκε ξανά σε Άκανθο.

Η αρχαία Ερμώνασσα ερημώθηκε για άγνωστο λόγο και λίγα ερείπια διασώζονται σήμερα, αφού στα μεσαιωνικά χρόνια αναπτύχθηκε πλησίον της η πολίχνη των Πλατάνων. Οπότε τα Πλάτανα, που σήμερα λέγονται στα τούρκικα Ατσαπάτ (Akçaabat) είναι η συνέχεια της Ερμώνασσας.

Όπως αναφέρεται στο pontos-news.gr, «το ελληνικό όνομά της η πόλη το οφείλει στο ιερό άλσος με πλατάνια που υπήρχε εδώ παλιότερα. Κατά την περίοδο της Αυτοκρατορίας των Μεγάλων Κομνηνών αποτελούσε πρωτεύουσα του βάνδου Τρικωμίας, και μετά την οθωμανική κατοχή πρωτεύουσα ναχιγιέ (δήμου). Η πόλη, παρά τους εξισλαμισμούς που παρατηρήθηκαν στα γύρω χωριά, μέχρι το 1923 κράτησε τον ελληνικό της χαρακτήρα, αφού κατά την απογραφή του 1914 στις δύο ελληνικές συνοικίες των Πλατάνων καταγράφηκαν 2.000 κάτοικοι, όλοι Έλληνες.

Στην ενδοχώρα των Πλατάνων, κατά μήκος του ποταμού Καλάνεμα, εκτεινόταν το βάνδον (στρατιωτική μονάδα) Τρικωμίας, με μεγάλο αριθμό ελληνικών χωριών. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι κατά την απογραφή του 1521, στον οθωμανικό ναχιγιέ Ακτσάαμπατ που έλαβε τη θέση του βάνδου Τρικωμίας, υπήρχαν 4.479 χριστιανικά νοικοκυριά και μόλις 413 μουσουλμανικά.

Το Πλατάνιον φιλοξένησε σημαντικούς ταξιδιώτες των μεσοβυζαντινών χρόνων, όπως τον Κλαβίχο, απεσταλμένο του βασιλιά της Καστίλης στη Σαμαρακάνδη, πρωτεύουσα του Μογγόλου ηγεμόνα Ταμερλάνου. Σύμφωνα με όσα παραδίδει ο Κλαβίχο, οι Ισπανοί πλέοντας προς την Τραπεζούντα, στις 10 Απριλίου 1404, αγκυροβόλησαν στα Πλάτανα λόγω κακοκαιρίας. Στην επιστροφή ξαναπέρασαν από εδώ και στη συνέχεια ταξίδεψαν προς την Κωνσταντινούπολη έχοντας το πλοίο τους φορτωμένο με καρύδια. Το ταξίδι τους προς το γενοβέζικο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης διήρκεσε 25 ημέρες λόγω των σφοδρών ανέμων που έπνεαν στην περιοχή.

Σήμερα τα πλατάνια τα έχουν αντικαταστήσει πολυκατοικίες. Στο βωμό του εκσυγχρονισμού έχουν καταστραφεί επίσης πολλά αρχοντικά των Ελλήνων, παλαιών κατοίκων της πόλης. Ευτυχώς έχουν απομείνει μερικά στη συνοικία Ορτά-μαχαλέ (Orta mahalle). Σώζεται επίσης, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη φέρουσα τοιχοποιία, η εκκλησία των Ταξιαρχών, η οποία διαμορφώθηκε εσωτερικά και αποτέλεσε ιδιωτική κατοικία μέχρι πρόσφατα. Σήμερα είναι εγκαταλειμμένη στο πίσω μέρος μιας αυλής που ανήκει επίσης σε ιδιώτη. Λίγο δυτικότερα της εκκλησίας των Ταξιαρχών σώζεται παρεκκλήσιο, το οποίο χρονολογείται στον 13ο-14ο αι.

Στην ίδια συνοικία, κοντά στον Ταξιάρχη, βρίσκεται και το Δημοτικό Σχολείο Fevzi Paşa İlköğretim Okulu, που αποτελείται από δύο κίτρινα «δίδυμα» κτήρια, το ένα εκ των οποίων στέγαζε το παλιό ελληνικό σχολείο.

Πριν από την Ανταλλαγή τα Πλάτανα είχαν δύο ελληνικές συνοικίες, τα Κυρίως Πλάτανα (ή Νεσφί Πλάτανα) και την ενορία Γιανλού (ή Γαλού) και δύο μουσουλμανικές, το Τιρπισάρ και τον Ορτά-μαχαλέ. Στην κώμη, εκτός από τους ναούς των Ταξιαρχών και του Αγίου Γρηγορίου, υπήρχε και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, κοντά στη οποία βρισκόταν το Φροντιστήριο των Πλατάνων που είχε εγκαινιαστεί το 1909. Δίπλα στο σχολείο βρισκόταν η κύρια πλατεία της κώμης, το Μαγκάν’, όπου στήνονταν οι χοροί και οι γιορτές.

Στα Πλάτανα πριν από την Ανταλλαγή λειτούργησε ο ελληνικός σύλλογος «Ερμώνασσα», με αξιόλογη πολιτιστική δράση.

'Σ σα Πλάτανα ελείβωσεν / 'ς σην Τραπεζούνταν βρέχει

Κι εμένα το καρδόπον μου / παρηγορίαν 'κ' έχει

Αλέξης Μεταξάς Νέα Φιλαδέλφεια Αγία Σοφιά ΑΕΚ