των Πάρι Καρβουνόπουλου, Βασίλη Γαλούπη, Βαγγέλη Τριάντη και Ιωάννας Στασινού
Τι προέκυψε από την έρευνα
- Η άγνωστη διαδρομή του κονβόι την Τρίτη και την Τετάρτη 29-30 Νοεμβρίου 2022 στα χωριά της Κοζάνης
- «Ρωτήστε τις ελληνικές αρχές», απάντησε επίσημα το ΝΑΤΟ στους Data Journalists, χωρίς να διαψεύδει. Σιωπή από το ΓΕΕΘΑ.
- «Η Αστυνομική Διεύθυνση Δυτικής Μακεδονίας μάς ενημέρωσε τηλεφωνικά ότι ναι, ήταν μεταφορά πυρομαχικών» δηλώνει δημοσιογράφος από την Κοζάνη – «Συζητώντας με πρώην στρατιωτικούς και με αξιόπιστες πηγές, επρόκειτο για μεταφορά βλημάτων για πυροβολικό, των 155 χιλιοστών»
- Ποια είναι η βουλγαρική εταιρεία που έκανε τη μεταφορά. Παρέχει υπηρεσίες logistics για «επικίνδυνα εμπορεύματα», διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης εκρηκτικών και πυρομαχικών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη – Το 2013 ανέλαβε και διεκπεραίωσε τη μεταφορά 300 τόνων πυρομαχικών από την Ευρώπη στη Βόρεια Αφρική
- Γεώργιος Καμπάς (αρχηγός ΓΕΣ έως το 2020): «Δεν αποθηκεύουν εδώ πυρομαχικά άλλες χώρες. Τα πυρομαχικά είναι ελληνικά»
- Αντιστράτηγος ε.α Λάμπρος Τζούμης: 17.000 βλήματα πυροβολικού 155 χιλ. πρέπει άμεσα να αντικατασταθούν.
- Χ. Χριστοδούλου Πτέραρχος ε.α -Αρχηγός ΓΕΕΘΑ μέχρι το 2020: «Ανησυχώ γιατί τίποτα απ΄ όσα δώσαμε δεν έχει αντικατασταθεί».
Τι λέει η τοπική δημοτική Αρχή
- Ακατανόητη μυστικοπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης – Η μόνη που δεν ενημερώνει ούτε καν την Βουλή για τις αποστολές όπλων στην Ουκρανία
- Πίνακας Council on Foreign Relations: Μέχρι τον Νοέμβριο η Ελλάδα είχε στείλει, αναλογικά με το ΑΕΠ της, την ίδια στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία με τις ΗΠΑ και μεγαλύτερη από την Γερμανία
Στα χωριά της Κοζάνης τα μποτιλιαρίσματα είναι ασυνήθιστα τις καθημερινές. Κι όμως, την Τρίτη και την Τετάρτη 29-30 Νοεμβρίου 2022 η κίνηση στους μικρούς επαρχιακούς δρόμους θύμιζε μεγάλα αστικά κέντρα. Τα ξημερώματα νταλίκες, με ξένες πινακίδες και διακριτικά, «αγκομαχούσαν» να περάσουν από το «στενό» επαρχιακό οδικό δίκτυο.
Το περίεργο για όσους ντόπιους ξύπνησαν από τον θόρυβο ήταν ότι αυτές οι 20-25 ξένες νταλίκες συνοδεύονταν από περιπολικά της Ελληνικής Αστυνομίας. Κάποιες από τις απορίες λύθηκαν, όχι όλες πάντως, όταν ξημέρωσε πια η 30η Νοεμβρίου.
Στις 9.21 π.μ. ένα τοπικό Μέσο Ενημέρωσης, το site kozanimedia, δημοσίευε βίντεο με τις θηριώδεις νταλίκες, που έμοιαζαν με φορτηγά – ψυγεία, να περνούν από το χωριό της Λευκοπηγής, 8-10 χλμ. έξω από την πόλη της Κοζάνης. Φυσικά στο θέμα δεν έδωσε σημασία κανένα μεγάλο αθηναϊκό μέσο…
Στο ρεπορτάζ που συνόδευε τα πλάνα γινόταν αναφορά για κατεύθυνση του κομβόι προς την Κοζάνη: «Σύμφωνα με κατοίκους και αναγνώστες, αλλά και με το βίντεο που ακολουθεί, πρόκειται για νταλίκες με πινακίδες Βουλγαρίας και Πολωνίας, οι οποίες μεταφέρουν πυρομαχικά, τα οποία παρέλαβαν από αποθήκη του ΝΑΤΟ που βρίσκεται πέριξ της περιοχής της Ροδιανής, προς άγνωστη κατεύθυνση», σημείωνε το εν λόγω τοπικό site.
Έκανε λόγο ακόμη και για την παρουσία περιπολικών, υπολογίζοντας των αριθμό των νταλικών σε 20-25, ενώ «και από την Ελληνική Αστυνομία επιβεβαιώνεται η σχετική μεταφορά πυρομαχικών».
Η είδηση ουδέποτε διαψεύστηκε. Και τα ερωτήματα που γεννήθηκαν ήταν πολλά:
- Το υλικό που μετέφεραν οι νταλίκες προήλθε πράγματι από αποθήκες του ΝΑΤΟ ή ήταν του Ελληνικού Στρατού;
- Αν ήταν του Ελληνικού Στρατού και το κομβόι «έφυγε» προς το εξωτερικό, τα πυρομαχικά αντικαταστάθηκαν;
- Για ποιο λόγο παρέλαβαν το υλικό φορτηγά με ξένες πινακίδες και διακριτικά, από την Βουλγαρία και την Πολωνία;
- Ποιος ήταν ο προορισμός των νταλικών;
- Γιατί δεν υπήρξε κάποια επίσημη ενημέρωση από τις Ελληνικές Αρχές;
- Και, βέβαια, κατά πόσο είναι ασφαλές να περνά μέσα από κατοικημένες περιοχές ανυποψίαστων πολιτών τόσες νταλίκες με πολεμικό υλικό;
Οι Data Journalists διεξήγαγαν μια μεγάλη και πολύπλευρη έρευνα προκειμένου να απαντήσουν στα ερωτήματα που έχουν δημιουργηθεί.
Σύμφωνα με κατοίκους κι αυτόπτες μάρτυρες το κομβόι πέρασε σίγουρα μέσα από αρκετά χωριά. Ο δρόμος μετά την Εγνατία οδηγεί στο Βατερό, στον Άργιλο, μετά στο Πρωτοχόρι, στην Λευκοπηγή που είναι και το μεγαλύτερο στην περιοχή για να φτάσει στην Κερασιά και την Ροδιανή, όπου ενδιαμέσως βρίσκεται και μια από τις τοπικές αποθήκες της ευρύτερης περιοχής, αφού υπάρχουν κι άλλες.
Ένα αξιοσημείωτο που προέκυψε από την έρευνα είναι ότι τοπική αντι-ιμπεριαλιστική οργάνωση είχε κάνει διαδήλωση με πανό στην κεντρική πλατεία Κοζάνης λίγα 24ωρα πριν, προειδοποιώντας ότι «θα κατέβουν να φορτώσουν» για τη μεταφορά πυρομαχικών και αποδίδοντάς την στο ΝΑΤΟ. Για «αποθήκη του ΝΑΤΟ» έκανε λόγο και το τοπικό δημοσίευμα.
Το σχετικό ερώτημά μας προς το ΝΑΤΟ, ωστόσο, αν το συγκεκριμένο κομβόι κινήθηκε με εντολή και πυρομαχικά της Συμμαχίας, έλαβε την εξής απάντηση: «Απευθυνθείτε στις Εθνικές Αρχές» χωρίς να διαψεύδουν πάντως την αποστολή.
Οι Data Journalists έχουν υποβάλει σχετικό ερώτημα στο ΓΕΕΘΑ και αναμένει απάντηση. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία απολύτως αντίδραση.
Ο Αντιστράτηγος ε.α Λάμπρος Τζούμης επισημαίνει ότι το είδος των πυρομαχικών που έχουν σταλεί στην Ουκρανία προκαλεί ανησυχίες. Αναφέρεται σε 17.000 βλήματα πυροβολικού 155 χιλ. τα οποία όπως λέει θα πρέπει άμεσα να αντικατασταθούν.
Σε ερωτήματα που θέσαμε σε κατοίκους και ΜΜΕ της περιοχής επιβεβαίωσαν ότι είναι η πρώτη φορά που συνέβη τέτοιο περιστατικό. Είναι κάτι ασυνήθιστο, παρά τις αρκετές στρατιωτικές αποθήκες στην περιοχή.
Ο δημοσιογράφος από την Κοζάνη Παναγιώτης Πλιάτσιος που δημοσιοποίησε το θέμα δήλωσε στους Data Journalists ότι «επισήμως το Γραφείο Τύπου της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Δυτικής Μακεδονίας μάς ενημέρωσε τηλεφωνικά ότι ναι, ήταν μεταφορά πυρομαχικών» και ότι «συζητώντας με πρώην στρατιωτικούς, με πρόσωπα που γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις και με αξιόπιστες πηγές, μας μετέφεραν ότι κατά πάσα πιθανότητα επρόκειτο για μεταφορά βλημάτων για πυροβολικό, των 155 χιλιοστών».
Στην ερώτηση των Data Journalists σχετικά με το αν ήταν ενήμερη η τοπική Δημοτική Αρχή, εκπρόσωπος από το Γραφείο Επικοινωνίας του Δήμου Κοζάνης επιβεβαίωσε τις σχετικές εικόνες με το κομβόι.
Επιπλέον εκπρόσωπος από το γραφείο Δημάρχου Κοζάνης, κατόπιν επικοινωνίας, μάς διαβεβαίωσε ότι δεν υπήρχε καμία επίσημη γραπτή ενημέρωση που να εστάλη στο γραφείο Δημάρχου προκειμένου να είναι η δημοτική αρχή ενήμερη σχετικά με την επιχείρηση μεταφοράς που πραγματοποιήθηκε.
Οι Data Journalists εντόπισαν ποια είναι η βουλγαρική εταιρεία που έκανε τη μεταφορά, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση στο ερώτημα που υπέβαλλε στον CEO της Tempuslink ltd. Η συγκεκριμένη εταιρεία διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης εκρηκτικών και πυρομαχικών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το 2013 ανέλαβε και διεκπεραίωσε τη μεταφορά 300 τόνων πυρομαχικών από την Ευρώπη στη Βόρεια Αφρική.
Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού μέχρι το 2020, αντιστράτηγος εν αποστρατεία Γεώργιος Καμπάς μάς δηλώνει on camera ότι πρόκειται για ελληνικά πυρομαχικά: «Δεν αποθηκεύουν εδώ πυρομαχικά άλλες χώρες. Τα πυρομαχικά είναι ελληνικά, τα οποία χρησιμοποιούνται και αυτά, όπως κι όλα αν χρειαστεί για τη χρήση κι από το ΝΑΤΟ με το άρθρο 5 και ούτω καθεξής. Δεν είναι άλλα».
Καυτηριάζει επίσης την έλλειψη ενημέρωσης, τουλάχιστον προς την Βουλή, για τις μεταφορές στρατιωτικού υλικού προς το εξωτερικό, δηλώνοντας και την ανησυχία του για το αν αυτό το υλικό θα λείψει από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις:
- «Είναι πράγματα που φεύγουν από την Ελλάδα, είναι πυρομαχικά, που πάνε στην Ουκρανία. Αν πηγαίνουν εκεί, τότε υπάρχουν πυρομαχικά που είναι επιχειρησιακά αναγκαία και άλλα που δεν είναι. Αν δεν είναι επιχειρησιακά αναγκαία μπορούν κάλλιστα, και με την Βουλή ενημερωμένη, να τα πωλήσουν, νοικιάσουν ή δωρίσουν. Τα επιχειρησιακά αναγκαία είναι εγκληματικό να καθόμαστε και να τα δίνουμε, διότι είμαστε μια χώρα που δεν έχουμε γύρω μας μια γειτονιά αγγέλων. Έχουμε πολλά προβλήματα εξ’ Ανατολών, τα ξέρουμε με την Τουρκία».
- «Βλέπω ότι συνεχώς φεύγουν νταλίκες και νταλίκες με πυρομαχικά. Και σίγουρα αυτά τα πυρομαχικά, διότι δεν έφυγαν μια και δυο αλλά πάρα πολλές νταλίκες (σ.σ. εννοώντας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο), αρχίζουν να απομειώνουν τα αποθέματα πυρομαχικών στη χώρα μας».
- «Ποιος είναι ο λόγος που τους έπεισε να πάρουν δικά μας πυρομαχικά, εύχρηστα κι επιχειρησιακά αναγκαία, και να τα δώσουμε Ουκρανία;».
Κατά τον πρόεδρο της Επιτροπής Ειρήνης Κοζάνης, Αριστείδη Λαμπαδά που μας παρέθεσε και δυο φωτογραφίες «το κομβόι είχε καταφτάσει τις προηγούμενες μέρες και διανυκτέρευσαν στην πόλη της Κοζάνης. Όλα έγιναν μυστικά χωρίς καμία, εννοείται, ενημέρωση για την επικινδυνότητα της όλης επιχείρησης».
Κατά τον δημοσιογράφο Παναγιώτη Πλιάτσιο, πάντως, δεν αποκλείεται να έγινε μεταφορά με δυο διαφορετικά κομβόι που το καθένα είχε από 20-25 νταλίκες, με το δεύτερο, όμως, να μην υποπίπτει στην αντίληψη των ντόπιων όπως συνέβη με το πρώτο.
Οι ερωτήσεις των datajournalists και η επίσημη απάντηση από Αξιωματούχο του ΝΑΤΟ
ΝΑΤΟ: «Το ΝΑΤΟ δεν στέλνει πυρομαχικά στην Ουκρανία, μόνο τα κράτη – μέλη του, γι’ αυτό ρωτήστε τις Ελληνικές Αρχές»
Απευθυνθήκαμε στο ΝΑΤΟ και καταθέσαμε εγγράφως τρία ερωτήματα, με αφορμή όσα δημοσιεύθηκαν στον τοπικό Τύπο της Κοζάνης και με την ενημέρωση προς την Ατλαντική Συμμαχία ότι οι Data Journalists διερευνούν αυτό το θέμα.
Οι ερωτήσεις μας ήταν αν όντως έγινε μεταφορά πυρομαχικών ή οποιουδήποτε άλλου στρατιωτικού υλικού για λογαριασμό του ΝΑΤΟ από την Κοζάνη, αν γνώριζαν για τη μεταφορά οι Ελληνικές Αρχές και ποιες ήταν αυτές και, τέλος, αν, εφόσον πραγματοποιήθηκε μεταφορά, το θεωρούν ασφαλές να περνούν φορτηγά με πυρομαχικά μέσα από κατοικημένες περιοχές.
Η ερώτησή μας εστάλη στο ΝΑΤΟ στις 4 Ιανουαρίου 2023 και η απάντηση που λάβαμε από Αξιωματούχο της Ατλαντικής Συμμαχίας ήρθε μια ημέρα μετά, στις 5 Ιανουαρίου:
«Το ΝΑΤΟ ως οργανισμός δεν παρέχει θανατηφόρα βοήθεια στην Ουκρανία. Οι Σύμμαχοι (σ.σ. τα κράτη-μέλη) του ΝΑΤΟ έχουν παράσχει άνευ προηγουμένου υποστήριξη στην Ουκρανία με όπλα, πυρομαχικά και διαφορετικούς τύπους στρατιωτικής υποστήριξης. Και οι Σύμμαχοι προσφέρουν τώρα μεγαλύτερης εμβέλειας, πιο προηγμένα συστήματα αεράμυνας, πιο προηγμένα όπλα πυροβολικού και πιο σύγχρονα όπλα των στάνταρντ του ΝΑΤΟ.
Συμφωνήσαμε να εντείνουμε και να διατηρήσουμε την υποστήριξή μας για όσο χρειαστεί, ώστε η Ουκρανία να επικρατήσει.
Όλα αυτά κάνουν την διαφορά στο πεδίο της μάχης κάθε μέρα, βοηθώντας την Ουκρανία να υπερασπιστεί το δικαίωμά της στην αυτοάμυνα, το οποίο είναι κατοχυρωμένο στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Συμφωνήσαμε να εντείνουμε και να διατηρήσουμε την υποστήριξή μας για όσο χρειαστεί, ώστε η Ουκρανία να επικρατήσει.
Για την συγκεκριμένη ερώτησή σας, σάς παραπέμπουμε στις εθνικές Αρχές».
Ο αρχηγός ΓΕΣ μέχρι το 2020 Γεώργιος Καμπάς
Δείτε το βίντεο με ολόκληρη της συνέντευξη του πρώην αρχηγού ΓΕΣ:
Γεώργιος Καμπάς: «Ελληνικά τα πυρομαχικά, διαρκώς φεύγουν νταλίκες για την Ουκρανία από πέρυσι, αλλά η Βουλή δεν είναι ενήμερη»
Ο Γεώργιος Καμπάς ήταν Αρχηγός ΓΕΣ μέχρι το 2020. Μιλώντας στους Data Journalists ο αντιστράτηγος εν αποστρατεία δήλωσε μεταξύ άλλων:
- «Τι νατοϊκές αποθήκες; Δικά μας πυρομαχικά. Δεν αποθηκεύουν εδώ πυρομαχικά άλλες χώρες. Τα πυρομαχικά είναι ελληνικά, τα οποία χρησιμοποιούνται και αυτά, όπως κι όλα αν χρειαστεί, κι από το ΝΑΤΟ με το άρθρο 5 και ούτω καθεξής».
- «Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιο λόγο δεν μας λένε εδώ οι δικοί μας τι πράγματα έχουν δώσει εκεί πέρα (σ.σ. στην Ουκρανία). Αν όχι σε εμάς, φαντάζομαι θα έπρεπε να ενημερωθεί τουλάχιστον η Βουλή. Απ’ ό,τι γνωρίζω δεν έχει ενημερωθεί».
- «Είναι πράγματα που φεύγουν από την Ελλάδα, είναι πυρομαχικά, που πάνε εκεί. Αν πηγαίνουν εκεί υπάρχουν πυρομαχικά που είναι επιχειρησιακά αναγκαία και άλλα που δεν είναι. Αυτά τα αποφασίζουν τα Επιτελεία. Αν δεν είναι επιχειρησιακά αναγκαία μπορούν κάλλιστα, και με την Βουλή ενημερωμένη, να τα πωλήσουν, νοικιάσουν ή να τα δωρίσουν».
- «Τα επιχειρησιακά αναγκαία για μένα είναι εγκληματικό να καθόμαστε και να τα δίνουμε, διότι είμαστε μια χώρα που δεν έχουμε γύρω μας μια γειτονιά αγγέλων. Έχουμε πολλά προβλήματα εξ’ Ανατολών, τα ξέρουμε με την Τουρκία. Θα πρέπει δυο φορές να σκεφτόμαστε πριν αποφασίσουμε να δώσουμε έστω και μια σφαίρα εκτός Ελλάδας για οποιονδήποτε λόγο».
- «Εκείνο που μπορώ να κρίνω είναι ότι επειδή έχω περάσει από αυτές τις θέσεις, ποιος είναι ο λόγος που τους έπεισε να πάρουν δικά μας πυρομαχικά, εύχρηστα κι επιχειρησιακά αναγκαία, και να τα δώσουμε στην Ουκρανία. Εκτός αν μας τα αντικατέστησαν με κάτι άλλο ή κάτι που δεν μπορώ να φανταστώ τι είναι αυτό. Πάντως, σε καμιά περίπτωση δεν υπάρχει για μένα όπως τα βλέπω από μακριά κάτι που να μου δικαιολογεί τη διάθεση αυτή ελαφρά τη καρδία».
- «Βλέπω ότι συνεχώς φεύγουν νταλίκες και νταλίκες με πυρομαχικά. Και σίγουρα αυτά τα πυρομαχικά, διότι δεν έφυγαν μια και δυο αλλά πάρα πολλές, αρχίζουν να απομειώνουν τα αποθέματα πυρομαχικών στη χώρα μας».
- «(Αν ήμουν ακόμα αρχηγός ΓΕΣ) θα απαιτούσα να ενημερωθεί η Βουλή. Και όσοι δουν αυτή τη συνέντευξη ξέρουν ότι πάντα μιλούσα και πάντα έλεγα την άποψή μου. Θα το απαιτούσα. Είναι αυτό που έλεγα κι εγώ πολλές φορές ότι τα Συμβούλια αυτά σε τέτοιες περιπτώσεις για τόσο σοβαρά θέματα γράφουν Ιστορία».
- «Δεν είναι πήρα μια απόφαση αν θα φορέσουμε αυτό ή θα κάνουμε παρέλαση και δεν θα κάνουμε. Εδώ πλέον μιλάμε για πολύ σοβαρά θέματα που μπορεί, μπορεί και όχι, να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη χώρα μας αργότερα. Μπορεί μετά από δυο, τρία, πέντε χρόνια. Θα ήθελα να έχω τουλάχιστον τη θεσμική κάλυψη και υποστήριξη σε τέτοια σοβαρού θέματος κι επιπέδου γεωπολιτικές αποφάσεις που παίρνει η χώρα μας μέσω του ελληνικού στρατού».
Από το βίντεο και την έρευνα προκύπτει ότι τη μεταφορά του στρατιωτικού υλικού έκανε η Tempuslink ltd με έδρα το Smyadovo της Βουλγαρίας
Ποια είναι η βουλγαρική εταιρεία που έκανε τη μεταφορά
Η Tempuslink ltd είναι μια εταιρεία με έδρα τη Βουλγαρία, η οποία παρέχει υπηρεσίες logistics για «επικίνδυνα εμπορεύματα», σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην επίσημη της ιστοσελίδα.
Ιδρύθηκε το 2008 από τον Stoyan Hristov ο οποίος εξακολουθεί να κατέχει τη θέση του CEO της εταιρείας. Αντικείμενό της είναι οι εργασίες φορτίου, η μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, οι οδικές –σιδηροδρομικές – θαλάσσιες μεταφορές, η προσωρινή αποθήκευση, οι λιμενικές εργασίες, η ένοπλη ασφάλεια, οι άδειες μεταφοράς και διαμετακόμισης σε όλη την Ευρώπη και ο εκτελωνισμός.
Το 2012 ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στην αγορά βιομηχανικών και στρατιωτικών εκρηκτικών. Τα τελευταία χρόνια, έχει επεκτείνει τη γκάμα των προϊόντων της στον τομέα των βιομηχανικών εκρηκτικών και ανατινάξεων σε επιχειρήσεις εξόρυξης καθώς επίσης και σε εκρηκτικά του στρατού και κατασκευαστές πυρομαχικών.
Εάν ανατρέξει κανείς στην επίσημη ιστοσελίδα της θα διαπιστώσει πως αναφέρεται ως «ο κύριος προμηθευτής ισχυρών εκρηκτικών για τους περισσότερους κατασκευαστές πυρομαχικών στην περιοχή».
Η Tempuslink ltd εμφανίζεται να διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης εκρηκτικών και πυρομαχικών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η συνολική χωρητικότητα της υπερβαίνει τους 2.400 τόνους TNT που ισοδυναμεί με μια στεγασμένη επιφάνεια άνω των 4.000 τετραγωνικών μέτρων.
Η βάση της βρίσκεται στην πόλη Smyadovo και διαθέτει μόνιμη βιντεοεπιτήρηση και ένοπλους φρουρούς για τη φύλαξη των εμπορευμάτων που μεταφέρει.
Η εγγύτητα στο λιμάνι του Μπουργκάς (120 χλμ.) τής επιτρέπει να εξυπηρετεί μεγάλους όγκους αμυντικής παραγωγής σε ακριβές χρονοδιάγραμμα.
Τα project εντός της ΕΕ
Κατά το παρελθόν η εταιρεία εμφανίζεται να έχει αναλάβει διάφορα projects εντός της ΕΕ. Το 2011 για παράδειγμα ανέλαβε μεταφορά πυρομαχικών άνω των 6.000 τόνων από την Άπω Ανατολή στην ΕΕ με πάνω από 500 εμπορευματοκιβώτια.
Το 2012 ακολούθησαν δύο ακόμη projects. Το ένα αφορούσε στη μεταφορά 500 τόνων πυρομαχικών από τη Σλοβενία στην ΕΕ και ακόμη 800 τόνων πυρομαχικών από τη Δανία. Ακολούθησαν και άλλα έργα. Το 2013 ανέλαβε και διεκπεραίωσε τη μεταφορά 300 τόνων πυρομαχικών από την Ευρώπη στη Βόρεια Αφρική, καθώς επίσης και τη μεταφορά διαφόρων πυρομαχικών μεσαίου και μεγάλου διαμετρήματος, άνω των 400 τόνων, εντός ΕΕ.
Την ίδια χρονιά μετέφερε ακόμη 1.000 τόνους πυρομαχικών εντός της ΕΕ, δίχως όμως να αναφέρονται περισσότερες λεπτομέρειες. Δύο χρόνια μετά και συγκεκριμένα το 2015 ανέλαβε ένα ακόμη project εντός ΕΕ. Τη χερσαία, όπως επισημαίνεται, μεταφορά πυρομαχικών μεσαίου και μεγάλου διαμετρήματος άνω των 1500 τόνων. Την ίδια χρόνια ανέλαβε τη μεταφορά όπλων και πυρομαχικών από τη Σερβία σε χώρα εκτός Ευρώπης.
Στη λιτή αναφορά στην ιστοσελίδα της εταιρείας γίνεται λόγος για «κυβερνητικό αντισυμβαλλόμενο εκτός Ευρώπης» δίχως περισσότερες λεπτομέρειες.
Ένα ακόμη project που ανέλαβε να διεκπεραιώσει ήταν και αυτό της παροχής «υλικοτεχνικής υποστήριξης» για τη μεταφορά εντός της ΕΕ αεροπορικών πυρομαχικών άνω των 500 τόνων, δίχως επιπλέον λεπτομέρειες.
Το ερώτημα των Data Journalists προς τον CEO της εταιρείας
Oι Data Journalists επικοινώνησαν με την εταιρεία και απέστειλαν μέσω email στον CEO της εταιρείας Stoyan Hristov ερωτήματα σχετικά με τη δραστηριότητα της εταιρεία στη χώρα μας. Ειδικότερα τα ερωτήματα αφορούσαν σε τι είδους υλικό ανέλαβε να μεταφέρει, εάν είχε ενημερώσει τις ελληνικές αρχές και αν είχε λάβει τις απαραίτητες άδειες ώστε να μεταφέρει πολεμικό υλικό στο εσωτερικό της ελληνικής Επικράτειας. Ωστόσο, μέχρι τώρα δεν λάβαμε καμία απάντηση επί των ερωτημάτων.
Παναγιώτης Πλιάτσιος: Η Ταξιαρχία δεν μας ξεκαθάρισε σε ποιον ανήκει η αποθήκη
Οι Data Journalists επικοινώνησαν με τον δημοσιογράφο και ιδιοκτήτη του kozanimedia.gr Παναγιώτη Πλιάτσιο, ο οποίος μεταξύ άλλων μας είπε:
- «Μας εξέπληξε κι εμάς το βίντεο που είδαμε. Νωρίς το πρωί (σ.σ. της 30ης Νοεμβρίου 2022) ένας καλός φίλος από το χωριό της Λευκοπηγής μάς έστειλε το βίντεο στο οποίο είδαμε έκπληκτοι ένα κομβόι που περνούσε μέσα από χωριό της Λευκοπηγής, περίπου 8 χλμ. από την πόλη της Κοζάνης, το οποίο αποτελούνταν από 20-25 νταλίκες να κινείται συνοδεία περιπολικών της Αστυνομίας».
- «Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες φέρεται να μετέφερε πυρομαχικά από μια αποθήκη που βρίσκεται ανάμεσα σε δυο χωριά, στην Λευκοπηγή και στην Ροδιανή. Εμείς συνήθως τις αποκαλούμε αποθήκες του ΝΑΤΟ. Η αλήθεια είναι επειδή το ψάξαμε είναι ένα θέμα που δεν το έχουμε ξεκαθαρίσει αν είναι του ΝΑΤΟ ή του Ελληνικού Στρατού. Δεν μας το ξεκαθαρίζουν ούτε από την Ταξιαρχία».
- «Είχε παραλάβει τα πυρομαχικά κι έφευγε από την περιοχή της Κοζάνης προς άγνωστη κατεύθυνση. Πιθανολογούμε βάσιμα ότι ο πιθανός προορισμός ήταν η Ουκρανία».
- «Ζητήσαμε επίσημη επιβεβαίωση ή όχι, επειδή υπήρχε συνοδεία της Αστυνομίας, αν υπήρχαν πυρομαχικά στις νταλίκες. Επισήμως το γραφείο Τύπου της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Δυτικής Μακεδονίας μάς ενημέρωσε τηλεφωνικά ότι ναι, ήταν μεταφορά πυρομαχικών. Δεν μπορούμε να σας πούμε περισσότερα, μας είπαν, ούτε προς τα πού πήγαιναν, ούτε τι πυρομαχικά ήταν».
- «Συζητώντας με πρώην στρατιωτικούς, με πρόσωπα που γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις, με αξιόπιστες πηγές, μας μετέφεραν ότι κατά πάσα πιθανότητα επρόκειτο για μεταφορά βλημάτων για πυροβολικό, των 155 χιλιοστών που υπάρχουν στις συγκεκριμένες αποθήκες στην περιοχή της περιφερειακής ενότητας Κοζάνης. Έχουμε πάνω από 10 τέτοιες αποθήκες εδώ».
- «Η ενημέρωση που έχω και από κατοίκους είναι ότι στις 29 Νοεμβρίου στις 6 το πρωί πέρασαν μέσα από το χωριό και στις 30 Νοεμβρίου πέρασαν κι άλλες νταλίκες, όλες είχαν πινακίδες κι επιγραφές Βουλγαρίας και Πολωνίας. Δεν είδα καμία ελληνική. Από 20-25 νταλίκες ήταν το κάθε κομβόι».
- «Δεν είναι καθόλου σύνηθες αυτό. Πρώτη φορά συνέβη. Μετά εφόσον φύγανε, πήγαν στην Εθνική Οδό. Σε 10’ βγήκανε Εγνατία. Στα 23 χρόνια που είμαι δημοσιογράφος δεν έχει γίνει ποτέ. Και γιατί με ξένες πινακίδες; Θα μισθώσει ο ελληνικός στρατός φορτηγά και νταλίκες με πινακίδες Πολωνίας και Βουλγαρίας για να κάνει τι; Να μεταφέρει εντός Ελλάδας στρατιωτικό υλικό; Ο ελληνικός στρατός δεν έχει δικές του νταλίκες και φορτηγά ή στρατιωτικά οχήματα να μεταφέρει πυρομαχικά;».
- «Οι τοπικές Αρχές της Κοζάνης δεν ασχολήθηκαν. Κανείς δεν ξέρει τίποτα. Το έμαθαν από εμάς. Δεν είχαμε καμία αντίδραση, ούτε από την Ταξιαρχία. Ούτε και διάψευση υπήρξε».
Αριστείδης Λαμπαδάς (Επ. Ειρήνης Κοζάνης): Ανησύχησαν 4 χωριά, καμία ενημέρωση για την επικινδυνότητα της όλης επιχείρησης
Επικοινωνήσαμε και με την Επιτροπή Ειρήνης Κοζάνης, που εξέδωσε ανακοίνωση για τη μεταφορά πυρομαχικών, ενώ λίγο νωρίτερα είχε κάνει και διαδήλωση στην κεντρική πλατεία της πόλης.
Η συγκεκριμένη αντι-ιμπεριαλιστική Επιτροπή είναι μέλος της ΕΕΔΥΕ, της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη, με έδρα την Θεμιστοκλέους στην Αθήνα. Ανάμεσα στους χρήσιμους συνδέσμους της ΕΕΔΥΕ στο κεντρικό site της βρίσκει κανείς την Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας, το Π.Α.Μ.Ε., το Μ.Α.Σ., τον 902.gr κ.α.
Στα ερωτήματα που αποστείλαμε γραπτώς, όπως ο ίδιος ζήτησε, στον πρόεδρο της Επιτροπής Ειρήνης Κοζάνης, Αριστείδη Λαμπαδά, μας απάντησε μέσω αποστολής e-mail.
Τα ερωτήματά μας συνοπτικά ήταν
- Μια περιγραφή όσον συνέβησαν το επίμαχο διάστημα.
- Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής κι αν γνωρίζει για ποιου τον λογαριασμό έκαναν τις μεταφορές τα συγκεκριμένα φορτηγά και τι είχαν μέσα και
- Αν στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης, είναι σύνηθες να περνούν οχήματα, στρατιωτικά ή μη, με πυρομαχικά μέσα από κατοικημένες περιοχές κι αν γίνεται συχνά ενημέρωση στους πολίτες από τις τοπικές Αρχές για τέτοιες διελεύσεις.
Ο κ. Λαμπαδάς μάς απάντησε με το εξής κείμενο:
«Ήταν Τετάρτη πρωί 30 Νοέμβρη που νταλίκες φορτωμένες με πυρομαχικά περνούσαν μέσα από κατοικημένες περιοχές με κατεύθυνση τα σύνορα (Ουκρανία), προκαλώντας ανησυχία στα χωριά της Κοζάνης Βατερό, Λευκόβρυση, Πρωτοχώρι και Λευκοπηγή. Είχαν καταφτάσει τις προηγούμενες μέρες και διανυκτέρευσαν στην πόλη της Κοζάνης (βλέπε σχετικές φωτο). Το κονβόι είχε βουλγάρικες και πολωνικές πινακίδες κυκλοφορίας και το συνόδευαν περιπολικά της αστυνομίας. Όλα έγιναν μυστικά χωρίς καμία, εννοείται, ενημέρωση για την επικινδυνότητα της όλης επιχείρησης.
Δυστυχώς οι παραδόσεις πυρομαχικών από πλευράς των Ενόπλων Δυνάμεων στην αντιδραστική κυβέρνηση Ζελένσκι συνεχίζονται. Αποδεικνύεται καθημερινά ότι η εμπλοκή της χώρας μας στα επικίνδυνα σχέδια του ευρωατλαντικού άξονα δεν έχει πάτο και η πολιτική της βαθύτερης εμπλοκής στα αμερικανοΝΑΤΟικά σχέδια, οδηγεί αποδεδειγμένα σε μεγαλύτερες περιπέτειες και νέα δεινά.
Η Επιτροπή Ειρήνης Κοζάνης με ανακοίνωση και με τίτλο «Ως εδώ! Είναι επικίνδυνοι!», μοιράσαμε στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης, όπου καταγγείλαμε το γεγονός και καλούσαμε το λαό να καταδικάσει την κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα που με ευθύνη τους μετατρέπουν τη χώρα μας σε απέραντο αμερικανοΝΑΤΟικό ορμητήριο. Να σταματήσει η αποστολή πολεμικών εφοδίων στην Ουκρανία. Κανένας στρατευμένος εκτός συνόρων. Οι φαντάροι είναι του λαού παιδιά, έξω από τα σύνορα δεν έχουνε δουλειά. Καλούσαμε και καλούμε το λαό να δυναμώσει ο αγώνας, η πάλη για την αποδέσμευση της χώρας μας από τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ με τον ίδιο νοικοκύρη στον τόπο μας».
Η ακατανόητη μυστικοπάθεια της ελληνικής Κυβέρνησης
Οι πολίτες της Ελλάδας έμαθαν για αποστολές όπλων στην Ουκρανία χάρη στην τυπικότητα στην φλυαρία των άλλων. Πρωτοάκουσαν για αποστολές ελληνικού στρατιωτικού υλικού από ξένους αξιωματούχους, σαν τον Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ ή τον Καγκελάριο της Γερμανίας. Το κοινοβούλιο της χώρας δεν ενημερώθηκε ποτέ από την κυβέρνηση για την λήψη σχετικών αποφάσεων, ούτε διαβουλεύτηκε το περιεχόμενο των αποστολών, ούτε τις επικύρωσε με την ψήφο των μελών του.
Ο πρώην ΥΕΘΑ και Επίτιμος Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης ζητά άμεσα απαντήσεις για τα πυρομαχικά που έχουν σταλεί εκτός Ελλάδας, χαρακτηρίζοντας απαράδεκτο τον χειρισμό της κυβέρνησης. «Δεν τηρήθηκε απολύτως καμία διαδικασία για ένα τεράστιο λάθος, όπως ήταν αυτό της απόφασης για αποστολή όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία» ,λέει.
Το γεγονός της μη ενημέρωσης του ελληνικού κοινοβουλίου από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες που καταβάλλουν από τις μεγαλύτερες συνεισφορές σε όπλα στην Ουκρανία αναλογικά με το μέγεθος της οικονομίας της.
Ο Επίτιμος Α/ΓΕΕΘΑ Πτέραρχος Χρήστος Χριστοδούλου που αποστρατεύθηκε το 2020 και συνεπώς γνωρίζει άριστα τις διαδικασίες που είναι υποχρεωτικό να ακολουθούνται για να βγει έστω και μια σφαίρα από αποθήκης πυρομαχικών, εξηγεί ότι δεν έχει τηρηθεί καμία απ΄ αυτές. Εκφράζει την μεγάλη ανησυχία του για τα οπλικά συστήματα και τα πυρομαχικά που έχουν αποσυρθεί από τα νησιά.
Χ.Χριστοδούλου Πτέραρχος ε.α -Αρχηγός ΓΕΕΘΑ μέχρι το 2020: «Ανησυχώ γιατί τίποτα απ΄ όσα δώσαμε δεν έχει αντικατασταθεί».
Η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στον κατατοπιστικό πίνακα του Council on Foreign Relations που δημοσιεύθηκε στις 16 Δεκεμβρίου με τίτλο «Διμερής βοήθεια ως μερίδιο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τις 20 κορυφαίες δωρήτριες χώρες», με στοιχεία από την έναρξη του πολέμου έως τις 20 Νοεμβρίου.
Ο πίνακας περιλαμβάνει τη βοήθεια που δίνει η καθεμιά από τις μεγαλύτερες δωρήτριες χώρες σε στρατιωτική (κόκκινο χρώμα), οικονομική (κίτρινο) και ανθρωπιστική (πράσινο) βοήθεια ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η Ελλάδα εμφανίζεται να δίνει μόνο στρατιωτική βοήθεια, με το επίπεδο αναλογικά του ΑΕΠ να συγκρίνεται με αυτό των ΗΠΑ σε όπλα και να είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο μερίδιο της Γερμανίας!
Το Council on Foreign Relations (Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, CFR) είναι μια αμερικανική δεξαμενή σκέψης (think tank) που ιδρύθηκε το 1921, με έδρα τη Νέα Υόρκη. Θεωρείται ανεξάρτητη και μη κομματική. Ειδικεύεται στην εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ. Εκδίδει το περιοδικό διεθνών υποθέσεων Foreign Affairs.
Αντίθετα με την Ελλάδα, η συντριπτική πλειοψηφία των άλλων χωρών που αποστέλλει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία ενημερώνουν κανονικά τα κοινοβούλιά τους. Κάποιες λαμβάνουν πρώτα και την κοινοβουλευτική έγκριση έπειτα από ψηφοφορία. Ενδεικτικά:
Ιταλία
Στις 13 Δεκεμβρίου 2022 η ιταλική Γερουσία ενέκρινε την απόφαση της κυβέρνησης να προμηθεύσει όπλα στην Ουκρανία με το νέο έτος. Μετά από συζήτηση για την κυβερνητική πρόταση, η Γερουσία την ενέκρινε με ψήφους 143-29.
Νωρίτερα τον Δεκέμβριο το υπουργικό συμβούλιο της Ιταλίας εξέδωσε διάταγμα που της επιτρέπει να συνεχίσει να προμηθεύει την Ουκρανία με όπλα για ολόκληρο το 2023 χωρίς να ζητά επίσημη έγκριση από το κοινοβούλιο για κάθε νέα αποστολή ξεχωριστά.
Να σημειωθεί ότι είχαν λάβει έγκριση στο παρελθόν και τα πέντε πακέτα στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία επί προηγούμενης κυβέρνησης Ντράγκι.
Γερμανία
Για να στείλει βαρέα όπλα στην Ουκρανία το κοινοβούλιο της Γερμανίας έκανε ψηφοφορία στις 28.4.22. «Πέρασε» με 586 ψήφους υπέρ, 100 κατά και επτά αποχές.
Η Γερμανία καταθέτει κάθε φορά την πρότασή της στο κοινοβούλιο, όσον αφορά τις αποστολές βοήθειας προς Ουκρανία. Για παράδειγμα στις 29.9.22 το γερμανικό Κοινοβούλιο απέρριψε ένα αίτημα για αύξηση των προμηθειών όπλων στην Ουκρανία, με 179 βουλευτές να ψηφίζουν υπέρ της πρότασης, 476 κατά και μία αποχή.
Γαλλία
Για λόγους διαφάνειας, κάθε χρόνο το γαλλικό Υπουργείο Ενόπλων Δυνάμεων υποβάλλει στο Κοινοβούλιο έκθεση με λεπτομέρειες για τις εξαγωγές όπλων της Γαλλίας. Στην έκθεση του 2022 αναγράφεται: «Παρά τις εξαιρετικές τους συνθήκες, οι εξαγωγές όπλων στην Ουκρανία δεν παρεκκλίνουν σε καμία περίπτωση από τους κανόνες.
Εξετάζονται μέσω μιας αυστηρής διυπουργικής διαδικασίας ελέγχου και υπόκεινται σε άδειες εξαγωγής που εκδίδονται από τη Γενική Γραμματεία Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας, υπό την εποπτεία του Πρωθυπουργού. Ισολογισμός αυτών των αδειών, λήψη παραγγελιών και αντίστοιχες μεταφορές, θα εμφανιστούν στην επόμενη έκδοση της έκθεσης».
Αν και οι Γάλλοι βουλευτές είναι πάντα ενήμεροι για τη στήριξη που παρέχεται από τη Γαλλία στην Ουκρανία, υπήρξαν διχογνωμίες στο γαλλικό κοινοβούλιο για το αν η κυβέρνηση πρέπει να ζητήσει τη συμφωνία του Κοινοβουλίου για να στείλει τανκς.
Το υπ. Άμυνας επικαλέσθηκε το Άρθρο 35 του γαλλικού Συντάγματος, ισχυριζόμενο ότι δεν χρειάζεται να συμβουλευτεί πρώτα την Βουλή αφού «οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις δεν επεμβαίνουν σε ουκρανικό έδαφος (σ.σ. δεν πρόκειται για κήρυξη πολέμου από την Γαλλία προς άλλη χώρα)».
Βουλγαρία
Το κοινοβούλιο της Βουλγαρίας ψήφισε στις 16 Δεκεμβρίου για την έγκριση της αποστολής εξοπλισμού και πυρομαχικών στην Ουκρανία. Η ψηφοφορία ήταν 166 υπέρ και 48 κατά.
Ήταν στροφή 180 μοιρών για την χώρα, που στο παρελθόν αρνιόταν να στείλει όπλα στην Ουκρανία. Η αλλαγή πολιτικής αποφασίστηκε πάλι με ψηφοφορία, στις 3 Νοεμβρίου. Τότε 175 βουλευτές ψήφισαν υπέρ ενός σχεδίου έξι σημείων για την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, με λεπτομέρειες για τα όπλα που θα μπορούσαν να παραδοθούν στο Κίεβο. Άλλοι 49 καταψήφισαν την πρόταση.
Τον Μάιο, το βουλγαρικό κοινοβούλιο είχε καταψηφίσει την στρατιωτική βοήθεια (ο τότε κυβερνητικός συνασπισμός της χώρας κατέρρευσε τον Ιούνιο).
Ολλανδία
Αποφάσισε να συνδράμει την Ουκρανία για το 2023 με παροχή όπλων και οικονομικής βοήθειας αξίας 2.5 δις ευρώ. Η πρόταση έλαβε την έγκριση του ολλανδικού υπουργικού συμβουλίου.
Δανία
Η κυβέρνηση προβαίνει σε διαβουλεύσεις στο Κοινοβούλιο με τα υπόλοιπα κόμματα για τις παροχές στην Ουκρανία. Η τελευταία έγινε στις 21.12.22 όπου αποφασίστηκε χορηγία 300 εκατομμύρια κορώνες. Τα κεφάλαια προέρχονται από το αποθεματικό του Υπουργείου Άμυνας και δωρίζονται στο βρετανικό ίδρυμα «Διεθνές Ταμείο για την Ουκρανία (IFU)».
Σουηδία
Αποφάσισε μετά από ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο να αποστείλει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία που αποτελείτο από αντιαρματικά όπλα, κράνη και θωράκιση. Στην ψηφοφορία που διεξήχθη στις 28.2.22, 280 Σουηδοί βουλευτές ψήφισαν υπέρ, 14 κατά.
Πολωνία
Έχει ρόλο κλειδί στις προμήθειες όπλων από τις χώρες της Δύσης στην Ουκρανία και δρα ως υλικοτεχνικός κόμβος (logistical hub) για τη μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού και τη διοχέτευσή του στο έδαφος της Ουκρανίας.
Όπως αναφέρεται σε πρόσφατο πολυσέλιδο δημόσιο briefing της Βουλής των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου, με ημερομηνία 12.12.22:
- «Το Ην. Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η Πολωνία έχουν αναλάβει ηγετικό ρόλο στον συντονισμό της διεθνούς στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία».
- «Η Πολωνία λειτουργεί επίσης ως υλικοτεχνικός κόμβος για τη μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού από άλλους συμμάχους στο δυτικό τμήμα της Ουκρανίας που δεν έχει ακόμη καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις, και είναι κύριος εταίρος στο International Donor Coordination Centre (Διεθνές Κέντρο Συντονισμού Δωρητών)».
Το Κέντρο αυτό δημιουργήθηκε τον Απρίλιο 2022 στην Στουτγάρδη της Γερμανίας και δρα σαν «αγωγός», που διαμέσου του καταγράφονται και αποστέλλονται πυρομαχικά, τανκς, μαχητικά αεροσκάφη κλπ. αλλά και μη θανατηφόρα βοήθεια (π.χ. κράνη) από την καρδιά της Ευρώπης στην Ουκρανία.
Τέλος, οι ΗΠΑ διενεργούν ψηφοφορία στην Γερουσία για κάθε πακέτο βοήθειας προς την Ουκρανία.
ΠΗΓΗ: datajournalists.co.uk