Το «σύμπλεγμα του αδέσποτου σκύλου»

Οι επιτυχίες της Ουρουγουάης στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924 και 1928, όταν και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο, αλλά και η κατάκτηση του πρώτου Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1930 από τη Σελέστε βοήθησε σε μεγάλο βαθμό στην εξάπλωση του ποδοσφαίρου στη νότια Αμερική. Εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκε και ένα νέο στυλ ποδοσφαίρου, γνωστό ως σάμπα, το οποίο σε αντίθεση με την αυστηρότητα των συστημάτων που προέρχονταν από την Ευρώπη βασιζόταν στην εξαίρετη τεχνική και το ταλέντο.

 

 

Αυτό το στυλ ποδοσφαίρου που εμπεριέχει το στοιχείο της επίδειξης είναι για πολλούς μια επέκταση του καρναβαλιού για το οποίο φημίζονται οι Λατινοαμερικάνοι. Οι Βραζιλιάνοι αρέσκονται στην επίδειξη. Όταν επιλέχθηκαν να φιλοξενήσουν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950 το κύριο μέλημα τους ήταν να παρουσιάσουν στον κόσμο το φανταχτερό στυλ του παιχνιδιού τους.

Όλα πήγαν βάσει σχεδίου μέχρι τον τελικό όπου οι Ουρουγουανοί τους χάλασαν τη γιορτή όταν ο Γκίγκια σκόραρε στο 79ο λεπτό (2-1) για να χαρίσει το τρόπαιο στην χώρα του σε ένα κατάμεστο Μαρακανά. Οι Βραζιλιάνοι παραμένουν μέχρι και σήμερα η μόνη διοργανώτρια χώρα που έχει ηττηθεί σε τελικό που διεξήχθη στην έδρα της.

Η 16η Ιουλίου είναι μια ημερομηνία που έχει χαραχθεί στις μνήμες των Βραζιλιάνων ως μια μαύρη μέρα όχι μόνο για την ιστορία του ποδοσφαίρου, αλλά γενικότερα για την ιστορία της χώρας. Η Βραζιλία είχε εντυπωσιάσει στα παιχνίδια πριν τον τελικό κερδίζοντας την Ισπανία με 6-1 και τους Σουηδούς με 7-1. Από την άλλη οι Ουρουγουανοί τα βρήκαν σκούρα απέναντι στην Ισπανία αποκομίζοντας την ισοπαλία (2-2) ενώ κέρδισαν πολύ δύσκολα τη Σουηδία με 3-2, έχοντας μείνει πίσω στο σκορ.

Την παραμονή του μεγάλου τελικού ο βραζιλιάνικος Τύπος ενημέρωνε τους αναγνώστες για τη σίγουρη νίκη της εθνικής τους ομάδας. Και δεν μπορεί κανείς να τους κατηγορήσει για υπέρμετρη φιλοδοξία μιας και το εκπληκτικό ποδόσφαιρο που έπαιζε η Σελεσάο σε συνδυασμό με την καλή προϊστορία στα παιχνίδια με τη Σελέστε τους είχαν γεμίσει με αισιοδοξία.

Όταν πήραν το προβάδισμα στο 46ο λεπτό με τέρμα του Φριάκα οι, σύμφωνα με ανεπίσημες πηγές, 210,000 θεατές στο Μαρακανά πείστηκαν για το ποιος θα είναι ο παγκόσμιος πρωταθλητής. Παρόλʼ αυτά ύστερα από 44 λεπτά οι φίλοι της Σελεσάο αποχωρούσαν από το γήπεδο βρίσκοντας πολύ δύσκολο να πιστέψουν τι είχε συμβεί. Ένα Βραζιλιάνος φίλαθλος έδωσε τέλος στη ζωή του λίγο μετά το τελευταίο σφύριγμα ενώ ένας Ουρουγουανός έχασε τη ζωή του καθώς υπέστη καρδιακή προσβολή λόγω της συγκίνησης. Σε συνέντευξη του λίγο μετά τον αγώνα ο Γκίγκια, με το τέρμα του οποίου στέφθηκε πρωταθλήτρια η Σελέστε, τόνισε ότι ήταν μόλις ο τρίτος άνθρωπος που κατάφερε να σιγάσει το Μαρακανά. Οι άλλοι δύο ήταν ο Φρανκ Σινάτρα και ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο Βʼ.

Ο δημοσιογράφος Ζοάο Μάξιμο συμφώνησε με τις δηλώσεις του Γκίγκια για το πόσο σημαντικό ήταν το δεύτερο γκολ της Ουρουγουάης. «Το γκολ ήταν μεγάλης σημασίας και η επίπτωση του βίαια, αυτό το γκολ φαίνεται πως χώρισε τη ζωή στη Βραζιλία σε δύο περιόδους. Πριν και μετά το γκολ». Τι πήγε στραβά στο Μαρακανά και οι Βραζιλιάνοι πληγώθηκαν από τους Ουρουγουανούς;

Πολλοί θα επισημάνουν την ασέβεια που έδειξαν οι δημοσιογράφοι στη Βραζιλία με το να αναδείξουν πρωταθλήτρια την ομάδα τους προτού διεξαχθεί το παιχνίδι.

Κάποιοι ιστορικοί έχουν δώσει πάντως μια άλλη ερμηνεία όσον αφορά την ήττα της Βραζιλίας στον τελικό του 1950 αποδίδοντας την αποτυχία της ομάδας τους στο «Σύμπλεγμα του Αδέσποτου Σκύλου». Πρόκειται για ένα όρο που έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει τη συγκεκριμένη ομάδα της Βραζιλίας. Το Σύμπλεγμα του Αδέσποτου Σκύλου είναι η κατωτερότητα με την οποία τοποθετεί ο Βραζιλιάνος οικειοθελώς τον εαυτό του απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο.

Πριν το ξεκίνημα του παιχνιδιού η Βραζιλία τίθεται αντιμέτωπη όχι μόνο με τους αντιπάλους αλλά και με τον εαυτό της. Το πρόβλημα είναι καθαρά ψυχολογικό. Οι ποδοσφαιριστές της επηρεάζονται από την πίεση και το βάρος που έχει τοποθετηθεί στους ώμους για να παίξουν με ένα συγκεκριμένο στυλ ποδοσφαίρου.

Ο Βραζιλιάνος θεατρικός συγγραφέας Νέλσον Ροντρίγκεζ έχει πει ότι η «Η Ουρουγουάη κλώτσησε τη Βραζιλία σα να ήταν αδέσποτα σκυλιά». ʽΕκτοτε αυτή η ήττα έχει χρησιμοποιηθεί ως μεταφορά για όλες τις ήττες που έχει υποστεί η Σελεσάο.

Οι περισσότεροι παίκτες από εκείνη την ομάδα αποσύρθηκαν διακριτικά από το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της πατρίδας τους. Ο τερματοφύλακας Μπαρμπόσα, ο οποίος είχε ψηφιστεί ο καλύτερος στη διοργάνωση, έπαιξε για μια ακόμη φορά με τα χρώματα της Βραζιλίας ενώ το 1994 του απαγορεύτηκε να επισκεφτεί την ομάδα από φόβο μήπως της φέρει κακοτυχία.

Μόλις δύο μέλη της αποστολής του τελικού στο Μαρακανά, οι Σάντος και Καστίγιο, εκπροσώπησαν την ομάδα το 1954 και το 1958. Οι πασίγνωστες σε όλους κίτρινες εμφανίσεις της Βραζιλίας ήταν απόρροια της ντροπιαστικής ήττας καθώς αντικατέστησαν τις λευκές εμφανίσεις, οι οποίες πλέον ήταν συνώνυμο της αποτυχίας.

Οκτώ χρόνια μετά οι Βραζιλιάνοι κατάφεραν να ξορκίσουν τους δαίμονες της 16ης Ιούλη του 1950 κερδίζοντας το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958, ενώ ακολούθησαν ακόμη δύο στις επόμενες τρεις διοργανώσεις.

Για πολλούς Βραζιλιάνους όμως το αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας θα έχει αποκατασταθεί πλήρως όταν η εθνική τους ομάδα πανηγυρίσει την κατάκτηση ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Μαρακανά.

Με το επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο να διεξάγεται στη Βραζιλία το 2014 οι φίλοι της Σελεσάο ελπίζουν πως η ομάδα τους θα ξεφορτωθεί την ανεπιθύμητη ταμπέλα της μόνης διοργανώτριας χώρας που ηττήθηκε σε τελικό που έλαβε χώρα στο σπίτι της.

ΠΗΓΗ: Othersidefootball.com