Κάτι περίεργο συμβαίνει με το θέμα των αμερικανικών κυρώσεων στη βάση του νόμου CAATSA εναντίον της Τουρκίας, που είχαν επιβληθεί στην κατοχική δύναμη τον Δεκέμβριο του 2020, με εισήγηση του Μάικ Πομπέο, του τότε υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών.

Είναι ένα θέμα που το ανακινούμε εδώ και μερικές μέρες χωρίς να παίρνουμε σαφείς και καθαρές απαντήσεις από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Και όταν οι φίλοι μας οι Αμερικανοί είναι «άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε», μας κυριαρχούν δικαιολογημένα οι υποψίες. Και με δεδομένη την αποτυχία της συνάντησης του υπουργού Εξωτερικων Άντονι Μπλίνκεν με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μερικά πράγματα είναι ακαταλαβίστικα.

Για να είμαι δίκαιος, πάντως, πριν συνεχίσω με το θέμα των κυρώσεων.

Άπρακτος έφυγε από την Ουάσιγκτον και κατευθύνθηκε στο Τέξας για να κάνει τα εγκαίνια του εκεί τουρκικού προξενείου και του Τουρκικού Κέντρου, o «αγαπητός» Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπως του αρέσουν να τον προσφωνούν οι ομόλογοί του.

Πριν αναχωρήσει, όπως σημειώσαμε και χθες, είχε μία συνάντηση με εντάσεις με τον Άντονι Μπλίνκεν. Μία συνάντηση από την οποία δεν έλαβε το βασικό “δώρο” που ήθελε: Τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών ότι θα κάνουν τα πάντα για να επιτύχουν την πώληση των μαχητικών F-16 στην Τουρκία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Τσαβούσογλου ήταν έντονα εκνευρισμένος και ενοχλημένος, όταν άκουσε από τον κ. Μπλίνκεν τα αυτονόητα. Ο Αμερικανός υπουργός, φέρεται να του επανέλαβε -για να το εμπεδώσει- ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν -όπως είπε ο ίδιος ο πρόεδρος στον Ερντογάν στη Μαδρίτη- υποστηρίζει το τουρκικό αίτημα.

Όπως επίσης του τόνισε στην ισπανική πρωτεύουσα, πρέπει η Τουρκία να εργαστεί με το Κογκρέσο, ώστε να αποσυρθούν οι αντιρρήσεις των νομοθετών. Αντιλαμβάνομαι ότι έγινε αναφορά και στον γερουσιαστή Μενέντεζ, αλλά επίσης ειπώθηκε ότι δεν είναι ο μόνος που αντιτίθεται στην αγορά των F-16 από τους Τούρκους. Συντάσσονται μαζί του και άλλοι βουλευτές και γερουσιαστές.

Όπως έχει γράψει η ιστοσελίδα μας, ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Τζιμ Ρις έχει πολλά θέματα με το τουρκικό αίτημα. Όπως δήλωσε στην Καθημερινή και στη Λένα Αργύρη, τα προβλήματα είναι πολλά με την Τουρκία και πρέπει να επιλυθούν πριν γίνει η αγοραπωλησία των F-16.

Ο κ. Μπλίνκεν εξήγησε, λοιπόν, τα πράγματα ως έχουν. Βεβαίως είναι και το θέμα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Ο Αμερικανός υπουργός φέρεται να είπε στον Τσαβούσογλου ότι αν η Άγκυρα επιτρέψει την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ, η στάση πολλών νομοθετών θα αλλάξει. Και συμπλήρωσε το επίσης αυτονόητο, που έχουν επαναλάβει άπειρες φορές οι εκπρόσωποι των Ηνωμένων Πολιτειών, ότι οποιαδήποτε εισβολή στη βόρεια Συρία θα είναι μία απαράδεκτη ενέργεια, που απορρίπτεται, και θα κρίνει τη συνέχεια των τουρκοαμερικανικών σχέσεων.

Πάντως, σε ότι αφορά το θέμα των κυρώσεων, κάτι δεν μου αρέσει και όσο δεν το ξεκαθαρίζει η Ουάσιγκτον, τόσο θα δημιουργούνται υποψίες και αμφιβολίες για τη στάση της, αν και στον Τσαβούσογλου συμπεριφέρθηκαν όπως πρέπει να αντιμετωπίζονται οι παραβάτες του Διεθνούς Δικαίου.

Η αμερικανική κυβέρνηση έχει θέσει σε κυρώσεις την πολεμική βιομηχανία της Τουρκίας και συγκεκριμένα την εταιρεία Presidency of Defense (SSB), όπως αναφέρεται σε γραπτή ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η εν λόγω εταιρεία δεν μπορεί να είναι μέρος του συμβολαίου για τα F-16, σημειώνει η ανακοίνωση, η οποία προσθέτει -και εδώ αρχίζει το μεγάλο πρόβλημα- ότι η παραπάνω εταιρεία έχει αλλάξει όνομα.

Άρα, μπορούμε να υποθέτουμε, ότι με το νέο όνομα θα μπορούσε να αγοράσει τα αμερικανικά μαχητικά. Χθες, επιχειρήσαμε να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, αλλά θα έλεγα ότι μπερδευτήκαμε περισσότερο. Με τον αναπληρωτή εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχαμε τον παρακάτω διάλογο:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ευχαριστώ. Αν θυμάστε, σας ρώτησα την περασμένη εβδομάδα σχετικά με τις κυρώσεις CAATSA εναντίον της Τουρκίας και εάν μια χώρα όπως η Τουρκία που βρίσκεται υπό κυρώσεις, εάν αυτή η χώρα μπορεί να αγοράσει τα F-16. Γιατί αν θυμάμαι καλά τους επιβάλατε κυρώσεις και τους ακυρώσατε το συμβόλαιο για τα F-35. Σωστά; Τι άλλαξε λοιπόν και θέλετε να δώσετε στην Τουρκία τα F-16; Και επίσης, πείτε μας εάν η Τουρκία εξακολουθεί να υπόκειται σε κυρώσεις.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Συγκεκριμένα, πιστεύω ότι απάντησα στην ερώτησή σας την περασμένη εβδομάδα, αλλά για να επαναλάβω —

ΕΡΩΤΗΣΗ: Όχι, όχι, πήρατε την ερώτησή μου και μου έστειλαν την απάντηση από το γραφείο σας.

ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΛΕΠΤΟ 29:00

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κατάλαβα. Καθώς σχετίζεται με τον (νόμο) CAATSA, φυσικά κάνουμε αυτές τις εκτιμήσεις και οποιεσδήποτε προβλέψεις πωλήσεων γίνονται κατά περίπτωση. Δεν έχω άλλες λεπτομέρειες να προσφέρω αυτή τη στιγμή. Αλλά για τα F-16, ο πρόεδρος Μπάιντεν είπε τον περασμένο Ιούνιο, ως γενικό θέση, ότι πρέπει να πουλήσουμε αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία και να εκσυγχρονίσουμε επίσης τον στόλο τους. Ωστόσο, όταν πρόκειται για συγκεκριμένες μεταφορές όπλων, αρνούμαστε να τις σχολιάσουμε μέχρι να υπάρξει η επίσημη διαδικασία ειδοποίησης στο Κογκρέσο. Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, οι ΗΠΑ εκτιμούν έντονα τη συνεργασία τους με τη σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ Τουρκία, και οι ΗΠΑ και η Τουρκία έχουν μακροχρόνιους και βαθύς διμερείς αμυντικούς δεσμούς και η συνεχιζόμενη διαλειτουργικότητα της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ παραμένει προτεραιότητα για αυτήν τη κυβέρνηση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Επειδή οι συνεργάτες σας μου έστειλαν μια απάντηση, και σας ευχαριστώ για αυτό. Επίσης, έστειλαν απάντηση στους συναδέλφους μου. Στην απάντησή σας, λέτε ότι η πώληση των F-16 στην Τουρκία δεν απαγορεύεται από αυτές τις κυρώσεις CAATSA, υπό την προϋπόθεση ότι η Presidency of Defense (SSB) της Τουρκίας, – είναι μια εταιρεία που ονομάζεται SSB – δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συναλλαγή. Πρέπει να μας εξηγήσετε τι συμβαίνει, γιατί νομίζω ότι οι Τούρκοι θα αλλάξουν το όνομα της εταιρείας για να αγοράσουν τα F-16 και όπως καταλαβαίνετε αυτό είναι απάτη.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οπότε δεν πρόκειται να προκαταλάβω τη διαδικασία ή —

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορείτε να δεχθείτε την ερώτηση, τουλάχιστον, επειδή είναι πολύ σοβαρή;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: (Δεν θα μπω) σε υποθετικά σενάρια. Όπως είπα, θα επαναλάβω αυτό που είπε ο (εκπρόσωπος) Νεντ (Πράις), ο υπουργός (Μπλίνκεν), και αυτό που είπε προηγουμένως ο Πρόεδρος Μπάιντεν, το οποίο είναι ότι πρέπει να πουλήσουμε στην Τουρκία τα μαχητικά F-16 και να εκσυγχρονίσουμε επίσης τον στόλο τους. Ωστόσο, όταν πρόκειται για συγκεκριμένες μεταφορές όπλων, απλώς δεν πρόκειται να προτρέξω από αυτή τη διαδικασία μέχρι να υπάρξουν επίσημες ειδοποιήσεις στο Κογκρέσο.

(Εδώ παρεμβαίνει ξένος συνάδελφος):

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ακριβώς σε αυτό το σημείο, ο υπουργός Εξωτερικών, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, είπε –νομίζω σήμερα ή αργά χθες το βράδυ– ότι η πώληση των F-16 είναι εντελώς ανεξάρτητη από τα σχέδια που έχουν για τη βόρεια Συρία, είτε εισβάλλουν είτε όχι στη βόρεια Συρία, θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από οποιαδήποτε ένταξη του ΝΑΤΟ στη Σουηδία και τη Φινλανδία – και ούτω καθεξής. Αυτή είναι η αντίληψή σας για αυτήν τη συμφωνία, ή αυτή η συμφωνία εξαρτάται, ας πούμε, από το να μην επιτεθεί η Τουρκία στη Συρία και να ακολουθήσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είπα, δεν πρόκειται να προσφέρω παραλληλισμούς ή συνδέσεις εδώ. Όσο αφορά τα F-16, ήμασταν αρκετά σαφείς, αλλά – και όσον αφορά τις εισβολές στη Συρία, ήμασταν επίσης αρκετά σαφείς. Ο Νεντ (Πράις) μίλησε για αυτό μόλις χθες, στο οποίο – φυσικά, είμαστε πολύ ευαίσθητοι και θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι όποιες ενέργειες συμβαίνουν στη Συρία δεν υποβαθμίζουν το σημαντικό έργο που συνέβη τα τελευταία χρόνια για την ήττα του ISIS και τη λειτουργία του στην περιοχή.

Μετά από τη συνάντηση των δύο υπουργών, που δεν πήγε καθόλου καλά -και αυτό είναι σίγουρο- οι Αμερικανοί, το επόμενο διάστημα, θα είναι προσεκτικοί για να μην δίνουν την ευκαιρία στον Ερντογάν να τους κατηγορεί και να τους εκμεταλλεύεται κατά την προεκλογική περίοδο.

Πάντως, ο Τσαβούσογλου δεν έδειξε διάθεση να συνεργαστεί εποικοδομητικά για τη γεφύρωση των διαφορών με την κυβέρνηση του κ. Μπάιντεν. Το χάσμα στις σχέσεις αυξήθηκε προχθές, διότι ο Τούρκος υπουργός δεν ήταν εποικοδομητικός, ήταν και ερειστικός. Και φαντάζεται πράγματα…

Κατηγόρησε την αμερικανική πλευρά ότι εξοπλίζει την Ελλάδα και στοχεύει στην αλλαγή των ισορροπιών στο Αιγαίο. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Η Ελλάδα εξοπλίζεται ξοδεύοντας πολλά χρήματα. Δεν της χαρίζει όπλα η Αμερική.

Η αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να εξέλθει καθαρή της υπόθεσης των κυρώσεων. Διότι το Κογκρέσο, εξανάγκασε τον Ντόναλντ Τραμπ να χρησιμοποιήσει το νόμο CAATSA για την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400. Μήπως το ξέχασε η κυβέρνηση του κ. Μπάιντεν;

 

ΠΗΓΗ: Hellasjournal.com

F-16 Ελληνοτουρκικά Μεβλούτ Τσαβούσογλου ΗΠΑ