Γράφει ο Θεόδωρος Νικολοβγένης *
“ Πόλεμος, είναι η επιβολή της θελήσεως του ενός αντιπάλου, έναντι αυτής του ετέρου “
Το 1962, μπορεί να θεωρηθεί το έτος έναρξης του Ελληνοτουρκικού Αεροναυτικού Πολέμου άνωθεν του μετώπου Αιγαίο – Κύπρος, καθώς το Ανώτατο Συμμαχικό (ΝΑΤΟϊκό) Στρατηγείο για σκοπούς Έγκαιρης Προειδοποίησης όρισε ως χώρο ευθύνης (EW 41) για το ΑΚΕ (Αεροπορικό Κέντρο Επιχειρήσεων) Λάρισας, μία περιοχή που άφηνε το ανατολικό Αιγαίο στην ευθύνη του ΑΚΕ Εσκή Σεχήρ (EW 45) [1].
Τα Χριστούγεννα του επομένου έτους με αφορμή την τουρκοκυπριακή ανταρσία σημειώνονται οι πρώτες παραβιάσεις του Ε.Ε.Χ (Εθνικού Εναερίου Χώρου) και υπερπτήσεις άνωθεν των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Τον Αύγουστο του 1964 λαμβάνουν χώρα οι βομβαρδισμοί στην Τυλληρία . Ενώ τρια χρόνια αργότερα, τα γεγονότα της Κοφίνου.
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε τότε κι έκτοτε ακολουθείται από την τουρκική πλευρά είναι:
- Τοποθέτηση στον δημόσιο λόγο της παράλογης ιδεολογίας
- Ενέργειες επί του πεδίου
- Κεφαλαιοποίηση των κερδηθέντων επί του πεδίου μέσω της διπλωματίας και της υπογραφής συμφωνίας.
πάντοτε χρησιμοποιώντας το Αιγαίο και την Κύπρο ως συγκοινωνούντα δοχεία και πάντοτε χωρίς να “ πατηθούν οι σκανδάλες “ στο Αιγαίο (μέλη του ΝΑΤΟ αμφότεροι), αλλά με πολεμικές ενέργειες σε “ μη ΝΑΤΟϊκά” εδάφη (Κύπρος).
Η ίδια μεθοδολογία ακολουθήθηκε το 1974 αρχικά με τη δημοσίευση της ΝΟΤΑΜ 714, παραβιάσεις στο Αιγαίο και πολεμική ενέργεια στην Κύπρο. Και δυο χρόνια αργότερα με την κρίση του Χόρα.
Ωστόσο, οι τουρκικές ενέργειες άνωθεν του Αιγαίου Πελάγους του 1962/64/67 και 1974/76, απαντήθηκαν από τη δική μας πλευρά με το σήμα του τότε Α/ΓΕΑ προς τον Ανώτατο Συμμαχικό Διοικητή (1962, 1967) και με την καταστροφή των δυο τουρκικών F-102 από τους Δινόπουλο και Σκαμπαρδώνη (1974) και την στάση της τότε πολιτικής ηγεσίας (1976).
Από τον “εθνικό όρκο” του 1920, στη “γαλάζια πατρίδα” του 2006, μέσω “EW45” και “ΝΟΤΑΜ 714”. Η ομοιότητα των τεσσάρων χαρτών εκπληκτική.
Στόχος η διχοτόμηση του Αιγαίου και η απαγόρευση της δυνατότητας της Ελλάδας να ασκήσει κυριαρχία στο Αρχιπέλαγος.
Το 1975 λαμβάνουν χώρα οι πρώτες παραβιάσεις με τη χρήση αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας (S-2) και μάλιστα ο απότομος ελιγμός ενός από αυτών, οδήγησε στην πτώση μαχητικού της Πολεμικής Αεροπορίας και το θάνατο του Ιπταμένου !
Μέχρι το έτος 1983 όπου λαμβάνουν χώρα οι πρώτες παραβιάσεις από οπλισμένα τουρκικά (και αμερικανικά !!!) μαχητικά, οι απαντήσεις που δόθηκαν από την Ελληνική πλευρά επέφεραν την αποτροπή επιβολής της τουρκικής θέλησης στον Αεροναυτικό χώρο του Αρχιπελάγους. Παράλληλα, στην Κύπρο λαμβάνει χώρα η ανακήρυξη του ψευδοκράτους.
Ωστόσο, το έτος εκείνο σημειώθηκε η πρώτη επί του πεδίου τουρκική νίκη, καθώς τα πρώτα οπλισμένα τουρκικά Phantom που παραβίασαν τον Ελληνικό ΕΕΧ, δεν καταρρίφθηκαν από τα Mirage F-1 που πέταξαν για την αναχαίτιση, αλλά συνοδεύτηκαν εκτός ΕΕΧ…
Ακολούθησε η κρίση του Σισμίκ (1987) με το Mea Culpa και το Νταβός. Και τα Ίμια (1996) με τη Συμφωνία της Μαδρίτης και την κατάργηση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΕΑΧ) Ελλάδος – Κύπρου.
Την περίοδο μετά το 1983 και παρά το γεγονός των διπλωματικών ηττών και την απώλεια της πρωτοβουλίας των κινήσεων στο Αιγαίο, δηλαδή παρά τη Στρατηγική ήττα που είχε υποστεί η Ελληνική πλευρά, εν τούτοις διατηρούνταν η υπεροχή σε τακτικό επίπεδο με τις σκληρές αερομαχίες – αναχαιτίσεις που ελάμβαναν χώρα.
Σημείο σταθμός, ο θάνατος του Υποσμηναγού Ν. Σιαλμά σαν σήμερα το 1992 που οδήγησε στην κλιμάκωση της έντασης των αναχαιτίσεων από την Πολεμική Αεροπορία.
Η ήττα και στο τακτικό επίπεδο, έλαβε χώρα την 23η Μαϊου του 2006 με τη δολοφονία του Σμηναγού Ηλιάκη, όπου η πολιτικοστρατιωτική “ηγεσία” βάζοντας την ουρά στα σκέλια, διέταξε την παύση των αναχαιτίσεων και την αντικατάστασή τους από τις εκ του μακρώθεν παρακολουθήσεις.
Η διαταγή αυτή, σήμανε την λήξη του Αεροναυτικού Πολέμου στο Αιγαίο με ήττα της Ελληνικής πλευράς καθώς πλέον η ΤΗΚ πετούσε “ξεψάρωτα” με μόνη αντίδραση την καταγραφή των παραβιάσεων.
Λίγους μήνες πριν είχε αρχίσει να επικοινωνείται το δόγμα της “γαλάζιας πατρίδας” ενώ δυο χρόνια πριν ο Ελληνισμός είχε διασωθεί από εκείνο το ηρωικό τελευταίο ΟΧΙ των Ελλήνων στο σχέδιο Ανάν.
Ακολούθησε το 2008 και η χρήση των πρώτων μη επανδρωμένων για παραβιάσεις (σε αντιστοιχία με τη χρήση των S-2 το 1975).
Η βούλα στην Ελληνική ήττα, τοποθετήθηκε στις 07 Δεκεμβρίου του 2023 με τη Δισκήρυξη των Αθηνών και την αποδοχή από Ελληνικής πλευράς να μην πετάει τα δικά της αεροσκάφη πάνω από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου προκειμένου να μην δυναμιτίζει το κλίμα. Μην ανησυχείτε, άνωθεν της Μικράς Ασίας η ΤΗΚ πετάει κανονικά.
Μόνη λαμπερή εξαίρεση, το καλοκαίρι του 2020, που δυστυχώς δεν είχε συνέχεια.
Στα 62 αυτά χρόνια του Ελληνοτουρκικού πολέμου στο Αεροναυτικό Πεδίο του Αιγαίου και της Κύπρου, η Τουρκία κατόρθωσε να διαρρήξει τον Άξονα Έβρος – Αιγαίο – Κύπρος με:
- την εισβολή στην Κύπρο,
- το Νταβός
- τα Ίμια και τη Μαδρόιτη
- την ανάσχεση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου
- και τη Διακήρυξη των Αθηνών.
Στα 62 αυτά χρόνια, η Ελλάδα κατόρθωσε να ηττηθεί ενώ πάντοτε το Ισοζύγιο Στρατιωτικής Ισχύος έγερνε στην πλευρά της.
Στα 62 αυτά χρόνια, περισσότεροι από 120 Αεροπόροι θυσιάστηκαν και δεκάδες αεροσκάφη απωλέσθηκαν.
Το ερώτημα που τίθεται, είναι αν η κατάσταση αυτή είναι αναστρέψιμη. Η άποψη του γράφοντος είναι πως οι πόλεμοι σε Αρτσάχ, Ουκρανία και Μέση Ανατολή απέδειξαν πως η προσβασιμότητα στην τεχνολογία και η οπλοποίηση εμπορικών τεχνολογιών δίνουν τη δυνατότητα μετατροπής της ενεστώσας κατάστασης υπό την προϋπόθεση όμως της ύπαρξης σοβαρής πολιτικο-στρατιωτικής ηγεσίας…
[1] Αντιμετώπιση Τουρκικών Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων (UAV – Drones) στο Αιγαίο – Αντιπτέραρχος (ΕΑ) ε.α. Παναγιώτης, Κατσαρός Σμήναρχος (ΜΗ) Κωνσταντίνος Χ. Ζηκίδης
ΠΗΓΗ: Άμυνα και Γεωστρατηγική