Ελλάδα - Τουρκία: Σε έναν μαραθώνιο προκειμένου να καλύψει το χαμένο έδαφος στην εξωτερική της πολιτική, εξαιτίας της παταγώδης αποτυχίας της με το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και του τουρκολιβυκού μνημονίου, αλλά και της προκλητικής της ρητορικής βρίσκεται η Τουρκία!

Γράφει ο Geo-poldo

Από τον Σεπτέμβριο του 2020 δημοσιεύματα υποστήριζαν ότι υπήρχε προσέγγιση με την Αίγυπτο. Μάλιστα στον τουρκικό Τύπο υπήραν διαρροές περί μυστικών συνομιλιών, στις οποίες μάλιστα οι μυστικές υπηρεσίες του Ερντογάν, προσέφεραν στις αντίστοιχες του αλ-Σίσι, μία έκταση "ίση με τρεις φορές το νησί της Κύπρου", για να πείσουν τους Αιγύπτιους να υπογράψουν συμφωνία καθορισμού θαλασσίων ζωνών με τους Τούρκους. Στις αρχές του 2021 διεθνή ΜΜΕ μετέφεραν την πρόθεση της Τουρκίας να σπάσει την αυτοαπομόνωσή της στην Εγγύς Ανατολή κάτι που επέβαλλε την αλλαγή τακτικής.

Τις τελευταίες ημέρες επιβεβαιώθηκαν και επισήμως οι διπλωματικές επαφές Τουρκίας-Αιγύπτου. Υπενθυμίζεται, ότι είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ, Νίκου Δένδια στο Κάιρο, προκειμένου να διευθετηθεί το θέμα που προέκυψε με το οικόπεδο EGY-MED-W18, το οποίο μετά την ελληνική κινητοποίηση εμφανίζεται πλέον να σταματάει στο ύψος του 28ου μεσημβρινού δηλαδή περίπου στα όρια που έχει οριοθετηθεί η ελληνική και αιγυπτιακή υφαλοκρηπίδα

Είναι ορατή πλέον η προσπάθεια της Τουρκίας να επαναπροσεγγίσει τις χώρες που αποτελούν σύμμαχοι της Ελλάδας και της Κύπρου, όσον αφορά τον αγωγό Eastmed. Οι σχέσεις με το Ισραήλ είναι πιο εύκολο να αποκατασταθούν.

Εξάλλου, όπως μετέδωσαν Hürriyet, Anadolu, Milliıyet και άλλα τουρκικά ΜΜΕ, στις 12 Μαρτίου 2021, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, είπε ότι η κυβέρνησή του βρίσκεται σε επαφή με αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, σχετικά με το φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο.

Μάλιστα μερικές ημέρες νωρίτερα, ο Υπουργός Εθνικών Υποδομών, Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτζ, ερωτηθείς για τις κατά καιρούς παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, είπε πως "θα προτιμούσαμε να δούμε την Τουρκία ως μέρος της περιφερειακής συνεργασίας παρά ως μια πηγή διαμάχης", μία ατάκα που δηλώνει ξεκάθαρα τθετική διάθεση για επαναπροσέγγιση.

Απομονωμένη χωρίς συμμάχους

Με την Αίγυπτο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και ομολογουμένως η Τουρκία αδημονεί να εξομαλύνει τις σχέσεις με την χώρα για δύο λόγους.

Πρώτον είναι σε εξέλιξη οι λεγομένες “Συμφωνίες του Αβραάμ”, οι οποίες έχουν ιστορικό και σημαντικό χαρακτήρα, καθώς μιλάμε για συμφιλίωση του αραβικού κόσμου με το Ισραήλ. Το σχέδιο, το οποίο προωθήθηκε με προξενήτρα τις ΗΠΑ, προσβλέπει το περιεχόμενο των κοιτασμάτων να μεταφέρεται μέσω Ισραήλ στην Ανατολική Μεσόγειο και από εκεί στην Ευρώπη.

Δεύτερον στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου 2020, υποστηρίζεται στο τελευταίο άρθρο των συμπερασμάτων, ότι η ΕΕ στηρίζει μία πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία παρατήρησε, ότι αυτές οι δύο εξελίξεις συνδέονται και ότι σε αυτό το τραπέζι δεν θα έχει κανέναν σύμμαχο, εφόσον κληθεί να παρευρίσκεται.

Έτσι αποφάσισε να αντιστρέψει την πολιτική της και να εξομαλύνει τις σχέσεις με τις χώρες που είχε... ψυχρανθεί. Εκτός βέβαια από την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες σύμφωνα με τη ρητορική των Τούρκων αξιωματούχων με προεξάρχοντα τον Ταγίπ Ερντογάν, προσπάθησαν να την απομονώσουν διπλωματικά, ενώ η αλήθεια είναι, ότι η Τουρκία αυτοαπομανώθηκε κάτι που αναγνωρίζουν και Ευρωπαίοι αναλυτές.

Για να εξομαλυνθούν οι σχέσεις με την Αίγυπτο δεν είναι απλά τα πράγματα. Πως μπορεί να γίνει αυτό, όταν ο Ερντογάν κατηγόρισε τον Αιγύπτιο πρόεδρο, αλ Σίσι στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνικών αποκαλώντας τον τύραννο;

Οι 10 εντολές της Αιγύπτου

Ο Αχμέντ Ελκατίμπ, αρχισυντάκτης της εφημερίδας Al Watan, που απηχεί τις θέσεις της κυβέρνησης της Αιγύπτου, παρέθεσε στο λογαριασμό του στο Facebook δέκα όρους που θέτει η ηγεσία της χώρας του στην Άγκυρα προκειμένου να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου για να βγουν οι διμερείς σχέσεις από τον πάγο.

Οι όροι αυτοί είναι οι εξής:

1) Καμία θαλάσσια οριοθέτηση μεταξύ των δύο πλευρών, χωρίς εφαρμογή των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Η Τουρκία είναι απαραίτητο να δεσμευτεί ότι θα τηρήσει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η Άγκυρα μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να υπογράψει ή να αναγνωρίσει την Διεθνή αυτή Σύμβαση.

2) Δεν θα υπάρξει πολιτική επικοινωνία, έως ότου το Κάιρο είναι βέβαιο για τη συμμόρφωση της τουρκικής πλευράς προς τη γενική τήρηση του Διεθνούς Δικαίου. Οι επαφές θα παραμείνουν αποκλειστικά στο επίπεδο της ασφάλειας, καθώς σύμφωνα με την Αίγυπτο δεν διατηρείται πολιτική επικοινωνία με κράτη που υποστηρίζουν την τρομοκρατία.

3) Δεν θα υπάρξει συμφωνία Αιγύπτου-Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, παρά μόνο μετά από συνολική τουρκική συμφωνία με τους Ευρωπαίους συμμάχους και συγκεκριμένα με την Ελληνική και την Κυπριακή πλευρά.

4) Είναι αναγκαία η αποχώρηση της Τουρκίας από τη Λιβύη σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο, αλλά και από άποψη υπηρεσιών ασφάλειας. Η Τουρκία πρέπει να εγκαταλείψει εντελώς το ζήτημα της Λιβύης και να δεσμευθεί ότι θα αποσύρει τους μισθοφόρους που μετέφερε στα εδάφη της βορειαφρικανικής χώρας.

5) Να τεθεί ένα χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από τη βόρεια Συρία, να υπογραφεί δεσμευτική συμφωνία με την Ιρακινή κυβέρνηση, όπου η Τουρκία θα δεσμεύεται ότι δεν θα παρέμβει ποτέ ξανά σε ιρακινά εδάφη.

6) Στις διαπραγματεύσεις θα πρέπει να συμπεριληφθούν η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Τουρκία θα πρέπει να ζητήσει συγγνώμη για τις προσβολές της τα τελευταία χρόνια κατά των χωρών του Κόλπου. Πέραν τούτου, το Κάιρο δεν θα συνάψει καμία συμφωνία με την Τουρκία, εκτός εάν η Άγκυρα δεσμευτεί να μην επέμβει ποτέ ξανά στις υποθέσεις των αραβικών κρατών και να αποδεχθεί το πλαίσιο της Αραβικής εθνικής ασφάλειας.

7) Η Τουρκία καλείται να σταματήσει όλα τα ΜΜΕ της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που επιτίθενται συγκεκριμένα στην Αίγυπτο και γενικά στα κράτη του Κόλπου. Η Τουρκία θα πρέπει επίσης να σταματήσει να υποστηρίζει οποιεσδήποτε πολιτικές δραστηριότητες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στα εδάφη της.

8) Η Τουρκία καλείται να αφήσει ελεύθερο το πεδίο δράσης στην Ιντερπόλ αναφορικά με άτομα που καταζητούνται και τυγχάνουν να βρίσκονται σε τουρκικό έδαφος και να μην αντιταχθεί σε ευρωπαϊκές Αρχές που θέλουν να χειριστούν τις υποθέσεις των ατόμων αυτών (Η Αίγυπτος δεν ζητά την έκδοσή τους ούτε προτίθεται να το κάνει). Σημειωτέον ότι η Άγκυρα έχει προτείνει να παραδώσει στην Αίγυπτο καταζητούμενους για να κατευνάσει την αιγυπτιακή πλευρά.

9) Οι αιγυπτιακές Αρχές ασφαλείας θα παρακολουθούν τη συμπεριφορά του τουρκικού καθεστώτος και θα ελέγχουν τον βαθμό της συμμόρφωσής του με αυτούς τους όρους το προσεχές διάστημα και προτού εμπλακεί το Κάιρο σε οποιαδήποτε άλλη επικοινωνία, το Υπουργείο Εξωτερικών θα υποβάλλει αναφορά στην Αιγυπτιακή πολιτική ηγεσία.

10) Η Τουρκία δεν θα κληθεί να συμμετάσχει στο Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου προτού η Αίγυπτος, η Ελλάδα και η Κύπρος συμφωνήσουν στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών της Μεσογείου και προτού η Τουρκία αποδεχθεί εμπράκτως τους προαναφερθέντες όρους.

Αυτούς τους όρους, οι οποίοι σύμφωνα με σχολιαστές είναι αδύνατο να αποδεχθεί η Τουρκία, ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου, Σουκρού, συνόψισε στον εξής έναν: «Εμείς θέλουμε πρακτικά βήματα και όχι λόγια».

Ποιοί είναι οι βασικοί λόγοι, για τους οποίους δεν είναι εύκολο η Τουρκία να προσεγγίσει την Αίγυπτο;

Α. Μουσουλμανική Αδελφότητα: Η Αίγυπτος την έχει χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση. Ο Ερντογάν δεν την υποστηρίζει απλά. Είναι ο ίδιος αρχηγός της. Άρα πρέπει ο Τούρκος πρόεδρος να αποκηρύξει τη μουσουλμανική αδελφότητα, δηλαδή να αυτοακυρωθεί.

Β. Η σύγκρουση στη Λιβύη: Πρέπει να φύγουν όλοι οι παραστρατιωτικοί και οι μισθοφόροι της Τουρκίας από τη Λιβύη. Η Τουρκία μέχρι στιγμής συνεχίζει να έχει τις δυνάμεις της εκεί. Συνεπώς έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, για να δούμε Τουρκία και Αίγυπτο να υπογράφουν συμφωνία οριοθέτησης στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι το βασικό ζητούμενο για Κύπρο και Ελλάδα.


Τί σημαίνουν όλα αυτά; Μιλάμε για ξεκάθαρη αποτυχία της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Η προκλητική ρητορική, η αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Κύπρου, το μαξιμαλιστικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και υ υπογραφή του τουρκικολιβυικού μνημονίου έθεσαν την Τουρκία στο περιθώριο και τώρα πραγματοποιεί κωλοτούμπα για ολυμπιακό μετάλλιο, προκειμένου να βρει συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο.

Αυτό είναι μία μικρή νίκη της Ελλάδας μεν, η χώρα μας, δε, πρέπει να βρίσκεται σε επαγρύπνιση διπλωματικά. Καυτό γιατί υπάρχουν φωνές στην Τουρκία, οι οποίοι συμβουλεύουν την τουρκική κυβέρνηση, εδώ και πολλούς μήνες, να τα βρει με το Ισραήλ. Γιατί αν εξομαλυνθούν και αναβαθμιστούν οι σχέσεις με το Ισραήλ αυτή η εξέλιξη θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο και θα επιταχύνει τη διαδικασία με την Αίγυπτο.

Τουρκία Ελλάδα