Μία παραβολή που ξεκινούσε από το ερώτημα γιατί οι δημοκρατίες είναι καλύτερες από τις δικτατορίες, αλλά παράλληλα μας δίνει μία ιδέα για τη λειτουργία των δημοσίων πραγμάτων σε περιόδους έντασης. Οσο σκέφτομαι την παραβολή τόσο περισσότερο βρίσκω ότι ταυτίζεται με την παρούσα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στο ελληνικό ποδόσφαιρο, με δεδομένη και τη βούληση της πολιτείας να εξυγιάνει τον χώρο.

Η αρχή της παραβολής ξεκινά από τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στους περιπλανώμενους και στους εγκατεστημένους σε μία περιοχή κλέφτες. Οπου κυριαρχούν οι πρώτοι, η ιδιοκτησία δεν είναι ασφαλής και η αύξηση της παραγωγής και του πλούτου είναι αδύνατη. Ευτυχώς κάποτε στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας μερικοί ληστές αποφάσισαν να εγκατασταθούν σε μία περιοχή μόνιμα και να μετατραπούν από περιπλανώμενοι σε εγκατεστημένοι κλέφτες. Και προσπάθησαν από εκείνη τη στιγμή και έπειτα να προστατέψουν την περιοχή τους από τις επιδρομές των περιπλανώμενων κλεφτών.

Οι εγκατεστημένοι κλέφτες αποκτούν ένα προνόμιο –μονοπώλιο– απέναντι στους περιπλανώμενους, όσον αφορά την κλεψιά. Στην περιοχή που διαφεντεύουν επιτρέπεται μόνο αυτοί να κλέβουν, για παράδειγμα με τη μορφή φόρων. Οι φόροι, φυσικά, προϋποθέτουν την παραγωγή πλούτου και αγαθών. Οι εγκατεστημένοι κλέφτες σιγά σιγά οργανώνουν όλο και καλύτερα τα πράγματα αλλά και τη συμπεριφορά τους. «Εισπράττουν» πολλά από τους ντόπιους, αλλά αφήνουν και κίνητρα για τη συνέχεια της παραγωγής, δηλαδή υπηρετούν αυτό που συνήθως ορίζουμε ως «γενικό συμφέρον».
Η περιοχή στην οποία είναι εγκατεστημένοι πρέπει να παράγει. Οσο περισσότερα πράγματα παράγονται τόσο περισσότερα θα μπορούν οι εγκατεστημένοι κλέφτες να παντελονιάζουν. Το συμφέρον τους συμπίπτει με το «γενικό». Αντίθετα, οι περιπλανώμενοι κλέφτες από μία περιοχή παίρνουν ό,τι μπορούν, καταστρέφουν ό,τι δεν μπορούν να πάρουν μαζί τους και επί της ουσίας αφήνουν πίσω τους καμένη γη, ενώ αφήνουν μετέωρη την απειλή για επανάληψη του πλιάτσικου, κάποια στιγμή στο μέλλον.

Τυπικά παραδείγματα περιπλανώμενων κλεφτών ήταν οι Βίκινγκς και οι πειρατές του 16ου και 17ου αιώνα στη Μεσόγειο. Οι εγκατεστημένοι ληστές αυτό που κάνουν είναι να μετασχηματίζουν την αναρχία των περιπλανώμενων κλεφτών σε κράτος και κυβέρνηση. Στην παραβολή αυτή είναι εύκολο να κάνετε τις αντικαταστάσεις και να βάλετε τα πρόσωπα στη σωστή τους θέση. Ποιον ρόλο παίζουν, ας πούμε, οι παράγοντες-επενδυτές, ποιον οι κυβερνητικοί παράγοντες και ποιοι είναι οι ντόπιοι που υφίστανται τις συνέπειες των εγκατεστημένων ή των περιπλανώμενων ληστών.


Πραγματικότητα και παραβολές

Εξω από παρομοιώσεις και συμβολισμούς, τώρα. Αυτό που ονομάζουμε εξυγίανση του ελληνικού ποδοσφαίρου είναι η μετατροπή του σε μία καθαρά επιχειρηματική δραστηριότητα, με ένα θεσμικό πλαίσιο ασυνάρτητο και ξεπερασμένο, και με μία ΕΠΟ η οποία θα διεκπεραιώνει εντολές και θα υπηρετεί συμφέροντα. Θα έχουμε ένα «επαγγελματικό» ποδόσφαιρο που θα αντιγράφει και θα συντηρεί τις παθογένειες του πελατειακού κράτους, όπου ο ισχυρός θα είναι εκείνος που ευνοείται κάθε φορά και θα κανονίζει πώς θα μοιραστεί η τράπουλα.

Ετσι δεν συμβαίνει και με τις επιχειρήσεις; Εκείνο που με προβληματίζει είναι η αντιμετώπιση των ομάδων-επιχειρήσεων από το κράτος και η αλλοίωση των χαρακτηριστικών του παιχνιδιού, όπως και του φιλάθλου που μεταμορφώνεται σε πελάτη-καταναλωτή, ο οποίος εδώ και καιρό απέχει από το γήπεδο, όπως δείχνει η κίνηση των εισιτηρίων. Και αυτή η αποχή είχε ξεκινήσει σε μεγάλη έκταση πολύ πριν από την οικονομική κρίση, αλλά οι ομάδες ουδέποτε ενδιαφέρθηκαν να εντοπίσουν τα αίτια για να διορθώσουν τις στρεβλώσεις.

Δεν ενδιαφερθήκαν, γιατί τους αρκεί η κρατική επιχορήγηση και τα χρήματα της Nova. Αν δεν ήταν η συνδρομητική τηλεόραση, το «επαγγελματικό» ποδόσφαιρο θα ήταν ένα φάντασμα που θα σερνόταν στα τοπικά πρωταθλήματα. Οι παράγοντες δεν έχουν κανένα σχέδιο, καμία ιδέα, κανένα όραμα. Αρκούνται σε ό,τι μπορούν να τους δώσουν, κοιτούν τα «μαγαζάκια» τους και αποδεικνύονται ανίκανοι να επιδείξουν έστω και ψήγματα δημιουργικότητας. Κι όσοι τολμούν να το κάνουν συντρίβονται.


Η Σουπερ Λίγκα μπορεί ν' αλλάξει;

Το προϊόν επαγγελματικό ποδόσφαιρο δεν είναι προϊόν που ανήκει ή παράγεται από μία και μόνον ομάδα. Είναι το σύνολο της αγωνιστικής εικόνας που προσφέρει η επαγγελματική κατηγορία, ο συνεταιρισμός που ονομάζεται Σούπερ Λίγκα. Από την ίδρυσή της και έπειτα δεν είδα να αναλαμβάνει ούτε μία δράση της προκοπής, που να δείχνει ότι ανησυχεί και ενδιαφέρεται για το προϊόν της. Οτι θέλει να βρει τρόπους να το βελτιώσει και να απευθυνθεί σε μεγαλύτερο αριθμό φιλάθλων ή πελατών, αν θέλετε. Αλλωστε ο τρόπος που λειτουργεί αυτός ο συνεταιρισμός τον καθιστά ανίκανο για οτιδήποτε. Δεν συζητώ για θέματα διαφάνειας, σε ό,τι έχει να κάνει με τα οικονομικά, αλλά την αντίληψη που κυριαρχεί. Τα ευρώ να παίρνουμε για να συντηρούμε οι «μικροί» τις παραγοντικές μας εξουσίες και οι «μεγάλοι» για να κάνουμε τη δουλειά μας. Αντίληψη «εγκατεστημένου ληστή» πέρα για πέρα. Μπορεί άραγε εδώ να αλλάξει κάτι;

ΠΗΓΗ: Sportday

Γνώμες LIFE Ποδόσφαιρο SPORTS