Ενώ ο Ζοσέ Μουρίνιο έκανε επί χρόνια τον μεταφραστή αγγλικών του Μπόμπι Ρόμπσον, σε Σπόρτινγκ Λισαβόνας, Πόρτο, Μπαρτσελόνα, ύστερα του Φαν Γκαλ πάλι στη Βαρκελώνη πριν ανοίξει τα φτερά του και πετάξει μόνος του προς την Ιστορία. Σάκκι και Μουρίνιο όμως, έσπειραν από δω κι από κει «ποδοσφαιρικά παιδιά». Πρώην παίκτες τους που συνέχισαν, βελτίωσαν ή και εξέλιξαν ό,τι διδάχτηκαν από τους… πατεράδες δασκάλους τους. Αντσελόττι, Ζιντάν, Ρόντζερς, Τσάμπι Αλόνσο, Κονσεϊσάο ή Τιάγκο Μότα είναι μόνο μερικά από τα ονόματα που έχουν ήδη γράψει Ιστορία ή που θα είναι καταδικασμένα να την ξανά γράψουν.

 Η πλέον χαρακτηριστική απόδειξη του όλα γίνονται, αρκεί να υπάρχουν θέληση και όρεξη είναι του Ιταλού «τσαγκάρη» από το Φουζινιάνο, ένα χωριό 8.000 ανθρώπων κοντά στη Ραβέννα. Ένας σοβαρός τραυματισμός είχε διακόψει με βίαιο τρόπο τα όνειρα του 20χρονου Αρρίγκο να γίνει ένας αξιόπιστος αριστερός μπακ, αλλά ουδέποτε το’ βαλε κάτω και το’ ριξε στη μελέτη.

 Στη, νευρωτική μέρα νύχτα μελέτη των μεθόδων του Ολλανδού Ρίνους Μίχελς και του «ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου» που είχαν μετατρέψει τον Άγιαξ σε υπερδύναμη του ‘70. Προσπάθησε να επιβάλλει τα πιστεύω του και την φιλοσοφία του 4-4-2, του εξουθενωτικό πρέσινγκ, της άμυνας ζώνης, των πνευμόνων και της ταχύτητας σε ομάδες σχεδόν άγνωστες, ακόμη και για τους Ιταλούς (Αλφονσίνε, Μπελλάρια, Τσεζένα, Ρίμινι), η σκληρή δουλειά του όμως, δεν πέρασε απαρατήρητη και μία ωραία μέρα του ’85 η Πάρμα του ανέθετε την τεχνική ηγεσία της πρώτης ομάδας. Αυτό ήταν: μέσα σε δύο χρόνια την ανέβασε στη Serie B, το ’86 απέκλεισε τη Μίλαν, μες στο «Σαν Σίρο» από τη συνέχεια του Κυπέλλου, ο Μπερλουσκόνι «τσαντίστηκε», αλλά και γοητεύτηκε και του πρόσφερε λευκό συμβόλαιο για να μεταδώσει τις επαναστατικές του ιδέες και στους Rossoneri.

 Σε μία 5ετία ο… τσαγκάρης από το Φουζινιάνο οδήγησε τη Μίλαν στην κορυφή της Ιταλίας, της Ευρώπης, αλλά και του κόσμου. Μετά τη Squadra Azzurra στον τελικό ενός Μουντιάλ χαμένου στην λεπτομέρεια ενός πέναλτι, ξανά άνοιξε σύντομες παρενθέσεις σε Μίλαν, Ατλέτικο Μαδρίτης και Πάρμα και τα παράτησε λόγω στρες. Για τον Σάκκι τα συστήματα, η πειθαρχία κι η σκληρή δουλειά βρίσκονταν πάντα πάνω από τον οποιονδήποτε ποδοσφαιριστή, γι’ αυτό και δεν δίστασε να κλείσει για πάντα τις πόρτες της Εθνικής ακόμη και σε Βιάλλι, Μαντσίνι ή της Μίλαν, στους Μπάτζο και Αντσελόττι. Τον κατεξοχήν «Σακκιάνο» και πιστό συνεχιστή της φιλοσοφίας του, βοηθός του σε Μίλαν και Εθνική Ιταλίας που επίσης κατέκτησε τα πάντα με Μίλαν και Ρεάλ Μαδρίτης, ενώ έγινε ο μοναδικός προπονητής στην Ευρώπη που κέρδισε τίτλο στα πέντε σημαντικότερα πρωταθλήματα της Γηραιάς Ηπείρου: Ιταλία (Μίλαν), Αγγλία (Τσέλσι), Ισπανία (Ρεάλ Μαδρίτης), Γερμανία (Μπάγερν Μονάχου) και Γαλλία (Παρί Σεν Ζερμέν).

 Ο Αντσελόττι βέβαια υπήρξε ένας από τους καλύτερους μέσο επιθετικούς που ανέδειξε ποτέ το Campionato, ενώ ο Μουρίνιο ζήτημα να συμπλήρωσε, ως αλλαγή 90 συμμετοχές σε Ρίο Άβε, Μπελενένσες, Σεσίμπρα και Κομέρσιο ε Ιντούστρια. Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να γίνει το ίδιο ένας από τους πλέον καλούς και περιζήτητους προπονητές του πλανήτη γιατί είχε την υπομονή, την εξυπνάδα και την όρεξη ν’ απορροφήσει ό,τι μάθαινε από τους Ρόμπσον και Φαν Γκαλ, με τη σειρά τους «παιδιά» των θρυλικών Ουόλτερ Ουϊντερμπότομ και Ρίνους Μίχελς.

 Στην περίπτωση Μουρίνιο θα ταίριαζε γάντι η φράση «οι μεγάλοι κλέβουν, οι μέτριοι μιμούνται», που είχε πει κάποτε ο επίσης Μεγάλος Μάνος Χατζηδάκης, δανειζόμενος όμως, με τη σειρά του τη συγκεκριμένη ρήση από τον Ιγκόρ Στραβίνσκι. Είναι η κλασική περίπτωση ενός ανθρώπου που πάση θησεία θα πετύχει, αφήνοντας ως ποδοσφαιρική κληρονομιά κι άλλα παιδιά πλήρως ταυτισμένα με τον τρόπο του να συλλαμβάνει και να βλέπει ποδόσφαιρο.

 Ο Σέρζιο Κονσεϊσάο έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι χρωστάει πολλά, τόσο στον Φερνάντο Σάντος, προπονητή του επί δύο χρόνια στον ΠΑΟΚ, όσο στον Μουρίνιο επί  Πόρτο. Το ίδιο είπαν όμως κι ο Σάμουελ (βοηθός του Σκαλόνι στον πάγκο της παγκόσμιας πρωταθλήτριας Αργεντινής), Κίβου (προπονητής των μικρών της Ρόμα), Τσάμπι Αλόνσο (Μπάγερ Λεβερκούζεν), Στάνκοβιτς (Σαμπντόρια), Τιάγκο Μότα (Μπολόνια). Από τους δύο τελευταίους, όσο συμπαίκτες στην Ίντερ του «Triplete» ο Μότα στάθηκε ακόμη περισσότερο τυχερός γιατί έμαθε την τέχνη της προπονητικής, από τον Γκασπερίνι στην Τζένοα, από τον Μουρίνιο στην Ίντερ, από τον Αντσελόττι στην Παρί Σεν Ζερμέν, όπου έγινε μετά, τόσο προπονητής των μικρών, όσο βοηθός του Έμερι. Σήμερα οδηγεί τη Μπολόνια σε απόσταση αναπνοής από την ευρωπαϊκή της έξοδο, δύσκολα όμως θ’ αντισταθεί στις προτάσεις που του’ χουν ήδη έρθει από το Παρίσι, το Μιλάνο, αλλά και το Τορίνο (Γιουβέντους).

 Η ιστορία των πατεράδων- προπονητών και των γιών- ποδοσφαιριστών θα μπορούσε να συνεχιστεί στο άπειρο. Ξεχωριστή θέση έχουν όμως κι οι περιπτώσεις του Γκουαρντιόλα, πιστού συνεχιστή των ιδεών του Βιλανόβα, του Τεν Χάγκ, βοηθού του Γκουαντιόλα στη Μπάγερν Μονάχου, του Αρτέτα, που επίσης υπήρξε βοηθός του στη Μάντσεστερ Σίτι, του Φάμπιο Καπέλλο, που είχε φοιτήσει δύο σεζόν δίπλα από τον μεγάλο Νιλς Λίντχολμ. Του Ρομπέρτο Μαντσίνι, επί χρόνια πιστού και βοηθού του Σβεν Γκόραν Έρικσον, του Γκασπερίνι που πριν χτίσει το φαινόμενο Αταλάντα φοίτησε δίπλα από τον Μαρτσέλλο Λίππι. Είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν κι άλλοι ή ότι θα έχουμε ξεχάσει τους μισούς. Το βέβαιο είναι ότι, στο τέλος, νομοτελειακά ο μαθητής θα ξεπεράσει πάντα το δάσκαλό του. Εάν φυσικά υπάρχει…     

 

Φαν Γκαλ Σάκκι Αντσελόττι Γκουαρντιόλα Μουρίνιο