Στα βιβλία των ρεκόρ, αλλά και στα αθλητικά «σαν σήμερα» το όνομα της Λαρίσα Λατίνινα το συναντάμε πολύ συχνά. Γράφει ο Άγγελος Μενδρινός.
Παραμένει η αθλήτρια με τα περισσότερα Ολυμπιακά μετάλλια, 18 (9 χρυσά-5 αργυρά-4 χάλκινα) που τα κατέκτησε σε τρεις διοργανώσεις. Για τον κόσμο της γυμναστικής παραμένει σημείο αναφοράς ως αθλήτρια και αργότερα ως προπονήτρια, αφού από τα χέρια της πέρασε η δεύτερη μεγάλη φουρνιά των κοριτσιών της ενόργανης γυμναστικής με κορυφαίο πετράδι στο προπονητικό της στέμμα την Όλγα Κόρμπουτ!
Για το καθεστώς της ΕΣΣΔ η Λαρίσα ήταν κάτι περισσότερο από μια αθλήτρια. Ήταν το πρότυπο της μεθοδικής δουλειάς και η βιτρίνα ενός καθεστώτος που ήθελε να διαφημιστεί στον καπιταλιστικό κόσμο.
Σήμερα η Λαρίσα Λατίνινα κλείνει τα 77 της χρόνια και ζει με τις αναμνήσεις της σ΄ ένα προάστιο της Μόσχας.
Στη λαμπρή της καριέρα όμως πέφτει μια βαριά σκιά. Η συνεργασία της με το κομμουνιστικό καθεστώς όχι μόνο την εποχή της μεγάλης της δόξας, αλλά κι αργότερα. Ως η προπονήτρια που είχε αναλάβει να προχωρήσει στη μαζική παραγωγή μεγάλων αθλητριών της γυμναστικής για την προβολή του καθεστώτος. Η καριέρα της στο τομέα αυτό σταμάτησε το 1976. Ήταν η εποχή που στους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ ανέτειλε το άστρο της Νάντιας Κομανέτσι, της Ρουμάνας που έγινε η πρώτη αθλήτρια που βαθμολογήθηκε με άριστα, 10!.
Όσο ανέβαινε το αστέρι της Κομανέτσι και του προπονητή της Μπέλα Κάρολι τόσο έσβηνε το δικό της. Οι υπεύθυνοι αθλητικής πολιτικής της ΕΣΣΔ θεώρησαν τις μεθόδους τους Λατίνινα ξεπερασμένες. Την έβαλαν άρον άρον στο περιθώριο.
Η Λατίνινα είχε μιλήσει για τις σχέσεις της με το καθεστώς του Στάλιν αρχικά σε ένα αθλητικό ντοκιμαντέρ, τους «κόκκινους φακέλους» που εξέταζαν τον ανταγωνισμό Ανατολής – Δύσης σε όλα τα επίπεδα. ‘Ένα επεισόδιο ήταν αφιερωμένο στον αθλητισμό. Εκεί αποκαλύπτονταν οι σχέσεις με το καθεστώς κορυφαίων αθλητών. Η ΕΣΣΔ ήταν η πρώτη χώρα που συνέλαβε την ιδέα της διαφήμισης του καθεστώτος τους μέσα από τον αθλητισμό και τις επιτυχίες ειδικά στους Ολυμπιακούς Αγώνες,!
«Πίστευα στο σύστημά. Τώρα συνειδητοποιώ ότι όλα ήταν φτηνή προπαγάνδα. Όλη μου η δουλειά και οι πεποιθήσεις μου δεν μου έχουν αφήσει τίποτα. Τίποτα, απολύτως!».
Κι όμως η πορεία της ήταν λίγο πολύ φυσιολογική μέσα στο περιβάλλον που μεγάλωσε. Γεννήθηκε σαν σήμερα, 27 Δεκεμβρίου 1934 στη Χερσώνα της Ουκρανίας. Ήταν η εποχή που οι συμπατριώτες της αντιστέκονταν στην κολεκτιβοποίηση των χωραφιών τους. Ήταν η εποχή του «μεγάλου λιμού», όταν εκατομμύρια Ουκρανοί αφέθηκαν να πεθάνουν από τη πείνα. Η Ουκρανίας, ο σιτοβολώνας της ΕΣΣΔ δοκιμάστηκε σκληρά και από τη Γερμανική επίθεση του 1941. Από τη μία συμφορά στην άλλη. Κι όταν ο «κόκκινος στρατός» επέστρεψε στη χώρα, το 1945, η Λατίνινα ήταν 11 χρόνων. Έχοντας ζήσει μόνο εφιαλτικές στιγμές θέλησε να ασχοληθεί με το μπαλέτο. Πριν από αυτό έπρεπε να αποκτήσει πλαστικότητα το σώμα της και πέρασε από την ενόργανη γυμναστική. Εκεί φάνηκε το ταλέντο της. Ο προπονητής Μιχαΐλ Σοτνιτσένκο έσκυψε πάνω της καταλαβαίνοντας ότι είχε στα χέρια του ένα θησαυρό μοναδικό.
Εννιά χρόνια αργότερα, το 1954 στο Παγκόσμιο της Ρώμης παρουσιάστηκε στο διεθνές κοινό. Ήταν τυχερή. Δύο χρόνια νωρίτερα ο Ιωσήφ Στάλιν είχε αποφασίσει να βάλει τέλος στην αθλητική απομόνωση της χώρας του. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες και οι άλλες μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις δεν ήταν πλέον ελεεινές καπιταλιστικές φιέστες. Μπορούσαν να γίνουν μια πρώτης τάξεως διαφήμιση του κομμουνιστικού καθεστώτος με την παρουσία των μεγάλων αθλητών που μπορούσε να παράγει η αχανής χώρα του. Το κίνητρο για τους μεγάλους αθλητές ήταν η καλύτερη ζωή σε σχέση με τους υπόλοιπους συμπατριώτες τους. Εισαγωγή στις στρατιωτικές σχολές, υψηλοί μισθοί και πολλά παράσημα. Οι μεγάλοι αθλητές θα αποτελούσαν πλέον μέρος της κομματικής νομενκλατούρας.
Το 1954 τη βρίσκει παντρεμένη με τον συμφοιτητή της Ιβάν Λαντίνιν και το 1956 ζει το πρώτο της μεγάλο θρίαμβο στους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Μελβούρνη. Επιστρέφει με τέσσερα μετάλλια, τα δύο χρυσά. Ο κόσμος όλος υποκλίνεται στη χάρη και στην ομορφιά της. Η ίδια λέει: «Ημουν μεγάλη πατριώτισσα. Η γυμναστική μου δεν ήταν μόνο δική μου. Ανήκε στη σοβιετική πατρίδα μου και σε όλο τον λαό μου».
Το 1960 στη Ρώμη είναι η μεγάλη ατραξιόν. Με 3 χρυσά 2 αργυρά και ένα χάλκινο γίνεται η δημοφιλέστερη αθλήτρια στη χώρα. Στα 26 χρόνια της ζει σε δικό της διαμέρισμα στη Μόσχα, έχει πρόσβαση σε καταναλωτικά αγαθά που αγνοούν οι συμπατριώτες της, ταξιδεύει στο εξωτερικό. Ζει ένα παραμύθι.
Το ίδιο παραμύθι θα συνεχίσει να το ζει κι όταν σταματά τον αθλητισμό. Γίνεται προπονήτρια κι αναλαμβάνει να βρει τις επόμενες μεγάλες αθλήτριες. Αυτό που ξέρει είναι η σκληρή δουλειά κι η αυστηρότητα. Άγουρα κοριτσάκια υποχρεώνονται σε ένα σκληρό πρόγραμμα προετοιμασίας με μόνο στόχο να χαρίσουν όσα περισσότερα μετάλλια γίνεται σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Πίσω από τη κομψότητα και τη χάρη που παρουσιάζεται στις μεγάλες διοργανώσεις κρύβεται μια σκληρή προετοιμασία. Πολλά κορίτσια δεν αντέχουν. Αυτά που προχωρούν ζουν κι αυτά για λίγο το δικό τους παραμύθι.
Ο «δράκος» στο παραμύθι της Λατίνινα ήταν η Νάντια Κομανέτσι και οι εμφανίσεις της στο Μόντρεαλ το 1976. Εκεί αναθεωρείται όλη η πολιτική της ΕΣΣΔ στη γυμναστική. Βλέπετε η Ρουμανία δεν ήταν φίλη χώρα πλέον. Ο Νικολάι Τσαουσέσκου είχε χαράξει τη δική του γραμμή κι ‘έπαιζε στη διεθνή σκηνή με τα δικά τους όπλα. Η Λατίνινα ήταν το εύκολο θύμα. Παραιτήθηκε και πέρασε στη σκιά. Το 1989 η πτώση του τείχους του Βερολίνου που έφερε και το γκρέμισμα των κομμουνιστικών καθεστώτων δημιούργησε νέες χώρες στην άλλοτε αχανή ΕΣΣΔ. Μία από αυτές και η Ουκρανία.
Εκεί δεν ήταν καλοδεχούμενη. Ελάχιστες φορές είχε μιλήσει για την Ουκρανική καταγωγή της. Προτιμούσε το «πολίτης της ΕΣΣΔ» που ήταν μέσα στα όρια της πολιτικής ορθότητας της εποχής. Από τότε η μοίρα της ήταν κοινή με πολλών άλλων συναθλητών της που είχαν δοξαστεί στον καιρό της κραταιής ΕΣΣΔ.
Προσεκτικές αποστάσεις. Ακόμη κι η πατρίδα της τη τίμησε για αυτά που είχε προσφέρει στη Γυμναστική, αλλά πάντα από μακριά κι αγαπημένοι.
Πηγή: pamesports.gr
Ακολουθήστε το sportdog.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις αθλητικές ειδήσεις